Γιατί επείγει μια «δίκαιη μετάβαση» σε ένα νέο Ασφαλιστικό

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Τάσος Γιαννίτσης 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 2020

protagon.gr

Στο συνέδριο του Economist για «τo Ασφαλιστικό μετά τον κορονοϊό», ο Τάσος Γιαννίτσης, ο οποίος είχε επιχειρήσει, επί κυβέρνησης Σημίτη, μια ριζική μεταρρύθμιση συναντώντας τη λυσσαλέα αντίδραση κομμάτων και συνδικαλιστών, δικαιωμένος ήδη προ πολλού από τις εξελίξεις, προσέφερε την εμπειρία του πάνω στο μεγάλο αυτό ζήτημα, η οποία συμπυκνώνεται σε πέντε βασικά σημεία

Θα αναφερθώ σε πέντε σημεία: Βασικό ερώτημα του Συνεδρίου είναι αν το ασφαλιστικό είναι βιώσιμο. Το ασφαλιστικό μπορεί θεωρητικά να συνεχίσει ως έχει, αλλά με ένα τεράστιο κόστος: τη θεαματική διάβρωση της βιωσιμότητας κρίσιμων οικονομικών, κοινωνικών και αναπτυξιακών σχέσεων. Ουσιαστικά, σε συνθήκες απανωτών κρίσεων και οικονομικής καθίζησης της χώρας στα επίπεδα του 2000, το βάρος του ασφαλιστικού ως αναπτυξιακού, μακροοικονομικού και κοινωνικού προβλήματος γίνεται όλο και πιο σημαντικό.

Η διόγκωσή του επιδείνωσε μέχρι σήμερα όλα τα βασικά μεγέθη: ρυθμούς μεγέθυνσης, εισοδήματα, ανεργία, δημοσιονομικά ελλείμματα και χρέος, φορολογική πίεση, μετανάστευση, εκτόπιση άλλων κοινωνικών δαπανών, δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων. Επιπλέον, οδηγεί σε μια αφανή ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης για σημαντικό αριθμό χαμηλόμισθων εργαζόμενων που καταφεύγουν στην αδήλωτη απασχόληση. Αυτό οδηγεί σε μια συνεχή συσσώρευση δύο μεγάλων ρίσκων: το ατομικό ρίσκο των ανασφάλιστων σε θέματα υγείας και φτώχειας και το ευρύτερο κοινωνικό ρίσκο που απορρέει από αυτά.

Οι συνολικές δαπάνες του Κράτους για συντάξεις αυξήθηκαν από 7 δισ. ευρώ το 2001 σε περίπου 17 δισ. ευρώ το 2018, δηλαδή από 5% του ΑΕΠ σε 9%-9,5%. Αθροιστικά για το 2000-2018 έφτασαν τα 289 δισ. ευρώ.

Για τη δεκαετία 2000-2009 αυτή η κρατική δαπάνη αντιπροσώπευε πάνω από το 70% της συνολικής αύξησης του δημόσιου χρέους.

Το 2020, το Ασφαλιστικό θα επιδεινωθεί από τρία αίτια: α) τη μείωση του ΑΕΠ, β) τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και γ) κάθε τυχόν πρόσθετη παροχή.

Όσο το Ασφαλιστικό εξακολουθεί να βρίσκεται σε συνθήκες έντονης ανισορροπίας, τόσο η οικονομία θα παραμένει ευάλωτη, και θα στερείται των αναγκαίων δυνατοτήτων να αντιμετωπίσει χωρίς νέους κλυδωνισμούς οποιοδήποτε νέο σοβαρό πρόβλημα. Τέτοιες εξελίξεις θα ρίχνουν την κοινωνία ξανά και ξανά πίσω, ακριβώς σε στιγμές που θα νομίζει ότι φτάνει σε μια καλύτερη τροχιά. Με άλλα λόγια, σε συνθήκες ισχυρών διακυμάνσεων και απρόβλεπτων, πρωτόγνωρων και παράλληλων απειλών, κάνει μεγάλη διαφορά  αν είμαστε αντιμέτωποι με ένα σοβαρό μεν, αλλά μεμονωμένο, πρόβλημα ή αν αυτό συνυπάρχει με ένα ευρύτερο πλέγμα συλλογικών και αναπτυξιακών πιέσεων και κινδύνων.

Η σημερινή κατάσταση δεν ήταν αποτέλεσμα μιας ομαλής εξέλιξης πληθυσμιακών δεδομένων, αλλά πολιτικών επιλογών, που μετέτρεψαν ένα δυσανάλογα μεγάλο τμήμα ηλικιών κάτω των 60 ή 65 ετών σε συνταξιούχους για να συγκαλύψουν αδυναμίες σε άλλα πεδία πολιτικής. Αυτό πλήττει το μέλλον όλων: εργαζόμενων, άνεργων, συνταξιούχων της χώρας. Αυτό πλέον δεν αλλάζει. Κάνει όμως τις επιλογές εξαιρετικά δύσκολες.

Στη ζυγαριά βρίσκονται καταστάσεις που δικαίως ή αδίκως είναι πια πραγματικότητα (π.χ. περίπου 2,7 εκατ. πρόσωπα έχουν περάσει στη σύνταξη) και μια ανατροπή τους θα είχε σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις. Στην ίδια ζυγαριά όμως μπαίνουν και οι καταστάσεις ακόμα περισσότερων προσώπων, που με τις υψηλές εισφορές και φόρους, την ανεργία και τους χαμηλούς μισθούς είναι αντιμέτωποι με μια δυσβάστακτη προοπτική στην οποία συμβάλλει το ίδιο το Ασφαλιστικό.

