Του Γιώργου Χατζηθεοφάνου* Σάββατο 28 Ιουλίου 2018Όταν δεν έχεις τα μέσα που θέλεις, ξανασχεδιάζεις με τα διαθέσιμα μέσα. Το να διατηρείς σχέδια ανεφάρμοστα γκρινιάζοντας για ελλείψεις σε προσωπικό και μέσα είναι απλά παραίτηση. Θα σχεδιάσεις έστω κι αν έχεις στη διάθεσή σου έναν μόνο πυροσβεστήρα. Η τύχη στην οποία πάντα αποδίδουμε, κατά την προσφιλή μας πρακτική, όλα όσα μας συμβαίνουν είναι με το μέρος αυτών που πρώτον σχεδιάζουν και δεύτερον δεν την λαμβάνουν υπόψη στη σχεδίασή τους μέσα από ένα αποτελεσματικό risk management χωρίς το οποίο ποτέ ένα σχέδιο δεν θεωρείται πλήρες.
Από κει και πέρα κάθε κρατικός λειτουργός σε θέση υψηλής ευθύνης οφείλει να ενημερώσει εγγράφως τον πολιτικό του προϊστάμενο σχετικά με τις απαιτήσεις σε προσωπικό και μέσα για την εκτέλεση της αποστολής του. Αν δεν υπάρξει σχετική ανταπόκριση και θεωρεί πως με τα υφιστάμενα μέσα και προσωπικό δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αποστολής του η παραίτηση είναι μονόδρομος με σχετική ενημέρωση μέσω των ΜΜΕ του λαού γιατί αυτό απαιτεί η δημοκρατία, η οποία για να είναι αποτελεσματική προϋποθέτει την ύπαρξη πολιτών ικανών να κυβερνούν και να κυβερνώνται κι αυτό με τη σειρά του απαιτεί καλά ενημερωμένους πολίτες.
Εάν αποφασίσει να μην παραιτηθεί οφείλει να σχεδιάσει σωστά κι αυτό σημαίνει πως όλες οι καταστάσεις που αδυνατεί να αντιμετωπίσει με τα μέσα που διαθέτει θα καταγραφούν στο σχέδιο ως «Προϋποθέσεις» εφαρμογής του. Και βέβαια το σχέδιο αυτό θα πρέπει να φθάσει επίσημα στον πολιτικό του προϊστάμενο για να αναλάβει τις ευθύνες του όπως θα πρέπει να υπάρχει σχετική ενημέρωση της Βουλής ώστε η αντιπολίτευση να αναλάβει τις δικές της ευθύνες όπως αυτές καθορίζονται στο Σύνταγμα.
Κανείς δεν αμφισβητεί πως όσοι ενεπλάκησαν στην πρόσφατη τραγωδία έκαναν ότι μπορούσαν πολλές φορές ξεπερνώντας τον ίδιο τους τον εαυτό και τους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Όμως δεν αρκεί. Το «έκανα ότι μπορούσα» αφορά στους εθελοντές κι όχι στον κρατικό μηχανισμό που οφείλει να πράξει «αυτό που πρέπει». Κι αυτό αφορά όλους, κυρίως την εκάστοτε Κυβέρνηση και αυτούς που κατέχουν θέσεις υψηλής ευθύνης στους οποίους ο λαός φρόντισε να δώσει και την ανάλογη εξουσία (στο πλαίσιο εξίσωσης εξουσίας και ευθύνης) για να μπορέσουν να ανταποκριθούν.
Υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι λόγοι που τα παραπάνω δεν εφαρμόζονται στη χώρα αυτή. Ο πλέον σημαντικός, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι η επιλογή-τοποθέτηση σε θέσεις υψηλής ευθύνης ανθρώπων χωρίς τα απαιτούμενα προσόντα. Επικεφαλής οργανισμών και κρατικών φορέων τίθενται συνήθως κομματικοί φίλοι κάποιοι εκ των οποίων αξιόλογοι επιστήμονες με σπουδαίους ενδεχομένως τίτλους σπουδών χωρίς όμως γνώσεις και εμπειρία στο management.
