Σε απόσταση 450 χλμ ανατολικά της Τρίπολης, η Σύρτη θεωρείται πόλη-λάφυρο: όποιος την κατέχει έχει το «κλειδί» για τα πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου τα οποία προς το παρόν ελέγχει η αντίπαλη κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης. Για την ακρίβεια, δεν μιλάμε απλώς για μερικές πετρελαιοπηγές αλλά για την «ημισέληνο του πετρελαίου», μια τεράστια περιοχή στο κέντρο της χώρας όπου παράγεται πάνω από το 60% του εξαιρετικής ποιότητας λιβυκού πετρελαίου και λειτουργούν οι κυριότερες εγκαταστάσεις για την επεξεργασία του.
Από εδώ ελέγχονται οι σταθμοί μεταφόρτωσης σε δεξαμενόπλοια στο λιμάνι της Σύρτης, του Ρας Λανώφ, της Μάρσα αλ-Μπρέγκα και της Ζουεϊτίνα. Εάν οι δυνάμεις της αναγνωρισμένης κυβέρνησης του πρωθυπουργού αλ-Σαράζ καταφέρουν να καταλάβουν την πόλη, θα βρίσκονται σε απόσταση βολής άρματος από τα πρώτα τέρμιναλ του μαύρου χρυσού.
Για τις δυνάμεις του Χάφταρ, ο έλεγχος της πόλης διατηρεί την απειλή προς τα στρατεύματα της κυβέρνησης της Τρίπολης στην Μισράτα, 250 χλμ δυτικότερα, απ’ όπου ξεκίνησαν τον Ιούνιο την Επιχείρηση «Μονοπάτι της Δόξας» για την κατάληψη της Σύρτης. Δεν χρειάζεται να θυμίσουμε την αθρόα υποστήριξη που παρέχουν Τούρκοι στρατιωτικοί και μισθοφόροι της Άγκυρας στην προσπάθεια των κυβερνητικών δυνάμεων διότι δεν την κρύβουν καν.
Η κατοχή της σημαίνει επίσης και περισσότερα εδάφη καθώς η Σύρτη είναι πύλη πρόσβασης στην Λιβυκή Έρημο –και μέσω αυτής στην ΝΔ Αίγυπτο. Στα νότια της Σύρτης βρήκαν καταφύγιο για να ανασυγκροτηθούν οι τελευταίοι οπαδοί του Ισλαμικού Κράτους που κατείχαν την πόλη από το 2015 έως το 2016. Σημειωτέον δε ότι η Σύρτη υπήρξε το πρώτο προπύργιο ισλαμιστών τρομοκρατών εκτός Ιράκ αλλά όταν ο Καντάφι έλεγε πως οι ταραχές εναντίον του υποκινούνται και από την Αλ-Κάϊντα κανείς δεν τον πίστεψε
Αλλά και για την Τουρκία η Σύρτη έχει ιδιαίτερη στρατηγική σημασία. Η υποστήριξη που παρέχει η Άγκυρα στην κυβέρνηση αλ-Σαράζ εδράζεται στο συναφθέν τουρκο-λιβυκό μνημόνιο το οποίο δίνει στην Τουρκία «δικαιώματα εκμετάλλευσης» ενεργειακών πηγών σε τεράστιες εκτάσεις της ανατολικής Μεσογείου –παρανόμως φυσικά.
Ατυχώς για την Τουρκία, για την Σύρτη ενδιαφέρεται και η Ρωσία η οποία υποστηρίζει τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (LNA) προσβλέποντας στην δημιουργία ναυτικής βάσης εκεί προς ενίσχυση της παρουσίας στην Μεσόγειο. Στην περιοχή της Σύρτης βρίσκεται και η αεροπορική βάση αλ-Ζούφρα απ’ όπου φέρεται να επιχειρούν «ρωσικά MiG-29» σύμφωνα με την αμερικανική Διοίκηση Αφρικής (US AFRICOM) η οποία δεν κρύβει την ανησυχία της για την παρουσία τους.
Απ’ όλους τους έμμεσα, προς το παρόν, εμπλεκόμενους στην λιβυκή κρίση, η Αίγυπτος βρίσκεται ίσως στην πιο δεινή θέση. Η δραστηριοποίηση ισλαμικών στοιχείων και δη μισθοφόρων με προϋπηρεσία τζιχαντιστή κοντά στα σύνορά της δεν είναι απλώς «κόκκινη γραμμή» αλλά… κόκκινο πανί. Διεξάγοντας ήδη πόλεμο με ισλαμιστές τρομοκράτες στο Σινά που περνά στα «ψιλά» της διεθνούς ειδησεογραφίας, το τελευταίο που θέλει ο Πρόεδρος αλ-Σισί είναι να καταλάβουν την ανατολική Λιβύη δυνάμεις με ισλαμιστές μαχητές ως συνοδοιπόρους και συμπολεμιστές.
Η περιοχή της Ζούφρα θεωρείται από την Αίγυπτο τμήμα των εθνικών της συμφερόντων, δηλώνει ο Υποστράτηγος Νάσερ Σάλιμ στο Αλ-Αραμπίια. Σε περίπτωση που η αεροπορική βάση εκεί πέσει σε λάθος χέρια, θα συνιστούσε άμεση απειλή για τα δυτικά σύνορα της Αιγύπτου, επισημαίνει.
Η γραμμή Σύρτης-Ζούφρα κατέχει περίοπτη θέση στα σχέδια εθνικής ασφάλειας της χώρας. «Το αιγυπτιακό δόγμα προβλέπει την άμυνα και την αντιμετώπιση οιασδήποτε απειλής από το απώτερο δυνατό σημείο και το απώτερο σημείο από τα δυτικά (μας) σύνορα είναι η Σύρτη και η αλ-Ζούφρα» λέει. «Ως εκ τούτου, όσα είπε ο Πρόεδρος ήταν ξεκάθαρα. Για την Αίγυπτο αυτό είναι η «κόκκινη γραμμή».
Αλέξανδρος Θεολόγος
www.ptisidiastima.gr