Πλέον, οι γενεές που εργάζονται καλούνται να πληρώσουν τετραπλά: πρώτον, για την ετήσια πληρωμή μιας συνταξιοδοτικής δαπάνης που προαποφασίστηκε από τους ενδιαφερόμενους σε προγενέστερα χρόνια, δεύτερον για την αποπληρωμή του χρέους που έχουν συσσωρεύσει το Ασφαλιστικό και η όλη δημοσιονομική διαχείριση στο παρελθόν, τρίτον, για την πρόσθετη ατομική τους αποταμίευση, προκειμένου να προνοήσουν για τις δικές τους μελλοντικές συντάξεις, εφ’ όσον η γήρανση θα συρρικνώνει τις εισφορές, και, τέταρτον, γιατί βρίσκονται αντιμέτωπες με διαρθρωτικές σχέσεις που κρατούν την οικονομία σε χαμηλό επίπεδο αναπτυξιακής μετεξέλιξης.

Τα προβλήματα αυτά θέτουν και το ερώτημα για μια «δίκαιη μετάβαση» (just transition) του Ασφαλιστικού προς ένα ευσταθές και ταυτόχρονα δίκαιο ρυθμιστικό πλαίσιο. Ανάλογο πρόβλημα έχει ανακύψει και στην περίπτωση της κλιματικής αλλαγής. Οσο οι απαντήσεις στο ερώτημα «τι είναι δίκαιη μετάβαση» θα κλωτσιούνται στο μέλλον, τόσο λιγότερο «δίκαιες» λύσεις θα είναι εφικτές. Σε κάθε φάση, οι «δίκαιες μορφές μετάβασης» δεν είναι ίδιες. Μια απάντηση σε ύστερο χρόνο μπορεί να είναι δίκαιη με κριτήρια του χρόνου εκείνου, αλλά άδικη, αν συγκριθεί με  απαντήσεις που ήσαν εφικτές σε προηγούμενα χρόνια. Επιπλέον, από ένα σημείο και μετά, μπορεί να μην υπάρχει καν «δίκαιη» λύση.

Πηγή: Protagon.gr

spot_img

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. ΣΗΜΕΙΩΝΟΥΜΕ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ του αρθρογράφου του protagon”Τάσος Γιαννίτσης ,ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υπηρεσιών 2000-2001 του κ.Σημίτη ,επεχείρησε μια ριζική μεταρρύθμιση στο Ασφαλιστικό ,συναντώντας τη λυσσαλέα αντίδραση κομμάτων (όχι όλων) -μόνο του ΠΑΣΟΚ ,αβαθούς ή βαθέος-και συνδικαλιστών -μόνον των ”Δημοκρατικών κομμάτων”(ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και Συνασπισμού),γιαυτό και ”εξοβελίστηκε ”από τον κ.Σημίτη μαζί με κατάρες για την έκθεση Σπράου.
    ΣΗΜΕΙΩΝΟΥΜΕ συνειδητές παραλείψεις για την αύξηση του χρέους στην 5ετία 2004-2009 ,επί κυβερνήσεως του κ.Κώστα Καραμανλή-που μας χρεωκόπησε -.
    1.-Οι συνολικές δαπάνες του κράτους για συντάξεις αυξήθηκαν από (7) δισ.ευρώ το 2001 σε περίπου (17) δισ.ευρώ το 2018 -εννοεί το 2008-γιατί μετά το 2010 οι συντάξεις μειώθηκαν σχεδόν στο μισό- και αθροιστικά έφθασαν για το 2000-2018(2008 δηλαδή) τα (289) δισ.ευρώ ,όσο δηλαδή το συνολικό περίπου χρέος του 2009 ,που παρέλαβε μετά τις εκλογές ο κ.Γ.Α.Π ,ο οποίος από το Καστελόριζο στις 23-Απρ.2010 μας χρεωκόπησε.
    2.-Ιδού και η απόδειξη της αιτίας της αυξήσεως του χρέους.”Για τη δεκαετία 2000-2009 αυτή η κρατική δαπάνη αντιπροσώπευε το 70% της συνολικής αύξησης του δημοσίου χρέους”.(το υπόλοιπο 30% -λένε οι αριθμοί -αντιπροσώπευαν οι πληρωμές των εξοπλισμών του Τσοχατζοπολικού ΠΑΣΟΚ.
    Και έχουμε ακόμη και τώρα την κ.Γεννηματά -ίσως για να κρατήσει στο ΚΙΝΑΛ τον κ.ΓΑΠ -να επιμένει ότι την Ελλάδα την χρεωκόπησε η κυβερνηση της 5ετίας του κ.Κώστα Καραμανλή ,που ο ”άτιμος”δεν μείωσε τους μισθούς και τις συντάξεις ,που κληρονόμησε από το γαλαντόμο ΠΑΣΟΚ της 10ετίας 1994-2004 και πλήρωνε -ως κράτος που έχει συνέχεια- τις υποχρεώσεις των εξοπλιστικών προγραμμάτων αυτού του ΠΑΣΟΚ .
    Το κακό είναι ότι και μετά από αυτές τις επισημάνσεις του κ.Γιαννίτση θα υπάρχουν Έλληνες,που θα συνεχίσουν να πιστεύουν τα παραμύθια του ”ειλικρινέστατου” ΠΑΣΟΚ μετά το 2009.
    Λαέ ευκολόπιστε ως επιπόλαιος και μαζοχιστικά προδομένε.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα