Helen Zhang/ Co-Founder
Ο πρόεδρος δήλωσε στην εκπομπή «60 Minutes» ότι αντίπαλες χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα, το Πακιστάν και η Βόρεια Κορέα ήδη δοκιμάζουν τα δικά τους πυρηνικά όπλα, και δεν μιλά απλώς για μέσα παράδοσης (πυραύλους): «κάνουν δοκιμές πολύ βαθιά υπόγεια, όπου οι άνθρωποι δεν ξέρουν ακριβώς τι συμβαίνει με τη δοκιμή».
Έτσι, ο Τραμπ κατηγορεί φαινομενικά τους αντιπάλους ότι παραβιάζουν κρυφά το παγκόσμιο μορατόριουμ για τις πυρηνικές δοκιμές, που τηρείται σε γενικές γραμμές από τις δοκιμές της Ινδίας και του Πακιστάν το 1998. Λέμε «σε γενικές γραμμές» επειδή η Βόρεια Κορέα το πήγε στα άκρα και πραγματοποίησε έξι δοκιμές μεταξύ 2006 και 2017.
Ωστόσο, αν και οι πιο πρόσφατοι τίτλοι είναι εκρηκτικοί (συγγνώμη), οι ίδιοι οι ισχυρισμοί δεν είναι καινούργιοι: αμερικανικές υπηρεσίες έχουν ήδη υποστηρίξει ότι η Ρωσία (στο Νοβάγια Ζεμλιά) και η Κίνα (στο Λοπ Νουρ) διενεργούσαν δοκιμές χαμηλής απόδοσης το 2019.
Για να είμαστε σαφείς, ούτε η αντίδραση του Τραμπ είναι καινούργια: είχε εξετάσει το ενδεχόμενο δοκιμών και κατά την πρώτη του θητεία.
Εν πάση περιπτώσει, όλα τα παραπάνω, μαζί με τις πρόσφατες επιδείξεις ισχύος της Ρωσίας και τη ραγδαία επέκταση του πυρηνικού οπλοστασίου της Κίνας (από πολύ χαμηλή αφετηρία), είναι ο λόγος που ο Τραμπ τώρα υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Για εκείνον, πρόκειται για τη διατήρηση της α) ετοιμότητας, β) ισοδυναμίας και γ) αποτροπής.
Ωστόσο, ακόμη και η διευκρίνιση από τον υπουργό Ενέργειας του Τραμπ ότι γίνονται δοκιμές «μη κρίσιμων» εξαρτημάτων και όχι πλήρων πυρηνικών όπλων, δεν ήταν αρκετή για να κατευνάσει την παγκόσμια ανησυχία.
Γιατί λοιπόν η μεγάλη παγκόσμια αντίδραση;
Πρώτον, το πάτημα του κουμπιού ⏯️ για οποιουδήποτε είδους πυρηνική δοκιμή από τις ΗΠΑ τώρα θα μπορούσε να πυροδοτήσει ακριβώς εκείνη την αλυσιδωτή αντίδραση δοκιμών-αντιδοκιμών που όλοι προσπαθούσαν εξαρχής να αποτρέψουν.
Δεύτερον, στην πραγματικότητα, αντίπαλες χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και άλλες έχουν τα περισσότερα να κερδίσουν από ανεξέλεγκτες δοκιμές, καθώς εξακολουθούν να υστερούν σε τεχνικό επίπεδο (οι προσομοιώσεις και οι «υποκρίσιμες» δοκιμές των ΗΠΑ θα έπρεπε ήδη να εξασφαλίζουν την αξιοπιστία του οπλοστασίου).
Τρίτον, το σπάσιμο του φράγματος των δοκιμών θα μπορούσε επίσης να αποδυναμώσει τις συναφείς αμερικανικές προσπάθειες για μη διάδοση των πυρηνικών (δηλαδή να αποτρέψει άλλες χώρες από το να αποκτήσουν πυρηνικά) — για παράδειγμα, μια επανέναρξη των αμερικανικών δοκιμών ενδεχομένως υπονομεύει την αξιοπιστία των ΗΠΑ όταν πιέζουν τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν να… ηρεμήσουν.
Και τέλος, μια επανέναρξη δοκιμών-αντιδοκιμών θα μπορούσε επίσης να ανησυχήσει συμμάχους των ΗΠΑ όπως η Ιαπωνία και η Κορέα, που βρίσκονται πολύ κοντά σε πυρηνικές δυνάμεις όπως η Βόρεια Κορέα, η Κίνα και η Ρωσία. Και αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να ενισχύσει τις τοπικές φωνές που ήδη ζητούν το δικό τους πυρηνικό αποτρεπτικό οπλοστάσιο.
Εν πάση περιπτώσει, γι’ αυτό η πιο τρομακτική στιγμή του φετινού Halloween δεν ήταν η στολή του «δολοφόνου με δημητριακά» (ένα τεράστιο, ματωμένο κουτί Cheerios, για να ξέρετε), αλλά μάλλον η πιθανότητα οι ΗΠΑ να ξαναρχίσουν τις πυρηνικές δοκιμές.
