Τόμμι Γουόκερ, Μπανγκόκ
Ο Τραμπ είχε τερματίσει θανατηφόρες συγκρούσεις, υπέγραψε εμπορικές συμφωνίες και επέδειξε την αμερικανική ισχύ μέσω δασμών στη Νοτιοανατολική Ασία. Όμως οι επικριτές λένε ότι όλα είναι μέρος μιας επιδίωξης για κύρος — και ενδεχομένως ενός Νόμπελ Ειρήνης.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται να χτυπά γροθιά στο Air Force One στο αεροδρόμιο Χανέντα στο Τόκιο στις 27 Οκτωβρίου 2025.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ πραγματοποιεί περιοδεία στην Ασία.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έφτασε στην Ιαπωνία τη Δευτέρα, δεύτερη στάση της πενθήμερης περιοδείας του στην Ασία — το μεγαλύτερο ταξίδι του στο εξωτερικό από όταν ανέλαβε καθήκοντα τον Ιανουάριο.
Η πρώτη του στάση ήταν στη Σύνοδο της Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) στην Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας, όπου επέβλεψε την υπογραφή συμφωνίας ειρήνης μεταξύ της Ταϊλάνδης και της Καμπότζης.
Χαρακτηρίστηκε ως «Συμφωνία Ειρήνης Κουάλα Λουμπούρ» και βασίστηκε σε εκεχειρία που επιτεύχθηκε μετά την παρέμβαση του Τραμπ τον Ιούλιο, όταν η διαμάχη στα σύνορα Ταϊλάνδης–Καμπότζης, που κρατούσε δεκαετίες, ξέσπασε σε πέντε ημέρες θανατηφόρων συγκρούσεων.
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας για τα σύνορα, ο Τραμπ επαίνεσε τον Πρωθυπουργό της Ταϊλάνδης Ανουτίν Τσανβιρακούλ και τον Πρωθυπουργό της Καμπότζης Χουν Μανέτ για το θάρρος τους, επισημαίνοντας πως η εκεχειρία που διαμεσολάβησε «έσωσε εκατομμύρια ζωές».
«Αυτή είναι μια σπουδαία μέρα για όλους τους ανθρώπους της Νοτιοανατολικής Ασίας καθώς υπογράφουμε μια ιστορική συμφωνία για να τερματιστεί η στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Καμπότζης και Ταϊλάνδης», είπε ο Τραμπ.
Και οι δύο χώρες επιβεβαίωσαν τη «σταθερή τους δέσμευση για ειρήνη και ασφάλεια», συμφώνησαν να οργανώσουν αποναρκοθέτηση κατά μήκος των συνόρων τους, να αποσύρουν βαριά όπλα και να επιτρέψουν πρόσβαση σε ομάδες παρακολούθησης της εκεχειρίας που οργανώνονται από την ASEAN.
Η Ταϊλάνδη συμφώνησε να απελευθερώσει τους 18 στρατιώτες της Καμπότζης που κρατούνταν αιχμάλωτοι από τον Ιούλιο.
Ο Τραμπ υπέγραψε επίσης αμοιβαίες εμπορικές συμφωνίες με τη Μαλαισία και την Καμπότζη. Το Βιετνάμ δεσμεύτηκε να αυξήσει την αγορά αμερικανικών προϊόντων για να μειώσει το εμπορικό πλεόνασμα των ΗΠΑ των 123 δισεκατομμυρίων δολαρίων (106 δισεκατομμυρίων ευρώ) το 2024.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έφυγε νωρίτερα τη Δευτέρα από τη Μαλαισία για την Ιαπωνία. Ο νέος πρωθυπουργός της χώρας, Σανάε Τάκαϊτσι, ανέλαβε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα και βασίζεται στο να οικοδομήσει μια φιλική προσωπική σχέση με τον Τραμπ για να χαλαρώσει τις εμπορικές εντάσεις.
Από το Air Force One τη Δευτέρα, ο Τραμπ δήλωσε ότι σχεδιάζει να μιλήσει στο Τόκιο για τη «μεγάλη φιλία» μεταξύ ΗΠΑ και Ιαπωνίας.
Γιατί ο Τραμπ τραβάει τόσο την προσοχή;
Από τότε που ο Τραμπ ορκίστηκε πρόεδρος, η διοίκησή του ισχυρίζεται ότι έλυσε οκτώ πολέμους σε οκτώ μήνες.
