Η πρόσφατη επίθεση της Τουρκίας στον Έβρο, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, που είχε ως στόχο την κατάλυση των συνόρων στις Καστανιές και την κατάληψη της διάβασης από μετανάστες, για να συνεχίζεται από κει η επιδρομή μεταναστών εναντίον της Ελλάδας και της Ευρώπης, έγινε λόγω των εξελίξεων στο Ιντλίμπ.
Ο Ερντογάν έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο, που προϋπήρχε, το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας, γιατί είχε προηγηθεί η ήττα στο Ιντλίμπ, που κορυφώθηκε με το θάνατο 33 στρατιωτών και τον τραυματισμό άλλων 70 και επισφραγίστηκε με το Πρωτόκολλο της Μόσχας, που υπογράφηκε τις 5 Μαρτίου, με τα τη συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν.
Όμως το Πρωτόκολλο, παρότι αποτελεί επισφράγισμα μιας βαριάς ήττας, δεν έλυσε το πρόβλημα που ακούει στο όνομα Ιντλίμπ.
Και επειδή το πρόβλημα συνεχίζεται, γι’ αυτό πρέπει να έχουμε στραμμένα τα βλέμματά μας συνεχώς εκεί.
Ακολουθεί ένα άρθρο του Τούρκου αναλυτή, Σεντάτ Εργκίν, από τους βετεράνους στο διπλωματικό ρεπορτάζ, και θα ακολουθήσουν κι άλλα για το θέμα:
Η σκιά της Αλ-Κάιντα δεν εξαφανίζεται πάνω από το HTŞ, αλλά …
Sedat Ergin
20 Μαρτίου 2020
Το ζήτημα που αφορά το πως θα σταματήσει ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, στα δυτικά της χώρας, σχετίζεται άμεσα με την απάντηση στο ερώτημα πώς να βρεθεί λύση στο πρόβλημα της οργάνωσης Heyet Tahrir eş Şam (HTŞ) στο Ιντλίμπ, το τελευταίο προπύργιο της ένοπλης αντιπολίτευσης.
Όταν λέμε HTŞ, πρέπει να γνωρίζουμε ότι πρόκειται για μια οργάνωση που έχει χαρακτηριστεί ως «τρομοκρατική» από τα Ηνωμένα Έθνη και έχει ένοπλη δύναμη 12-15 χιλιάδων ανδρών σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η οργάνωση αυτή έχει συγκροτήσει δική της «κυβέρνηση» στο Ιντλίμπ και κυβερνάει την περιοχή εδώ και καιρό μέσω των «υπουργείων» της κυβέρνησης. Μιλάμε για μια πολυεπίπεδη οργάνωση.
Η σύγκρουση απόψεων γι’ αυτήν την οργάνωση ξεκινά πρώτα από το χαρακτηρισμό της ταυτότητάς της. Μια ομάδα κρατών υπό την ηγεσία της Ρωσίας, υποστηρίζει ότι πρέπει να καταπολεμηθεί με βάση την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που την δέχεται ως «τρομοκρατική». Όμως, αν αντιμετωπιστεί μ’ αυτό τον τρόπο, που σημαίνει με στρατιωτικές επιχειρήσεις, αυτό σημαίνει θανάτους πολιτών, νέα κύματα προσφύγων, τα οποία θα συσσωρευθούν στα σύνορα με την Τουρκία.
Όμως αν δεν γίνουν στρατιωτικές επιχειρήσεις, πώς αλλιώς είναι δυνατόν να εξουδετερωθεί αυτή η οργάνωση; Πριν περάσουμε στην απάντηση στο ερώτημα αυτό, ας ρίξουμε μια ματιά στην «τρομοκρατική» ταυτότητα του HTŞ, που κινείται στη γραμμή των φονταμενταλιστών.
Δεν θα ήταν λάθος να πούμε ότι τουλάχιστον στην αρχική περίοδο, το HTŞ αλλά και το Ι.Κ. (ISIS) ήταν «συμπαραγωγή» της Αλ Κάιντα.
Για να δούμε πώς φθάσαμε στο σήμερα, καλό είναι να ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία της ίδρυσής της και στην ταυτότητα του ηγέτη της Abu Muhammad el Culani.