Η άγνοιά μας για το management και τα σύγχρονα εργαλεία του μας κάνει να νομίζουμε πως ο οιοσδήποτε μπορεί να ασκήσει διοίκηση και μάλιστα σε μεγάλου μεγέθους οργανισμούς-φορείς. Επί πλέον θα πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους, συμπεριλαμβανομένων κι αυτών που έχουν ασκήσει διοίκηση για πολλά χρόνια, ότι ο παραδοσιακός τρόπος διοίκησης δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πλέον τις ανάγκες του σύγχρονου πολύπλοκου περιβάλλοντος, το οποίο αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς και χαρακτηρίζεται από στενότητα πόρων με αυξημένες ωστόσο απαιτήσεις.
Οι αρνητικές συνέπειες της απουσίας των εργαλείων του σύγχρονου management στον κρατικό μηχανισμό στα χρόνια της κρίσης ήταν ιδιαίτερα εμφανείς. Οι πάσης φύσεως περικοπές δαπανών στο πλαίσιο της βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής έγιναν με πρόχειρο και άναρχο τρόπο από πολιτικούς, διοικητές και διευθυντές, που δεν έχουν καμιά σχέση με το management, αντί μιας μεγάλης δομικής μεταρρύθμισης, όπως θα έπρεπε, στη βάση των περιορισμών-δεδομένων που επιβλήθηκαν από την κρίση κι αυτό νομοτελειακά οδήγησε στην προβληματική λειτουργία έως και σε αποσύνθεση σε πολλές περιπτώσεις τον κρατικό μηχανισμό.
Η δομική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Ωστόσο αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για τον επόμενο πρωθυπουργό διότι χωρίς αυτήν δεν θα μπορέσει η Χώρα να απαλλαγεί από τις παθογένειες που την οδήγησαν σε τούτη την τραγική κατάσταση και είναι βέβαιο πως μοιρολατρικά θα περιμένουμε την επόμενη κάθε φορά τραγωδία τροφοδοτώντας με πρωτοσέλιδα τα ΜΜΕ σε όλο τον πλανήτη.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η δημόσια διοίκηση αποτελεί βασικό συντελεστή μέτρησης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας με ότι αυτό συνεπάγεται στη δημιουργία φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος ώστε να έρθουν επιτέλους μεγάλες επενδύσεις μετά από τόσα χρόνια ύφεσης χωρίς τις οποίες είναι αστείο να μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι ο μόνος δρόμος να ξαναγίνουμε μια κανονική Χώρα.
Η μεγάλη δυσκολία για τον επόμενο πρωθυπουργό είναι να απαλλαγεί από τους κομματικούς μηχανισμούς και τις πελατειακές σχέσεις ώστε να μπορέσει να επιλέξει σε θέσεις «κλειδιά» ικανά με συγκεκριμένα qualifications στελέχη. Δεν είναι εύκολο σε μια Ελλάδα που η συντριπτική πλειοψηφία όσων προστρέχουν σε κόμματα εξουσίας προσδοκούν (για την ακρίβεια απαιτούν) να εξαργυρώσουν τον αγώνα τους με μια καλή θέση στον κρατικό μηχανισμό. Οι πιέσεις είναι μεγάλες.
Ως πολίτης αυτής της ταλαίπωρης χώρας του ζητώ να προχωρήσει στην υπέρβαση. Υπάρχουν πολλές υγιείς δυνάμεις στη Χώρα που θα τον στηρίξουν. Αν πετύχει τον περιμένει ξεχωριστή-λαμπρή θέση στην ιστορία της Ελλάδας. Αν πάλι σκοντάψει στα εμπόδια του πελατειακού κράτους και σε εδραιωμένες νοοτροπίες του παρελθόντος ο ιστορικός του μέλλοντος θα του πιστώσει το θάρρος να επιχειρήσει να δώσει όραμα στη Χώρα σε βάρος προσωπικών πολιτικών κι άλλων οφελών.
