Το ethnos.gr παρουσιάζει την ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης και της φάσης των εξοπλιστικών προγραμμάτων ανά κλάδο καθώς και των διακλαδικών προγραμμάτων του ΓΕΕΘΑ🕛 χρόνος ανάγνωσης: 18 λεπτά
Κάθε χρόνο στις 21 Νοεμβρίου, ανήμερα της Εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου, εορτάζεται η Ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων με πρωτοβουλία της Ελληνικής Πολιτείας για να υπομνησθεί και να τιμηθεί η διαχρονική προσφορά των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, τόσο σε περίοδο πολέμων, όσο και ειρήνης.
Τιμώνται τα στελέχη που υπηρετούν και υπερασπίζονται την ακεραιότητα της πατρίδος μας σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Τιμώνται οι άγρυπνοι φρουροί μας, θεματοφύλακες της ειρήνης, όλοι εκείνοι που είναι έτοιμοι να θυσιαστούν σε καιρό πολέμου. Βρίσκονται, όπου το καθήκον τους καλεί, θωρακίζουν την χώρα μας, απαντούν όταν οι προκλήσεις το απαιτούν και στέλνουν το μήνυμα ότι το ένδοξο παρελθόν των Ενόπλων Δυνάμεων, θα έχει ένα λαμπρό μέλλον.
Την ίδια στιγμή, μέσα στο ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον που ζούμε, ιδιαιτέρως στις μέρες μας, αυξάνονται οι απαιτήσεις για εγρήγορση και αποτελεσματικότητα, για αυτό και οι Ένοπλες Δυνάμεις ενισχύονται. Την τελευταία περίοδο εξελίσσεται ένα από τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα στην ιστορία των Ενόπλων Δυνάμεων και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας συνεχίζει την προσπάθεια εκμεταλλευόμενο τις νέες τεχνολογίες και μετατρέποντας τις σύγχρονες προκλήσεις του ασταθούς Διεθνούς Περιβάλλοντος, σε ευκαιρίες αύξησης της αποτρεπτικής ικανότητας.
Παράλληλα, τα διδάγματα από τις συγκρούσεις των τελευταίων ετών, καθώς και από την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών καθιστούν επιτακτικό το μετασχηματισμό και την επιχειρησιακή προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων, στη βάση των σύγχρονων τεχνολογικών εξελίξεων και της καινοτομίας.
Πόσο ενισχυμένες όμως είναι οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας; Με τον απόστρατο αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού, Δημήτρη Κουπατσιάρη το ethnos.gr θα σας παρουσιάσει την ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης και της φάσης των εξοπλιστικών προγραμμάτων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων έως το 2025, ανά κλάδο (Στρατός Ξηράς, Πολεμική Αεροπορία, Πολεμικό Ναυτικό), καθώς και των διακλαδικών προγραμμάτων του ΓΕΕΘΑ.
Ο Δημήτρης Κουπατσιάρης ονομάστηκε Σημαιοφόρος Μηχανικός το 1992. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Πολεμικό Ναυτικό υπηρέτησε σε πλοία επιφανείας, στους Ναυστάθμους Σαλαμίνας και Κρήτης, στο Κέντρο Εκπαίδευσης ΠΑΛΑΣΚΑΣ, στην Διοίκηση Δοικητικής Μέριμνας, στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού και το Διακλαδικό Επιτελείο του ΝΑΤΟ, JFC Brunssum. Αποστρατεύτηκε το 2020 με τον βαθμό του Αρχιπλοιάρχου και έκτοτε εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα. Επί του παρόντος εργάζεται σαν διαχειριστής έργων λογισμικού και κυβερνοασφάλειας. Κατέχει τους μεταπτυχιακούς τίτλους Master of Science in Electronic and Computer Engineering & Degree of Electrical Engineer από το Naval Postgraduate School, Monterey, CA, USA.
