Η παρουσία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο του Σαρμ Ελ Σέιχ αποτελεί ξεκάθαρο γεωπολιτικό σφάλμα
20 Οκτωβρίου 2025 –
Amine Ayoub – Arutz Sheva – Israel National News
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει απορρίψει τον χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατικής οργάνωσης και την έχει αποκαλέσει «κίνημα αντίστασης». Στην εικόνα, κάνει το ισλαμιστικό «σήμα Ραμπία», που αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως ένδειξη αλληλεγγύης με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο και αργότερα συνδέθηκε στην Τουρκία με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, αν και πλέον σπάνια χρησιμοποιείται από τα μέλη του κόμματος. Εικονίζεται εδώ να μιλά σε φιλοπαλαιστινιακή συγκέντρωση στην Κωνσταντινούπολη, στις 18 Μαΐου 2018.
Το μελάνι δεν έχει ακόμα στεγνώσει στη συμφωνία κατάπαυσης πυρός στη Γάζα του Οκτωβρίου 2025, και ωστόσο η βασική της αρχιτεκτονική περιλαμβάνει ένα καταστροφικό ελάττωμα: τη θεσμική συμμετοχή της Τουρκικής Δημοκρατίας ως συνεγγυήτρια δύναμη.
Η παρουσία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη σύνοδο του Σαρμ Ελ Σέιχ, αν και χαιρετίστηκε από ορισμένους ως διπλωματική αναγκαιότητα, αποτελεί ξεκάθαρο γεωπολιτικό σφάλμα. Πρόκειται για στρατηγική παραχώρηση σε μια δύναμη της οποίας το όραμα για τη Μέση Ανατολή είναι θεμελιωδώς αντιανατολικό, αντικοσμικό και αφιερωμένο στην θεσμοθέτηση του ισλαμισμού τύπου Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Η ιδέα ότι η Άγκυρα, ο διαχρονικός προστάτης της Χαμάς, μπορεί να λειτουργήσει ως ουδέτερος μεσολαβητής ειρήνης αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη μακροπρόθεσμη περιφερειακή σταθερότητα και τα συμφέροντα κάθε χώρας που επιδιώκει ένα μετριοπαθές, κοσμικό μέλλον μετά τη σύγκρουση.
Η Διείσδυση της Ιδεολογίας
Η με κόπο κερδισμένη θέση της Τουρκίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων βασίζεται στη σχέση της με τη Χαμάς — ένα γεγονός που θα έπρεπε αυτομάτως να την αποκλείει ως μη ιδεολογικό εταίρο.
Η με κόπο κερδισμένη θέση της Τουρκίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων βασίζεται στη σχέση της με τη Χαμάς — ένα γεγονός που θα έπρεπε αυτομάτως να την αποκλείει ως μη ιδεολογικό εταίρο. Ο Ερντογάν, ο οποίος στο παρελθόν είχε απορρίψει τον χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατικής οργάνωσης και την αποκαλούσε νόμιμο «κίνημα αντίστασης», μόλις πρόσφατα συνυπέγραψε δήλωση που καλεί την ένοπλη οργάνωση να αφοπλιστεί και να παραδώσει τη διακυβέρνηση στην Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ). Αυτή η τακτική στροφή, ωστόσο, αποτελεί μια διαφανή κίνηση για να εξασφαλίσει η Τουρκία μακροπρόθεσμο έρεισμα στη Γάζα.
Η πιο διαβρωτική απειλή για κάθε μελλοντική μετριοπαθή διακυβέρνηση εντοπίζεται στο σχέδιο της Τουρκίας να εκπαιδεύσει τον τομέα ασφαλείας της Γάζας μετά τον πόλεμο. Η Άγκυρα διαθέτει Μνημόνιο Κατανόησης με την ΠΑ για την εκπαίδευση των σωμάτων ασφαλείας, μια διαδικασία που έχει ανατεθεί σε θεσμούς των οποίων η ανώτερη ηγεσία φέρεται να τρέφει «αντιδυτικές και αντιισραηλινές απόψεις» μετά από εσωτερικές εκκαθαρίσεις.
Αυτό δεν είναι ανοικοδόμηση μετά από σύγκρουση· είναι φορέας ιδεολογικής μόλυνσης.
Αντί να ενισχύσει μια επαγγελματική, ουδέτερη αστυνομική δύναμη απαραίτητη για τη σταθερότητα, η Τουρκία διατρέχει τον κίνδυνο να εμφυτεύσει ένα ήθος εχθρότητας και αντικοσμικής δογματικότητας απευθείας στις νεοσύστατες δομές ασφαλείας της Γάζας. Αυτό υπονομεύει ενεργά τον στόχο της εδραίωσης μιας αξιόπιστης, μη εξτρεμιστικής αρχής, διασφαλίζοντας ότι η επόμενη γενιά στελεχών ασφαλείας της Γάζας θα παραμείνει εγγενώς εχθρική προς τα δυτικά και μετριοπαθή αραβικά συμφέροντα.
Ο Ιρανικός Διακόπτης Υπονόμευσης
Η αξιοπιστία της εγγύησης της Τουρκίας υπονομεύεται ακόμη περισσότερο από τη μοιραία κατακερματισμένη επιρροή της επί της Χαμάς. Αναλυτές επισημαίνουν ότι η επιρροή της Άγκυρας επί της πολιτικής ηγεσίας δεν επεκτείνεται στις «πιο αυτόνομες, συνδεδεμένες με την Τεχεράνη στρατιωτικές ομάδες» εντός της οργάνωσης.
