Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι υποδυόταν τον πρόεδρο της Ουκρανίας σε τηλεοπτικό σίριαλ. Κατάφερε να ανέλθει στην εξουσία και από τις 24 Φεβρουαρίου, που άρχισε ο πόλεμος στην Ουκρανία, εμφανίζεται ως το σύμβολο της ουκρανικής αντίστασης. Ως πολιτικός, κατέλαβε δημοκρατικά την προεδρία της χώρας το 2019 με κόμμα τον «Υπηρέτη του Λαού» (όπως είναι και το σίριαλ με το οποίο έγινε γνωστός) και σύνθημά του να απαλλάξει την Ουκρανία από τη διαφθορά.
Αν και το 73% των Ουκρανών τον πίστεψε και τον ψήφισε, πολύ γρήγορα ενέπλεξαν και τον ίδιο με υποθέσεις διαφθοράς. Το όνομά του, βρέθηκε τον Οκτώβριο του 2021 στη λίστα των ηγετών των Pandora Papers. Όχι μόνο ο ίδιος αλλά και ο στενός κύκλος συνεργατών και πολιτικών συμβούλων του, που προέρχονται κατά κύριο λόγο από τον χώρο των επιχειρήσεων, αποκαλύφθηκε ότι είχαν πολλά χρήματα εκτός Ουκρανίας, σε δεκάδες offshore εταιρείες, σε Βρετανικές Παρθένους Νήσους, Μπελίζ και Κύπρο.
Με την ευκαιρία λοιπόν της καθημερινής παρουσίας του στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και στα κοινοβούλια ευρωπαϊκών χωρών, και την ομιλία του Προέδρου της Ουκρανίας, στη Βουλή των Αντιπροσώπων την περασμένη Πέμπτη, ανατρέξαμε σε μερικά από όσα είδαν το φως της δημοσιότητας και συνδέουν τον Ουκρανό πρόεδρο με οικονομικά συμφέροντα στην Κύπρο, χωρίς να σημαίνει ότι αυτά κρύβουν κάποιες παρανομίες.
Το όνομα του μαχόμενου Προέδρου, εμφανίζεται στα Pandora Papers, στις 3 Οκτωβρίου 2021, στη λίστα με τους πολιτικούς ηγέτες που φέρονται να έχουν περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας σε φορολογικούς παραδείσους.
Από τα έγγραφα που συγκέντρωσε και δημοσιοποίησε η Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), προκύπτει ότι ο Ζελένσκι και οι συνεργάτες του δημιούργησαν δίκτυο offshore εταιρειών την περίοδο 2012-2017. Μέσω αυτών διοχετεύθηκε πολύ χρήμα στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, στο Μπελίζ, στην Κύπρο και αλλού. Μια εταιρεία, μάλιστα, μεταβιβάστηκε σε φιλικό πρόσωπο του νυν Προέδρου της Ουκρανίας εσπευσμένως τις παραμονές των εκλογών. Συγκεκριμένα, ένα μήνα πριν από τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2019 ο πρώην ηθοποιός που έγινε πολιτικός είχε πωλήσει το μερίδιό του στην εταιρεία Maltex στον Σεργκέι Σεφίρ, στενό φίλο και συνεργάτη του.
Σε μία άλλη πτυχή των Pandora Papers που συνδέεται με την Κύπρο, η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung κάνει λόγο για κυπριακές υπεράκτιες εταιρείες του σημερινού προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι και του πρώην ολιγάρχη Ιχόρ Κολομόισκι. Ο Κολομόισκι, που θεωρείται υποστηρικτής του Ζελένσκι, κατηγορείται για διασπάθιση πέντε δισεκατομμυρίων ευρώ από την ουκρανική τράπεζα PrivatBank, της οποίας ήταν συνιδιοκτήτης. Η τότε επικεφαλής της ουκρανικής κεντρικής τράπεζας είχε κάνει λόγο για τη «μεγαλύτερη οικονομική απάτη του 21ου αιώνα». Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών του έχει επιβάλλει κυρώσεις, ενώ εκκρεμούν εναντίον του δικαστικές προσφυγές στη Μ. Βρετανία, την Κύπρο, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με την εφημερίδα του Μονάχου, «ήδη το 2019 ένας Ουκρανός βουλευτής είχε ισχυριστεί ότι όφελος από την απάτη αποκόμισε επίσης ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Λέγεται ότι 41 εκατομμύρια δολάρια είχαν διοχετευθεί από την PrivatBank σε 16 εταιρείες-σφραγίδες στην Κύπρο, τον Παναμά, την Μπελίζ και τις Σεϋχέλλες.
Τα στοιχεία των Pandora Papers υποδεικνύουν ότι 10 από τις 16 εταιρείες ανήκαν στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και το περιβάλλον του, μεταξύ άλλων στον άλλοτε παραγωγό των εκπομπών του και σήμερα γραμματέα του Σεργκέι Σεφίρ, καθώς και στον παιδικό φίλο του Ιβάν Μπακάνοφ, τον σημερινό διευθυντή των μυστικών υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στο εσωτερικό της Ουκρανίας. Δύο από τις υπεράκτιες εταιρείες, η κυπριακή Candlewood Limited και η SHSN Limited με έδρα τη Μπελίζ, έχουν αποκτήσει σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές συνολικά τρία ακίνητα στο κέντρο του Λονδίνου, αξίας πολλών εκατομμυρίων λιρών».
