• Προγράμματα που έχουν προχωρήσει μένουν «στο ράφι» ενώ την ίδια ώρα μεγαλεπίβολα σχέδια ανακοινώνονται χωρίς καμία εγγύηση ότι μπορούν να ολοκληρωθούν.

• Η «καθαίρεση» στελέχους της ΕΑΒ που υποστήριξε ότι το UAV ΑΡΧΥΤΑΣ «δεν θα πετάξει».

• Το Πολεμικό Ναυτικό έχει ήδη δοκιμάσει σε μεγάλες ασκήσεις ελληνικό UAV που πετάει αλλά άγνωστο γιατί δεν το βάζουμε σε βιομηχανική παραγωγή.

• Στα αζήτητα και το σύστημα αντι-drone ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ

• Πόσο μπροστά βρίσκεται η Τουρκία με το Bayraktar.

Του Πάρι Καρβουνόπουλου

Ανακοινώσεις, φωτογραφίες σε κλίμα πανηγυρικό και πολλά δημοσιεύματα για μεγαλεπίβολα σχέδια κατασκευής ελληνικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών με δυνατότητες που συγκαταλέγονται μεταξύ αμερικανικών και ισραηλινών UAV΄s, προκαλούν πολλά ερωτήματα για το τι ακριβώς συμβαίνει. Έχουμε προχωρήσει τόσο πολύ ή πρόκειται για μια ακόμη «επικοινωνιακή φούσκα» που δημιουργεί επικίνδυνες ψευδαισθήσεις για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας;

Οι Data Journalists ερεύνησαν το θέμα, μίλησαν με ειδικούς και παρουσιάζουν τις απαντήσεις. Το συμπέρασμα είναι ότι κάτι δεν πάει καλά και είναι επείγον να το διορθώσουμε.

Ο «τουρκικός κίνδυνος» ενεργοποίησε τα «εξοπλιστικά αντανακλαστικά» της κυβέρνησης, η οποία σε κάθε ευκαιρία προβάλει το «πρόγραμμα επανεξοπλισμού της χώρας». Ανάμεσα στις πολυδάπανες μεγάλες αγορές όπως αυτές των μαχητικών αεροσκαφών Rafale και των φρεγατών Belharra, προέκυψε και η ανάγκη σχεδιασμού και παραγωγής μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η Τουρκία έχει εδώ και χρόνια προχωρήσει πολύ σε αυτό τον τομέα και το Bayraktar που κατασκευάζει, εξάγεται ήδη σε πολλές χώρες.

Ερώτηση στη Βουλή

Tα όσα γίνονται στην Ελλάδα για να καλυφθεί η ανάγκη χρήσης μη επανδρωμένων αεροχημάτων και αεροσκαφών (drones και uav) προκαλούν ερωτήματα που αναζητούν απαντήσεις. Ερωτήματα που έφθασαν μέχρι τη Βουλή.

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ με ερώτηση βουλευτών του ζητά εξηγήσεις από τους υπουργούς Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας για όσα έχουν ανακοινωθεί σχετικά με τα «εθνικά UAV». Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχει θέσει έξι συγκεκριμένα ερωτήματα…

Η έρευνα

όσο απέχουν οι διθυραμβικές ανακοινώσεις από την εξέλιξη των προγραμμάτων που κοστίζουν εκατομμύρια στους Έλληνες φορολογούμενους; Η δημοσιογραφική ομάδα των Data Journalists εδώ και αρκετό καιρό ερευνά το θέμα των «εθνικών UAV». Οι ειδικοί που μίλησαν στη διάρκεια της έρευνας είναι αποκαλυπτικοί.

Ένα UAV που ήδη υπάρχει και θα μπορούσε να μπει σε γραμμή παραγωγής έχει μπει στην άκρη και εξετάζονται άλλες λύσεις που ακόμη είναι στα σχέδια. Ακόμη πιο παράδοξο είναι ότι πριν διαπιστώσουμε την πορεία αυτών των σχεδιασμών ακούμε ανακοινώσεις για συμφωνία σχεδιασμού και κατασκευής νέων UAV. Τι ακριβώς συμβαίνει;

Τον Σεπτέμβριο του 2021 ξεκίνησε η υλοποίηση του προγράμματος ΑΡΧΥΤΑΣ. Ένα σχέδιο που είχε αρχίσει να συζητιέται από το 2019 και αφορούσε στον σχεδιασμό και στην κατασκευή ενός μη στρατιωτικού UAV. Στην πορεία η στόχευση άλλαξε και αποφασίστηκε να εξεταστεί και η  δυνατότητα στρατιωτικής χρήσης. Το εγχείρημα ανέλαβαν να υλοποιήσουν το ΑΠΘ, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σε συνεργασία με την ΕΑΒ, η οποία είναι και η μοναδική εταιρεία που έχει τη δυνατότητα να φέρει εις πέρας τη βιομηχανική κατασκευή ενός τέτοιου προϊόντος.

