REUTERS
Ο Λέον Τρότσκι την ημέρα της άφιξης του στο Μεξικό, τον Ιανουάριο του 1937. A.P.
Ο αυτοεξόριστος πρώην πρόεδρος της Βολιβίας, Έβο Μοράλες, ο οποίος αναγκάστηκε σε παραίτηση μετά το κύμα ταραχών που ακολούθησε την αμφισβητούμενη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του προηγούμενου μήνα, αποτελεί τον τελευταίο κρίκο μίας μακράς και ετερόκλητης αλυσίδας πολιτικών και επανασταστών που αναζήτησαν στο Μεξικό καταφύγιο, όταν το κλίμα στις χώρες τους δεν τους «σήκωνε».
Πρώτο χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Κουβανός επαναστάτης ποιητής και συγγραφέας Χοσέ Μάρτι, κεντρικό πρόσωπο του αγώνα αυτοδιάθεσης του νησιού του 19ου αιώνα, ο οποίος ζούσε σε καθεστώς εξορίας από τη δεκαετία του 1870. Το 1875 βρήκε καταφύγιο στο Μεξικό, όπου έζησε για αρκετά χρόνια, προτού το εγκαταλείψει απογοητευμένος από την εξουσία του τότε στρατιωτικού καθεστώτος.
Πολλές δεκαετίες αργότερα, το 1937, ένας άλλος επαναστάτης, ο Ρώσος μπολσεβίκος ηγέτης και θεωρητικός της επανάστασης Λέον Τρότσκι, θα λάβει πολιτικό άσυλο από τη χώρα της Κεντρικής Αμερικής, μετά την πολιτική σύγκρουση του με τον Ιωσήφ Στάλιν και την εξορία του από τη Σοβιετική Ένωση. Ωστόσο, τα «πλοκάμια» του σταλινικού καθεστώτος θα τον βρουν και στην αμερικανική ήπειρο, με τον Τρότσκι να δολοφονείται τελικώς από τον Καταλανό κομμουνιστή και πράκτορα της σοβιετικής NKVD, Ραμόν Μερκαντέρ, το 1940.
Την ίδια χρονιά, έναν περίπου χρόνο μετά τη λήξη του αιματηρού Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, το Μεξικό θα ανοίξει τις πόρτες του σε ένα μεγάλο κύμα πολιτικών προσφύγων από την Ισπανία του Φράνκο. Μεταξύ των περίπου 20.000 Ισπανών που θα λάβουν πολιτικό άσυλο στη χώρα, υπήρξε μεγάλος αριθμός πολιτικών, διανοούμενων και καλλιτεχνών, όπως ο σπουδαίος σουρεαλιστής σκηνοθέτης Λουίς Μπουνουέλ, ο οποίος θα γυρίσει στο Μεξικό μερικά από τα σημαντικότερα κινηματογραφικά έργα του.
Πολλά χρόνια αργότερα, από το Μεξικό θα περάσει και ο έκπτωτος σάχης του Ιράν, Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, ο οποίος θα εγκαταλείψει τη χώρα του κατά την κορύφωση της Ισλαμικής Επανάστασης, το 1979. Η παραμονή του στο Μεξικό φέρεται να κανονίστηκε από τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ.
Τέλος, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, το Μεξικό θα παραχωρήσει πολιτικό άσυλο στην ακτιβίστρια Ριγκομπέρτα Μεντσού, η οποία είχε βρεθεί στο στόχαστρο της στρατιωτικής χούντας της Γουατεμάλας για την κοινωνική δράση της υπέρ των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής. Το 1992, η Μεντσού θα κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης για το κοινωνικό έργο της, με το βραβείο της σήμερα να κοσμεί το μουσείο Templo Mayor (Μεγάλος Ναός), στην Πόλη του Μεξικού.
“Καθημερινή”