«Κατά μέσο όρο ένας το μήνα. Μένει μόνο ένας», είπε ο Τραμπ στην σύνοδο της Κουάλα Λουμπούρ.
Ο Φιλ Ρόμπερτσον, διευθυντής των Asia Human Rights & Labour Advocates, λέει ότι ο Τραμπ σκέφτεται μόνο τον εαυτό του.
«Η επίβλεψη της υπογραφής της συμφωνίας μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης αφορά αποκλειστικά το να συνεχίσει ο Τραμπ την ναρκισσιστική του επιδίωξη για το Νόμπελ Ειρήνης της επόμενης χρονιάς», είπε στην DW.
Η Καμπότζη είχε προτείνει τον Τραμπ για το πολυπόθητο βραβείο ειρήνης τον Ιούλιο, αφού επενέβη για να σταματήσει πέντε ημέρες θανατηφόρων συγκρούσεων για διαμφισβητούμενα σύνορα.
Ο Τραμπ είχε απειλήσει να αυξήσει τους εμπορικούς δασμούς επί των αμερικανικών εξαγωγών προς Ταϊλάνδη και Καμπότζη στο 49 % εάν δεν έλυναν το ζήτημα των συνόρων. Κλείστηκε λοιπόν μια συμφωνία ώστε και οι δύο χώρες να πληρώσουν μόνον 19 %.
«Τόσο η Ταϊλάνδη όσο και η Καμπότζη εξαρτώνται πάρα πολύ από την αμερικανική αγορά για τις εξαγωγές τους, οπότε δεν υπήρχε πραγματικά καμία πιθανότητα να αρνηθούν τις απαιτήσεις του Τραμπ να βιαστούν να κάνουν ειρήνη, και στην πραγματικότητα να υπογράψουν μια συμφωνία με τον Τραμπ να τους κοιτάζει κυριολεκτικά πάνω από τον ώμο», πρόσθεσε ο Ρόμπερτσον.
Η εμπορική πίεση ενισχύει την επιρροή
Παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, ο Τραμπ θέλει να μειώσει τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ με πολλούς από τους εμπορικούς τους εταίρους. Προς τούτο, έχει κάνει χρήση εκτελεστικών διαταγμάτων για την επιβολή αυξημένων δασμών.
Αυτό έχει ασκήσει πίεση στις οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ασίας, δήλωσε στην DW ο Ίαν Τσονγκ, πολιτικός αναλυτής στη Σιγκαπούρη.
«Οι δασμοί, το εμπόριο — περιλαμβανομένων των επανεξαγωγών — είναι βασικό στοιχείο της επιρροής των ΗΠΑ. Οι οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ασίας αποτελούν αγωγούς στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα», είπε ο Τσονγκ. Πρόσθεσε ότι αρκετές χώρες προμηθεύουν βασικά ορυκτά, όπως το νικέλιο, στην Κίνα «για κατασκευή … προϊόντων που βρίσκουν την τελική τους αγορά στις Ηνωμένες Πολιτείες».
«Οι εμπορικοί περιορισμοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες σημαίνουν ότι τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας θα πρέπει να βρουν εναλλακτικές τελικές αγορές, κάτι που δεν είναι εύκολο. Αυτό ασκεί επιπλέον πίεση στις οικονομίες τους», σημείωσε ο Τσονγκ.
Η επίσκεψη του Τραμπ στην ASEAN αποδίδει: εκεχειρία Ταϊλάνδης–Καμπότζης, εμπορικές συμφωνίες
Σύμφωνα με το Γραφείο του Εκπροσώπου Εμπορίου των ΗΠΑ, το εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και χωρών της ASEAN εκτιμήθηκε στα 475 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024. Πρόκειται για έναν κρίσιμο αμφίδρομο κρίκο για τις οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η διοίκησή του είχε εργαστεί για να αποτρέψει την κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης, και όλοι εξεπλάγησαν από το πόσο γρήγορα εξελίχθηκαν τα γεγονότα.
«Όλοι έμειναν κάπως άφωνοι που το καταφέραμε τόσο γρήγορα», είπε ο Τραμπ.
