Σημείωση Ανιχνεύσεων: Ο Άντι Μπουσάτι είναι διακεκριμένος Αλβανός δημοσιογράφος. Στο κείμενο που ακολουθεί το οποίο δημοσίευσε στην ιστοσελίδα του lapsi.al αναλύει το προφανές ερώτημα, το οποίο βρίσκεται στα χείλη όλων: Γιατί ο Ράμα παρά την διαφθορά και την κάκιστη κυβερνητική διαχείριση όχι, μόνο, κέρδισε τις εκλογές αλλά συγκέντρωσε και περισσότερες ψήφους.
Είναι εντυπωσιακό πόσο παρόμοια είναι τα κοινωνικά διλήμματα σε Αλβανία και Ελλάδα. Όπως και το ερώτημα περί εναλλακτικής λύσης.
Το ενδιαφέρον με το άρθρο του Μπουσάτι είναι ότι πέρα απο όσα προβάλλουν συνήθως οι υποστηρικτές των καθεστώτων τύπου Ράμα στην Αλβανία και τύπου Μητσοτάκη στην Ελλάδα, εκείνο που ουσιαστικά λείπει, είναι η ενημέρωση της κοινής γνώμης.
Λείπει η δημοκρατία και η ισότιμη αντιμετώπιση των κομμάτων στις εκλογές απο το κατεστημένο των ΜΜΕ αλλά και το κράτος.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε με τον τίτλο: «Γιατί αυξήθηκαν οι ψήφοι του Rama;»
Ο τίτλος με τον οποίο αναπαράγεται εδώ είναι των “Ανιχνεύσεων”.
του Andi Bushati lapsi.al
«Το συγκλονιστικό αποτέλεσμα του Edi Rama, μεγαλύτερο από οποιαδήποτε προηγούμενη εκλογική του αναμέτρηση ως ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, εγείρει ένα θεμελιώδες ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν όσο περισσότερο αποδεικνύονται οι απίστευτες κλοπές της άρχουσας κλίκας, τόσο περισσότερο να αυξάνονται οι ψήφοι τους; Είμαστε ένας λαός που μαστίζεται από το σύνδρομο της Στοκχόλμης, που λατρεύει τους βασανιστές του; Απολαμβάνουν πραγματικά οι Αλβανοί να ζουν χωρίς αξιοπρεπή μισθό, χωρίς 24ωρο τρεχούμενο νερό, χωρίς αξιοπρεπείς συντάξεις; Αισθάνονται άνετα να τους λένε ψέματα αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία, ξανά και ξανά, για ανεκπλήρωτες υποσχέσεις; Ή μήπως οι Koka, Beqaj, Tahiri, Ahmetaj, Bllako, Veliaj δεν είναι οι περιφρονημένες φιγούρες που τους έχουν κλέψει, αλλά οι απρόσμενοι ήρωες που ονειρεύονται κρυφά να γίνουν; Αυτά τα ερωτήματα προκύπτουν φυσικά όταν κάποιος προσπαθεί να διακρίνει πέρα από τον θόρυβο των μικρών εκλογικών παραβιάσεων ή τις αψιμαχίες για μια διεκδικούμενη κάλπη. Πέρα από αυτά τα φευγαλέα επεισόδια βρίσκεται ένα βαθύτερο δίλημμα που χρήζει εξήγησης. Πώς γίνεται το 2013, όταν η κυβέρνηση ήταν νέα και αμόλυντη, ο Rama να έχει λάβει πολύ λιγότερες ψήφους; Γιατί η πρώτη του θητεία (2017), η οποία έληξε χωρίς κανένα σοβαρό σκάνδαλο, και η δεύτερη (2021) που υπήρξε λιγότερο αμαυρωμένη από τη σημερινή, να απέδωσαν χειρότερα αποτελέσματα από αυτήν της 11ης Μαΐου; Πώς γίνεται όσο πιο σοβαρό είναι το λάθος, τόσο μεγαλύτερη να είναι η εκλογική ανταμοιβή;
Οι υποστηρικτές της κυβέρνησης που προσπαθούν να δικαιολογήσουν αυτή την παραδοξότητα είναι προσεκτικοί ώστε να μην κατηγορήσουν έναν λαό που έχει χάσει τα δημοκρατικά του αντανακλαστικά. Για να παραμείνουν πολιτικά ορθοί, προτιμούν μια άλλη δικαιολογία για να εξηγήσουν αυτή την παραδοξότητα. Ισχυρίζονται ότι, πράγματι, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί, αλλά το λάθος βαρύνει την αντιπολίτευση που δεν έχει καταφέρει να παρουσιάσει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση. Με έναν Berisha που έχει αναλάβει τον έλεγχο του κόμματος για να εξυπηρετήσει τα προσωπικά του συμφέροντα, με μέτριους αξιωματούχους που δεν καταφέρνουν να εμπνεύσουν, με πρώην ηγέτες που το εκλογικό σώμα δεν μπορεί να συγχωρήσει.
