ΜΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΥΣ ΤΑ DRONES;

Συνέπειες για την Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας

ΣΗΜΕΙΩΣΗ “ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΝ”

Το 2018 ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν δεν σχεδίαζε, ακόμη, την επέμβαση στην Ουκρανία, ούτε και την άμεση αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, όπως έγινε με την κατάρριψη, έστω με τον τρόπο που υπαινίσσεται η Μόσχα, του αμερικακινού drone MQ9 Reaper.

Τότε, το 2018, στην επικαιρότητα βρισκόταν ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ- Κίνας. Άλλωστε, και σήμερα, ο μεγάλος πονοκέφαλος της Ουάσιγκτον δεν είναι η Ρωσία αλλά η Κίνα.

Τον Σεπτέμβριο του 2018 ο αξιωματικός πληροφοριών της αμερικανικής αεροπορίας, ο Ελληνοαμερικανός Τζέικ Σωτηριάδης, έγραψε ένα άρθρο που είναι σήμερα επίκαιρο μετά την υπόθεση του MQ9 Reaper. Μια υπόθεση που είναι πολύ σοβαρή διότι φέρνει για πρώτη φορά σε άμεση- οχι δι αντιπροσώπου- αντιπαράθεση ΗΠΑ και Ρωσία.

Εν ολίγοις στο πολύ ενδιαφέρον αυτό άρθρο του ο κ. Σωτηριάδης υποστηρίζει πως η χρήση μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων περιπλέκει τις πολιτικές και στρατιωτικές προσπάθειες για την επιβολή των «κανόνων» εναέριας κυριαρχίας.

Οι συνέπειες της καταστροφής των εχθρικών UAV υπόκεινται σε διαφορετικές νομικές ερμηνείες. Είναι δύσκολο για μια κυβέρνηση να απαντήσει με δυνητικά δυσανάλογη στρατιωτική ή πολιτική δράση με βάση την απώλεια ενός «μη επανδρωμένου» περιουσιακού στοιχείου. Αυτή η πραγματικότητα ενθαρρύνει τις ένοπλες δυνάμεις να αναλάβουν επιθετική δράση, αντί να αποφεύγουν την κλιμάκωση, όπως συμβαίνει γενικά όταν διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές.

Στο Αιγαίο η απώλεια- κατά τις αναχαιτίσεις- ανθρώπινων ζωών ανάγκασε αρκετές φορές Ελλάδα και Τουρκία να έρθουν σε διαπραγματεύσεις. Η αφαίρεση αυτού του στοιχείου μέσω μη επανδρωμένων συστημάτων μπορεί στην πραγματικότητα να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.

Η επιβολή των παραδοσιακών κανόνων εναέριας κυριαρχίας θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη.

Η έλλειψη πιλότου μπορεί να ενθαρρύνει τις στρατιωτικές δυνάμεις να αναλάβουν επιθετικές ενέργειες κατά της δραστηριότητας των drone που διαφορετικά δεν θα το έκαναν.

[Δηλαδή, τα UAV, μπορεί να οδηγήσουν πιο εύκολα σε αντιπαράθεση].

 Διαβάστε ολόκληρο το ενδιαφέρον άρθρο του κ. Τζέικ Σωτηριάδη με τίτλο

Τα drones μας κάνουν να είμαστε χαρούμενοι; Συνέπειες για τη Θάλασσα της Αατολικής Κίνας.

Τζέικ Σωτηριάδης Αξιωματικός πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας

4 Σεπτεμβρίου 2018

Ενώ η σημερινή συζήτηση κυριαρχείται από την αυξημένη και υπερβολική εστίαση στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας, η πολύ πραγματική απειλή ενός ακούσιου στρατιωτικού επεισοδίου στην Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας παραμένει έντονη. Οι παρατεταμένες οικονομικές εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών ενδέχεται να προμηνύουν απρόβλεπτες συνέπειες σε σχέση με τη λεπτή ισορροπία ασφαλείας σε αυτήν την αμφισβητούμενη περιοχή. Στη βάση αυτής της αφήγησης βρίσκεται μια συντονισμένη προσπάθεια της Κίνας να «ομαλοποιήσει» την αυξημένη στρατιωτική δραστηριότητα – συγκεκριμένα εναέριες και θαλάσσιες επιδρομές – στην αμφισβητούμενη περιοχή των νησιών Diaoyu/Senkaku (την οποία διεκδικούν τόσο η Κίνα όσο και η Ιαπωνία).

