Άλλο ένα επεισόδιο στις συζητήσεις για το Κραν Μοντανά – Άνοιξε νέο « Άσκο» το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα – Τόσο ο Νίκος Αναστασιάδης, όσο και οι επικριτές του… επικαλούνται τις αναφορές προς επιβεβαίωση – Που γέρνει η ζυγαριά με βάση τα ιστορικά γεγονότα
Η γραπτή μαρτυρία του Αλέξη Τσίπρα στην «Ιθάκη» επιβεβαιώνει πως η τουρκική πλευρά δεν ήταν διατεθειμένη για λύση του Κυπριακού. Ενδεικτικές είναι οι αναφορές γύρω από την επίσκεψη του τότε Πρωθυπουργού της Τουρκίας στην Αθήνα στις 19 Ιουνίου του 2017. Ο Μπιναλί Γιλντιρίμ επέμενε στις γνωστές θέσεις της χώρας του σε σχέση με την εξωτερική πτυχή. Δηλαδή διατήρηση τουρκικών εγγυήσεων και παραμονή τουρκικών στρατευμάτων. Ο μοναδικός αστερίσκος που σημειώνει ο Τσίπρας είναι πως ο Γιλντιρίμ άφηνε «ένα παράθυρο και για τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο μελλοντικό πλαίσιο ασφάλειας σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο».
Εννέα μέρες αργότερα, όλες οι αντιπροσωπείες πήραν θέση στο μεγάλο τραπέζι που είχε στηθεί στο Κραν Μοντανά για την ιστορική Διάσκεψη. Από τις συζητήσεις ο Τσίπρας κρατάει ως εξαιρετικά σημαντική την κατάθεση του Πλαισίου Γκουτέρες και τη διαπίστωση του Γενικού Γραμματέα ότι «η Συνθήκη Εγγυήσεων δεν μπορεί να στηριχθεί (unsustainable) και πρέπει να αντικατασταθεί από ένα πλαίσιο επιτήρησης της συμφωνίας λύσης που να βασίζεται στον ΟΗΕ και στο οποίο η Ελλάδα, η Τουρκία και η Βρετανία θα μπορούσαν να έχουν ρόλο».
Ο λόγος για τον οποίο δεν προχώρησε η συζήτηση για το εν λόγω ζήτημα, αναφέρεται επίσης ρητώς στην «Ιθάκη». Ο πρώην Πρωθυπουργός της Ελλάδας γράφει πως «η αδιαλλαξία της τουρκικής πλευράς στην τελική φάση των διαπραγματεύσεων, δηλαδή στο δείπνο της 6ης Ιουλίου, να αποδεχτεί ανοιχτά ως βάση συζήτησης αυτό το πλαίσιο, δεν άφησε περιθώρια για τη συμμετοχή μου, όπως και του Τούρκου Πρωθυπουργού, στη Διάσκεψη και ακύρωσε κάθε προοπτική λύσης, οδηγώντας εντέλει τις συνομιλίες σε αποτυχία».
Η πιο πάνω αναφορά επιβεβαιώνει πλήρως τη «σχολή» Αναστασιάδη και την επίσημη θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς για τα γεγονότα και τις ευθύνες της Τουρκίας για το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά. Αυτό δεν αποδεικνύεται μόνο από τις μαρτυρίες που βγαίνουν στην επιφάνεια, αλλά και από τα πρακτικά του δείπνου της 6ης Ιουλίου. Οι διάλογοι δημοσιεύθηκαν και δεν διαψεύστηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη. Επιγραμματικά, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου υποτίθεται πως έδειξε ευελιξία προτείνοντας τη μετονομασία της Συνθήκης Εγγυήσεως σε Συνθήκη Εφαρμογής, με μονομερές δικαίωμα επέμβασης και αναθεώρηση μετά από δεκαπέντε χρόνια. Παράλληλα με την παραμονή των τουρκικών στρατευμάτων.
«Η κίνηση του Τσαβούσογλου να παραδώσει μήνυμα στον Γκουτέρες, το οποίο έλεγε ότι η χώρα του θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να συζητήσει την κατάργηση των εγγυήσεων, δημιούργησε προς στιγμήν θετικές προσδοκίες και μεγάλες ελπίδες». Ακολούθησε το τηλεφώνημα του προς τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στον οποίο είχε εκφράσει την πρόθεση του να μεταβεί στο Κραν Μοντανά. Ωστόσο ο Αναστασιάδης ήταν επιφυλακτικός, μιλώντας για τουρκική μπλόφα.
Το μοναδικό σημείο στο οποίο φαίνεται να αιωρείται αιχμή ρητορικού χαρακτήρα από τον Τσίπρα κατά Αναστασιάδη, είναι ότι «η αρνητική στάση του για ενδεχόμενο ταξίδι μου στην Ελβετία δεν άφησε εν τέλει το περιθώριο να διερευνήσουμε σε επίπεδο Πρωθυπουργών αν το μήνυμα που είχε δώσει ο Τούρκος ΥΠΕΞ, κατ’ ιδίαν στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ για κατάργηση των εγγυήσεων, είχε βάση ή αποτελούσε μια τουρκική διαπραγματευτική μπλόφα».
Θα μπορούσε κανείς να πει πως την απάντηση έδωσε πολλές φορές από τότε ο ίδιος ο Τσαβούσογλου, επιβεβαιώνοντας την πρώτη ανάγνωση που είχε κάνει ο Νίκος Αναστασιάδης. Αρχικά με τη στάση του στο δείπνο της 6ης Ιουλίου, όπου τοποθετήθηκε με σαφήνεια υπέρ της διατήρησης των τουρκικών εγγυήσεων και της παραμονής στρατευμάτων. Όπως και με τις δημόσιες τοποθετήσεις του, τα χρόνια που ακολούθησαν, όπου αρνήθηκε ότι υπήρξε στιγμή υποχώρησης ή ευελιξίας για το εν λόγω ζήτημα.
