Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
Κατά την ψηφοφορία στις 11/12 από την Ολομέλεια της Γενικής Συνελεύσεως των Ηνωμένων Εθνών για την έγκριση του υπ’ αριθμ. Α/74/L. 22 Ψηφίσματος για τους Ωκεανούς και το Δίκαιο της Θάλασσας (Oceans and the Law of the Sea Resolution) εψήφισαν υπέρ 135 κράτη, 1 εναντίον (η Τουρκία) και 3 αποχές (Κολομβία, Ελ Σαλβαδόρ, Βενεζουέλα).
Το ψήφισμα ενώ αναμένετο ότι θα υιοθετείτο με ομοφωνία, η Τουρκία εζήτησε να γίνει ψηφοφορία, πράγμα το οποίο αποτελεί προσπάθεια αμφισβητήσεως της Συμβάσεως των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η απόφαση αυτή των Ηνωμένων Εθνών επαναβεβαιώνει τον καθολικό χαρακτήρα της Συμβάσεως των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982 ως το μοναδικό νομικό καθολικό πλαίσιο που διέπει όλες τις δραστηριότητες στις θάλασσες και τους ωκεανούς. Επιδιώκει δε να προωθήσει την εφαρμογή της Συμβάσεως σε ένα ευρύ πεδίο θεμάτων που περιλαμβάνει την ειρηνική επίλυση διαφορών, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, καθώς και θέματα θαλάσσιας βιοποικιλότητος σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας. Η σχεδόν καθολική ψήφος αποτελεί κόλαφο για την Τουρκία.
Κανένα κράτος δεν δικαιούται να συνομολογεί αμφίβολες διμερείς συμφωνίες που αντιβαίνουν στην Σύμβαση με σκοπό τη δημιουργία τετελεσμένων που αντανακλούν μια στρεβλή αντίληψη περί διεθνούς δικαίου.
Τέτοιες διευθετήσεις δεν έχουν καμία νομική ισχύ και ούτε επηρεάζουν το καθεστώς της Συμβάσεως ως του μοναδικού καθολικού νομικού πλαισίου για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Εν όψει της πρόσφατης πρωτοβουλίας της Τουρκίας να υπογράψει Μνημόνιο με τη Λιβύη, να προχωρήσει στην έγκριση του από το Κοινοβούλιο, εν γνώσει της ότι ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως της Λιβύης που το υπέγραψε δεν είχε ούτε εξουσιοδότηση αλλά ούτε και νονιμοποίηση να το πράξει, είναι βέβαιο ότι η Τουρκία είναι αποφασισμένη να προχωρήσει σε ενέργειες που θα αμφισβητήσουν ευθέως τα νόμιμα δικαιώματα της Ελλάδος στον θαλάσσιο πλούτο της. Και μάλιστα σύντομα, ει δυνατόν πριν προχωρήσει η Ελλάδα σε ενέργειες όπως εξαγγελία αυξήσεως του εύρους των χωρικών της υδάτων, της αιγιαλίτιδος της ζώνης και της ΑΟΖ.
- Η πολιτική της Τουρκίας είναι να ελέγξει τη Λιβύη. Ήδη χρησιμοποιεί και προμηθεύει όπλα στη φατρία του Πρωθυπουργού και αυτός φαίνεται να είναι ο λόγος που εξηναγκάσθη να υπογράψει το Πρωτόκολλο. Ο απώτερος σκοπός της Τουρκίας είναι να ελέγξει τη Βόρειο Αφρική, να επιβάλει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους (Μουσουλμανική Αδελφότητα) και να εξουδετερώσει την επιρροή της Αιγύπτου στην περιοχή.
Η περιοχή νοτίως της Κρήτης που εποφθαλμιά η Τουρκία είναι και η προγραμματισμένη δίοδος του αγωγού East Med που θα μεταφέρει διά θαλάσσης το φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου και γενικώς της Ανατολικής Μεσογείου στην ηπειρωτική Ευρώπη. Εάν η Τουρκία παρέμβει και κατορθώσει να ματαιώσει τον σχεδιασμό της μεταφοράς αυτής, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες η μεταφορά να γίνεται μέσω Τουρκίας. Εάν δε ευοδωθεί ο σχεδιασμός αυτός της Τουρκίας, τότε όλες οι παραγωγικές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου θα υφίστανται τους εκβιασμούς της.