Η άποψη του Intrigue
Πολλοί από τους αναγνώστες του Intrigue μεγάλωσαν σε έναν κόσμο που δεν φαινόταν ιδιαίτερα ανήσυχος για τα πυρηνικά, τουλάχιστον σε σύγκριση με τη σκιά του πυρηνικού πολέμου που κάλυπτε μεγάλο μέρος του 20ού αιώνα. Οπότε, αν μη τι άλλο, όλος αυτός ο κύκλος ειδήσεων υπενθυμίζει ότι, ακόμα κι αν ο κόσμος έπαψε να ανησυχεί, η πυρηνική εποχή ποτέ δεν τελείωσε πραγματικά.
Αλλά… γιατί σταμάτησε να ανησυχεί ο κόσμος για τα πυρηνικά για ένα διάστημα; Στατιστικά, για τους περισσότερους αναγνώστες του Intrigue, οφείλεται τόσο στο πού μεγάλωσαν (κάτω από την πυρηνική ομπρέλα των ΗΠΑ) όσο και στο πότε μεγάλωσαν (μετά τον Ψυχρό Πόλεμο). Με την κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος και το αποδυναμωμένο Κρεμλίνο να βάζει παύση στην κούρσα των εξοπλισμών, δημιουργήθηκε μια μορφή πυρηνικής ισορροπίας.
Αυτή η ισορροπία, όμως, πλέον εξασθενεί — όχι μόνο επειδή άλλοι, όπως η Κίνα, επιδιώκουν ισοτιμία στο «τραπέζι των μεγάλων», αλλά και επειδή σύμμαχοι που για χρόνια απολάμβαναν την προστασία της αμερικανικής πυρηνικής ομπρέλας τώρα σιωπηρά αναρωτιούνται πόσο μπορούν ακόμη να βασίζονται στις υποσχέσεις των ΗΠΑ για προστασία.
Και εδώ φτάνουμε σε ένα από τα πολλά παράδοξα, σχεδόν θεωρίας παιγνίων, αυτής της τελευταίας πυρηνικής ειδησεογραφίας: ακόμα κι αν η πρόθεση του Τραμπ ήταν να αποτρέψει τους αντιπάλους του από το να συνεχίσουν τις (υποτιθέμενες) δικές τους δοκιμές, ο τρόπος με τον οποίο το ανακοίνωσε (μια αιφνιδιαστική δέσμευση να ξαναρχίσουν οι πυρηνικές δοκιμές των ΗΠΑ για πρώτη φορά από το 1992) μπορεί να είχε το αντίθετο αποτέλεσμα — δηλαδή να επιβεβαίωσε, τόσο για τους εχθρούς όσο και για τους συμμάχους, ότι πράγματι έχουμε μπει σε μια νέα, λιγότερο προβλέψιμη Αμερική. Και τι χρειάζεται ο κόσμος ως απάντηση; Μα, φυσικά, περισσότερα πυρηνικά.
Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέχουν μαζί το 87% των πυρηνικών όπλων παγκοσμίως, με τη Ρωσία να διαθέτει περίπου 5.459 και τις ΗΠΑ 5.177. Η Κίνα αριθμεί σήμερα περίπου 600, αλλά προσθέτει γύρω στα 100 ετησίως, ενώ η Γαλλία έχει 290, το Ηνωμένο Βασίλειο 225, η Ινδία 180, το Πακιστάν 120, το Ισραήλ 90 και η Βόρεια Κορέα περισσότερα από 50.
Οι ΗΠΑ υπέγραψαν αλλά ουδέποτε επικύρωσαν τη Συνθήκη για την Ολοκληρωτική Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών του 1996, καθώς οι επικριτές της στη Γερουσία υποστήριξαν ότι α) οι προσομοιώσεις των ΗΠΑ δεν επαρκούν για την εξασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και β) το σύστημα παρακολούθησης της συνθήκης θα απέτυχε να εντοπίσει δοκιμές χαμηλής απόδοσης από αντίπαλες χώρες.
Η τελευταία διμερής συμφωνία ΗΠΑ–Ρωσίας για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων αναμένεται να λήξει τον Φεβρουάριο, με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις, είτε λόγω των νέων όπλων του Πούτιν είτε εξαιτίας της προτεινόμενης «Χρυσής Θόλου» του Τραμπ (την οποία ο Πούτιν υποστηρίζει ότι θα ανατρέψει το στρατηγικό status quo).
Το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Φυσικής της Σαγκάης ανακοίνωσε πρόσφατα (🇨🇳) τον πρώτο παγκοσμίως πυρηνικό αντιδραστήρα που «γεννά» ουράνιο από το πολύ πιο άφθονο θόριο. Οι Κινέζοι επιστήμονες τόνισαν τα οφέλη για την ενεργειακή αυτάρκεια, ωστόσο οι αντίπαλοι της Κίνας θα ανησυχήσουν δικαιολογημένα για τις πιθανές στρατιωτικές χρήσεις.