Καθώς η Κίνα σημειώνει ραγδαίες προόδους στην ανάπτυξη, εξαγωγή και διάθεση μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (UAV), ποιες είναι οι συνέπειες απο την αυξημένη δραστηριότητα UAV στην  Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας;

Το 2013, οι κινεζικές πτήσεις UAV πάνω από τα αμφισβητούμενα νησιά επιδείνωσαν τις εντάσεις μεταξύ του Πεκίνου και του Τόκιο, προκαλώντας προτροπές του πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε να «καταρρίψουν» τα εν λόγω UAV. Στην πραγματικότητα, οι συνολικές κινεζικές εισβολές στον ιαπωνικό εναέριο χώρο σχεδόν διπλασιάστηκαν κατά σειρά μεγέθους μεταξύ 2012-2015. Ενώ αυτοί οι αριθμοί είχαν μειωθεί το περασμένο έτος, είναι αρκετά κατανοητό ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να επιστρέψει στα προηγούμενα επίπεδα δραστηριότητας σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Η Κίνα ακολουθεί μια στρατηγική ομαλοποίησης της στρατιωτικής της δραστηριότητας στα νησιά Diaoyu/Senkaku για να μειώσει την ευαισθησία Ιαπωνίας και ΗΠΑ να αυξήσουν την παρουσία τους.

Είναι ένα στοίχημα που αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την τουρκική στρατιωτική δραστηριότητα στις αμφισβητούμενες εναέριες και θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο Πέλαγος. Σε αυτή την περίπτωση, η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν εδαφικές διεκδικήσεις σε αρκετές βραχονησίδες (όχι διαφορετικές απο τις νήσους Diaoyu/Senkaku) που αποτελούν πηγή αυξημένων στρατιωτικών εντάσεων. Το 2015, τουρκικά αεροσκάφη παραβίασαν τον ελληνικό εναέριο χώρο σχεδόν 1.500 φορές ως μέρος αυτής της στρατηγικής «ομαλοποίησης».

Εδώ, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπόρεσαν να κατευθύνουν την Τουρκία και την Ελλάδα —και τα δύο μέλη του ΝΑΤΟ— μακριά από την ανοιχτή στρατιωτική σύγκρουση.

Ωστόσο, στην περίπτωση των νησιών Diaoyu/Senkaku, η Ουάσιγκτον έχει πάρει ξεκάθαρα το μέρος του Τόκιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να μειώσουν τις εντάσεις τόσο αποφασιστικά όσο στο τουρκικό/ελληνικό σενάριο, εάν συμβεί ένα ακούσιο αεροπορικό ατύχημα ή κατάρριψη μεταξύ κινεζικών και ιαπωνικών δυνάμεων.

Η συμβατική σοφία υποδηλώνει ότι η αύξηση της δραστηριότητας UAV στην Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας μπορεί να μην αποτελεί τόσο σοβαρή απειλή όσο οι πολεμικές αεροπορικές περιπολίες από οπλισμένα μαχητικά αεροσκάφη.

Ωστόσο, η χρήση μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων – τα οποία ολοένα και περισσότερο οπλίζονται – σε αμφισβητούμενες ζώνες όπως τα νησιά Diaoyu/Senkaku περιπλέκει τις πολιτικές και στρατιωτικές προσπάθειες για την επιβολή των «κανόνων» εναέριας κυριαρχίας.

Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά αεροσκάφη, τα UAV είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστούν.

Οι συνέπειες της καταστροφής των εχθρικών UAV υπόκεινται επίσης σε διαφορετικές νομικές ερμηνείες. Στη σύγχρονη πρακτική, είναι δύσκολο για μια κυβέρνηση να απαντήσει με δυνητικά δυσανάλογη στρατιωτική ή πολιτική δράση με βάση την απώλεια ενός «μη επανδρωμένου» περιουσιακού στοιχείου. Αυτή η πραγματικότητα ενθαρρύνει τις ένοπλες δυνάμεις να αναλάβουν επιθετική δράση, αντί να αποφεύγουν την κλιμάκωση, όπως συμβαίνει γενικά όταν διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές.

Επιστρέφοντας στο προηγούμενο παράδειγμα, οι εντάσεις στο Αιγαίο μπορεί να ρίξουν φως στο πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα γεγονότα στην Ανατολική Σινική Θάλασσα. Είναι ενδιαφέρον ότι η απώλεια τόσο ελληνικών όσο και τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών και πιλότων λόγω «κυνομαχιών» στο Αιγαίο δεν έχει φέρει τις δύο χώρες πιο κοντά σε σύγκρουση. Ενώ οι εντάσεις αρχικά αυξήθηκαν, η απώλεια ανθρώπινων ζωών ανάγκασε σε διαπραγματεύσεις. Η αφαίρεση αυτού του στοιχείου μέσω μη επανδρωμένων συστημάτων μπορεί στην πραγματικότητα να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.

