του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Είναι λάθος το να αποτιμάται η χθεσινή συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένων και των μηνυμάτων τα οποία εξέπεμψε δημοσίως, με αποκλειστικό γνώμονα τις δυνητικές ανατροπές που θα μπορούσαν να επέλθουν σε ζητήματα και τομείς που σχετίζονται ευθέως με αμιγώς εθνικό ενδιαφέρον…
Όχι διότι αυτά υστερούν σε σημασία και σοβαρότητα, αλλά διότι το ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται αντικειμενικά οι όποιες δυνητικές ανατροπές και κυοφορούμενες διεργασίες, είναι ίσως εξαιρετικά πιο αποκαλυπτικό και ενισχυτικό για τους πραγματικούς κινδύνους που ελλοχεύουν. Στο πλαίσιο λοιπόν μιας πρώτης αποτίμησης του χθεσινού σόου στον Λευκό Οίκο…
Το πρώτο πράγμα το οποίο καταγράφεται με εξαιρετική σαφήνεια, είναι η εμφανής πρόθεση του Αμερικανού προέδρου να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της μεγαλομανίας Ερντογάν και να αναγνωρίσει στην Τουρκία ρόλο ισχυρής περιφερειακής δύναμης με ρυθμιστική αρμοδιότητα την οποία ΑΠΟΔΕΧΕΤΑΙ ως τέτοια η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Το δεύτερο ζήτημα το οποίο οφείλουμε να καταγράψουμε, είναι η παντελής απουσία κάθε αναφοράς από τον Αμερικανό πρόεδρο, στην ανάγκη διασφάλισης σταθερότητας στην ΝΑ Μεσόγειο, μέσω της αδιαπραγμάτευτης εφαρμογής των προβλεπομένων του Διεθνούς Δικαίου.
Και φυσικά, ένα τρίτο ζήτημα που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο, είναι επίσης η απουσία κάθε αναφοράς σε κρίσιμες παραμέτρους για την περιφερειακή σταθερότητα, μία εκ των οποίων είναι η πλήρης αποκατάσταση της ενότητας και της νομιμότητας στην διαιρεμένη Λιβύη.
Κοινός παρονομαστής που σχετίζεται ευθέως με την ΑΠΟΥΣΙΑ αυτών των αναφορών, είναι η ΠΑΡΟΥΣΙΑ της Τουρκίας ως παράγοντα αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή, κάτι που θέλησε επιμελώς να σπρώξει κάτω από το χαλί ο Αμερικανός πρόεδρος, προκειμένου να μην επιτρέψει την συντήρηση υπονοιών, για τον πραγματικό ρόλο της Τουρκίας.
Προφανώς αυτή η επιλογή δεν ήταν διόλου τυχαία, πολύ δε περισσότερο που οι αναφορές στα σχετιζόμενα με τις εξελίξεις στην Συρία, υπήρξαν και απολύτως εξειδικευμένες αλλά και προκλητικά πληθωρικές για τον ρόλο που διαδραμάτισε η Τουρκία.
Όλα τα παραπάνω, έρχονται αμέσως μετά την εξαιρετικά προκλητική ομιλία Ερντογάν στην ΓΣ του ΟΗΕ, με την οποία εθίγησαν ευθέως «στρατηγικοί» σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως είναι η Ελλάδα, η Κύπρος και φυσικά το Ισραήλ.
Η ηπίων τόνων αναφορά σε εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος ζητήματα που έθεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, προφανώς δεν ανατρέπει ούτε κατ’ ελάχιστον την όλη εικόνα και το παραπάνω πλαίσιο των διαπιστώσεων. Αντιθέτως, νομιμοποιεί τυπικά και προσδίδει ιδιαίτερη έμφαση στις επιλογές του Αμερικανού προέδρου.
Φαίνεται λοιπόν ότι ΚΑΙ αυτή η δημόσια παρέμβαση του Αμερικανού προέδρου, αφέθηκε συνολικά στην έμπνευση και στα ξεσπάσματα του θυμικού του, χωρίς την όποια θεσμική οριοθέτηση ενός πλαισίου αναφορών, μερίμνη των επιτελών του Αμερικανικού ΥΠΕΞ, όπως θα ήταν φρόνιμο για μια ισορροπημένη ανάδειξη του περιφερειακού αποτυπώματος, η οποία ανεξάρτητα από την δυναμική και τις χαρούλες του όποιου deal, θα μπορούσε να περάσει ως όφειλε, και συγκεκριμένα μηνύματα στην Τουρκική πολιτική ηγεσία.