Ο Τραμπ επιδιώκει περιφερειακή αφοσίωση
Ήταν επίσης μια ευκαιρία για τον Πρωθυπουργό της Μαλαισίας Άνουαρ να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον Τραμπ, με μια αμοιβαία εμπορική συμφωνία να έχει ήδη ανακοινωθεί μεταξύ Ουάσινγκτον και Κουάλα Λουμπούρ.
Ο Τσονγκ αναφέρει ότι οι ηγέτες της περιοχής επιθυμούν να παραμείνουν σε καλές σχέσεις με τον Τραμπ και να διατηρήσουν τις εμπορικές τους σχέσεις με τις ΗΠΑ χωρίς να αποδεχτούν τις απαιτήσεις της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, της Κίνας.
«Ιστορικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συμβάλει στη διατήρηση της σταθερότητας και της ελεύθερης πρόσβασης στη θάλασσα και τον αέρα, που είναι επίσης κρίσιμα για το εμπόριο», είπε ο Τσονγκ στην DW, επισημαίνοντας ότι η Ουάσινγκτον δεν είναι διεκδικητής σε εδαφικές διαμάχες στη Νοτιοανατολική Ασία και ανέκαθεν έβλεπε αυτή την πρόσβαση και σταθερότητα στην περιοχή ως συμβατή με τα οικονομικά και στρατηγικά τους συμφέροντα.
«Ένα λιγότερο δεσμευμένο εκ μέρους των ΗΠΑ σενάριο θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα αποσταθεροποιητικό κενό εξουσίας ή να εξαναγκάσει τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας να αποδεχτούν τους όρους της ΛΔΚ», είπε ο Τσονγκ, χρησιμοποιώντας τη συντομογραφία της επίσημης ονομασίας της Κίνας, Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.
«Οι ηγέτες της Νοτιοανατολικής Ασίας μπορεί να πιστεύουν ότι η άμεση εμπλοκή με τον Πρόεδρο Τραμπ ίσως τους επιτρέψει να προβάλλουν τα επιχειρήματά τους ή, τουλάχιστον, να αποφύγουν να αποκοπούν από τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Ο Τραμπ αναζωπυρώνει τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ–Κίνας με νέους δασμούς.
Ωστόσο, ο Θιτινάν Πονγκσουντιράκ, πολιτικός επιστήμονας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τσουλαλονγκόρν στην Μπανγκόκ, αναφέρει ότι ο Τραμπ ενδιαφέρεται περισσότερο για γρήγορες νίκες και για να διαπραγματευτεί μια συμφωνία με την Κίνα.
«Οι συναντήσεις της ASEAN είναι ένα παράπλευρο θέαμα για τον Τραμπ», δήλωσε ο Θιτινάν.
«Θέλει γρήγορες νίκες, ενώ η Νοτιοανατολική Ασία επιδιώκει αργά αποτελέσματα τύπου “win-win”. Ο Τραμπ επίσης μετέτρεψε τη σύνοδο ASEAN–ΗΠΑ σε ένα εργασιακό δείπνο, αλλά οι ηγέτες της Νοτιοανατολικής Ασίας δεν έχουν άλλη επιλογή από το να συμμορφωθούν», είπε.
«Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα είναι πιο σημαντικοί παίκτες, καθώς ο Τραμπ προσπαθεί να προσελκύσει επενδύσεις στις ΗΠΑ. Όμως το μεγαλύτερο θέμα στην ατζέντα θα είναι η συνάντησή του με τον Πρόεδρο Σι», πρόσθεσε ο Θιτινάν.
«Σε αντίθεση με την πρώτη θητεία του Τραμπ, η Κίνα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες μέτρο προς μέτρο. Πρόκειται για μια γεωοικονομική αναμέτρηση στα όρια.»
Ο Τραμπ δήλωσε ότι είναι αισιόδοξος για μια συμφωνία όταν συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ την Πέμπτη, ενώ παράλληλα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να παρατείνει την περιοδεία του για να συναντήσει τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν.
«Τρέφω μεγάλο σεβασμό για τον Πρόεδρο Σι και πρόκειται να … καταλήξουμε σε μια συμφωνία», είπε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους από το Air Force One.
Επιμέλεια: Κιθ Γουόκερ
Τόμμι Γουόκερ
Τόμμι Γουόκερ, δημοσιογράφος με επίκεντρο την πολιτική, τις συγκρούσεις, την οικονομία και την κοινωνία της Νοτιοανατολικής Ασίας.
@tommywalkerco