Δεν είναι λοιπόν ότι ο Rama είναι καλός, αλλά ότι, δυστυχώς, δεν υπάρχει κανείς καλύτερος. Αυτή η δικαιολογία που έχει κουράσει μπορεί να τροφοδότησε τους αφελείς για σχεδόν 12 χρόνια, αλλά μετά από αυτές τις εκλογές, απλώς δεν στέκει πλέον.
Γιατί; Ας σκεφτούμε ήρεμα. Ας δεχτούμε όλα τα επιχειρήματα περί του ότι ο Berisha είναι γέρος και αναξιόπιστος. Ας δεχτούμε επίσης τις κατηγορίες για μια ανήθικη αντιπολίτευση που προστατεύει τα συμφέροντα των ολιγαρχών κι έχει χάσει την υποστήριξη του λαού. Ας παραδεχτούμε ότι το Δημοκρατικό Κόμμα δεν μπορεί να ανανεωθεί και δυσκολεύεται να παραγάγει νέες ιδέες. Ακόμα κι έτσι, η δικαιολογία δεν στέκει. Διότι σε αυτές τις εκλογές, σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες, υπήρχε πληθώρα αντιπολιτευτικής προσφοράς. Όποιος συμπαθούσε το DP αλλά έκλινε δεξιά, μπορούσε να ψηφίσει την Mundësia του Agron Shehaj, ένα κόμμα που δεν ήταν μόνο υπερφιλελεύθερο και αδιάφθορο, αλλά διεξήγαγε και μια σύγχρονη εκστρατεία με νέους, καθαρούς υποψηφίους.
Όσοι απέρριπταν τη δεξία επί της αρχής, είχαν μια σταθερή σοσιαλδημοκρατική επιλογή στο κόμμα Lëvizja Bashk του Arlind Qori, με γνωστούς κοινωνικούς ακτιβιστές και μια συνεπή έκκληση για κοινωνική δικαιοσύνη. Όποιος ήταν εντελώς σκεπτικός απέναντι στην [κομματική] ιδεολογία μπορούσε να ψηφίσει το δίδυμο Lapaj–Shabani, έστω μόνο και μόνο για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για τον τρόπο που κυβερνάται η χώρα.
Ωστόσο, παρά αυτό το ασυνήθιστα πλούσιο αντιπολιτευτικό τοπίο, ο Rama έγινε ισχυρότερος. Δίπλα του το PSD του Tom Doshi επανεπιβεβαιώθηκε χρησιμοποιώντας την ίδια τακτική, αν και σε μικρότερη κλίμακα. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει ότι το αφήγημα ότι «η Αναγέννηση (σ.σ.: Η παράταξη Ράμα) κερδίζει επειδή δεν υπάρχει εναλλακτική» είναι ένας φθαρμένος μύθος για ανόητους. Αν κι αυτές οι εκλογές προσέφεραν ένα ευρύ φάσμα επιλογών στους πολίτες για να ψηφίσουν εναντίον της κυβέρνησης, παρ’ όλα αυτά αυτή αναδείχθηκε πιο ισχυρή από ποτέ.
Φυσικά, αυτή η παραδοξότητα έχει μια εξήγηση. Δεν έχει καμμία σχέση με τις αδυναμίες του Berisha, αλλά με μια πιο βαθιά αλήθεια: Ότι το 2025 δεν ληστεύτηκε μόνο το Δημοκρατικό Κόμμα, αλλά και οι Arlind Qori, Agron Shehaj και Adriatik Lapaj. Δεν πρόκειται μόνο για παρατυπίες με τις κάλπες.