Πρώτα Ι.Κ., μετά Αλ Κάιντα
Ο Culani είναι ένας τζιχαντιστής πολίτης της Συρίας. Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, το 2003, πηγαίνει στη χώρα αυτή και συμμετέχει σε ένοπλη αντίσταση εναντίον των ΗΠΑ. Στην αρχή αγωνίζεται στις τάξεις της αλ-Κάιντα στο Ιράκ. Μετά το 2006, συνελήφθη και φυλακίστηκε από τους Αμερικανούς. Μετά την απελευθέρωσή του, το 2008 άλλαξε οργάνωση, προσχωρώντας στο “Ιρακινό Ισλαμικός Κράτος”, οργάνωση που μετά την ενδυνάμωσή της θα μετατραπεί σε Ισλαμικό Κράτος το 2013. Ο Culani μόλις μπήκε στην οργάνωση “Ιρακινό Ισλαμικός Κράτος”, διακρίθηκε για τις ηγετικές του ικανότητες και σύντομα, το 2009, διορίστηκε ως διοικητής της επαρχίας Νινευί, που έχει πρωτεύουσα τη Μοσούλη.
Όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, το 2011, ο Culani αποφασίζει να επιστρέψει στη χώρα του και να πολεμήσει στο μέτωπο της αντιπολίτευσης εναντίον του Bashar al-Assad. Ο Culani εισέρχεται στη συριακή εξίσωση ως ένας από τους κορυφαίους ηγέτες του εμφυλίου πολέμου, με τον τίτλο του αρχηγού-διοικητή του οργανισμού El Nusra, ο οποίος ιδρύθηκε το 2012.
Υπάρχει ένα σημαντικό σημείο που πρέπει να υπογραμμίσουμε εδώ. Όταν ιδρύθηκε η Al Nusra στη Συρία, το 2012, ήταν προέκταση του Ι.Κ., που είχε ηγέτη τον Abu Bekr al Baghdad και μετατράπηκε σε ISIS το 2013. Ως εκ τούτου, στην αρχή ο Culani είναι στην πραγματικότητα ο επίσημος εκπρόσωπος του Ι.Κ. στη Συρία.
Όμως τελικά, η οργάνωση El Nusra, με επικεφαλής τον Culani, διέκοψε τις σχέσεις της με το Ι.Κ., το 2013, και προσχώρησε στην υπό την ηγεσία του Eymen al-Zawahiri, Αλ Κάιντα. Ο Culani δήλωσε δημόσια πίστη στην Αλ Κάιντα και τον ηγέτη της. Ο Zawahiri, με τη σειρά του, ανακοίνωσε την ίδια χρονιά ότι η El Nusra ήταν μέρος της οργάνωσης της Αλ Κάιντα.
Από τις ηγετικές προσωπικότητες του εμφυλίου της Συρίας
Η El Nusra με το που ιδρύθηκε, το 2012, σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει καταφέρει μια σειρά από στρατιωτικές επιτυχίες στη Δαμασκό, το Χαλέπι και το Ιντλίμπ. Μετά από αυτές, η οργάνωση έχει καθιερωθεί ως ένας από τους σημαντικότερους ηγετικούς παράγοντες της ένοπλης αντιπολίτευσης στον εμφύλιο πόλεμο.
Σε αυτό το σημείο, βρίσκουμε επίσης μια μερική απάντηση στο ερώτημα γιατί η αντιπολίτευση στη Συρία δεν μπορούσε να κερδίσει τη διεθνή της υποστήριξη κατά του Άσαντ. Το γεγονός ότι οι οργανώσεις όπως το Ι.Κ. και η Αλ Κάιντα ξεκίνησαν από την αρχή ένοπλο αγώνα στη ζώνη της Συρίας, αποδυνάμωσε σε μεγάλο βαθμό τα ερείσματα του ένοπλου αντιπολιτευτικού κινήματος στη διεθνή κοινότητα, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος της να απομακρυνθεί από την αντιπολίτευση. Η κατάσταση αυτή ενίσχυσε μια τάση που τελικά λειτούργησε υπέρ του Μπασάρ Ασάντ.