Τα «αποκαλυπτήρια» στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη
Η μεγάλη στρατιωτική παρέλαση που πραγματοποιήθηκε φέτος στη Θεσσαλονίκη για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 είχε το «άρωμα» της νέας εποχής στην οποία εισέρχονται οι Ένοπλες Δυνάμεις. Μεταξύ άλλων, drones, εξελιγμένα συστήματα anti-drones «Κένταυρος» αλλά και όπλα Τεχνητής Νοημοσύνης τράβηξαν τα βλέμματα του κοινού. Η ποικιλία των οπλικών συστημάτων που είτε έχουν ήδη αποκτηθεί και ενσωματωθεί στον επιχειρησιακό σχεδιασμό, είτε παραδίδονται το επόμενο διάστημα, είτε ολοκληρώνονται σε ότι αφορά την τεχνολογική τους ωρίμανση και παρήλασαν στην παραλιακή λεωφόρο της Θεσσαλονίκης, ήταν πρωτοφανής.
Όπως τόνισε και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, «με την Ατζέντα 2030 ως οδικό χάρτη βαθιάς μεταρρύθμισης, τη Νέα Δομή Δυνάμεων, τον 12ετη Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών και την εισαγωγή τεχνολογιών αιχμής, οικοδομούμε τις πιο ισχυρές και σύγχρονες Ένοπλες Δυνάμεις στην ιστορία της Νέας Ελλάδας».
Τα εξοπλιστικά προγράμματα των Ενόπλων Δυνάμεων το 2025
Στρατός Ξηράς
Ο Ελληνικός Στρατός προχωρά με σημαντικές προμήθειες νέας γενιάς, όπως η ένταξη 35 ελικοπτέρων UH-60M Blackhawk που θα αντικαταστήσουν τα παλιά UH-1 Huey, με κόστος περί τα 1,95 δις δολάρια. Επιπλέον, συνεχίζεται η χρήση και διατήρηση των UAV Sperwer, ενώ εξετάζεται και ο εκσυγχρονισμός των τεθωρακισμένων M113. Υψηλή προτεραιότητα έχει η προμήθεια πολλαπλών εκτοξευτών MLRS, με εκτιμώμενο κόστος 650 εκατ. €.
Προγράμματα σε εξέλιξη
Ελικόπτερα UH-60M Blackhawk
Με ευρεία πλειοψηφία και αποδοχή η Βουλή των Ελλήνων ενέκρινε το πρόγραμμα προμήθειας των ελικοπτέρων UH-60M Blackhawk για την Αεροπορία Στρατού. Το κόστος του προγράμματος ανέρχεται στο 1,15 δις € για συνολικά 35 ελικόπτερα εκ των οποίων τα 4 προορίζονται για την Διοίκηση Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το κόστος του προγράμματος περιλαμβάνει διετή τεχνική υποστήριξη και ως εκ τούτου, απαιτείται ξεχωριστή σύναψη σύμβασης Εν Συνεχεία Υποστήριξης (ΕΣΥ) με επιπρόσθετο κόστος για την κάλυψη των σχετικών αναγκών τεχνικής υποστήριξης των 35 νέων ελικοπτέρων σε βάθος πενταετίας, οι διαπραγματεύσεις για την οποία γίνονται με την εταιρεία Lockheed Martin.
UAV Patroller
Το πρώτο σύστημα του νέου Μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους του ΕΣ Patroller αναμένεται να παραληφθεί εντός του 2025. Ο Ελληνικός Στρατός είχε συμπεριλάβει στην εξοπλιστική του ατζέντα τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων Sperwer. Στα πλαίσια αναζήτησης λύσης για τον εκσυγχρονισμό των Sperwer προτάθηκε και η επιλογή των σύγχρονων Patroller χρησιμοποιώντας πόρους από τα λεγόμενα αντισταθμιστικά ωφελήματα (ΑΩ). Το κόστος για το παραπάνω πρόγραμμα κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα (κάτω των 20 εκατ. €) έχει όμως πολλαπλά οφέλη σε τακτικό, επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο για τον Ελληνικό Στρατό.
PULS
Ένα ίσως από τα πλέον ώριμα προγράμματα που αναμένεται να ενισχύσουν την αποτρεπτική ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας είναι η απόκτηση 36 πολλαπλών εκτοξευτών PULS της ισραηλινής Elbit.
