του Αναστάσιου Λαυρέντζου*.
Πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή στη Θεσσαλονίκη το μεγάλο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία, το οποίο κατά γενική ομολογία ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένο, παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για το αντίθετο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον αυθόρμητο χαρακτήρα του, καθιστά το συλλαλητήριο ένα πολιτικό γεγονός πρώτου μεγέθους, με πολλαπλές αναγνώσεις, οι οποίες δεν περιορίζονται μόνο στην υπόθεση του ονόματος των Σκοπίων, αλλά εκτείνονται και αρκετά πέρα από αυτή. Ας δούμε ποιά είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν:
- 25 χρόνια μετά το πρώτο συλλαλητήριο για το ζήτημα των Σκοπίων, ο ελληνικός λαός έδειξε σε πείσμα πολλών ότι δεν ξέχασε τη Μακεδονία και ότι δεν παραχωρεί το όνομά της. Αυτό το κατάφερε με μια αυθόρμητη συγκέντρωση, παρόμοια της οποίας κανένα πολιτικό κόμμα δεν μπορεί σήμερα να κάνει. Έδειξε λοιπόν ο ελληνικός λαός ότι ακόμη διατηρεί ισχυρά εθνικά αντανακλαστικά – γεγονός εν μέρει οφειλόμενο στις πολλαπλές ταπεινώσεις που έχει δεχτεί τα τελευταία χρόνια – και ότι εν απουσία ηγεσίας δηλώνει την πρόθεση να αναλάβει αυτός τον ρόλο του ύστατου θεματοφύλακα. Όπως και να το χαρακτηρίσει κανείς αυτό, σωστό ή λάθος, ένα είναι βέβαιο: ότι αποτελεί σαφή διατύπωση δυσπιστίας προς το πολιτικό σύστημα και διάθεση υπέρβασής του.
- Με το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, ο λαός δήλωσε προς πάσα κατεύθυνση ότι παρά το οικονομικό και ιδεολογικό σφυροκόπημα το οποίο έχει δεχτεί, δεν έχει παροπλιστεί. Αντιθέτως διατηρεί ακόμη τη δυνατότητα να κινητοποιείται και να βγαίνει μαζικά στους δρόμους όταν βρίσκει έναν αληθινό σκοπό που τον ενώνει και τον συγκινεί. Ας μην υπάρχει βεβαίως αμφιβολία ότι ο λαός δεν βγήκε μόνο για τη Μακεδονία στους δρόμους, βγήκε και για όλα όσα υφίσταται, δηλώνοντας με τον τρόπο του «Έως εδώ! Φτάνει με τις υποχωρήσεις και τις συνθηκολογήσεις πάσης φύσεως. Απαιτείται αλλαγή πορείας!»…
- Τα τηλεοπτικά κανάλια στο σύνολό τους υπέπεσαν στο σοβαρό ατόπημα να αποσιωπήσουν ένα ζωντανό γεγονός του μεγέθους και της σημασίας του συλλαλητηρίου, καθώς την ώρα της διεξαγωγής του συνέχισαν να προβάλλουν το τηλεοπτικό τους πρόγραμμα… Είναι ενδιαφέρον ότι αυτό δεν το έκανε μόνο η κρατική ΕΡΤ, αλλά και τα ιδιωτικά κανάλια, πολλά από τα οποία δεν έχουν δείξει ανάλογη εγκράτεια στην προβολή τουρκικών σήριαλ, τηλεπαιγνιδιών τύπου survivor και διάφορων talent shows αμφίβολης αισθητικής… Όλα αυτά εγείρουν εύλογα ερωτήματα όχι μόνο για την εγκυρότητα της τηλεοπτικής ενημέρωσης, αλλά και για το τί είδους τηλεόραση έχουμε, τί ακριβώς αυτή εξυπηρετεί και ποιές προτεραιότητες έχει… Δεν υπάρχει πάντως αμφιβολία ότι αυτή η αυθαιρεσία – η οποία χάρη στο ίντερνετ έγινε αμέσως αντιληπτή – θα έχει τις συνέπειες της, αφού αναπόφευκτα απαξιώνει περαιτέρω τα τηλεοπτικά κανάλια ως πηγές πληροφόρησης, στρέφοντας το κοινό όλο και πιο πολύ σε εναλλακτικούς τρόπους ενημέρωσης, όπως είναι οι ελεύθεροι ραδιοφωνικοί σταθμοί, το ίντερνετ και τα Social Media…
- Με το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης (και πιθανώς με αυτά που θα ακολουθήσουν), τα περιθώρια της κυβέρνησης για την αποδοχή ενός δυσμενούς συμβιβασμού στο όνομα των Σκοπίων στένεψαν σημαντικά ή και εκμηδενίστηκαν. Η εξέλιξη αυτή αφορά την κυβέρνηση στο σύνολό της, αλλά αφορά και ειδικώς τον κ. Καμμένο, ο οποίος γνωρίζει ότι δεν έχει ούτε τα ελάχιστα πολιτικά περιθώρια για να συναινέσει σε μια τέτοια εξέλιξη. Αυτή τη φορά μάλιστα είναι πολύ δύσκολο για τον κ. Καμμένο ακόμη και να αναζητήσει μια φόρμουλα «διαφωνίας», κατά την οποία θα διαφωνήσει, αλλά για πολλοστή φορά θα παραμείνει στην κυβέρνηση, με το έργο της κοινοβουλευτικής στήριξης να το αναλαμβάνουν άλλοι νεόκοποι και πιθανότατα αναλώσιμοι πολιτικοί σχηματισμοί (όπως π.χ. το «Ποτάμι» του κ. Θεοδωράκη).