Το παράδοξο είναι ότι σε όλα αυτά το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δεν έχει κανένα ουσιαστικό ρόλο. Όλο το εγχείρημα συντονίζεται από το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο έχει κάνει κατά καιρούς πανηγυρικές ανακοινώσεις.

«Η ΕΑΒ σε ρόλο κομπάρσου»

Ο Μπάμπης Παπασπύρος ήταν Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας από το 2015 μέχρι το 2019. Ο κ. Παπασπύρος ήταν Ταξίαρχος Μηχανικός και συνεπώς είναι απολύτως σχετικός με το θέμα. Τα όσα περιγράφει μιλώντας στους Data Journalists είναι αποκαλυπτικά.

Ο σχεδιασμός ξεκίνησε και από νωρίς φάνηκε ότι η ΕΑΒ θα είχε ρόλο κομπάρσου στην προσπάθεια. Αυτό είναι το πρώτο παράδοξο της υπόθεσης «ελληνικά UAV». Ποιος θα αναλάβει τη βιομηχανική παραγωγή του UAV αν φθάσουμε σε αυτό το σημείο;

Το πρόγραμμα «Αρχύτας» ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Ομάδας Εργασίας που ορίστηκε από τον Υπ. Οικονομικών κ. Χ. Σταϊκούρα, για την προώθηση της Έρευνας και της Ανάπτυξης (R&D) και της Καινοτομίας στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ Α.Ε) (ΦΕΚ 3232/4Αυγ2020), η οποία ορίστηκε στην συνέχεια (ΑΔΑ: ΩΗΖΧΗ-ΙΣΧ /

…88973/20 / 13-08-2020 του ΥΠΟΙΚ) με τα ακόλουθα μέλη:

1. Κωνσταντίνο Κυριακόπουλο, Καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

(Ε.Μ.Π.), ως Συντονιστή. (*)

2. Κωνσταντίνο Τσαμαδιά, Ομότιμο Καθηγητή του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

Αθηνών, ως μέλος.

3. Κωνσταντίνο Μαγουλά, Καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

(Ε.Μ.Π.), ως μέλος.

4. Γεώργιο Σταμούλη, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ως μέλος.

5. Χρήστο Χριστοδούλου, εκτελών χρέη γραμματέα της ομάδας εργασίας,

Τον Φεβρουάριο του 2021 αποχώρησε λόγω διαφωνιών με τους υπόλοιπους της Ομάδας Εργασίας ο καθηγητής κ. Κ. Κυριακόπουλος (του ΕΜΠ μαζί με έναν συνεργάτη του οι οποίοι είχαν προτείνει το εν λόγω πρόγραμμα αλλά και την ονομασία αυτού ως ‘Αρχύτα’) και το πρόγραμμα προχώρησε πλέον εμπλέκοντας το ΑΠΘ (καθηγητής  Κύρος Υάκινθος), το ΔΠΘ, και το Παν. Θεσσαλίας.

Τον Μάρτιο του 2022 ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δήλωνε: «Η εξέλιξη των εργασιών είναι συνεπής προς τον συμφωνημένο χρονοπρογραμματισμό…οι μικρές καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν σε κάποιες από τις εργασίες κατά το β’ τρίμηνο, αναμένεται να καλυφθούν κατά το γ’ τρίμηνο, το οποίο ολοκληρώνεται στο τέλος Μαΐου» (δεν δόθηκε καμμία άλλη λεπτομέρεια για το ποιες ήταν οι καθυστερήσεις και ποιον φορέα αφορούν).