Αν όμως επιλέξει να ακολουθήσει τον εύκολο δρόμο των προκατόχων του που Κυβέρνησαν εγκλωβισμένοι στα γρανάζια νοοτροπιών που διαμορφώθηκαν στην Χώρα από το 1980 και μετέπειτα τότε θα μείνει στην ιστορία ως ένας ακόμη (αποτυχημένος εκ των πραγμάτων λόγω της κατάστασης στην οποία η Χώρα βρίσκεται) διαχειριστής της εξουσίας μιας 4ετίας κι όχι ως ηγέτης που αυτή τη στιγμή η χώρα χρειάζεται για τη δημιουργία μιας σύγχρονης, ευρωπαϊκής, βαθιά δημοκρατικής Ελλάδας που δεν θα χρειάζεται ηγέτες σε κανονικές συνθήκες.Είναι μια απόφαση που από τώρα πρέπει να λάβει και να προετοιμαστεί κατάλληλα. Για να δούμε…
*Ο Γιώργου Χατζηθεοφάνους είναι Υποστράτηγος ε.α. – Οικονομολόγος
liberal.gr
Ορθοτατα τα αφορωντα στην προετοιμασια ”για το τι περιμενει” τον επομενο πρωθυπουργο.
Να προσθεσουμε και -το κυριωτερο και μοναδικο- την αποφαση του να γινει πρωθυπουργος μιας 4ετιας, που για ολους τους πολιτικους θεωρειται η επιτομη της αυτοθυσια παγκοσμιως , γιατι ολοι -και στις ΗΠΑ- επιδιωκουν την επανεκλογη τους.Αυτο ομως συνηθως αποφασιζεται απο προβεβηκοτες στην ηλικια και οχι απο τους νεαρους ναρκισσους και φιλοδοξους.
Επιφυλαξεις οσον αφορα στην αναγκαιοτητα του μανατζμεντ, το οποιο υποστηριζουν -λογικωτατα – οσοι το σπουδασαν (γιαυτο και το θεωρουν πανακεια), γιατι το ερμο το μανατζμεντ αποδιδει σε επιχειρησεις και στο κρατος που δεν εχουν επαφη με πολιτες ,αλλα μονο με λοτζιστικς και ηλεκτρονικους υπολογιστες , που επεξεργαζονται δεδομενα και που λειτουργει με την στοχοθεσια και την αξιολογηση βασει των επιτυχημενων στοχων , και ειναι ”αναισθητο” για τους συνεργατες. Ευτυχως που οι τελευταιοι θα λιγοστεψουν με την χρηση εντος 10ετιας των ”βαμπιρ” ΡΟΜΠΟΤ για ολες σχεδον τις δουλειες.
Ενα ειναι γεγονος τηλεματικη διοικηση ανθρωπων δεν μπορει να γινει και η επαφη με αυτους κατα τον σχεδιασμο και την υλοποιηση των όποιων σχεδιων ειναι και θα ειναι αναντικαταστατηε μεθοδος.
Δεν θα μεινουμε στο παρελθον , αλλα ειναι προκλητικο να αγνοουμε την προσωπικοτητα του επικεφαλης και κυριως την δυναμη επιβολης του στους υφισταμενους του ”με το καλο ,η, το στανιο”.
Αποτελεσματα και μαλιστα αριστα ειχαμε .
Ολοι θα θυμουνται την παροιμιωδη δυναμη επιβολης του αειμνηστου Καραμανλη ως πρωθυπουργου της 8ετιας 1955-63 και της 6ετιας 1974-80 , με το παραδειγμα του και οπου χρειαζοταν και ”με τα γαλλικα του”. Επιστημονικο μανατζμεντ παντως δεν σπουδασε και δεν εφηρμοσε στις πρωθυπουργιες του .
ΟΠΟΤΕ ναι να χρησιμοποιησουμε το μανατζμεντ οπου δεν απαιτειται προσωπικη επαφη , αλλα παραλληλως να αναζητηθουν ηγετισκοι , που να επιβαλλονται στο προσωπικο τους και να μη ειναι ηλιανθοι, για να παρακολουθουν και οσα αλλα πολλα,η, λιγα τους προσφερονται λογω των θεσεων τους”.
