της Namai Benno*
Το Σύνταγμα του δικτάτορα Πινοσέτ εξακολουθεί να ισχύει ακόμα και σήμερα στη Χιλή. Διαδηλωτές στο Σαντιάγκο κρατούν μονταρισμένη φωτογραφία του Προέδρου Πινιέρα και του αιμοσταγούς δικτάτορα
Γεννήθηκα το 1990, στο Σαντιάγκο. Η μητέρα μου κρατάει ακόμα ένα περιοδικό της εποχής, που δείχνει τον Πατρίσιο Αϊλουίν χαμογελαστό, τον πρώτο δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο μετά από την τρομερή δικτατορία του Aουγκούστο Πινοσέτ. Παιδί της προνομιούχου τάξης της πόλης μου, δεν ήξερα τίποτε γι’ αυτά. Δεν με απασχολούσε η πολιτική ζωή της Χιλής, εκτός όταν σκόνταφτα σ’ ένα άγαλμα του Πινοσέτ στο σπίτι ενός φίλου.
Στο πανεπιστήμιο, πρωτογνώρισα την ιστορία της χώρας μου: 3.200 νεκροί, 38.000 βασανισμένοι και ποιος ξέρει πόσοι εξαφανισμένοι (1). Συμμετείχα στο φοιτητικό κίνημα, είδα τις μεγάλες εθνικές συμφωνίες που υπογράφηκαν από την αριστερά και τη δεξιά για τη βελτίωση της εκπαίδευσης και μπόρεσα να διαβάσω ανάμεσα από τις γραμμές: στη Χιλή δεν υπάρχουν δικαιώματα επειδή το Σύνταγμα του Πινοσέτ, ακόμα εν ισχύει, περιέχει καταναγκασμούς και όχι ελευθερίες. Είδα να προελαύνουν υπουργοί, στρατηγοί και δήμαρχοι που ασκούσαν εξουσία στα χρόνια του αιματηρού δικτάτορα. Είδα τους στρατιωτικούς να δείχνουν το οπλοστάσιό τους χρόνο με το χρόνο. Και είδα τον φόβο στα μάτια των συγγενών μου όταν ασχολήθηκα με πολιτικές δραστηριότητες.
Το νερό στη Χιλή ανήκει σε ιδιώτες, όπως η εκπαίδευση, η υγεία, οι συντάξεις, οι μεταφορές, οι φυλακές και ένας μακρύς κατάλογος “κρατικών υπηρεσιών”. Αυτό που συμβαίνει στη χώρα μου δεν είναι κάτι καινούριο. Η δημοκρατία στη Χιλή ήταν αδύναμη και άνιση στο έπακρο. Οι κοινωνικές πληγές και οι διαιρέσεις παρέμειναν σε αυτή τη χώρα, όπου το ήμισυ του πληθυσμού κερδίζει λιγότερα από 500 ευρώ το μήνα ενώ το πλουσιότερο 0,01% παίρνει 716.620 ευρώ (2).
Από τη μια, οι κυβερνήσεις πυροβολούσαν τους ανθρώπους Mαπούτσε (όπως στις 14 Νοεμβρίου 2018, τον αγρότη Καμίλο Κατριλάνκα, που σκοτώθηκε με μια σφαίρα στην πλάτη από την αστυνομία), τεμάχιζαν τα εθνικά πάρκα προς όφελος των εταιρειών και αρνούνταν τα λαϊκά αιτήματα (3). Μιλούσαν για τους ανθρώπους ως “ξυπόλητους”, “τρομοκράτες”, ζητιάνους, ενώ συγχωρούσαν και προστάτευαν τους δήμιους της δικτατορίας (4).
Από την άλλη, ο λαός χρειάστηκε είκοσι εννέα χρόνια για να στηθεί στα πόδια του, να βρει τον εαυτό του, να ανασυστήσει τα συνδικάτα και τις συνελεύσεις τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα ισχυρό δεσμό μεταξύ των κινήσεων των φοιτητών, των ανθρακωρύχων, των λιμενεργατών, των μεταφορών, της υγειονομικών ή των εκπαιδευτικών και των διαφόρων κοινωνικών και πολιτιστικών οργανώσεων.