Αυτό σημαίνει ότι το Ιράν, το οποίο διατηρεί βαθιούς δεσμούς με αυτές τις ένοπλες φατρίες, διαθέτει έναν «διακόπτη υπονόμευσης» που μπορεί να ενεργοποιήσει κατά της συνολικής ειρηνευτικής διευθέτησης.
Αν η Τεχεράνη αισθανθεί παραγκωνισμένη από τη συμφωνία ΗΠΑ/Αιγύπτου/Τουρκίας, μπορεί μονομερώς να υποσκάψει τη βιωσιμότητα της κατάπαυσης του πυρός χωρίς να χρειάζεται τη ρητή συνεργασία της πολιτικής πτέρυγας.
Η ειρηνευτική συμφωνία είναι επομένως διαρθρωτικά ευάλωτη, αιχμάλωτη διαρκώς στις μεθοδεύσεις της Ισλαμικής Δημοκρατίας, με την Τουρκία να ενεργεί ως πρόθυμος – ή ίσως ανίκανος – φύλακας.
Υπονόμευση Περιφερειακών Συμμάχων και Σταθερότητας
Με την εισχώρησή της στον πυρήνα του μηχανισμού ειρήνης, η Τουρκία αμφισβητεί άμεσα την Αίγυπτο, έναν παραδοσιακό και απαραίτητο εταίρο στη διαμεσολάβηση για την περιοχή. Η σχέση αυτή ορίζεται ήδη από βαθιά ιδεολογική εχθρότητα, ριζωμένη στην επίμονη στήριξη της Τουρκίας προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα — μια ομάδα που θεωρείται υπαρξιακή απειλή από την κοσμική κυβέρνηση της Αιγύπτου.
Με την εισχώρησή της στον πυρήνα του μηχανισμού ειρήνης, η Τουρκία αμφισβητεί άμεσα την Αίγυπτο, έναν παραδοσιακό και απαραίτητο εταίρο στη διαμεσολάβηση για την περιοχή.
Η αντιπαλότητα αυτή οπλοποιεί άμεσα την προσπάθεια ανάκαμψης μετά τον πόλεμο. Ενώ η Αίγυπτος σχεδιάζει να φιλοξενήσει μια διεθνή Διάσκεψη για την Ανάκαμψη και Ανασυγκρότηση της Γάζας στο Κάιρο, η Τουρκία έχει επιθετικά προσφέρει τους δικούς της πόρους για μεγάλης κλίμακας οικοδομικά έργα και απομάκρυνση ερειπίων. Αυτή η διπλή πορεία ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας παράλληλων δομών διακυβέρνησης, επιτρέποντας στην Τουρκία να εδραιώσει δίκτυα πελατειακών σχέσεων που παρακάμπτουν και υπονομεύουν το όραμα με επίκεντρο την Παλαιστινιακή Αρχή, που στηρίζεται από την Αίγυπτο και τον Αραβικό Σύνδεσμο.
Η κρίση της Γάζας έχει μετατραπεί σε διαπραγματευτικό χαρτί για άσχετες στρατηγικές φιλοδοξίες της Άγκυρας.
Η επιθετική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας έχει προκαλέσει εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αμφισβητώντας συμμαχίες όπως το Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF), στο οποίο συμμετέχουν βασικοί εταίροι όπως η Αίγυπτος και η Ελλάδα.
Η Τουρκία αναπόφευκτα θα αξιοποιήσει την εγγύηση της στη Γάζα για να αποσπάσει στρατηγικές παραχωρήσεις σε αυτά τα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενα πεδία, κρατώντας την περιφερειακή σταθερότητα όμηρο στο όραμά της για γεωπολιτική επέκταση.
Η ειρήνη που επιτεύχθηκε στο Σαρμ Ελ Σέιχ αποτελεί μια τακτική ανάπαυλα, αγορασμένη με τίμημα την διαρθρωτική ασφάλεια. Μέχρι να εξουδετερωθεί ο ρόλος ιδεολογικών δυνάμεων όπως η Τουρκία μέσω αυστηρής, ουδέτερης διεθνούς εποπτείας, η συμφωνία αυτή παραμένει επικίνδυνα συμβιβασμένη και καταδικασμένη να καταρρεύσει υπό το βάρος της περιφερειακής αντιπαλότητας και της ισλαμιστικής διείσδυσης.
Πρωτοδημοσιεύτηκε στις 16 Οκτωβρίου 2025, με τίτλο «Γιατί η “ειρηνευτική” εγγύηση της Τουρκίας είναι όμηρος του ισλαμισμού».
Amine Ayoub
Ο Amine Ayoub είναι πολιτικός αναλυτής και συγγραφέας με έδρα το Μαρόκο. Τα κείμενά του στα μέσα ενημέρωσης δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες The Jerusalem Post, Yedioth Ahronoth, Arutz Sheva, The Times of Israel και πολλές άλλες. Τα γραπτά του επικεντρώνονται στον Ισλαμισμό, τον τζιχάντ, το Ισραήλ και την πολιτική της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Δημοσιεύει στο Twitter στο @amineayoubx.
