Παγκόσμιο διευθυντήριο προτείνουν Αμερικανοί στρατηγιστές.

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Με άρθρο τους στο Foreign Affairs, περίληψη του οποίου δημοσιεύεται στο Project Syndicate οι

προτείνουν ένα νέο, παγκόσμιο κοντσέρτο για μια παγκόσμια εποχή

Τον δέκατο ένατο αιώνα, η Συναυλία της Ευρώπης διατήρησε με επιτυχία την ειρήνη για μισό αιώνα εν τη απουσία κυρίαρχης δύναμης και εν μέσω ιδεολογικής ποικιλομορφίας. Κάτι παρόμοιο θα ωφελούσε την παγκόσμια διακυβέρνηση σήμερα.

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ – Ο δοκιμαστικός διάλογος ΗΠΑ-Κίνας στην Αλάσκα την περασμένη εβδομάδα σημείωσε άσχημα αποτελέσματα για τις διμερείς σχέσεις. Και η αυξανόμενη αντιπαλότητα μεταξύ των δύο χωρών δείχνει σαφώς ότι ο αναδυόμενος κόσμος των πολλαπλών κέντρων εξουσίας θα μπορούσε να ήταν προμήνυμα μιας εποχής αυξημένου ανταγωνισμού και συγκρούσεων.

Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος είναι ότι η υπάρχουσα αρχιτεκτονική διεθνούς διακυβέρνησης, μεγάλο μέρος της οποίας δημιουργήθηκε αμέσως μετά τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι ξεπερασμένη και δεν εξαρτάται από το έργο της διατήρησης της παγκόσμιας σταθερότητας. Το σύστημα συμμαχίας με επίκεντρο τις ΗΠΑ είναι μια λέσχη δημοκρατιών, που δεν είναι κατάλληλη για την ενίσχυση της συνεργασίας σε ιδεολογικές γραμμές. Οι Fly-in, fly-out (οι προσωρινά μεταφερόμενες στο χώρο) G7 ή G20 Σύνοδοι Κορυφής είναι επεισοδιακές και παίρνουν πολύ χρόνο στην έκδοση ανακοινώσεων. Τα Ηνωμένα Έθνη παρέχουν ένα μόνιμο παγκόσμιο φόρουμ, αλλά το Συμβούλιο Ασφαλείας του προκαλεί μεγαλοπρεπή παράλυση με το βέτο των μονίμων μελών.

Αυτό που χρειάζεται είναι μια παγκόσμια συναυλία δυνάμεων – μια άτυπη διευθύνουσα ομάδα των πιο ισχυρών χωρών του κόσμου. Η ιστορία της Ευρώπης του 19ου αιώνα δείχνει το δρόμο. Η Συναυλία της Ευρώπης – μια ομάδα απο τη της Βρετανία, τη Γαλλία, τη Ρωσία, την Πρωσία και την Αυστρία που δημιουργήθηκε το 1815 – διατήρησε με επιτυχία την ειρήνη για μισό αιώνα εν τη απουσία κυρίαρχης δύναμης και εν μέσω ιδεολογικής ποικιλομορφίας. Η Συναυλία της Ευρώπης στηρίχθηκε σε μια αμοιβαία δέσμευση που βασιζόταν στην τακτική επικοινωνία και την ειρηνική επίλυση των διαφορών για τη στήριξη της εδαφικής διευθέτησης μετά τους  αιματηρούς Ναπολεόντιους Πολέμους.

Μια παγκόσμια συναυλία προσφέρει το καλύτερο όχημα για τη διαχείριση ενός κόσμου που δεν κυριαρχείται πλέον από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση. Τα μέλη θα είναι η Κίνα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ινδία, η Ιαπωνία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ, που αντιπροσωπεύουν συνολικά περίπου το 70% του παγκόσμιου ΑΕΠ και των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών. Η συμπερίληψη αυτών των έξι βαρέων βαρών κρατών θα έδινε μια παγκόσμια συναυλία γεωπολιτικής επιρροής, ενώ θα την προστάτευε από το να γίνει ένα δυσκίνητο κατάστημα συνομιλιών.