Όχι, η χειραγώγηση είναι πιο ύπουλη. Περιλαμβάνει τη συστηματική καταστροφή των κανόνων του παιχνιδιού και την υπονόμευση κάθε δημοκρατικής προϋπόθεσης που επιτρέπει τον δίκαιο και ισότιμο ανταγωνισμό.
Σε αυτές τις εκλογές, όλα τα θεσμικά αντίβαρα που έπρεπε να εξισορροπήσουν την εξουσία απέτυχαν. Το SPAK έγινε περίγελως – το θέατρο της ‘Task Force‘ απλώς καθησύχασε τους Αλβανούς ότι δεν υπάρχει υποκλοπή, εξαγορά ή εμπορία ψήφων στην Αλβανία. Αν παρατηρούσατε πώς ξεφούσκωσε το μπαλόνι του Dumani, που υπήρξε ο πρώτος που επικύρωσε αυτό το συγκλονιστικό αποτέλεσμα ακόμη και πριν από τον ΟΑΣΕ, θα καταλάβατε.
Ακόμα ένας θεσμός, ο οποίος σε μια πραγματική δημοκρατία έπρεπε να παίζει τον ρόλο του θεματοφύλακα, απλώς επιδείνωσε την προεκλογική εκστρατεία. Κάτι άνευ προηγουμένου συνέβη. Η εκλογική αναμέτρηση ολοκληρώθηκε χωρίς ούτε ένα οργανωμένο τηλεοπτικό ντιμπέιτ, χωρίς ούτε ένα ολοκληρωμένο ερευνητικό πρόγραμμα που να θέτει το πιο βασικό ερώτημα: Πώς έχει κυβερνηθεί η χώρα τα τελευταία τέσσερα χρόνια; Ποια κυβέρνηση δημοκρατικής χώρας θα μπορούσε ποτέ να ονειρευτεί μια τέτοια πολυτέλεια; Ποιος μονάρχης δεν θα κολακευόταν από μια τέτοια μεταχείριση;
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Ο Agron Shehaj, χάρη στην οικονομική του επιφάνεια, απολάμβανε σχετικά ευνοϊκή κάλυψη από τα ΜΜΕ. Αυτός και οι στενοί του συνεργάτες έδωσαν συνεντεύξεις σε φιλικό κλίμα και είχαν κολακευτικά προφίλ. Αλλά ποτέ – ούτε μία φορά – αυτή η γενναιοδωρία δεν επεκτάθηκε στις καταγγελίες που έκανε για κυβερνητικά σκάνδαλα, θανάτους από έλλειψη φαρμάκων ή καταχρήσεις σε στρατηγικές επενδύσεις και παραχωρήσεις δρόμων. Όσοι πιστεύουν ότι ήταν προνομιούχος κάνουν λάθος. Λογοκρίθηκε το ίδιο: Του επετράπη να είναι της μόδας, αλλά ποτέ δεν έγινε δεκτός ως πραγματικός αντίπαλος. Τελικά, η επίθεση στην κυβέρνηση σε αυτή τη χώρα παραμένει ταμπού.
Αυτός είναι μόνο ένας από τους αμέτρητους μύθους που εξηγούν γιατί μια κυβέρνηση τόσο διεφθαρμένη, αρπακτική και αλαζονική μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται παρά την ευρεία αντιπολίτευση. Ο μύθος είναι απλός: Ο δίκαιος και ισότιμος ανταγωνισμός είναι νεκρός. Όταν προσθέσετε την αποτυχία άλλων δημοκρατικών θεσμών – όπως η δικαστική εξουσία και τα ΜΜΕ – στη δύναμη των εγκληματικών συμμοριών να εκφοβίζουν τους ψηφοφόρους, τη χρήση παράνομου χρήματος για την εξαγορά ψήφων και τη μετατροπή της δημόσιας διοίκησης σε κομματική πολιτοφυλακή – όπως φαίνεται στο βίντεο από το γραφείο του βουλευτή Erion Braçe – η εικόνα γίνεται σαφής. Εδώ βρίσκεται η απάντηση στο ερώτημα, αυτό που συνεχίζουμε να θέτουμε: Πώς είναι δυνατόν όσο περισσότερο αποκαλύπτεται ο Rama ως κλεπτοκράτης, τόσο περισσότερες ψήφους να παίρνει;
Ο λόγος δεν είναι ότι μας λείπει η αντιπολίτευση. Ο λόγος είναι ότι δεν έχουμε πλέον δημοκρατία».