- Στο συλλαλητήριο συμμετείχε και η ΝΔ, αν και πολλά στελέχη της θα προτιμούσαν να υποβαθμίσουν το όλο ζήτημα. Αρκετά άλλα στελέχη της – κυρίως τοπικοί πολιτευτές της, συμμετείχαν για λόγους πολιτικής ορθότητας. Η εικόνα που δίνουν όλα αυτά είναι ότι η μείζων αντιπολίτευση στοιχίζεται με το λαϊκό ρεύμα, το οποίο όμως αδυνατεί να το εκφράσει και να το καθοδηγήσει. Κυρίως όμως κάνει ότι δεν ακούει «αυτά τα άλλα» που της λέει ο λαός ευκαιρίας δοθείσης… Και αυτή τη στιγμή ο ελληνικός λαός ή τουλάχιστον ένα τμήμα του έχοντας υπερβεί τις ηγεσίες του, ζητά μια δυναμική στροφή. Η αδυναμία της μείζονος αντιπολίτευσης να συλλάβει αυτό το μήνυμα και κυρίως να το διαχειριστεί αυθεντικά και δυναμικά, είναι βέβαιο ότι της κοστίζει πολιτικά. Διότι όσο κι αν η παρούσα κυβέρνηση έχει απογοητεύσει το εκλογικό σώμα, η αποτυχία της δεν είναι αρκετή για να οδηγήσει τη ΝΔ σε θρίαμβο στις επόμενες εκλογές…
- Το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε κατά πολλούς την πρώτη εμφάνιση ενός οιωνεί κόμματος, το οποίο μάλλον βρίσκεται δεξιά της ΝΔ. Κατά μια άλλη οπτική ανέδειξε ένα σοβαρό ρήγμα το οποίο έχει στα δεξιά της η ΝΔ, η οποία για την ώρα κάνει πως δεν το βλέπει ή ότι δεν την ανησυχεί, επειδή γνωρίζει ότι είναι πολύ δύσκολο να μορφοποιηθεί σε έναν νέο πολιτικό φορέα. Η φύση όμως απεχθάνεται τα κενά και θα βρει τρόπο να τα καλύψει. Και σε αυτό είναι πιθανό να βοηθήσει και το λεγόμενο «σύστημα», το οποίο όπως έχει δείξει πλειστάκις μπορεί να εκτονώνει τη λαϊκή αντίδραση φαλκιδεύοντάς την. Ο κίνδυνος λοιπόν εδώ είναι κάποιοι να καπηλευτούν αυτό το αυθόρμητο λαϊκό ρεύμα ή και να τοποθετηθούν ως εγκάθετοι από το σύστημα σε έναν νέο πολιτικό φορέα, ο οποίος θα έχει τελικά ως σκοπό να εκτονώσει τη λαϊκή αντίδραση, απογοητεύοντάς την. Για αυτό και τούτη τη φορά ο λαός πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στην επιλογή αυτών που θα τον εκπροσωπήσουν. Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες επιπολαιότητες ούτε για νέες μετριότητες που θα εκμεταλλευτούν τις πολιτικές εξελίξεις για να ανελιχθούν προσωπικά. Η εποχή απαιτεί ανθρώπους ικανούς, με γνώση, συγκρότηση, ήθος και όραμα και όχι ευκαιριακούς δηλωσίες, λαθρεπιβάτες του λαϊκού αισθήματος ή καίσαρες «υπερπατριωτισμού» που απλώς παράγουν θόρυβο, χωρίς να έχουν καμία ουσία…
*Ο Αναστάσιος Λαυρέντζος είναι συγγραφέας των βιβλίων “Η Θράκη στο μεταίχμιο” “Σιωπηρή Άλωση”.