Καθώς η Κίνα και άλλοι περιφερειακοί παράγοντες αναπτύσσουν και αποκτούν UAV – αλλά και βελτιώνουν τα δίκτυα διοίκησης, ελέγχου, επικοινωνιών και πληροφοριών – η επιβολή των παραδοσιακών κανόνων εναέριας κυριαρχίας θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Η δεδηλωμένη πρόθεση της Κίνας να επιβάλει την αυτοαποκαλούμενη ζώνη ταυτοποίησης αεροπορικής άμυνας (ADIZ) που περιλαμβάνει τα νησιά Diaoyu/Senkaku αυξάνει την πιθανότητα εντονότερης δραστηριότητας UAV στην περιοχή.

Μια πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου Project 2049 προειδοποιεί, μάλλον δυσοίωνα, για έναν «σύντομο, οξύ πόλεμο που ξεκίνησε από την Κίνα» για τα νησιά Diaoyu/Senkaku. Δίνοντας πίστη στην πολυπλοκότητα που εισάγουν τα UAV στην επίμαχη ζώνη, η έκθεση αναφέρει επίσης: «δεδομένης της δραματικής αύξησης της προκλητικής δραστηριότητας της αεροπορίας PLA και των ιαπωνικών απαντήσεων σε αυτήν στην Ανατολική Σινική Θάλασσα. . . η πιθανότητα για ένα εκρηκτικό επεισόδιο έχει αυξηθεί πολύ. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα δεδομένου ότι το Τόκιο και το Πεκίνο δεν διαθέτουν δίκτυο επικοινωνίας «hotline» που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους στρατιωτικούς τους για να αποφευχθούν τυχαίες εναέριες ή θαλάσσιες συγκρούσεις».

Τα ανεπίλυτα νομικά ζητήματα σχετικά με την απόδοση και την αναλογικότητα θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την επιχειρησιακή εφαρμογή των UAV στα νησιά Diaoyu/Senkaku. Η συνεχής ανάπτυξη της τεχνολογίας UAV, ιδίως οι βελτιώσεις αισθητήρων, οι δυνατότητες όπλων και η εκτεταμένη εμβέλεια πτήσης θα έχουν σαρωτικά αποτελέσματα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Η διάδοση αυτής της τεχνολογίας και η εξάπλωση και η εξομάλυνσή της θα συμβάλουν στην αμφισβήτηση της εναέριας κυριαρχίας στην αμφισβητούμενη περιοχή του νησιού Diaoyu/Senkaku.

Βεβαίως, η Κίνα συνεχίζει να σημειώνει ραγδαίες προόδους στην ανάπτυξη, παραγωγή, εξαγωγή και λειτουργία UAV, καθώς και στα σχετικά δίκτυα διοίκησης, ελέγχου, επικοινωνιών και πληροφοριών που είναι απαραίτητα για τη χρήση αυτών των συστημάτων σε ευρύτερη επιθετική ικανότητα.

Ο μελλοντικός οπλισμός αυτών των συστημάτων από περιφερειακούς δρώντες και η χρησιμοποίησή τους σε αμφισβητούμενες περιοχές όπως τα νησιά Diaoyu/Senkaku έχει σημαντικές επιπτώσεις:

1) αυξάνουν την πιθανότητα ενός ακούσιου περιστατικού ή κλιμάκωσης στρατιωτικών εχθροπραξιών μεταξύ των περιφερειακών δρώντων.

2) διαβρώνουν την ικανότητα των περιφερειακών δρώντων να ανιχνεύουν, να επιβάλλουν και να διατηρούν την εναέρια ακεραιότητα τόσο του νόμιμου όσο και του αμφισβητούμενου εναέριου χώρου·

3) η έλλειψη πιλότου μπορεί να ενθαρρύνει τις στρατιωτικές δυνάμεις να αναλάβουν επιθετικές ενέργειες κατά της δραστηριότητας των drone που διαφορετικά δεν θα το έκαναν.

Ο τρέχων εμπορικός πόλεμος θα συνεχίσει να κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα στο εγγύς μέλλον, αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ουάσιγκτον και σε ολόκληρη την περιοχή της Ινδο-Ασίας του Ειρηνικού δεν μπορούν να παραβλέψουν τις εντάσεις στη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας που σιγοβράζουν ακριβώς κάτω από την επιφάνεια.

chinausfocus.com