Τα μέλη της συναυλίας θα στέλνουν ανώτερους μόνιμους αντιπροσώπους σε μόνιμα κεντρικά γραφεία σε ένα μέρος που θα καθοριστεί με αμοιβαία συμφωνία. Οι σύνοδοι κορυφής θα γίνονται σε τακτική βάση και ανάλογα με τις ανάγκες για την αντιμετώπιση κρίσεων. Αν και δεν θα ήταν επίσημα μέλη, τέσσερις περιφερειακοί οργανισμοί – η Αφρικανική Ένωση, η Αραβική Ένωση, η Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας και ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών – θα διατηρούσαν μόνιμες αντιπροσωπείες στην έδρα της συναυλίας. Κατά τη συζήτηση ζητημάτων που επηρεάζουν αυτές τις περιοχές, τα μέλη της συναυλίας καλούν τους εκπροσώπους από αυτούς τους φορείς και άλλες σχετικές χώρες να συμμετάσχουν στις συναντήσεις.

Μια σύγχρονη συναυλία, όπως και η προηγηθείσα του 19ου αιώνα, θα επέτρεπε έναν συνεχή στρατηγικό διάλογο. Θα έφερνε στο τραπέζι τα κράτη με τη μεγαλύτερη επιρροή, ανεξάρτητα από τον τύπο του καθεστώτος τους, διαχωρίζοντας έτσι τις ιδεολογικές διαφορές σχετικά με την εγχώρια διακυβέρνηση από θέματα που απαιτούν διεθνή συνεργασία. Θα απέφευγε τις επίσημες διαδικασίες και τους κωδικοποιημένους κανόνες και αντ αυτών θα βασιζόταν στην πειθώ και τον συμβιβασμό για την οικοδόμηση συναίνεσης.

Η συναυλία θα είναι συμβουλευτική, όχι ένα όργανο λήψης αποφάσεων, για την αντιμετώπιση αναδυόμενων κρίσεων, τη δημιουργία νέων κανόνων και την οικοδόμηση υποστήριξης για συλλογικές πρωτοβουλίες. Θα αφήσει την επιχειρησιακή εποπτεία στον ΟΗΕ και σε άλλους υπάρχοντες φορείς. Έτσι, η συναυλία θα αναπτυσσόταν, όχι αντικαθιστώντας την τρέχουσα διεθνή αρχιτεκτονική, αλλά επικαθήμενη αυτής για να δημιουργήσει αποφάσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν οπουδήποτε.

Όπως και η Συναυλία της Ευρώπης, μια σύγχρονη συναυλία θα προωθούσε τη σταθερότητα προτάσσοντας το εδαφικό καθεστώς και μια άποψη κυριαρχίας που αποκλείει, εκτός από την περίπτωση της διεθνούς συναίνεσης, τη χρήση στρατιωτικής βίας ή άλλων καταναγκαστικών μέσων για την αλλαγή υφιστάμενων συνόρων ή ανατροπής καθεστώτων. Τα μέλη διατηρούν το δικαίωμα να λαμβάνουν μονομερή δράση όταν κρίνουν ότι διακυβεύονται τα ζωτικά τους συμφέροντα. Στην ιδανική περίπτωση, ο συνεχής στρατηγικός διάλογος θα καθιστούσε τις μονομερείς κινήσεις λιγότερο συχνές και αποσταθεροποιητικές.

Η συναυλία επιδιώκει επίσης να δημιουργήσει συλλογικές απαντήσεις σε μακροπρόθεσμες προκλήσεις, όπως η καταπολέμηση της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής καθώς και τρομοκρατικών δικτύων, η προώθηση της παγκόσμιας υγείας, η σφυρηλάτηση κανόνων στον κυβερνοχώρο και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αυτά τα σημαντικά θέματα εμπίπτουν συχνά μεταξύ των θεσμικών ρωγμών που θα μπορούσε να καλύψει η συναυλία.

