Γιώργος ΠαυλόπουλοςΣτα άκρα βρίσκονται ξανά οι σχέσεις ΗΠΑ -Κίνας, με τα ανοικτά μέτωπα να μην περιορίζονται στην πανδημία, και την οικονομία, αφού δυναμικά στο προσκήνιο επανέρχεται η υπόθεση του Χονγκ Κονγκ. Τα επόμενα βήμα της Κίνας θα απασχολήσουν την σημερινή ετήσια σύνοδο της Λαικής Εθνοσυνέλευσης η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Πεκίνο, με πρώτο την πλήρη προσάρτηση του Χονγκ Κονγκ, τη στιγμή που ο Τραμπ απειλεί με «πολύ ισχυρή απάντηση».
Το Πεκίνο δεν επέλεξε τυχαία να κάνει τώρα επίδειξη δύναμης στο Χονγκ Κονγκ. Σηκώνει το θέμα, εκτιμώντας, προφανώς, ότι είναι σε θέση να εκμεταλλευτεί την συγκυρία για να «καθαρίσει» μια και καλή με το πρόβλημα που το ταλαιπώρησε στο μεγαλύτερο μέρος του 2019 – μπήγοντας, ταυτόχρονα, ένα αγκάθι στα πλευρά των Αμερικανών και του Ντόναλντ Τραμπ και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο.
Ψυχρός υπολογισμός
Πράγματι, όπως αναφέρουν σχετικά δημοσιεύματα ενόψει και της συνόδου της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης, υπάρχει σκέψη να ενεργοποιηθεί το Άρθρο 23 του συντάγματος της αυτόνομης περιφέρειας. Εάν αυτό επιβεβαιωθεί, τότε ουσιαστικά θα στερήσει από το Χονγκ Κονγκ μεγάλο μέρος της διευρυμένης αυτονομίας και του ιδιόμορφου καθεστώτος που απολαμβάνει μετά την παράδοσή του στην Κίνα από το Ηνωμένο Βασίλειο, το 1997, στο πλαίσιο του γνωστού δόγματος «μία χώρα, δύο συστήματα».
Κάτι τέτοιο, ωστόσο, είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει ένα νέο γύρο αντιπαράθεσης, τόσο με τους αντικαθεστωτικούς του Χονγκ Κονγκ, οι οποίοι υποστηρίζουν την πλήρη ανεξαρτησία όσο και με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που μοιάζουν αποφασισμένες να τηρήσουν σκληρή στάση. Αυτό δείχνει, εξάλλου, και η πρώτη αντίδραση του Τραμπ, ο οποίος διεμήνυσε ότι «στην περίπτωση που κινηθούν στο Χονγκ Κονγκ, η απάντησή μας θα είναι πολύ ισχυρή».
Ένας ακόμη κρίκος
Η κλιμάκωση δε της έντασης με αφορμή το Χονγκ Κονγκ θα έρθει να βαρύνει ακόμη περισσότερο το κλίμα ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα, οδηγώντας για μια ακόμη φορά την κατάσταση στο χείλος του γκρεμού. Έτσι κι αλλιώς, ο… ουρανός είναι ήδη πολύ βαρύς και προμηνύεται καταιγίδα: Η αντιπαράθεση για το ξέσπασμα και τη διαχείριση της πανδημίας, η σύγκρουση στους κόλπους του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο εμπορικός πόλεμος και η εκατέρωθεν επιβολή δασμών που έχουν προηγηθεί, το μπρα-ντε-φερ για την ηγεμονία στη νοτιοανατολική Ασία και τον Ειρηνικό, αποτελούν αδιαμφισβήτητα και πολύ σοβαρά γεγονότα.
Αξίζει εδώ να υπενθυμίσουμε ότι η τελευταία προσπάθεια να εφαρμοστεί ο κινεζικός νόμος για την εσωτερική ασφάλεια και στην επικράτεια του Χονγκ Κονγκ είχε γίνει το 2003 και είχε προκαλέσει τεράστιες διαδηλώσεις, οι οποίες είχαν αναγκάσει το Πεκίνο να κάνει πίσω. Δεν είναι βέβαιο, όμως, ότι θα συμβεί το ίδιο και σήμερα.
Η αιτία, πολύ απλά, είναι ότι το κινεζικό καθεστώς αισθάνεται πολύ πιο ισχυρό και έχει σαφώς μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα. Παράλληλα, γνωρίζει πως εάν υποχωρεί διαρκώς και κάποια στιγμή δεν αποδείξει πως είναι σε θέση να κάνει τις απειλές του πράξη και να πηγαίνει κόντρα στην παγκόσμια υπερδύναμη, δεν θα καταφέρει ποτέ να διεκδικήσει τη θέση της ή, έστω, μια ισότιμη θέση.
Πίσω, όμως, δεν είναι εύκολο να κάνουν ούτε οι ΗΠΑ – περίπου για τους ίδιους λόγους. Τα επιτελεία τους έχουν συνείδηση, άλλωστε, ότι εάν οι Κινέζοι τα καταφέρουν με το Χονγκ Κονγκ, τότε θα περάσουν πιο εύκολα στην… επόμενη «πίστα», που είναι σαφώς πιο δύσκολη και επικίνδυνη: Την προσάρτηση της Ταϊβάν ή τον πλήρη έλεγχο στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Με βάση τα παραπάνω, δεν θα πρέπει να προκαλέσει έκπληξη εάν οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας εκτραχυνθούν το επόμενο διάστημα. Και πάντως μέχρι τον Νοέμβριο, οπότε ο Τραμπ διεκδικεί την επανεκλογή του.
AP Photo/Andy Wong
