Ράνια Κοκκινίδου: ΕΧΟΥΜΕ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ;

της Ράνιας Κοκκινίδου, Υποψηφίας Διαμερισματικής Συμβούλου στο Α! Διαμέρισμα Θεσσαλονίκης με τον συνδυασμό “Ομάδα για τη Θεσσαλονίκη”

Κάποτε οι Δήμοι και οι Κοινότητες οριοθετούνταν από φυσικά, ιστορικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά και οι ευθύνες τους προσανατολιζόταν κυρίως στην φροντίδα και την εξυπηρέτηση των τοπικών τους κοινωνιών, η ομοιογένεια των οποίων τους διευκόλυνε στο διοικητικό τους έργο. Οι ανάγκες ήταν εύκολα αντιληπτές, στα καφενεία γινόταν οι συνελεύσεις και ο καθένας χτυπούσε την πόρτα του Κοινοτάρχη ή του Δημάρχου για την άμεση επίλυση του προβλήματός του.

Οι καιροί όμως άλλαζαν, τα χωριά ερήμωναν και οι Δήμοι μεγάλωναν με τη συγκατοίκηση ανθρώπων από διάφορα μέρη, με άλλες καταβολές, ανάγκες και προσδοκίες, διαρρηγνύοντας την κοινωνική αυτή συνεκτικότητα που είχαν στους τόπους τους. Οι πόλεις γιγαντώθηκαν, το φυσικό περιβάλλον περιορίστηκε και υποβαθμίστηκε, οι δρόμοι και οι υποδομές πολλαπλασιάστηκαν, τα προβλήματα της καθημερινότητας περίσσεψαν. Οι τοπικές αρχές καλούνταν πλέον να καλύψουν ανάγκες που αυξάνονταν ραγδαία και γίνονταν ολοένα και πιο πολύπλοκες και να περάσουν από ενέργειες διευθέτησης σε έργα διαχείρισης.

Στο πλαίσιο αυτό, αρχικά ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ και μετά ο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, με την υποχρεωτική συνένωση πολλών τοπικών κοινωνιών, μετέτρεψαν τους Δήμους σε μεγάλα διοικητικά κέντρα ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τα σύγχρονα προβλήματα σε επιχειρησιακό πλέον επίπεδο. Το μοντέλο όμως αυτό έδειξε πολλές αδυναμίες απόκρισης, τόσο σε βασικά ζητήματα που έχουν να κάνουν με το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, όσο και σε πιο σύνθετα που σχετίζονται με την ασφάλεια των πόλεων απέναντι σε πολλαπλούς κινδύνους, είτε αυτοί προέρχονται από καταστροφικά καιρικά φαινόμενα, είτε από οικονομικές κρίσεις και κοινωνικές αναταραχές.

Οι τραγικές καταστάσεις της τελευταίας περιόδου κατέδειξαν ως αίτια της τρωτότητας του μοντέλου αυτού την έλλειψη τεχνικής και διοικητικής επάρκειας των δημοτικών αρχών, οι οποίες συνεχίζουν και λειτουργούν αγκιστρωμένες από τις κεντρικές διοικήσεις, χωρίς δικούς τους σχεδιασμούς προσαρμοσμένους στις ιδιαιτερότητες των πόλεων και των κατοίκων τους. Κάτοικοι που και αυτοί από την πλευρά τους, καθώς έχουν χάσει την ταυτότητά σε αυτές τις μεγάλες και ανομοιογενείς πόλεις, αρνούνται να αναγνωρίσουν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί όσον αφορά στην κατάχρηση κοινών πόρων προς ατομικό τους όφελος, που οδήγησε στην ανάπτυξη άναρχων και μη βιώσιμων πόλεων. Έχοντας χάσει μάλιστα κάθε επαφή με τα απρόσωπα κέντρα λήψης αποφάσεων, επιλέγουν εκπροσώπους βάσει πολιτικών κατευθύνσεων και όχι αξιοκρατικών κριτηρίων ώστε να συμβάλουν στην ενίσχυση της ικανότητας των δημοτικών αρχών και τη δημιουργία προϋποθέσεων υγειούς ανάπτυξης.

Και μπαίνει το ερώτημα, έχουμε τοπική αυτοδιοίκηση και ποιο μοντέλο μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος των πόλεων;

Τοπική αυτοδιοίκηση σίγουρα δεν έχουμε γιατί ούτε τοπική είναι μετά από αυτή την υπερμεγέθυνση των Δήμων αλλά ούτε και αυτοδιοίκηση καθώς δημοτικές αρχές και πολίτες αντί να οδεύουν προς την ανεξαρτησία τους στήνουν γέφυρες με κομματικούς μηχανισμούς. Και οι παγιωμένες αυτές θέσεις δεν δημιουργούν πιέσεις για τη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου προς όφελος των πόλεων. Ποιο θα μπορούσε να είναι αυτό; Κατά την άποψή μου, πραγματική τοπική αυτοδιοίκηση έχουμε όταν διοίκηση και πολίτες βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο και σχεδιάζουν, οργανώνουν και λειτουργούν τις κοινωνίες τους μαζί. Αυτή είναι η συμμετοχικότητα που ακούμε τόσο συχνά, αυτή είναι το βασικό συστατικό μιας βιώσιμης πόλης. Μιας πόλης που έχει ως καθήκον να προσπαθεί στο καλύτερο Τώρα για όλους και παράλληλα να θέτει τις βάσεις για την ύπαρξη ενός καλού Αύριο για τους επόμενους.

Σε αυτές τις δημοτικές εκλογές λοιπόν, ας πάμε με άλλους στόχους, αυτούς που θα οδεύουν προς ένα μοντέλο πραγματικής τοπικής αυτοδιοίκησης και με άλλες αντιλήψεις, αυτές που θα ενώνουν και δεν θα διαχωρίζουν.

*Η Ράνια Κοκκινίδου είναι Τοπογράφος μηχανικός και περιβαλλοντολόγος και υποψήφια Κοινοτική Σύμβουλος στο Α΄Διαμέρισμα Θεσσαλονίκης με τον συνδυασμό «Ομάδα για τη Θεσσαλονίκη».