Φανταστείτε τι θα μπορούσε να είχε κάνει μια παγκόσμια συναυλία μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Οι μεγάλες δυνάμεις μπορεί να ήταν σε θέση να αποτρέψουν, ή τουλάχιστον να κάνουν πολύ λιγότερο αιματηρούς, τους εμφύλιους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία, τη Ρουάντα και τη Συρία. Η Ρωσία και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να σφυρηλατήσουν κοινό έδαφος σε μια αρχιτεκτονική ασφάλειας για την Ευρώπη, ξεκινώντας από τις συνεχιζόμενες τριβές για την επέκταση του ΝΑΤΟ και αποτρέποντας τις ρωσικές αρπαγές γης στη Γεωργία και την Ουκρανία. Η πανδημία του κορονοϊού θα μπορούσε να είχε καλυφθεί καλύτερα αν μια ομάδα καθοδήγησης με μεγάλη δύναμη είχε συντονίσει μια απάντηση από την πρώτη μέρα.

Κοιτάζοντας προς τα μπρος, μια συναυλία παγκόσμιων δυνάμεων θα ήταν ένας χώρος για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου οι διαφορές ΗΠΑ-Κίνας έναντι της Ταϊβάν να πυροδοτήσουν  μια μεγάλη σύγκρουση. Θα μπορούσε να διευκολύνει την ειρηνική επίλυση πολιτικών αδιεξόδων σε μέρη όπως το Αφγανιστάν και η Βενεζουέλα. Και θα μπορούσε να θέσει παραμέτρους για να περιορίσει την παρέμβαση των χωρών στην εσωτερική πολιτική των άλλων.

Ωστόσο, η δημιουργία μιας παγκόσμιας συναυλίας δεν θα ήταν πανάκεια. Η σύγκλιση των βαρέων βαρών χωρών του κόσμου δύσκολα διασφαλίζει τη συναίνεση μεταξύ τους και η επιτυχία θα σήμαινε συχνά διαχείριση, όχι εξάλειψη, απειλών κατά της περιφερειακής και παγκόσμιας τάξης. Η προτεινόμενη διευθύνουσα ομάδα θα δεχόταν τόσο τις φιλελεύθερες όσο και τις μη φιλελεύθερες κυβερνήσεις ως νόμιμες και αυθεντικές, υπονοώντας την εγκατάλειψη του μακροχρόνιου οράματος της Δύσης για μια παγκόσμια τάξη σύμφωνα με την εικόνα της. Και ο περιορισμός της συμμετοχής στους πιο σημαντικούς και με επιρροή παράγοντες θα θυσίαζε την εκπροσώπηση υπέρ της αποτελεσματικότητας, ενισχύοντας την ιεραρχία και την ανισότητα στο διεθνές σύστημα.

Αλλά μια παγκόσμια συναυλία έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Προσφέρει τον καλύτερο και πιο ρεαλιστικό τρόπο για την επίτευξη συναίνεσης μεγάλης ισχύος και αυτό που είναι εφικτό και αποτελεσματικό είναι πάντα προτιμότερο από αυτό που είναι επιθυμητό αλλά αδύνατο.  Και η πιο πιθανή εναλλακτική λύση σε μια ομάδα μεγάλης δύναμης που θα καθοδηγεί – ένας απείθαρχος κόσμος που δεν διαχειρίζεται κανείς – δεν είναι προς το συμφέρον κανενός.

Αυτό το σχόλιο βασίζεται σε ένα δοκίμιο που μόλις δημοσιεύθηκε στο ForeignAffairs.com.