Pse u rrit Rama?
Këtë herë, përveç PD kishte nje ofertë të plotë opozitare, por prap PS u bë më e madhe, sepse nuk vodhën veëm Berishën, por Qorin, Shehajn dhe Lapajn
Rezultati marramendës i Edi Ramës, më i madh se i të gjitha herëve kur ai ka kandiduar si lider i PS-së, ngre një pikpyetje themelore: si ka mundësi që sa më shumë vërtetohen vjedhjet e paimagjinueshme të bandës në pushtet, aq më tepër asaj i rriten votat? Mos vallë ne jemi një popull i prekur nga sindroma e Sokholmit, që i adhurojmë torturuesit tanë? Mos shqiptarëve i pëlqen të jetojnë pa minimum jetik, pa ujë 24 orë, pa pensione dinjitoze? Mos vallë ata ndihen rehat me pushtetarët që i gënenjnë për premtimet që u japin? Apo ndoshta Koka, Beqaj, Tahiri, Ahmetaj, Bllako, Veliaj nuk janë personazhet e urryer që i kanë futur dorën në xhep, por heronjtë e pamundur, si të cillët ata ëndërrojnë të bëhen?
Të gjithë mbështetësit e pushtetit që kërkojnë të përligjin këtë paradoks, i shmangen fajësimit të një populli që ka humbur reflekset e reagimit demokratik. Duke dashur të jenë politikisht korrektë ata kanë gjetur një tjetër alibi për të arsyetuar këtë anomali.
Ata thonë se vërtet gjërat kanë degraduar, por për këtë faji është i një opozite që nuk përbën dot alternativë. I një Berishe që e ka kapur partinë dhe e përdor për interesat e veta personale. I ca zyrtarëve të rëndomtë që nuk arrijnë të frymëzojnë. I ish pushtetarëve, të cilëve elektorati nuk u a jep dot më një shanc të dytë për të nusëruar sërish. Pra jo se Rama është më i mirë, por se fatkeqësisht nuk ka më të mirë sesa ai.
Por, nëse kjo alibi e sforcuar ka mundur të mbijetojë, si ushqim për budallenjtë për gati 12 vite, këtë radhë, pas këtyre zgjedhjeve, ajo nuk pi më ujë.
Pse? Le ta mendojmë me qetësi. Le ti pranojmë argumentat e të gjithë atyre që flasin për Berishën e plakur dhe të pabesueshëm. Le ti marrim të mirëqena edhe akuzat për një opozitë pa moral, që mbron gjithashtu interesat e oligarkise dhe prandaj e ka humbur mbështetjen e publikut. Le të bindemi për një PD që nuk rinovohet dot dhe që e ka të vështirë të prodhojë ide të reja.
Por, sërish kjo fabul nuk funksionon. Sepse në këto zgjedhje, ndryshe nga të gjitha të tjerat para tyre oferta opozitare ishte e plotë. Dikujt që si pëlqente PD-ja, por ishte i djathtë, mund të votonte Mundësinë e Agron Shehajt, që përveçse superliberale ishte dhe e pakorruptuar, me një fushatë moderne dhe me djem e vajza të që s’kishin të sharë.
Ata që për bindje nuk e çonin dot votën djathtas, kishin një alternativë të mrekullueshme social demokrate, si Lëvizja Bashkë e Arlind Qorit, me aktivistë të spikatur në mbrojtje të kauzave qytetare dhe me një klithmë të vazhdueshme për barazi shoqërore.
Kush i trembej traumave që riskojnë të shkaktojnë ideologjitë mund ta çonte votën e protestës tek çifti Lapaj-Shabani, thjesht sa për të konfirmuar se nuk bie dakord me mënyrën se si po shkojnë gjërat në Shqipëri.
Por jo, pavarësisht se oferta opozitare ishte këtë radhë më e larmishme sesa kurrë, Rama u rrit edhe më shumë. Bashkë me të u konfirmua edhe PSD e Tom Doshit, që përdor në niniaturë të njëjtën teknologji për mbledhjen e votës. Pra mjafton kaq, për të vërtetuar se fabula sipas të cilës “rilindja fiton pasi nuk ka alternativë”, është një ushqim bajat për budallej. Megjithëse mundësia për të shprehur votën kundër këtij pushteti kësaj here ishte e pamatë, ai doli, përsëri, më i fortë se më parë.