Το PULS (Precise & Universal Launching System) είναι ένα ολοκληρωμένο οπλικό σύστημα που προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του σύγχρονου πεδίου μάχης. Επιτρέπει την ταχεία εκτόξευση διαφόρων τύπων καθοδηγούμενων και μη πυρομαχικών, από διαφορετικούς κατασκευαστές, που ενσωματώνονται σε κάνιστρα (pod) πολλών βλημάτων (Launch Pod Containers, LPC), καλύπτοντας εμβέλειες έως 300 χιλιόμετρα και με προοπτική αύξησης. Το σύστημα είναι εξοπλισμένο με σύστημα πλοήγησης και υπολογιστή αποστολής (LMC) και μπορεί να προετοιμαστεί για βολή σε λιγότερο από ένα λεπτό, υλοποιώντας πλήρως την τεχνική shoot and scoot. Προφανώς μπορεί να διασυνδεθεί με υφιστάμενα συστήματα διοίκησης και ελέγχου C2/C4I, και με άλλα οπλικά συστήματα που υπηρετούν ή που πρόκειται να υπηρετήσουν στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, όπως τα F-16V και τα F-35.
Προγράμματα υπό διαπραγμάτευση
Εκσυγχρονισμός ΤΟΜΠ M113
Το Γενικό Επιτελείο Στρατού υλοποιεί πρόγραμμα αύξησης των δυνατοτήτων των Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΠ) Μ-113 των Μηχανοκίνητων Ταξιαρχιών του Δ Σώματος Στρατού. Επίκεντρο του προγράμματος είναι η αύξηση της ισχύος πυρός των ΤΟΜΠ με την εγκατάσταση πολυβομβιδοβόλου GMG-40 στη θέση του μέχρι πρότινος πολυβόλο Μ2 των 12.7mm.
Το παρόν πρόγραμμα υλοποιείται σε αριθμό ΤΟΜΠ του ελληνικού στρατού ενώ παράλληλα εξετάζεται πρόγραμμα ευρύτερου εκσυγχρονισμού το οποίο θα περιλαμβάνει αναβάθμιση της ευκινησίας του οχήματος (συγκρότημα κινητήρα, μετάδοση κίνησης, αναρτήσεις) καθώς και της θωράκισης – προστασίας του ΤΟΜΠ.
MLRS
Πρόσφατα οι ΗΠΑ προσέφεραν «πακέτο» αναβάθμισης 15+6 MLRS M270A0, που υπηρετούν στο Πυροβολικό, με πυρομαχικά, στα 650 εκατ. €. Έτσι η αμερικανική προσφορά έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Εκσυγχρονισμό 15 εκτοξευτών Μ270Α0 σε επίπεδο Μ270Α2.
- Πακέτο πυρομαχικών, που περιλαμβάνει κατευθυνόμενες ρουκέτες GMLRS και αυξημένης εμβελείας GMLRS-ER, όπως και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς PrSM.
- Διατήρηση 6 εκτοξευτών Μ270Α0, προκειμένου να μπορούν να κάνουν χρήση του υπαρχόντος αποθέματος ρουκετών (βομβιδοφόρων).
- Επαναγορά 15 Μ270Α0 από τις ΗΠΑ, για μείωση του κόστους.
Άλλα Προγράμματα
Ο Ελληνικός Στρατός έχει εκφράσει ενδιαφέρον για:
- Αναβάθμιση 123 Leopard 2A4 στο πρότυπο A7. Επιπλέον, 190 Leopard 1A5 θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν στο πλαίσιο του προγράμματος.
- Προμήθεια του Οχήματος Μάχης Πεζικού KF-41 Lynx σε 205 οχήματα, τα οποία είναι δυνατόν να κατασκευαστούν στην Ελλάδα μέσω μεταφοράς τεχνολογίας. Η γερμανική προσφορά περιλαμβάνει 205 οχήματα μαζί με 200 ΤΟΜΑ Marder 1 A3.
- Οι ΗΠΑ έχουν εγκρίνει την προμήθεια στην Ελλάδα 300 θωρακισμένων οχημάτων μάχης Bradley M2A2 μέσω του EDA από τα αποθέματα του Αμερικανικού Στρατού. Η Ελλάδα έχει επίσης στείλει μια LoR για P&A για την απόκτηση άλλων 500 οχημάτων.