Το πρόβλημα λοιπόν δεν βρίσκεται ΟΥΤΕ στην τελική λύση που θα επιδιωχτεί να υπάρξει αναφορικά με την επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, ΟΥΤΕ βεβαίως στο υπόλοιπο, εξαιρετικά ενδιαφέρον εξοπλιστικό deal, τόσο με τα F-16 όσο και με την προμήθεια κινητήρων για τα αεροσκάφη τουρκικής κατασκευής.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι οι ανοχές της Αμερικής και το κλείσιμο του ματιού από τον Αμερικανό πρόεδρο, στις επιδιώξεις της Τουρκίας για έναν αναβαθμισμένο περιφερειακό ρόλο, που θα μπορούσε με κάποιον τρόπο να ενσωματωθεί ή να υπηρετήσει μέρος του Αμερικανικού σχεδιασμού. Φυσικά, το μεγαλύτερο πρόβλημα όλων, το οποίο σε ότι μας αφορά έχουμε αναδείξει σταθερά και κατ’ επανάληψη, είναι η διαφαινόμενη θεσμική παράλυση των μηχανισμών και των επιτελείων που θα έπρεπε να διατηρούν τον πρώτο λόγο, στην επεξεργασία και στην δημόσια διατύπωση της Αμερικανικής Εξωτερικής πολιτικής και στην ουσιαστική μέριμνα για την ΜΗ εγκατάλειψή της στο θυμικό ενός ασταθούς και επιπόλαια συμπεριφερόμενου προέδρου.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, γίνεται αντιληπτό ότι η επίσκεψη Νετανιάχου και η επικείμενη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο, αποκτά ιδιαίτερη σημασία, πριν κληθούν οι πάντες να «κάνουν ταμείο» για το περιφερειακό αποτύπωμα αυτών των εξελίξεων.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, είναι φανερό ότι θα επιμείνει σε δυο ακόμη ζητήματα, πέραν βεβαίως αυτών που σχετίζονται με την ίδια την υπόσταση του Ισραήλ.
Α. Στην στοχευμένη ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου του Ισραήλ, η οποία αναγκαστικά περνά μέσα από την διεύρυνση και ισχυροποίηση του στρατηγικού του βάθους προς Δυσμάς και την εκκαθάριση του ορίζοντα από διαρκείς στρατηγικές απειλές στα Ανατολικά και Νοτιοανατολικά του. Και…
Β. Στην διασφάλιση του αδιαμφισβήτητου της εξοπλιστικής του υπεροπλίας στην ευρύτερη περιοχή, γεγονός που θα μπορούσε να περιορίσει δραστικά το «εμπορικό πανέρι» που έκανε τα μάτια του Τραμπ να γυαλίζουν από ικανοποίηση. Και εάν αυτός ο περιορισμός δεν θα αφορά τελικά το εύρος του εξοπλιστικού προγράμματος, λογικά θα αφορά στην διασφάλιση ενός εξαιρετικά αυστηρού πλαισίου αναφορικά με την δυνατότητα πρόσβασης της Τουρκικής βιομηχανίας στην Αμερικανική πολεμική τεχνολογία και τεχνογνωσία.
Θεωρητικά λοιπόν, η ολοκλήρωση αυτού του κύκλου των συναντήσεων, με την παρουσία του Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, θα μπορούσε να επιδράσει ουσιαστικά ως προς την ανάσχεση της ακατάσχετης φλυαρίας, με την οποία υποκαταστάθηκε η ανάγκη μιας ισορροπημένης Αμερικανικής παρέμβασης, σε μια εποχή εξαιρετικά κρίσιμη για τις περιφερειακές εξελίξεις και την δυνατότητά τους να επιδράσουν ευθέως στην διαμόρφωση της νέας ισορροπίας ισχύος στο Διεθνές σύστημα…