Μετάφραση:”Ανιχνεύσεις”

Project Syndicate

spot_img

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Η πρόταση για μια άτυπη διευθύνουσα ομάδα των πιο ισχυρών χωρών του κόσμου σκοντάφτει στον απολιτικό χαρακτήρα της δυτικής σκέψης: στην αδυναμία σύλληψης των εθνών ως κοινωνιών.

    Ο λεγόμενος ρεαλιστικός τρόπος αντίληψης της «πραγματικότητας» είναι ο περιορισμός της αντιληπτικής ικανότητας στη διαιρετική λειτουργία. Και αυτό συμβαίνει λόγω ψυχικού προσανατολισμού από τον «ατομικισμό-ανταγωνισμό» ή αλλιώς την πίστη στον «πόλεμο όλων έναντι όλων».

    Η συναίνεση του Δυτικού 19ου αιώνα αποτελεί τη μοντέρνα εκδήλωση της παραδοσιακής απολιτικής πεποίθησης περί εξουσίας ως Διαιτησίας, με την έννοια του περιορισμού της στη διαχείριση της «κυκλοφορίας» των «ατόμων», τύπου traffic lights (όπως αρέσκεται να την αποκαλούν).

    Η εν λόγω πρόταση, επομένως, επανέρχεται στη «λύση» των βασιλέων-διαιτητών, όπως λειτουργούσε στην εποχή πριν το Σύστημα Κρατών. Το Σύστημα αυτό εξ άλλου εξέφραζε πάλι τη σταθερή αυτή πεποίθηση περί «ισορροπίας τρόμου» και «τροχονόμου»: Αρκεί να ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ όλα τα «ατομικά» κράτη ίσα.

    Η ισορροπία της Ευρώπης του 19ου αιώνα στηρίχθηκε μεν σε αμοιβαία δέσμευση των δυνάμεων αλλά το κοινό συμφέρον υπήρξε η προστασία του δεσποτικού καθεστώτος από τις κοινωνικές επαναστάσεις. Δεν υπήρχε «ιδεολογική ποικιλομορφία»! Όλες οι δυνάμεις είχαν κοινό παρονομαστή τη «πεφωτισμένη μοναρχία»!

    Στη σημερινή εποχή, η σύγκλιση δυτικών και ανατολικών δυνάμεων προϋποθέτει αλλαγή της απολιτικής-ατομικιστικής σκέψης. Χρειάζεται η παραδοχή της διαφοράς των Δυτικών που δεν βλέπουν την Κοινωνία από τους Ανατολικούς που τη βλέπουν. Ο «στρατηγικός διάλογος» δεν μπορεί να γίνει μεταξύ τυφλών/Δυτικών και κουφών/Ανατολικών! Δεν είναι «ο τύπος του καθεστώτος» που δημιουργεί «ιδεολογικές διαφορές». Είναι η αντιληπτική διαφορά που δημιουργεί διαφορετικά καθεστώτα. Ψευτοδημοκρατίες στη Δύση και Ψευτοκομμουνισμούς στην Ανατολή.

    Η συναίνεση δεν επιτυγχάνεται με «πειθώ» όταν υπάρχουν διαφορές «πραγματικότητες». Πώς θα γίνει συν-αυλία χωρίς να έχουν όλοι αυλούς. Δεν γίνεται κοντσέρτο όταν οι μισοί παίζουν «έντεχνη» μουσική και οι άλλοι μισοί «πρωτόγονη».

    Ο αληθινός ρεαλισμός δεν είναι ο «ρεαλισμός» της διόρθωσης της τρέχουσας αρχιτεκτονική διεθνούς διακυβέρνησης που δεν εξασφαλίζει την απολιτική «παγκόσμια σταθερότητα». Είναι η προσπάθεια κοινής αντίληψης των παγκόσμιων προβλημάτων (πχ μεταναστευτικό, κλιματική αλλαγή) ως προβλημάτων των Κοινωνιών.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα