Στο περιθώριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ τη Δευτέρα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας προκάλεσε αίσθηση, λέγοντας ότι «τις τελευταίες εβδομάδες ιδιαίτερα η Γερμανία κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, ώστε να βρει έναν τρόπο να συνεχιστεί ο διάλογος με την Τουρκία», αλλά δυστυχώς, λόγω των εντάσεων μεταξύ της Τουρκίας, της Κύπρου και της Ελλάδας δεν κατέστη δυνατόν να αρχίσουν «απευθείας συνομιλίες». Ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας πρόσθεσε ότι «υπήρξαν υπερβολικά πολλές προκλήσεις», γι αυτό και έχει έρθει η στιγμή να συζητηθούν οι «συνέπειες». Το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) βλέπει πλέον την «ΕΕ σε πορεία σύγκρουσης με την Τουρκία».

Σύμφωνα με το DPA οι αποφάσεις για τους περαιτέρω χειρισμούς αναμένεται να ληφθούν στην προσεχή σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 10 και 11 Δεκεμβρίου. Ο Χάικο Μάας έκανε λόγο για πιθανές κυρώσεις απέναντι σε συγκεκριμένα πρόσωπα που εμπλέκονται στις τουρκικές γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Ήδη η ΕΕ έχει επιβάλει απαγόρευση εισόδου σε δύο ηγετικά στελέχη του κρατικού οργανισμού πετρελαιοειδών TPAO. Για το εμπάργκο όπλων στην Άγκυρα που έχει ζητήσει η Ελλάδα, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών δεν θέλησε να κάνει κάποιο σχόλιο, επισημαίνοντας απλώς ότι για μία τέτοια απόφαση απαιτείται ομοφωνία. Εκτιμάται ότι ενώ γενικά επικρατεί «κλίμα κυρώσεων» για τους χειρισμούς της Άγκυρας, δύσκολα θα βρεθεί η απαραίτητη ομοφωνία για το εμπάργκο όπλων. Τη σχετική πρόταση επανέλαβε πάντως πρόσφατα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε επιστολή προς τον Γερμανό ομόλογό του.

Τούρκοι δικαστές στο στόχαστρο της ΕΕ;

Ενεργός συμμετοχή από τον Γιαν Άσελμπορν (αριστερά) στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Δευτέρας

Στο μεταξύ οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ ενέκριναν τον νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό επιβολής κυρώσεων σε μεμονωμένα άτομα για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τα πρότυπα του αμερικανικού «νόμου Μαγκνίτσκι». Ο νόμος αυτός είχε ψηφιστεί στις ΗΠΑ το 2012, με στόχο να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για τη δολοφονία του Ρώσου πληροφοριοδότη Σεργκέι Μαγκνίτσκι, ο οποίος είχε αποκαλύψει εκτεταμένα φαινόμενα διαφθοράς στην πατρίδα του. Η Μ.Βρετανία, ο Καναδάς και τρεις χώρες της Βαλτικής έχουν ήδη ψηφίσει εθνικούς «νόμους Μαγκνίτσκι». Η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία ισχύει αρχικά για τρία χρόνια και στη συνέχεια μπορεί να ανανεωθεί με ομόφωνη απόφαση. Οι υπουργοί Εξωτερικών δεν ενέκριναν την πρόταση της Γερμανίας και της Κομισιόν να λαμβάνονται οι αποφάσεις για επιβολή κυρώσεων με πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία.

Στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Δευτέρας ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Γιαν Άσελμπορν πρότεινε να τιμωρηθούν με βάση τη νέα νομοθεσία και οι Τούρκοι δικαστές που ευθύνονται για αυθαίρετες συλλήψεις αντιφρονούντων και ακτιβιστών στο εσωτερικό της χώρας. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι πρώτες αποφάσεις για την επιβολή κυρώσεων με βάση τον ευρωπαϊκό «νόμο Μαγκνίτσκι» αναμένονται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021.

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, DW, tagesschau.de)

DW