Επείγει, επομένως, η άμεση αύξηση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, όπως έχουμε κάθε δικαίωμα να πράξουμε επιτρέποντας την ελεύθερη διέλευση πλοίων άλλων κρατών. Να κλείσουμε τους περίκλειστους κόλπους ούτως ώστε να αυξηθούν στο έπακρον τα χωρικά μας ύδατα και να καταθέσουμε τις σχετικές συντεταγμένες στα Ηνωμένα Έθνη.
- Σήμερα η Ελλάδα παραμένει το τελευταίο από τα 149 παράκτια κράτη στην υφήλιο ως προς τις θαλάσσιες ζώνες καθώς δεν έχει θεσπίσει (από το 1936) παρά μόνο την Αιγιαλίτιδα Ζώνη (χωρικά ύδατα) των 6 ναυτικών μιλίων.
Η Τουρκία έχει θεσπίσει ήδη από το 1964 αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ναυτικών μιλίων στον Εύξεινο Πόντο και στις νότιες μεσογειακές ακτές της (διατηρεί για ευνόητους λόγους τα 6 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο) ενώ έχει θεσπίσει από το 1986 ΑΟΖ στον Εύξεινο Πόντο και την οριοθέτησε με την πρώην Σοβιετική Ένωση το 1988.
Η χώρα μας διαθέτει περί τις 16.000 χλμ. ακτή, και εξαρτά μείζονα εθνικά συμφέροντα ακόμη και την επιβίωση της από τις παρακείμενες θαλάσσιες περιοχές της. Με την ανακήρυξη της ΑΟΖ θα υπερτριπλασιασθεί (494.605 τ.χλμ. θαλάσσιος χώρος) ο εθνικός μας χώρος και θα διασφαλιστούν σοβαρότατοι ενεργειακοί πόροι (πετρέλαιο, φυσικό αέριο), θα αποσαφηνιστούν δε τα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας.
Στη συνέχεια, να καλέσουμε τα κράτη με τα οποία συνορεύει η ΑΟΖ μας και συγκεκριμένα την Ιταλία, την Αίγυπτο, την Κύπρο, την Αλβανία και τη Λιβύη, εφ’ όσον και όταν αλλάξει το καθεστώς, να διαπραγματευθούμε καλή τη πίστει για τα θαλάσσια σύνορα των ΑΟΖ. Είναι γνωστό ότι η Λιβύη έχει μεν υπογράψει την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας αλλά έχει επικαλεσθεί διάφορα προσχήματα για να μην την κυρώσει. Επίσης, η Λιβύη «είχε κλείσει» τον Κόλπο της Σύρτης με αποτέλεσμα να διεκδικεί ΑΟΖ μέχρι νοτίως της Κρήτης, ήταν όμως διατεθειμένη έναντι ανταλλαγμάτων να εγκαταλείψει το παράνομο κλείσιμο, όπως αναφέρει ο πρέσβης κ. Σαββαΐδης ο οποίος είχε διαπραγματευθεί το θέμα στο παρελθόν.
Μεταξύ καλόπιστων συμμάχων μπορεί να γίνουν εκπτώσεις, π.χ. αν η Ιταλία επιθυμεί να αλιεύει στην ΑΟΖ μας, γιατί να μην γίνει αποδεκτό, όπως επίσης και με την Αίγυπτο μπορεί γίνει άτυπη διευθέτηση – χωρίς να θίγεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς, ότι θα υπάρξει κάποιου είδους συνεκμεταλλεύσεως.
Όπως είδαμε, διευθετήσεις έχει κάνει και η Τουρκία με την Ρωσία στον Εύξεινο Πόντο σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτό όμως δεν την εμποδίζει να επιμένει στις παράλογες αξιώσεις της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
- Εκείνο πάντως που κατεπείγει και έπρεπε να γίνει χθες είναι η αύξηση των χωρικών μας υδάτων όπως αναφέρεται πιο πάνω και αμέσως μετά η οριοθέτηση της ΑΟΖ και η κατάθεση των χαρτών στα Ηνωμένα Έθνη.
Στη συνέχεια, η Ελλάδα πρέπει να προειδοποιήσει όλους τους «ενδιαφερόμενους» ότι οιαδήποτε παραβίαση των χωρικών μας υδάτων ή των εναερίων συνόρων μας δεν θα είναι ανεκτή.
*Δικηγόρος