Ποιος παληα ,τωρα και στο μελλον μπορει να πει το γνωστο ” στεγνωσα την ζωη μου απο συναισθηματα, οταν μετα το 1980 -χρονο που τον επισημαινει και ο κ. αρθρογραφος- ολοι σχεδον υπουργοι και παρατρεχαμενοι συνοδευονται απο οσφυοκαμπτες ανδρες και μονιμως χαμογελαστες ξανθιες, που ”χαμηλωνουν” την δυναμη επιβολης τους και δεν εξασφαλιζουν σχεδον ποτε ωφελιμα αποτελεσματα για τους πολιτες;;;.
ΕΝ ΤΕΛΕΙ στον ηγετη , που τωρα θελουμε για να ξαναξεκινησουμε (σημειωτεον οτι καποιον που προ 14ετιας ωμιλησε για επανιδρυση του κρατους τον διαγραψαμε απο το πολιτικο λεξιλογιο μας) το μανατζμεντ του το ”φυτεψε” ο Παναγαθος.
Για τις υπολοιπες θεσεις θελουμε εθελοντες ” μουτζαχεντιν” , χωρις ωρολογια για συνεχη εργασια και κυριως φιλοτιμους και με σεβασμο στον ορκο που θα δωσουν.
Ολα τα αλλα ειναι διασπορα δυναμεων και αυταπατες.
Υ.Γ Μπορουμε να φαντασθουμε ενα πατερα να πρεπει να κινειται στην οικογενειά του με γνωσεις μανατζμεντ, για να τον θεωρουμε επιτυχημενο;;;.
Τι εντολη μας εδωσε ο Χριστος ”αγαπην δε μη εχω” και το μανατζμεντ δεν αγαπα . Μονο προγραμματιζει και στην υλοποιηση του εγγιζει τα ορια της ρατσιστικης οργανωσεως των ανθρωπων, που ειναι τα τελειοτερα ,αλλα και τα πολυπλοκωτερα πλασματα του Θεου.
Ας μη παρασυρωμεθα απο το σημερινο γενικο ελλειμμα αποτελεσματικοτητος της συγκυβερνησεως, για να ”θεοποιησουμε” το μανατζμεντ.
Σ.Α.Ν. επιγραμματικά: 1) Το New Public Management (NPM) που απορρίπτεις έχει εφαρμοστεί στις χώρες της δύσης εδώ και πολλά χρόνια. Επιβλήθηκε και σε εμάς με τη Συνθήκη της Λισσαβόνα με αποτέλεσμα το ν.3230/2004 αλλά μέχρι σήμερα, λόγω νοοτροπιών που εμφανίστηκαν το 1980 στη Δημόσια Διοίκηση και εδραιώθηκαν στη συνέχεια, είναι ακόμη σε επίπεδο πιλοτικής εφαρμογής παρά το γεγονός της έκδοσης σχετικών ιδιαίτερα αξιόλογων ρυθμιστικών εγκυκλίων. 2) Τα σύγχρονα κράτη λειτουργούν χωρίς ηγέτες μέσω θεσμοθετημένων και σαφώς καθορισμένων διεργασιών-διαδικασιών. Οι ηγέτες προκύπτουν μόνο σε καταστάσεις εξαίρεσης. Μόνο στις τριτοκοσμικές χώρες αναζητούν ηγέτες σε κανονικές συνθήκες. 3) Για να κρίνει κάποιος το management πρέπει να το έχει σπουδάσει και να το γνωρίζει. Δυστυχώς όλοι νομίζουμε πως τo ξέρουμε επειδή κάτι καταλαβαίνουμε από διοίκηση δεν είναι όμως έτσι. Είναι σαν να κρίνω εγώ την κατασκευή ενός Airbus επειδή το είδα από κοντά, έχω ταξιδέψει με αυτό ή επειδή το είδα να πετάει.
Αγαπητε κ. Χατζηθεοφανους . Σας ευχαριστω για τις επιγραμματικες απαντησεις σας για το μανατζμεντ , που καλα κανει και υπαρχει- και που εδειξα οτι ακροθιγως εστω το γνωριζω- δεν το θεωρω ομως πανακεια δια την αποτελεσματικωτερη διοικηση , επειδη μεχρι τωρα κοινωνιες , κρατη, οργανισμοι και οικογενειες προωδευαν χωρις αυτο.