- Η Γαλλία προσέφερε την άμεση παράδοση στον Ελληνικό Στρατό περίπου 120 μεταχειρισμένων οχημάτων VBCI από το απόθεμα του Γαλλικού Στρατού και την απόκτηση 200 AMC PHILOCTETES με συμπαραγωγή στην Ελλάδα. Η προσφορά περιλαμβάνει επίσης την απόκτηση επιπλέον 50 εξειδικευμένων οχημάτων που καλύπτουν τις ανάγκες για σταθμούς διοίκησης, κέντρα ελέγχου πυρός, οχήματα MEDEVAC και ARV.
- Akeron MP. Η MBDA έχει υπογράψει σύμβαση συνεργασίας με τις ελληνικές εταιρείες Miltech και ALTUS LSA για να αναπτύξει και να προσφέρει σύστημα βασισμένου στο Akeron MP της εταιρείας, τοποθετημένο στο νέο UAV ATLAS 8 HEAVY LIFTER. Μπορεί να τοποθετηθεί και στο όχημα VBCI που αναφέρθηκε προηγουμένως.
- Το ενδιαφέρον περιλαμβάνει την απόκτηση 390 UAV Switchblade 300 με 50 σταθμούς ελέγχου εδάφους, καθώς και 200 UAV Switchblade 600 με 26 σταθμούς ελέγχου εδάφους για την αντιμετώπιση εχθρικών αρμάτων μάχης.
Πολεμικό Ναυτικό
Το Πολεμικό Ναυτικό εστιάζει στον εκσυγχρονισμό των φρεγατών MEKO, με προτεραιότητα την αναβάθμιση συστημάτων μάχης, ραντάρ και πυραυλικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης αντι-drone τεχνολογίας «Κένταυρος». Επιπρόσθετα, προμηθεύεται 3 μεταχειρισμένα περιπολικά Marine Protector από τις ΗΠΑ και νέους αντιπλοϊκούς πυραύλους EXOCET, με συνολικές επενδύσεις 6-7 δις € για την επόμενη δεκαετία. Η αναβάθμιση του ναυτικού στόλου ενισχύει τη ναυπηγική βιομηχανία και τεχνολογική συνεργασία.
Προγράμματα σε εξέλιξη
Defence and Intervention Frigate (FDI) Belh@rra® (3+1)
Η ΚΙΜΩΝ (F-601) ολοκληρώνει τις ναυτικές δοκιμές και στις 18 Δεκεμβρίου 2025 θα γίνει η ύψωση της Σημαίας, σηματοδοτώντας την επίσημη ένταξη στο Πολεμικό Ναυτικό.
Πρόσφατα έγινε η υπογραφή της σύμβασης για την τέταρτη φρεγάτα ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ (F-604), η οποία θα είναι η πρώτη σε διαμόρφωση Standard 2++, ενσωματώνοντας 11 βελτιώσεις σε σχέση με τις τρεις πρώτες, στις οποίες σε μελλοντικό χρόνο θα ενσωματωθούν σε όλες.
Εν τω μεταξύ, έχει ήδη εγκριθεί η δαπάνη για την αγορά τεσσάρων Schiebel Camcopter S-100, τα οποία είναι μη επανδρωμένα ελικόπτερα πολλαπλών ρόλων, και θα επιχειρούν από πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, και συγκεκριμένα τις φρεγάτες FDI.
Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας (ΑΦ/ΝΣ) Lockheed Martin P-3B Orion (4)
Ο εκσυγχρονισμός των αεροσκαφών Lockheed Martin P-3B Orion του Πολεμικού Ναυτικού περιλαμβάνει την αναβάθμιση συνολικά 4 αεροσκαφών, που σταδιακά επανεντάσσονται στο στόλο μετά από σύμβαση ύψους 142 εκατ. δολαρίων που υπογράφηκε το 2016. Από τα 6 αρχικά, 1 είναι λειτουργικό και αναβαθμισμένο, 4 βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη φάση εκσυγχρονισμού, ενώ 1 πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για ανταλλακτικά. Ο εκσυγχρονισμός αφορά την αναβάθμιση των συστημάτων τους ώστε να παραμείνουν αξιόπιστα ως πλατφόρμες ναυτικής περιπολίας και συνεργασίας.
