Ανάλυση: Ο Μητσοτάκης τα είπε, ο Τραμπ άκουσε;

Ο Έλληνας πρωθυπουργός κατέθεσε στη διάρκεια της συνάντησης με τον Αμερικανό πρόεδρο τις ελληνικές ανησυχίες για τη συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, τόσο δημόσια όσο και κατά τη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών, αλλά δεν βρήκε την ανταπόκριση που επεδίωκε.

Η εξέλιξη δεν εκπλήσσει. Είναι γνωστή η «ιδιαίτερη σχέση» του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ταγίπ Ερντογάν τη συμπεριφορά του οποίου ο Αμερικανός πρόεδρος όχι μόνο αποδέχεται, αλλά ενίοτε δείχνει να θαυμάζει.

Κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων στο Οβάλ Γραφείο, ο πρωθυπουργός προσπάθησε επανειλημμένα να προβάλει τις ελληνικές θέσεις, παρενέβη άμεσα όπου μπορούσε, αλλά η απόπειρα εξασφάλισης μιας δημόσιας αμερικανικής στήριξης σε σχέση με την τουρκική παραβατικότητα, προσέκρουσε στις προσωπικές προτιμήσεις του κ. Τραμπ.

Η απροθυμία του προέδρου των ΗΠΑ να επικρίνει την Τουρκία περιορίζει τις πιθανότητες ηχηρής αμερικανικής παρέμβασης στο προεδρικό επίπεδο υπέρ της Ελλάδας στη γεωπολιτική εξίσωση της Ανατολικής Μεσογείου.

Υπό αυτό το πρίσμα η συνάντηση στον Λευκό Οίκο δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα. Ωστόσο, πρόσφερε την ευκαιρία μιας προσωπικής επαφής με τον ηγέτη της υπερδύναμης, αλλά και τη δυνατότητα προβολής των ελληνικών ανησυχιών στον μηχανισμό επεξεργασίας και χάραξης πολιτικής του Λευκού Οίκου.

Αμερικανός αξιωματούχος μίλησε μετά τη συνάντηση για εξαιρετική προσωπική σχέση των δυο ηγετών, για κοινή προσέγγιση σε όλα σχεδόν τα ζητήματα – προφανώς όχι σε κάποια πολύ σημαντικά για την Αθήνα – αναγνώρισε τη μετεξέλιξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο, και καλωσόρισε την πρόθεση της χώρας μας να προμηθευτεί αμερικανικό εξοπλισμό.

Από την άλλη, στο Κογκρέσο, υπάρχει μια διακομματική και ένθερμη στήριξη της Ελλάδας (και της Κύπρου), λόγω και της στενής και σταθερής συνεργασίας με το Ισραήλ. Εδώ και αρκετό καιρό το αμερικανικό κατεστημένο – Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Πεντάγωνο, όπως και δεξαμενές σκέψεις – βλέπει την Ελλάδα με άλλο μάτι, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενίσχυσε αυτή τη θετική εικόνα.

Ταυτόχρονα, στα αμερικανικά κέντρα εξουσίας αναπτύσσεται έντονη δυσφορία για τη συμπεριφορά της Αγκυρας, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας με τη Λιβύη. Ωστόσο, παραμένουν συγκρατημένοι καθώς δεν θέλουν να δουν μια χώρα του μεγέθους και της νευραλγικής γεωγραφικής θέσης της Τουρκίας να απομακρύνεται από τη Δύση και να εξελίσσεται σε νέο Πακιστάν.

Το κύριο συμπέρασμα από το διπλωματικό σκέλος της επίσκεψης: παρά την ανησυχία που εκφράζει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις κινήσεις της Τουρκίας, τόσο στη Λιβύη όσο και στην κυπριακή ΑΟΖ, και τη δριμεία κριτική που ασκεί και τις κυρώσεις που ψηφίζει το Κογκρέσο, ο πρόεδρος Τραμπ παραμένει ένας ισχυρός πόλος στήριξης του Ταγίπ Ερντογάν, και αυτή είναι μια παράμετρος που οφείλει να λάβει υπόψη της η Αθήνα καθώς χαράσσει τα σχέδιά της για την «επόμενη ημέρα».

Τέλος, η νηφάλια αποτίμηση του σκηνικού δεν δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό της συνάντησης από την αξιωματική αντιπολίτευση ως «πρωτοφανές φιάσκο».  Ο κ. Τραμπ δεν αγνόησε τον κ. Μητσοτάκη προσωπικά. Αγνόησε τις ενστάσεις της Ελλάδας κατά της Τουρκίας.

Η εικόνα ίσως να μην ήταν η καλύτερη, αλλά σε ό,τι αφορά την ουσία, η κριτική είναι υπερβολική και εσφαλμένη, ειδικά στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία της κρίσης με το Ιράν. Οσοι γνωρίζουν τι συμβαίνει πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, κατανοούν ότι είναι άτοπο να επικρίνεται ο κ. Μητσοτάκης ότι μετέτρεψε την Ελλάδα σε «κομπάρσο των εξελίξεων», επειδή, όπως αναμενόταν, ο Αμερικανός πρόεδρος δεχόταν καταιγισμό ερωτήσεων από τους ανταποκριτές του Λευκού Οίκου για το Ιράν ή τη διαδικασία καθαίρεσής του, και απαντούσε σε αυτές.