Natyrisht që kjo anomali e ka një arsye. Ajo nuk ka të bëjë aspak me dobësinë e opozitës berishiste, por me të vërtetën e madhe se në 2025-ën pre e vjedhjes nuk ra vetëm PD-ja, por barabar me të edhe Arlind Qori, Agron Shehaj e Adriatik Lapaj. Kur thuhet kjo nuk duhet imagjinuar rrëmbimi i thjeshtë i votave duke thyer kutitë.
Jo, jo, manipulimi është më i madh. Ai ka të bëjë me prishjen e rregullave të lojës dhe shkallmimin e çdo premise demokratike që mundëson një garë të barabartë e të ndershme.
Në këto zgjedhje dështuan të gjitha ato kundërpushtete që duhet të ruajnë ekuilibrin midis palëve. Në mënyrë qesharake u baltos SPAK- që me teatrin e Task Forcës së vet, sapo i “konfirmoi” shqiptarëve se në Shëpipëri nuk ka vjedhje, blerje apo trafikim të votës. Po të shohësh si u shfry tollumbacja e Dumanit, i cili u bë konfirmuesi i parë i këtij rezultati marramendës, madje para OSBE-ODHIR-it, e kupton më mirë këtë.
Një tjetër pushtet, që në një demokraci reale duhet të luajë rolin e watchdog u zvenit edhe më shumë këtë fushatë. Kësaj here ndodhi e paimagjinueshmja. U mbyll një garë elektorale ku nuk u organizua asnjë debat televiziv, apo ku nuk u bë një emision i plotë investigativ me temën më bazike: “Si është qeverisur vendi këto katër vite”. Cila qeveri e një shteti demokratik do ta kishte ëndërruar një luks të tillë? Cili autokrat nuk do ishte trajtuar po kështu?
Le të marrim një shembull. Agron Shehaj, falë financave të veta të bollshme pati privilegjin e një trajtimi miqësor mediatik. Atij vetë dhe njërëzve të tij të afërt iu bënë intervista të buta dhe portrete dashamirëse. Por kurrë, asnjëherë, kjo zëmërgjerësi nuk u shtri deri tek denoncimet që ai ka bërë kundër skandaleve të qeverisë, për ata që vdesin për mungesë ilaçesh, për investitorët strategjikë, për koncesionet e rugëve.
Pra, ata që kujtojnë se ai qe i privilegjuar gabohen. Ai ka qenë njësoj i censuruar, sepse ai u lejua nga mediat të ishte trendy, por nuk u pranua si opozitar. Pasi në këtë vend të merresh me qeverinë është tabu.
Kjo mund të shërbejë si një nga qindra mijëra fabulat se përse -, megjithëse ka shumë ofertë opozitare-, një pushtet që keqeveris, duke qenë njëkohësisht grabitës dhe arrogant, vijon të rritet.
Fabula është e thjeshtë: sepse gara e ndershme dhe e barabartë ka vdekur. Po ti shtosh dështimit të pushteteve të tjera, si drejtësisë dhe mediave edhe fuqinë e bandave kriminale për të imiduar zgjedhësit, financimin e blerjes së votës me para të zeza, kthimin e administratës në ushtri partiake, ashtu sukurse pamë në video në zyrën e deputetit Braçe, e gjitha bëhet më e plotë. Pikërisht aty merr përgjigje dhe dilema se si ka mundësi që Rama, sa më shumë diskreditohet si kleptokrat, aq më shumë rritet me vota: arsyeja nuk është se s’kemi opozit(ë)a, por se s’kemi demokraci.
©Lapsi.al
Κάποτε σνομπάραμε Τουρκία και Αλβανία. Περηφανευόμαστε για την ανωτερότητα της Πατρίδας μας. Τώρα Ζηλεύουμε την πρώτη και γίναμε χειρότεροι από την δεύτερη.
Η ταυτοποίηση τακτικής Ράμα και Μητσοτάκη απόλυτα επιτυχής
Μάθημα αυτογνωσίας.