Τώρα σεληνιακά πετρώματα, το 2030 ανθρώπινη αποικία

Mια ιστορική κινεζική αποστολή εκτοξεύθηκε τη Δευτέρα προς τη Σελήνη, η oποία, εφόσoν στεφθεί με επιτυχία, θα αναδείξει την Κίνα στο πρώτο κράτος παγκοσμίως που θα μεταφέρει στη Γη σεληνιακά πετρώματα, έπειτα από περισσότερο από 40 χρόνια. Η ρομποτική αποστολή Chang’e-5, που πήρε το όνομα της κινεζικής θεάς της Σελήνης, είναι το τελευταίο εγχείρημα του εξαιρετικά φιλόδοξου κινεζικού διαστημικού προγράμματος. Μεταξύ άλλων, το Πεκίνο ευελπιστεί να ανοικοδομήσει ερευνητικό σταθμό στον φυσικό μας δορυφόρο και, σε δεύτερο χρόνο, μέχρι το 2030, να εγκαταστήσει εκεί ανθρώπινη αποικία.

Η εκτόξευση από το διαστημικό κέντρο Ουέντσανγκ, στο νησί Χαϊνάν της νότιας Κίνας, μεταδόθηκε ζωντανά από τα κινεζικά ΜΜΕ, γεγονός που μαρτυρεί την αυξανόμενη αυτοπεποίθηση της κινεζικής κυβέρνησης στο διαστημικό της πρόγραμμα. Αν η αποστολή στεφθεί με επιτυχία, η Κίνα θα αναδειχθεί στο τρίτο μόλις κράτος παγκοσμίως που θα έχει μεταφέρει σεληνιακά δείγματα στη Γη. Η NASA το πέτυχε με τις προσσεληνώσεις του προγράμματος Apollo, όπως έκανε και η Σοβιετική Ενωση με τα ρομποτικά σεληνιακά οχήματα του προγράμματος Luna. Αμφότερα, συνέβαλαν σημαντικά στην κατανόηση της εξέλιξης του ηλιακού συστήματος. Παρά την ενίσχυση των γνώσεών μας, όμως, πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα.

Τα τελευταία 20 χρόνια εκδηλώνεται έντονο ενδιαφέρον για επιστροφή στη Σελήνη, ιδιαίτερα μετά την ανακάλυψη παγωμένου ύδατος στους κρατήρες των πόλων της. Η NASA έχει ήδη προγραμματίσει την αποστολή στο φεγγάρι επανδρωμένων αποστολών στο πλαίσιο του προγράμματος Αrtemis. Ταυτόχρονα, ιδιωτικές επιχειρήσεις, σε συνεργασία μαζί της, έχουν δρομολογήσει την αποστολή ρομποτικών οχημάτων, κάτι που ανεπιτυχώς αποπειράθηκαν η Ινδία και το Ισραήλ. Η Κίνα, παρότι μπήκε στον αγώνα κατάκτησης του Διαστήματος πολύ αργότερα από τις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ενωση, έχει καταγράψει τεράστια πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Εκτός από τις αποστολές στη Σελήνη, Κινέζοι αστροναύτες συνδέθηκαν σε τροχιά με το κινεζικό διαστημικό εργαστήριο Tiangong-2 τρεις φορές, ενώ η αποστολή Τianwen-1 άνοιξε τον δρόμο για τον Αρη, όπου θα αποπειραθεί να προσεδαφιστεί την ερχόμενη χρονιά. Η αποστολή Chang’e-5, όμως, έχει εξέχουσα σημασία. Η συλλογή πετρωμάτων από το σημείο προσεδάφισης, το όρος Ρίμκερ, στον Ωκεανό των Καταιγίδων, θα δώσει στους επιστήμονες στοιχεία για τη νεότερη ιστορία του φυσικού μας δορυφόρου. Οι περιοχές που ερευνήθηκαν από τα προγράμματα Apollo και Luna είχαν ηλικία τριών δισεκατομμυρίων ετών, ενώ το όρος Ρίμκερ μόλις 1,2 δισεκατομμυρίου. Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι η επιτυχής ολοκλήρωση της κινεζικής αποστολής θα τους επιτρέψει να ανακαλύψουν τις διαφορές της σύνθεσης των διαφορετικών τοποθεσιών της Σελήνης.

Επίσης, τα σεληνιακά δείγματα που θα συλλεχθούν ίσως εξηγήσουν γιατί μέρος του φεγγαριού παρέμενε τηγμένο τρία δισεκατομμύρια χρόνια από τη δημιουργία του. Οι ερευνητές, εξάλλου, θέλουν να διαπιστώσουν εάν τα πετρώματα του όρους Ρίμκερ περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις θορίου. Αν ο ανώτερος χιτώνας της Σελήνης, στη συγκεκριμένη τοποθεσία, είναι πλούσιος στο ραδιενεργό στοιχείο, που κατά τη διάσπασή του γεννάει θερμότητα, πιθανώς αυτό να πυροδότησε τις ηφαιστειακές διαδικασίες που πλημμύρισαν την επιφάνεια με λάβα. Η ψύξη της δημιουργούσε τη βασαλτική πεδιάδα που υπάρχει εκεί. Αν, πάλι, οι συγκεντρώσεις θορίου δεν είναι υψηλές, τότε οι επιστήμονες θα πρέπει να επανεξετάσουν τη διαδικασία δημιουργίας των νεαρών ηφαιστειακών πετρωμάτων. Οπως και να έχει, οι ειδικοί εκτιμούν ότι, παρά τον πλούτο των στοιχείων που συγκέντρωσαν οι παλαιότερες αποστολές στη Σελήνη, παραμένουν αναγκαίες οι στοχευμένες έρευνες, όπως αυτή που θα εκπονήσει το Chang’e-5.

“Καθημερινή”