Η καθαίρεση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Μελετών

Μόνο που τον Ιούλιο του 2022 ένα εξώδικο των εργαζομένων της ΕΑΒ είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικό. Στο εξώδικο γίνεται λόγος για καθαίρεση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Μελετών κ. Τριαντάφυλλου Τσιτινίδη και επισημαίνονται τα εξής:

«Πρακτικά, καθαιρέσατε τον κ. Τσιτινίδη, καθιστώντας τον υπεύθυνο μόνο για το engineering, και του αφαιρέσατε τις αρμοδιότητες που αφορούν σε νέα προϊόντα-προγράμματα, προκαλώντας με την απόφασή σας, μονομερή βλαπτική μεταβολή των εργασιακών του όρων. Και μάλιστα η μονομερής μεταβολή έγινε κατά την εκτίμησή μου για τα γεγονότα που έχουν μεσολαβήσει, εκδικητικά.

Διότι ο κ. Τσιτινίδης ως αρμόδιος Διευθυντής της όλης και ενιαίας δραστηριότητας, επί σειρά ετών, εξέφραζε για πάνω από ένα έτος κάποιες αντιρρήσεις και υποδείξεις προς την διοίκηση της εταιρίας σχετικά με κάποια νέα προγράμματα που επεβλήθησαν κατά κάποιο τρόπο στην ΕΑΒ από σύμβουλο του υπουργείου Οικονομικών (βλ. ΑΡΧΥΤΑΣ, STELTH, ΓΡΥΠΑΣ), με σκοπό τη βελτίωση των προγραμμάτων κι όχι τη διακοπή τους. Λόγος για τον οποίο τον αποκλείσατε από το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ, καθώς δεν επιθυμούσατε καμία διάδραση, αντίρρηση, υπόδειξη.

Δηλαδή, όταν οι σύμβουλοι έλεγαν πως το νέο εγχείρημα ΑΡΧΥΤΑΣ θα είναι λειτουργικό και ικανό να πετάει, εκείνος ισχυριζόταν πως δεν θα πετάει, με τις παραμέτρους που του είχαν καταστεί γνωστές για το πρόγραμμα, κι επιπλέον, επειδή στο πρόγραμμα δεν συμμετέχει αεροναυπηγός και δεν ελήφθησαν υπόψιν παράμετροι βιομηχανοποποίησης και λειτουργικότητας του προϊόντος. Και πράγματι, δυστυχώς ο Αρχύτας είναι ακόμα στα σχέδια. Οι αντιρρήσεις και οι υποδείξεις του στόχευαν στην αναβάθμιση του προγράμματος ώστε να είναι λειτουργικό και χρήσιμο. Όμως οι μελετητικές και κατασκευαστικές του υποδείξεις απορρίφθηκαν κι εκείνος περιθωριοποιήθηκε, τότε, μόνο σε σχέση με τον ΑΡΧΥΤΑ. Τώρα θεσμοθετείτε την περιθωριοποίησή του…

Παράλληλα προέβη ως ώφειλε, εκ της θέσης και του ρόλου του ως διευθυντής μελετών και κατασκευών, εγγράφως κάποιες εισηγήσεις για τη βελτίωση αυτών των προγραμμάτων, αλλά και για άλλα αναπτυξιακά προγράμματα που θα μπορούσαν να απογειώσουν τις Μελετητικές-Σχεδιαστικές-Αναπτυξιακές δυνατότητες αλλά και τα έσοδα και την διεθνή εικόνα της εταιρίας (π.χ. συνεργασία με την Eυρωπαϊκή AirBus Defence & Space για την συμμετοχή της Ελλάδας / ΕΑΒ στο νέο Μέσο Τακτικό Μεταφορικό Αεροσκάφος (FMTC) ,το Μελλονικό Ευρωπαϊκό Μαχητικό 6^ης γεννιάς FCAS, το Ευρωπαϊκό Ελικόπτερο Νέας Γεννιάς (NGRC), το σύγχρονο μη επανδρωμένο Αεροσκάφος (UASSirtap), Αξιοποίηση του εργοστασίου Συνθέτων Υλικών, κ.ά. Οι εισηγήσεις του αγνοήθηκαν. Πρέπει να λαμβάνετε υπόψιν σας τις σημειώσεις των αρμοδίων προκειμένου να επιτυγχάνονται οι στόχοι μας και τα προγράμματά μας. Είμαστε μαζί, όχι απένταντι. Οι εργαζόμενοι αγαπάμε, τιμάμε και πονάμε την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία. Είναι το σπίτι μας, η οικογένειά μας, ο τρόπος προσφοράς και υπεράσπισης της πατρίδας μας…. Αντιθέτως, οι διοικήσεις είναι περαστικές, εξαρτώνται από την επιλογή της εκάστοτε κυβέρνησης… Η απόφασή σας επίσης, αποτελεί κατά την γνώμη μου, ξεκάθαρη σαφή ειδοποίηση στον κ. Τσιτινίδη να μην «αντιστέκεται» στις βουλήσεις των πολιτικών προϊσταμένων και τα ατεκμηρίωτα «θέλω» τους, και να συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις, δίχως δημιουργική κριτική και σχόλια στα τεκταινόμενα της διοίκησης, επ’ωφελεία και επ’αγαθώ της παραγωγής και της φήμης της εταιρείας μας, και προς αποφυγή επέλευσης κινδύνων αποτυχίας των προγραμμάτων της εταιρείας μας, που θα μας κοστίσουν τόσο σε φήμη, όσο και σε χρήμα, αλλά και σε αδυναμία υπηρέτησης της πατρίδας μας, στην δύσκολη συγκυρία που βρίσκεται με την απρόκλητη επιθετικότητα εκ μέρους των γειτόνων».