Ανακηρύσσει την αυτονομία του
Ας επιστρέψουμε στον Culani. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια διαδικασία που αλλάζει διαρκώς πρόσωπα στην περιπέτεια της El Nusra στη Συρία. Η πρώτη αλλαγή στην πορεία της El Nusra στη Συρία εμφανίστηκε το 2016, με την ανακοίνωση ότι η οργάνωση ονομάστηκε «Cephe Fetih el Şam». Η αλλαγή του ονόματος άνοιξε επίσης τη συζήτηση για τις σχέσεις της Al Nusra με την Αλ Κάιντα.
Ένα χρόνο αργότερα, τον Ιανουάριο του 2017, υπήρξε μια δεύτερη μεγαλύτερη αλλαγή. Η οργάνωση Cephe Fetih el Şam, με επικεφαλής τον Culani, συγχωνεύθηκε με τις μικρότερες ένοπλες ομάδες Ensarüddin Cephesi, Ceyş el Sünne, Liva el Şam και Nurettin Zengi, συγκροτώντας το μέτωπο Heyet Tahrir eş Şam (HTŞ).
Ο Culani είπε στις δηλώσεις που έκανε μετά την ίδρυση του HTŞ, ότι δεν αναγνωρίζει πλέον την εξουσία της Αλ Κάιντα και ότι θα ακολουθούσαν τώρα μια ανεξάρτητη γραμμή. Στην αρχή, ένα μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας είδε με καχυποψία αυτές τις αλλαγές. Θεωρήθηκαν ως κινήσεις τακτικής που έγιναν για παραπλανητικούς σκοπούς.
Στο πλαίσιο αυτό, παράγοντες όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία και το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, συνέχισαν να βλέπουν το HTŞ ως τρομοκρατική οργάνωση, αποδεχόμενοι ότι αποτελεί την προεπέκταση και παράρτημα της Αλ Κάιντα και της El Nusra στη Συρία.
Από την άλλη πλευρά, η ανακοίνωση αποχώρησης από την Αλ Κάιντα, το 2017, προκάλεσε μια σοβαρή σύγκρουση στο εσωτερικό της οργάνωσης. Τότε μια ομάδα αποκόπηκε από το HTŞ και ίδρυσε την οργάνωση Huras el Din (HD), η οποίος συνέχισε τη γραμμή πίστης στην Αλ Κάιντα το 2018. Η HD είναι μια μικρότερη ομάδα, Η ΟΠΟΊΑ όμως έχει αξιόλογη δύναμη και επιρροή. Παρόλο που το HTŞ και το HD έχουν πλέον διαφορετικές ιδεολογικές γραμμές, συχνά πολέμησαν μαζί ενάντια στον στρατό του Άσαντ, τον οποίον αναγνωρίζουν ως κοινό εχθρό.
Κατά την επόμενη περίοδο, είναι δυνατό να συναντήσουμε πολλές εξελίξεις που δείχνουν ότι ο ηγέτης της Αλ Κάιντα, Ζαουάχρι, πήρε μια στάση εναντίον του Culani, καθώς και ότι ο Culani άρχισε να ενεργεί αυτόνομα. Επιπλέον, η HTŞ σε κάθε ευκαιρία δεν παραλείπει να δηλώνει ότι στο πρόγραμμά της δεν έχει την παγκόσμια τζιχάντ, αλλά επικεντρώνεται μόνο στη Συρία και τον στόχο της, που είναι η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ
Ωστόσο, όλες αυτές οι εγγυήσεις δεν αρκούν για να αφαιρέσουν τη σκιά της Αλ Κάιντα από το HTŞ. Παρ’ όλα αυτά, βλέπουμε ότι μια πιο ευέλικτη άποψη απέναντι στην οργάνωση HTS έχει αρχίσει να εμφανίζεται πρόσφατα, ειδικά στο αμερικανικό μέτωπο.
Θα συνεχίσουμε τη συζήτηση για το θέμα σε επόμενο άρθρο μας.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Χουρριέτ
Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης
Ο σύνδεμος του άρθρου: https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/sedat-ergin/hts-uzerinden-el-kaide-golgesi-kalkmiyor-ancak-41473190?utm_source=gazeteoku&utm_medium=referral