Και η Ολένα Ζελένσκα στις επιχειρηματικές δραστηριότητες
Προτού εκλεγεί στον προεδρικό θώκο, ο Ζελένσκι έσπευσε να δηλώσει κάποια από τα περιουσιακά του στοιχεία: Αυτοκίνητα, ακίνητα και τρεις από τις offshore εταιρείες του. Η μία, η Film Heritage, την οποία κατείχε από κοινού με τη σύζυγό του Ολένα, πρώην συγγραφέα του Kvartal 95, είναι καταχωρισμένη στο Μπελίζ. Ωστόσο, τα στοιχεία από τα Pandora Papers δείχνουν και άλλα υπεράκτια περιουσιακά στοιχεία, τα οποία φέρεται ο Ζελένσκι να μην έχει αποκαλύψει. Η Film Heritage είχε μερίδιο 25% στην Davegra, μια κυπριακή εταιρεία συμμετοχών. Η Davegra, με τη σειρά της, κατέχει τη Maltex Multicapital Corp, μια άγνωστη στο παρελθόν οντότητα, εγγεγραμμένη στον φορολογικό παράδεισο των Virgin Islands. Ο Ζελένσκι, οι αδελφοί Σεφίρ και ο Γιακόβλεφ κατείχαν μερίδιο 25% στη Maltex. Στις 13 Μαρτίου 2019, δύο εβδομάδες πριν από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία, ο Ζελένσκι παραχώρησε το μερίδιο που κατείχε στη Maltex στον Σεφίρ, σύμφωνα με έγγραφα. Ο Μπακάνοφ ήταν μάρτυρας αυτής της μυστικής μεταφοράς και υπέγραψε τα έγγραφα των offshore.
Περίπου έξι εβδομάδες αργότερα, μετά τη συντριπτική νίκη του Ζελένσκι στις εκλογές της Ουκρανίας, δικηγόρος που ενεργούσε για την «ομάδα» Kvartal 95 έβαλε την υπογραφή του σε ένα άλλο έγγραφο. Σύμφωνα με το υπογεγραμμένο συμφωνητικό, η Maltex θα συνέχιζε να καταβάλλει μερίσματα στην κινηματογραφική εταιρεία του Ζελένσκι, παρόλο που ο Πρόεδρος δεν κατείχε πλέον κανένα μερίδιο στην εταιρεία. Τα κύρια έσοδά της προέρχονται από τη δραστηριότητα της εταιρείας στην Ουκρανία, στη Ρωσία και στη Λευκορωσία, σύμφωνα με τα έγγραφα της Maltex που αποκαλύφθηκαν στα Pandora Papers. Η σύζυγος του Ζελένσκι είναι πλέον η δηλωμένη δικαιούχος της Film Heritage.
Συνιδιοκτήτης της Green Family με έδρα την Κύπρο
Ο Πρόεδρος Ζελένσκι δραστηριοποιείται στην Ουκρανία με τηλεοπτικές παραγωγές αλλά και με μια εταιρεία παραγωγής που είχε άμεση σχέση με την εκλογή του, το Kvartal 95 Studio. Η εταιρεία παράγει ακουστικό και οπτικό περιεχόμενο στα ρωσικά και ουκρανικά, ενώ διοργανώνει συναυλίες.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος είχε διάφορες εταιρείες και μετοχές κάποιες από τις οποίες με έδρα την Κύπρο. Ο Ζελένσκι ήταν ο απόλυτος δικαιούχος των Kinokvartal LLC, Studio Kvartal-95 LLC, Aldorante Limited (Κύπρος), Vilhar Holdings Limited (Κύπρος).
Η Ολένα Ζελένσκα, σύζυγός του, ήταν ο τελικός δικαιούχος των Studio Kvartal-95 LLC, Zelari Fish LLC, Aldorante Limited (Κύπρος). Από το 2012 ο Ζελένσκι ήταν μέτοχος μαζί με τη σύζυγό του της Aldorante Limited (Κύπρος) και από το 2008, ήταν μέτοχος της Vilhar Holdings Limited (Κύπρος).
Από τις 28 Μαΐου 2012 ήταν μέτοχος της Green Family Ltd (Κύπρος), η οποία είχε τότε τη ρωσική εταιρεία Green Films. Η κυπριακή Green Family Ltd είναι ο ιδρυτής τριών ρωσικών εταιρειών που παράγουν τηλεοπτικό περιεχόμενο. Τα έγγραφα που διέρρευσαν στα Pandora Papers εμφανίζουν τον Ζελένσκι να διατηρούσε ένα εκτεταμένο δίκτυο υπεράκτιων εταιρειών, με συνιδιοκτήτες μακροχρόνια φίλους και τηλεοπτικούς συνεργάτες του. Περιλαμβάνουν τον Σεργκέι Σεφίρ, παραγωγό των επιτυχιών του πρώην ηθοποιού, όπως και τον μεγαλύτερο αδερφό του Σεφίρ, Μπορίς, σεναριογράφο. Άλλο μέλος της κοινοπραξίας είναι ο Ιβάν Μπακάνοφ, παιδικός του φίλος και γενικός διευθυντής του στούντιο παραγωγής, Kvartal 95. Το τέταρτο μέλος αυτής της «κλειστής» ομάδας, ο Αντρίι Γιακόβλεφ, είναι σκηνοθέτης και παραγωγός του Kvartal 95. Τον Ιανουάριο του 2019, ο ίδιος δήλωσε ότι εξακολουθεί να μοιράζεται εμπορικά συμφέροντα με τις ρωσικές εταιρείες, αλλά μόνο ως συνιδιοκτήτης της Green Family με έδρα και μόνο την Κύπρο, η οποία κατέχει τη ρωσική εταιρεία παραγωγής ταινιών Grin Films