Σύμφωνα με όσα έχουν επίσημα δημοσιοποιηθεί αναφορικά με το UAV ΑΡΧΥΤΑΣ, στο τέλος Φεβρουαρίου 2023 θα έπρεπε να έχουν κατασκευαστεί τα καλούπια. Στην ΕΑΒ πάντως δεν υπάρχουν καλούπια. Σύμφωνα πάντα με όσα έχουν δημοσιοποιηθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023 θα είχε κατασκευαστεί το πρωτότυπο αερόχημα για να αρχίσουν οι δοκιμαστικές πτήσεις, έλεγχοι, πιστοποιήσεις, κοστολογήσεις των εναλλακτικών τύπων οχημάτων και ανάληψη εκ μέρους της ΕΑΒ παραγγελιών για κατασκευή αεροχημάτων από χρήστες. Τι έχει γίνει απ ΄ όλα αυτά;

Παρόλα αυτά στις αρχές του 2023 το υπουργείο Οικονομικών σε ανοιχτή εκδήλωση ανακοίνωσε την υλοποίηση νέου προγράμματος UAV, με την ονομασία «Γρύπας». Ο υπουργός Οικονομικών υπενθύμισε ότι “εδώ και πάνω από δύο χρόνια, το υπουργείο Οικονομικών έθεσε ως στόχο, ο ευρύτερος δημόσιος τομέας να καταστεί σχεδιαστής και παραγωγός συστημάτων μη-επανδρωμένων αεροχημάτων (drones) για πολλαπλές χρήσεις. Για την επίτευξη του στόχου, ξεκινήσαμε προσπάθεια συγκρότησης συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών, της εποπτευόμενης Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ), του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Στο πρόγραμμα ΓΡΥΠΑΣ προστέθηκε και το Πανεπιστήμιο της Πάτρας. Η εύλογη απορία που προκύπτει είναι με ποια κριτήρια το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ κρίνεται ήδη επιτυχημένο, όταν δεν έχουμε δει καν το πρωτότυπο UAV να πετά.

Τα ερωτήματα στην ΕΑΒ…

Οι Data Journalists απευθύνθηκαν στην ΕΑΒ θέτοντας ερωτήματα για το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ, την επιτυχημένη κατά την κυβέρνηση και την ΕΑΒ πορεία του και την ανακοίνωση δεύτερου προγράμματος μη επανδρωμένου αεροσκάφους.

Τα ερωτήματα  που θέσαμε:

«Στις 6 Φεβρουαρίου σε ανακοίνωση της ΕΑΒ αναφέρεται ότι στις εγκαταστάσεις της «πραγματοποιήθηκε η εναρκτήρια σύσκεψη (Kick-off Meeting) του Προγράμματος «Γρύπας» που αφορά τον σχεδιασμό και τη βιομηχανική παραγωγή ενός δεύτερου, πιο σύνθετου μη επανδρωμένου αεροχήματος (drone).

Το «παρών» στη σύσκεψη για το νέο αυτό πρόγραμμα, που αξιοποιεί τη συνεπή πορεία εργασιών και την τεχνογνωσία που αποκτήθηκε από το Πρόγραμμα «Αρχύτας», έδωσαν οι επιστημονικά υπεύθυνοι και οι συνεργάτες τους από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, καθώς και οι αρμόδιοι επιτελείς της ΕΑΒ. Η σύσκεψη στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και δημιούργησε θετικές προσδοκίες για την έγκαιρη και επιτυχή περάτωση του έργου».