Απλως για να επαναλαβω τα γνωρισματα με την μετα το 1980 Ελληνικη διοικηση ( που την εζησα και αυτην) και που δεν τα δωσατε την δεουσα σημασια στο προηγουμενο σχολιο μου – αυτη επαυσε να λειτουργει με την νομιμοτητα ,αλλα με το συνολο σχεδον των σκοπιμοτητων -μεταξυ των οποιων- του κομματισμου, του τοπικισμου του φιλικου και της συναισθηματικης σχεσεως (κυριως), γιαυτο και ηταν και ειναι αχρηστοι-αν υπαρχουν- οι ψυχροι μανατζερ, που ουτε καταγεγραμμενοι σε ειδικη λιστα ειναι και ουτε ακομματιστοι ειναι ,ενω κινουνται αναμεσα μας -και τους βλεπουμε- λειχοντες και σιελορρουντες.
Για θυμηθειτε ποσους συναντησατε στην επαγγελματικη σας ζωη .
Μη αυταπατασθε η κατασταση θα συνεχισθει , εκτος αν υπογραφει 10ετες μνημονιο για την επανιδρυση της Ελληνικης διοικησης , που καποιος την οραματισθηκε και την επαγγελθηκε το 2004, αλλα -φρονιμως ποιων- δεν την απετολμησε,ελλειψει ικανων και ακομματιστων και ευθυτενων συνεργατων και υπηρεσιακων προισταμενων.
Για να πω την αμαρτια μου απο εκλεγμενους και αυτου του επιπεδου πολιτικους , χωρις μια ”Θατσερικη” προσωπικοτητα τωρα στην Ελλαδα μας δεν υπαρχει ελπις.
Πρεπει να το ενστερνισθειτε και εσεις οι σπουδαγμενοι μανατζερς οτι ολες οι κοινωνιες χρειαζονται γκεσεμια και οσο γινεται λιγωτερα ζαβα , για να θυμηθουμε και την ελληνικη κτηνοτροφια.
ΤΕΛΟΣ μη αρνεισθε τις προσωπικοτητες των αειμνηστων Αντεναουερ , Ντε Γκωλ, Θατσερ και του δικου μας Καραμανλη για να θυμηθουμε μονο τους Ευρωπαιους , που εξεθεσαν τους μανατζερς , σε ειρηνικη περιοδο . Μαλιστα λεγεται οτι ο δικος μας Καραμασνλης πιστευε οτι μια κρατικη υποθεση θα καθυστερησει αν την αναθεσεις σε τρεις καθηγητες Πανεπιστημιου. Ειχε βλεπετε διπλα του και τον σοφο κατα τα αλλα αειμνηστο Κων/νο Τσατσο, πυ σε βιβλιο του παραδεχεται οτι ειναι ενας πολυς καλος επιτελαρχης ,αλλα οχι Στρατηγος για να προχωρησει η χωρα , οπως παντα προχωρησε απο την εποχη του Μ.Αλεξανδρου και δωθε.
Ως υστερογραφο κατι που θυμηθηκα απο τους αειμνηστους γονεις μου ”οι ανθρωποι εχουμε αναγκη και το μυρμηγκι και γιαυτο οχι υπερυψωμενες μυτες με καθε τι που νομιζουμε πως ειμαστε ”.
Θεωρω ατυχες το παραδειγμα σας για τις γνωσεις του μανατζμεντ , επειδη ο εχων αποφασιστικη αρμοδιοτητα δεν του μενει χρονος να ”ξαναθυμηθει”τις επιστημονικες γνωσεις του και οσο -για να επανελθουμε στην δημοσια διοικηση- εξαρταται απο τον εχοντα την πολιτικη ευθυνη και νομιμοποιηση ως εκλεκτος του λαου, δεν μπορει να ”καμωνεται” για μανατζερ, γιατι ενεργει με κατα παραχωρηση αρμοδιοτητες.
Συγγνωμη γιατι μακρυγορησα ,αλλα ”μπερδεψα” και στοιχεια συνταγματικου και διοικητικου δικαιου .
Φιλικη συσταση . Καντε δικη σας επιχειρηση για να αποδειξετε τις μανατζμεντικες ικανοτητες σας. Να ειστε καλα.