Ελικόπτερα (Ε/Π) Ανθυποβρυχιακού (Α/Υ) Πολέμου Sikorsky ΜΗ-60R (7)
Αντίθετα με το πρόγραμμα των P-3B, οι παραλαβές των ΜΗ-60R ακολουθούν το χρονοδιάγραμμα, με τα πρώτα τρία να έχουν ήδη παραληφθεί από το 2024 και τα υπόλοιπα τέσσερα να αναμένονται μέχρι το τέλος του 2025.
Πύραυλοι τύπου Exocet MM40
Τον Ιούλιο υπογράφηκε σύμβαση αγοράς 16 αντιπλοϊκών πυραύλων τύπου Exocet MM40 για κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών του ΠΝ, (μια μικρή ποσότητα για συμπλήρωση αποθεμάτων και φόρτο των πυραυλακάτων Super Vita).
Προγράμματα υπό διαπραγμάτευση
Φρεγάτες (Φ/Γ) ΜΕΚΟ-200ΗΝ
Ο εκσυγχρονισμός των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ είναι σε προχωρημένη φάση, αν και έχει υποστεί περικοπή σε προϋπολογισμό 300 εκατ. € από τα αρχικά 600, περιλαμβάνοντας την αντικατάσταση κυρίως ηλεκτρονικών συστημάτων, καθώς και μηχανολογικές εργασίες στο ναύσταθμο Σαλαμίνας ή σε εγχώριο ναυπηγείο.
Μεταχειρισμένες Ιταλικές Φρεγάτες FREMM (Bergamini)
Τέλος Σεπτεμβρίου υπογράφηκε Μνημόνιο για τη Ναυτική Συνεργασία Ελλάδας- Ιταλίας και Δήλωση Προθέσεων για την απόκτηση 2+2 ιταλικών φρεγατών τύπου FREMM, κλάσης Bergamini. Προηγήθηκε η ανακοίνωση από την Ιταλία για πώληση δύο Φ/Γ κλάσης BERGAMINI, με πρόθεση προς πώληση μέχρι το 2030 και με κόστος να υπολογίζεται στα 600 εκατ. €.
ΑΡΧΥΤΑΣ
Η EFA VENTURES υπέγραψε στις 15 Ιουλίου 2019 μνημόνιο συνεργασίας με το Πολεμικό Ναυτικό για το πρόγραμμα συνανάπτυξης, που απέβλεπε στην σχεδίαση και ανάπτυξη ενός UAS καθέτου αποπροσγειώσεως, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε αποστολές επιτηρήσεως, ως οργανικό μικρών ή μεγάλων μονάδων. Πρώτα εκπονήθηκε η σχετική μελέτη, από αυτήν προέκυψε το αναπτυξιακό πρόγραμμα και η υλοποίηση έγινε με την κατασκευή UAV.
Την ευθύνη του προγράμματος είχαν η EFA VENTURES, η UCANDRONE, η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Στελέχη της ΣΝΔ προσέφεραν τεχνογνωσία και επιχειρησιακή γνώση για τα έργα που θα καλείτο να αναλάβει το τελικό προϊόν. Την ομάδα συμπλήρωσε το Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου και η EFA VENTURES κάλυψε την χρηματοδότηση της κατασκευής, την ολοκλήρωση όλων των συστατικών του συστήματος σε συνεργασία με την UCANDRONE, υποστήριξε τις δοκιμές και εκπαίδευση σε στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού.
Το 2020, υποβλήθηκε σε εκτενείς δοκιμές, στις οποίες ανταποκρίθηκε επιτυχώς. Ακολούθως, δοκιμάστηκε και στον ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΑ 2021, όπου επιδείχθηκε δημοσίως και στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ. Έκτοτε, το ΑΡΧΥΤΑΣ συμμετείχε και σε άλλες ασκήσεις, γεγονός που το κατέστησε το πλέον δοκιμασμένο σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες του Στόλου. Ως επιστέγασμα των δυνατοτήτων του, ο ΑΡΧΥΤΑΣ συμπεριλήφθηκε στις φρεγάτες που συμμετείχαν στην Επιχείρηση ASPIDES.
Άλλα Προγράμματα
- Πρόγραμμα αναβάθμισης των υφιστάμενων Υποβρυχίων τύπου ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ (Type 214) και συμμετοχή στο πρόγραμμα ναυπήγησης των 4 νέων υποβρυχίων.
- Πρόγραμμα αναβάθμισης των Πυραυλακάτων τύπου ΡΟΥΣΣΕΝ περίπου 350 εκατ. €.
- Αναβάθμιση των υπαρχόντων ελαφρών τορπιλών τύπου Mk46 σε νέες Mk54, με εκτίμηση πως σε πρώτη φάση θα παραγγελθούν τουλάχιστον 60 τορπίλες του τύπου.
- Συμμετοχή στο πρόγραμμα ναυπήγησης της νέας ευρωκορβέτας και των αμερικανικών φρεγατών τύπου Constellation.
Πολεμική Αεροπορία
Η Πολεμική Αεροπορία υλοποιεί μαζική αναβάθμιση του στόλου της. Προβλέπεται η απόκτηση 20+20 stealth μαχητικών F-35 από το 2028 και μετά, με στόχο να διαθέτει 200 αεροσκάφη 4,5ης και 5ης γενιάς. Παράλληλα, σε εξέλιξη είναι η αναβάθμιση των 83 F-16 Block 52 σε έκδοση Viper, καθώς και διαπραγματεύσεις για εκσυγχρονισμό 38 F-16 Block 50. Επίσης, ενισχύεται η αεροπορία με επιπλέον μαχητικά Rafale.
Προγράμματα σε εξέλιξη
Dassault Rafale EG/ DG (24)
Τον Ιανουάριο του 2025 κατέφθασε στην Ελλάδα το 24ο και τελευταίο αεροσκάφος της παραγγελίας των Rafale που ξεκίνησε το 2020. Τα αεροσκάφη αυτά εντάχθηκαν στην 332 Μοίρα στην Τανάγρα.
Το Rafale, που κατασκευάζεται από τη γαλλική Dassault Aviation, είναι ένα δικινητήριο μαχητικό πολλαπλών ρόλων της 4,5 γενιάς. Σχεδιάστηκε για να καλύπτει ένα ευρύ φάσμα αποστολών, από αεροπορική υπεροχή και αναχαίτιση μέχρι κρούση εδάφους, αντιπλοϊκές επιχειρήσεις και αναγνώριση. Η Πολεμική Αεροπορία έχει προμηθευτεί 24, εκ των οποίων 12 είναι μεταχειρισμένα και 12 καινούργια, με 18 μονοθέσια (Rafale EG) και 6 διθέσια (Rafale DG).
Το Rafale φέρει προηγμένα συστήματα, όπως το ραντάρ AESA RBE2, το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου SPECTRA και το ηλεκτροοπτικό σύστημα OSF, που του επιτρέπει παθητική ανίχνευση στόχων. Επιπλέον, η ικανότητά του να φέρει όπλα όπως ο πύραυλος κρούσης SCALP EG και ο αντιπλοϊκός Exocet το καθιστούν ιδιαίτερα ευέλικτο, ενώ το εξωτερικό φορτίο του φθάνει τα 9.500 κιλά.
Το Rafale φέρει ακόμη το πλεονέκτημα του πυραύλου Meteor, ενός όπλου αέρος-αέρος με εμβέλεια που ξεπερνά τα 200 χιλιόμετρα και υψηλή αντοχή σε ηλεκτρονικές παρεμβολές. Οπότε η ικανότητά του να εμπλέκει στόχους σε μεγάλες αποστάσεις, όπως ιπτάμενα τάνκερ ή αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης, δίνει στην Πολεμική Αεροπορία ένα σημαντικό τακτικό πλεονέκτημα, στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
F-16 Block 52 Viper (84)
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2025 παραδόθηκε το 42ο (από 84) εκσυγχρονισμένο F-16V στην Πολεμική Αεροπορία, με το πρόγραμμα να αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027.
Το πρόγραμμα Viper εξοπλίζει τα ελληνικά F-16 με ραντάρ APG-83 AESA, προηγμένα συστήματα αποστολής, αναβαθμισμένες δυνατότητες ασφαλείας και εκσυγχρονισμένο πιλοτήριο. Οι εργασίες πραγματοποιούνται στην Ελλάδα, στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ, με την υποστήριξη εξειδικευμένων ομάδων της Lockheed Martin.