Τα ερωτήματα που θέλουμε να θέσουμε είναι τα εξής:

1. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έχει ανακοινωθεί, το πρωτότυπο του ΑΡΧΥΤΑ θα είναι έτοιμο στο τέλος Φεβρουαρίου;
2. Πότε θα ξεκινήσουν οι πτητικές δοκιμές του ΑΡΧΥΤΑ;
3. Με ποια κριτήρια εκτιμήθηκε ότι η πρόοδος στο πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ, επιτρέπει την χρηματοδότηση δεύτερου προγράμματος του ΓΡΥΠΑ.

4. Πόσα χρήματα έχουν επενδυθεί μέχρι στιγμής από το υπουργείο Οικονομικών και την ΕΑΒ;

5. Τι γίνεται με τη συμμετοχή της ΕΑΒ στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα neuron;»

…και οι απαντήσεις που δεν δόθηκαν

Η απάντηση που λάβαμε από το γραφείο Τύπου της ΕΑΒ δεν είναι και τόσο διαφωτιστική:

«Το Γραφείο Τύπου της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας υπόκειται σε συγκεκριμένους περιορισμούς που αποσκοπούν στην προστασία των απαιτήσεων εμπιστευτικότητας και απορρήτου, τις οποίες ενδέχεται να θίγει η πρόσβαση σε ορισμένες πληροφορίες σαν αυτές που μας έχετε ζητήσει.

Η εκτίμηση του χαρακτήρα τέτοιου είδους πληροφοριών επιτάσσει την ανάγκη διαφύλαξης του απορρήτου ορισμένων στοιχείων και των νομίμων συμφερόντων που απαγορεύουν τη δημοσίευσή τους. Απόρρητες πληροφορίες, λοιπόν, χρήζουν ειδικής προστασίας και για κάθε εμπιστευτική πληροφορία η ΕΑΒ υποχρεούται σε εχεμύθεια και δεν μπορεί να τη διοχετεύσει στον Τύπο».

Τι έλεγε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας

Μπορεί η ΕΑΒ να επικαλείται το απόρρητο για να μην πει τίποτα για την πορεία του προγράμματος ΑΡΧΥΤΑΣ, το οποίο υποτίθεται έκρινε την έναρξη του ΓΡΥΠΑ, ωστόσο οι επίσημες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα είναι αρκετά αποκαλυπτικές.

Ο κ.Σταϊκούρας ενημερώνει κάθε τρίμηνο για την πορεία των προγραμμάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τα οποία παραδόξως είναι υπό την «ευθύνη» του υπουργείου Οικονομικών κι όχι του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

Τι έχει πει ο κ.Σταϊκούρας στις 21 Δεκεμβρίου 2022 για τον ΑΡΧΥΤΑ:

Κατά το τρίμηνο διάστημα μέχρι σήμερα, με χρηματοδότηση του υπουργείου Οικονομικών, έχει δομηθεί το πρόγραμμα “Αρχύτας”. Το πρόγραμμα έχει στόχο τον σχεδιασμό και τη βιομηχανική παραγωγή συστήματος μη-επανδρωμένου αεροχήματος (drone- UAV) πολλαπλών χρήσεων και τύπων. Η υλοποίηση του προγράμματος “Αρχύτας” ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου 2021. Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση των αρμοδίων, αυτή η εθνική προσπάθεια εξελίσσεται με σχεδόν απόλυτη συνέπεια προς τον προγραμματισμό.

Ειδικότερα, το τρίμηνο που πέρασε, έγιναν με επιτυχία δοκιμαστικές πτήσεις του υπό κλίμακα αεροχήματος, τόσο με τον συμβατικό τρόπο, όσο και με τον κάθετο τρόπο προσγείωσης- απογείωσης και έτσι βαίνει προς ολοκλήρωση ο τελικός, λεπτομερής σχεδιασμός του.

Παράλληλα, στην ΕΑΒ:

α. Συνεχίζονται οι προμήθειες απαραίτητων υλικών και συσκευών.

β. Προχωρεί η συγκρότηση του ειδικού χώρου και της γραμμής βιομηχανικής παραγωγής.

γ. Αρχίζει η κατασκευή των σχεδιασμένων καλουπιών. Το τρίμηνο που ξεκίνησε (μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023) θα ολοκληρωθεί η κατασκευή τους και προς το τέλος του θα αρχίσει η κατασκευή του πρωτότυπου οχήματος.