Υπό το πρίσμα αυτής της ιστορίας, δεν μπορούμε να παραμείνουμε τυφλοί στον πόνο που διατρέχει τη χώρα μου. Η πληγή, που πιστεύαμε ότι ήταν στη φάση της θεραπείας, επέστρεψε στην ωμή σάρκα στις 19 Οκτωβρίου. Ο στρατός κατεβαίνει και πάλι στις περισσότερο ή λιγότερο εύπορες συνοικίες και πυροβολεί με πραγματικές σφαίρες. Οι αστυνομικοί σταθμοί είναι γεμάτοι με ανθρώπους που δέρνονται, απειλούνται με θάνατο, δέχονται σεξουαλική επίθεση και βασανίζονται.
Βεβαίως, υπάρχουν πυρκαγιές και λεηλασίες, αλλά τα βίντεο δείχνουν επίσης ότι οι “δυνάμεις της τάξης” αφήνουν να γίνουν. Γνωρίζουμε την αλληλουχία. Τις ελλείψεις και την τρομοκρατία διαδέχεται ο αυταρχισμός και ο θάνατος.
Στους δρόμους, διαβάζουμε: «Μας τα πήραν όλα, ακόμα και το φόβο», και αυτή η εκμετάλλευση έχει γίνει αφόρητη. Οι άνθρωποι προτιμούν να ζουν σε μια ειρηνική χώρα, να ζουν και όχι να επιβιώσουν, αλλά για τους πολλούς το χάος είναι καλύτερο από το status quo. Ο Πρόεδρος Πινιέρα δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε πόλεμο με έναν ισχυρό εχθρό, αμείλικτο, που δεν σέβεται τίποτα και κανέναν και είναι σε θέση να χρησιμοποιεί απεριόριστη βία, ακόμα και όταν συνεπάγεται την απώλεια ανθρώπινων ζωών, με μοναδικό στόχο να προκαλέσουν τη μεγαλύτερη δυνατή βλάβη». Αναγνώρισαν τους νεκρούς μας, αλλά δεν τους έκλαψαν.
Ο κατάλογος των νεκρών θα συνεχίσει να αυξάνεται, τα παραδοσιακά εθνικά ΜΜΕ θα αρνηθούν τα αιτήματά μας και θα πουν ότι είμαστε βίαιοι, στους δρόμους μας θα συναντούμε ακόμα σταυρωμένους ανθρώπους, όπως συνέβη με τους κρατούμενους στο αστυνομικό τμήμα στο Πενιανολέν [ αναφέρεται από το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων] και το αίμα θα ρέει και πάλι στην ιστορία μας. Αλλά ποιος είναι “ο ισχυρός εχθρός“; Σε ποιον ανήκουν οι νεκροί και ποιος έχει τα χέρια του κόκκινα;
(1) Σύμφωνα με τις εκθέσεις Rettig και Valech. Ωστόσο, ο Σύνδεσμος Οικογενειών των Εξαφανισμένων Κρατουμένων εκτιμά σε 100.000 τα θύματα.
(2) Fundación Sol, 2017.
3) Τον Φεβρουάριο, ο Πινιέρα μείωσε το εθνικό πάρκο της Παταγονίας κατά 5.000 εκτάρια [50.000 στρέμματα], προς όφελος της αυστραλιανής μεταλλευτικής εταιρείας Equus Mining. Και τον Ιούλιο του 2018, 36 εκτάρια του Εθνικού Πάρκου Siete Tazas παραχωρήθηκαν στην τουριστική επιχείρηση Valdokko.
(4) Τον Ιούνιο, Jacqueline Van Rysselberghe, πρόεδρος του UDI, σχετικά με τη μείωση του κοινοβουλευτικού μισθού: «Ο οποιοσδήποτε ξυπόλητος αισθάνεται ότι έχει το δικαίωμα να προσβάλει όσους εργάζονται στη δημόσια διοίκηση “. Τα συνδικάτα συγκρίνονται με τρομοκράτες και ο πρώην υπουργός Παιδείας Βαρέλα δήλωσε: «Κάθε μέρα λαμβάνω καταγγελίες από άτομα που θέλουν το υπουργείο να επισκευάσει τη διαρροή νερού από στην οροφή ενός Λυκείου […] και αναρωτιέμαι γιατί δεν εκδίδουν λαχεία. ”
*Πολιτική ακτιβίστρια, δημοσιογράφος χιλιανής καταγωγής, που κατοικεί σήμερα στη Γαλλία.
Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
Πηγή: https://www.liberation.fr/debats/2019/10/29/chili-de-l-amour-et-de-la-rage_1760437?refresh=219199