F-35 Lightning II (20+20)
Τον Ιούλιο του 2024, η Ελλάδα ενέκρινε επίσημα την αγορά 20 F-35 Joint Strike Fighters από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι παραδόσεις του αεροσκάφους πέμπτης γενιάς που κατασκευάζεται από την Lockheed Martin αναμένεται να ξεκινήσει το 2028, ενώ η Ελλάδα διατηρεί την επιλογή να αγοράσει 20 επιπλέον αεροσκάφη F-35 στο πλαίσιο μιας συμφωνίας αξίας 8,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η αγορά των πρώτων 20 αεροσκαφών μαζί με πρόσθετη υποστήριξη θα κοστίσει περίπου 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Προγράμματα υπό διαπραγμάτευση
Εκσυγχρονισμός F-16 Block 50
Η Πολεμική Αεροπορία βρίσκεται σε τελικό στάδιο διαπραγματεύσεων για τον εκσυγχρονισμό των 38 μαχητικών F-16C/D Block 50 σε F-16 Viper, ένα πρόγραμμα που θα ενισχύσει την επιχειρησιακή της ικανότητα και θα επεκτείνει την αξιοποίηση των αεροσκαφών κάπου μέχρι το 2050. Η τελευταία πρόταση της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας (USAF), είναι σημαντικά μειωμένη οικονομικά σε σχέση με την αρχική των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς έχει αφαιρεθεί το υπέρογκο κόστος των 700 εκατ. € που αφορούσε το “project risk” (ρίσκο διαχείρισης και υλοποίησης έργου). Η τρέχουσα προσφορά απέχει περίπου 300 εκατ. € από τον προϋπολογισμό της Πολεμικής Αεροπορίας, ο οποίος έχει καθοριστεί στο 1 δις €, με πηγές να αναφέρουν ότι μια τελική τιμή κοντά στα 1,2 δις θα οδηγήσει σε συμφωνία.
Διακλαδικά Προγράμματα ΓΕΕΘΑ
Σε επίπεδο ΓΕΕΘΑ, τα εξοπλιστικά προγράμματα που αφορούν όλους τους κλάδους εστιάζουν σε αντιπυραυλική και αντι-drone ασπίδα, καθώς και στην ενίσχυση των συστημάτων επικοινωνιών, πρόληψης και επιτήρησης σε εθνικό επίπεδο. Το συνολικό εξοπλιστικό πακέτο είναι ύψους περίπου 25-28 δις € για τα επόμενα 12-20 χρόνια, επενδύοντας παράλληλα στην ελληνική αμυντική βιομηχανία και την τεχνολογική αυτάρκεια.
Σημαντική καινοτομία αποτελεί η πρωτοβουλία του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) και του ΣΤ’ Κλάδου του ΓΕΕΘΑ, στο πλαίσιο διαβούλευσης για την Ανάπτυξη Τακτικού Μη Επανδρωμένου Αεροχήματος Μάχης Κατηγορίας Ι (UCAV Class I), να δοκιμάσουν στο πεδίο πρωτότυπα συστήματα υψηλής τεχνολογικής ωριμότητας, την επίδειξη των δυνατοτήτων τους στο πεδίο και την απευθείας αξιολόγησή τους από τον επιχειρησιακό φορέα.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην παραγγελία, τον Απρίλιο του 2023, 30 Ισραηλινών συστημάτων Spike NLOS, με τις παραδόσεις να έχουν ήδη ξεκινήσει, από τα οποία 17 θα τοποθετηθούν σε οχήματα 4Χ4 τύπου SandCat 350, 9 σε ελικόπτερα AH-64D Apache, και 4 σε Κανονιοφόρους τύπου ΜΑΧΗΤΗΣ, κάνοντας το πρόγραμμα πραγματικά διακλαδικό.
Αυτή η νέα φάση ανάπλασης και ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας σηματοδοτεί μια στρατηγική τομή στην αμυντική επάρκεια και εκσυγχρονισμό, με προσανατολισμό την αυξημένη αυτονομία και τις σύγχρονες επιχειρησιακές ανάγκες.