Στις 12 Μαρτίου 2023 ο κ.Σταϊκούρας δήλωσε:

«Το τελευταίο τρίμηνο:

α. Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι δοκιμές του υπό κλίμακα μοντέλου από τα αρμόδια στελέχη του ΑΠΘ.

β. Πραγματοποιήθηκε η Τελική Σύσκεψη Ανασκόπησης της Σχεδίασης (Critical Design Review- CDR), η οποία πιστοποίησε την ολοκλήρωση της Σχεδίασης.

γ. Ολοκληρώθηκε από την ΕΑΒ η συγκρότηση του ειδικού χώρου για την παραγωγή τόσο των δύο πρωτοτύπων όσο και για τη βιομηχανική γραμμή παραγωγής.

δ. Η ΕΑΒ έχει παραλάβει σημαντικό ποσοστό των απαιτούμενων υλικών και συσκευών, ενώ άλλα αναμένονται, αφού παρουσιάζουν καθυστερήσεις λόγω διαταραχών στις εφοδιαστικές αλυσίδες.

ε. Η ΕΑΒ έκανε δοκιμαστική κατασκευή μικρού μέρους των απαιτούμενων καλουπιών, με σκοπό την επιβεβαίωση της σχεδίασής τους».

Δεν φαίνεται να έχει προχωρήσει και πολύ το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ και σίγουρα όχι τόσο ώστε να δικαιολογεί την έναρξη ενός δεύτερου προγράμματος του ΓΡΥΠΑ. Η απλή ανάγνωση των δηλώσεων του υπουργού Οικονομικών το αποδεικνύει.

Νίκος Καπίρης: «Δεν συμμετείχε αεροναυπηγός»

Την πιο σκληρή κριτική για το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ έχει ασκήσει ο πρόεδρος των εργαζομένων στην ΕΑΒ Νίκος Καπίρης. Ο κ.Καπίρης μίλησε για «φαγοπότι» και ο σύμβουλος αλλά και θείος του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα του έκανε αγωγή. Τα όσα λέει ο κ.Καπίρης για το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ θα πρέπει όμως να απαντηθούν. Όπως λέει στους Data Journalists, στο πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ που είναι ένα ιπτάμενο μέσο δεν συμμετείχε αεροναυπηγός.

Τα ποσά που έχουν ακουστεί για τα προγράμματα φθάνουν μέχρι τα 5 εκατομμύρια ευρώ, αλλά όπως εκτιμούν πηγές που έχουν ασχοληθεί με το θέμα είναι πολύ πιθανό, αν τα προγράμματα συνεχιστούν, θα φθάσουμε στα 15 και πιθανώς στα 20 εκατομμύρια.

Σύμφωνα με πληροφορίες μελέτη που είχε γίνει από την ΕΑΒ προέβλεπε και εκτιμούσε ότι θα χρειάζονταν 7 εκατομμύρια (5 εκατομμύρια για την έρευνα-ανάπτυξη και  2 εκατομμύρια για Υλικά & εξοπλισμό) και 3,5 χρόνια για την ανάπτυξη ενός αξιόπιστου UAV. Τελικά επελέγη η συνεργασία της ΕΑΒ με τα τρία ΑΕΙ (ΑΡΧΥΤΑΣ) που στον ΓΡΥΠΑ έγιναν τέσσερα πανεπιστήμια (Πανεπιστημίου Πατρών), αλλά μέχρι στιγμής η ΕΑΒ δεν έχει εμπλακεί και χρησιμοποιηθεί όσο θα έπρεπε και όσο θα μπορούσε.

Οι χρηματοδοτήσεις και ο αποκλεισμός του ΕΜΠ

Μεταξύ των άλλων, μερικά ερωτήματα που αναφύονται από συζητήσεις με ειδικούς:

• Πώς και με ποια διαδικασία επελέγησαν από το ΥΠΟΙΚ τα τρία και μετά τέσσερα ΑΕΙ για συνεργασία με την ΕΑΒ;  Γιατί αποκλείστηκε το ΕΜΠ;
• Γιατί η ΕΑΒ δεν ανέλαβε τον κύριο ρόλο και τον συντονισμό της σχεδίασης;
• Γιατί η ΕΑΒ δεν χρηματοδοτείται αντίστοιχα όπως τα ΑΕΙ;
• Ποιος θα αξιολογήσει το έργο του καθενός και θα πληρώσει τα ΑΕΙ; Το ΥΠΟΙΚ ή η ΕΑΒ; Υπάρχουν σχετικές συμβάσεις; Τί προβλέπεται;
• Γιατί στον ΓΡΥΠΑ συμμετέχει και το Πανεπιστήμιο Πατρών (ενώ δεν συμμετέχει στον ΑΡΧΥΤΑ); Βάσει ποιας διαδικασίας και από ποιόν φορέα επελέγη;
• Γιατί αποκλείστηκε το ΕΜΠ το οποίο δεν συμμετέχει σε κανένα από τα δύο προγράμματα, ενώ στην εκκίνηση του ΑΡΧΥΤΑ (2019) συμμετείχε στην επιτροπή του ΥΠΟΙΚ;
• Ποιος ήταν ο πραγματικός αντικειμενικός σκοπός της ημερίδας που οργανώθηκε την 1/4/2022 στην Λαμία;
• Ποιος φορέας και με ποια κριτήρια χαρακτήρισε το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ (αλλά και το ΓΡΥΠΑΣ) ως Απόρρητο;
• Τηρούνται και από ποιους φορείς οι στρατιωτικές διαδικασίες του Απορρήτου -εγκαταστάσεις-προσωπικό-διαδικασίες-έλεγχος, κλπ – και για ποια θέματα;
• Ποια από τα αναφερόμενα ΑΕΙ έχουν διαπιστευθεί από το ΓΕΕΘΑ για χειρισμό και τήρηση του Απορρήτου; Πληρούν τις προϋποθέσεις; Έχουν σχετικά πιστοποιητικά εν ισχύ;
• Τί γίνεται με την Εθνική συμμετοχή στο πρόγραμμα FCAS (συνέχεια του προγράμματος nEUROn);

Μπάμπης Παπασπύρος: «Αφού είναι έτοιμο γιατί δεν το αξιοποιούμε;»

Το αποκορύφωμα της παραδοξότητας όμως είναι ότι μη επανδρωμένο αερόχημα υπάρχει ήδη, πετάει και λέγεται επίσης ΑΡΧΥΤΑΣ. Ο κ.Παπασπύρος προσπαθεί να μας διαφωτίσει:

Τι είναι ο ΑΡΧΥΤΑΣ που πετάει; Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που «έτρεξε» από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων σε συνεργασία με ιδιώτες. Το κόστος του προγράμματος ήταν αστείο και κοστολογείται σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Το μη επανδρωμένο αερόχημα ΑΡΧΥΤΑΣ της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε για να περιπολεί στο Αιγαίο, μπορεί να απονηώνεται από φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού αλλά και από νησιά. Μπορεί να απονηώνεται και να απογειώνεται κάθετα και λόγω μεγέθους είναι σχεδόν αόρατο. Καλό ή καλό υπάρχει και έχει ήδη πετάξει σε πέντε μεγάλες  ασκήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων. Εύλογο ερώτημα: αφού είναι έτοιμο, γιατί δεν το αξιοποιούμε;

Ιωάννης Κούκος: «Να μην ηττηθεί και η λογική…»

Ο ομότιμος καθηγητής Ιωάννης Κούκος μίλησε στους Data Journalists για τον ΑΡΧΥΤΑ που πετάει.

Για όσους δεν γνωρίζουν ποιος ήταν ο ΑΡΧΥΤΑΣ να αναφέρουμε ότι ήταν στρατηγός της πόλης Τάραντα και δεν ηττήθηκε ποτέ… Το θέμα είναι να μην ηττηθεί και η λογική σε όλη αυτή την προσπάθεια που έχει ονομαστεί «επανεξοπλισμός της χώρας».

Στο ράφι και το σύστημα αντι-drone ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ

«Κερασάκι στην τούρτα» της παραδοξότητας είναι και μία ακόμη υπόθεση που αφορά στην ΕΑΒ και σε ένα «προϊόν» που έχει αναπτύξει, ιδιαίτερα χρήσιμο για τις απειλές που έχει να αντιμετωπίσει η χώρα. Πρόκειται για το σύστημα αντι-drone ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ το οποίο άγνωστο γιατί παραμένει κι αυτό στα ράφια. Ο κ. Μπάμπης Παπασπύρου εξηγεί:

Ο πόλεμος των drones: Θα πετάξουν τα ελληνικά UAV ή πετάμε εκατομμύρια;