Προσκεκλημένος των Εκδόσεων “Ροπή” ο Κιπ Θόρν θα βρίσκεται την Παρασκευή 24 Μαίου στη Θεσσαλονίκη.
Θα αναγορευθεί Επίτιμος διδάκτορας του ΑΠΘ και στις 7μμ το βράδυ της Παρασκευής θα μιλήσει στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πανεπιστημίου.
Εκτός απο τη φήμη που απέκτησε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2017, ο Θόρν, καθοδήγησε επιστημονικά τον Κρίς Νόλαν στην ταινία Interstellar.
Να τι γράφει για την ταινία και τον σκηνοθέτη ο διάσημος φυσικός, στο προοίμιο του βιβλίου του που κυκλοφόρησε και στα ελληνικά απο τις εκδόσεις “Ροπή”.
Έχω πίσω μου μισόν αιώνα επιστημονικής σταδιοδρομίας. Ήταν χρόνια που πέρασαν ευχάριστα και διασκεδαστικά (τον περισσότερο καιρό) και μου έδωσαν μια ισχυρή προοπτική για τα θέματα του κόσμου και του σύμπαντός μας.
Με παρακίνησαν να γίνω επιστήμονας αυτά που διάβαζα όταν ήμουν παιδί και, αργότερα, έφηβος: οι ιστορίες επιστημονικής φαντασίας του Ισαάκ Ασίμοφ, του Ρόμπερτ Χένλαϊν και άλλων και τα βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης του Ασίμοφ και του φυσικού Τζορτζ Γκάμοφ. Τους χρωστώ πάρα πολλά. Ήθελα πάντα να εξοφλήσω αυτό το χρέος μου μεταφέροντας το μήνυμά τους στην επόμενη γενιά• να δείξω σε νέους και ενήλικους τον σαγηνευτικό κόσμο της επιστήμης, της πραγματικής επιστήμης• να εξηγήσω σε όσους δεν είναι επιστήμονες πώς λειτουργεί η επιστήμη και ποιες μεγάλες δυνάμεις προσφέρει σε εμάς ως άτομα , στον πολιτισμό μας και στην ανθρωπότητα.
Το Interstellar, η ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν, είναι ιδανικός αγγελιοφόρος για το μήνυμα αυτό. Είχα τη μεγάλη τύχη (και ήταν τύχη) να αναμιχθώ στο Interstellar από το ξεκίνημά του. Βοήθησα τον Νόλαν, και άλλους, να υφάνουν με πραγματική επιστήμη την πλοκή της ταινίας.
Πολλή από την επιστήμη του Interstellar βρίσκεται στα σύνορα όσων κατανοεί σήμερα ο άνθρωπος ή λίγο πιο πέρα από αυτά. Το στοιχείο αυτό αυξάνει τη γοητεία της ταινίας και μου δίνει την ευκαιρία να εξηγήσω τις διαφορές ανάμεσα στην καθιερωμένη επιστημονική γνώση, τις εμπεριστατωμένες υποθέσεις και την απλή εικασία. Μου επιτρέπει να περιγράψω πώς ξεκινούν οι επιστήμονες με ιδέες που αρχικά είναι απλώς εικασίες και στη συνέχεια δείχνουν ότι είναι λανθασμένες ή τις προβιβάζουν σε εμπεριστατωμένες υποθέσεις ή σε καθιερωμένη επιστημονική γνώση.
Ακολουθώ δύο τρόπους γι’ αυτό: Πρώτον, εξηγώ τι γνωρί-ζουμε σήμερα για τα φυσικά φαινόμενα που βλέπουμε στην ταινία (μαύρες τρύπες, σκουληκότρυπες, βαρυτικές μοναδικότητες, την πέμπτη διάσταση κ.λπ) και εξηγώ πώς μάθαμε όσα γνωρίζουμε και πώς ελπίζουμε να μάθουμε όσα δεν γνωρίζουμε. Δεύτερον, ερμηνεύω με τη ματιά του επιστήμονα όσα βλέπουμε στο Interstellar, περίπου όπως ένας κριτικός τέχνης ή ένας επισκέπτης του μουσείου ερμηνεύουν έναν πίνακα του Πικάσο.
Η ερμηνεία μου είναι, συχνά, μια περιγραφή όσων φαντάζομαι ότι μπορεί να γίνονται στα παρασκήνια: η φυσική της μαύρης τρύπας Γαργαντούας, οι μοναδικότητές της, ο ορίζοντας των γεγονότων της, η οπτική παρουσία της• το πώς θα μπορούσε η παλιρροϊκή βαρύτητα του Γαργαντούα να προκαλέσει στον πλανήτη της Μίλερ κύματα με 1200 μέτρα ύψος• το πώς θα μπορούσε το τεσσεράκτιο , ένα αντικείμενο με τέσσερις χωρικές διαστάσεις, να μεταφέρει τον τριδιάστατο Κούπερ μέσα στον πενταδιάστατο υπερχώρο.
Μερικές φορές, η ερμηνεία μου είναι μια παρέκταση της ιστορίας του Interstellar πέρα από όσα βλέπουμε στην οθόνη• για παράδειγμα, το πώς θα μπορούσε να έχει ανακαλύψει ο καθηγητής Μπραντ τη σκουληκότρυπα πολύ πριν από την εποχή που τοποθετείται η αρχή της ταινίας: από τα βαρυτικά κύματα ενός άστρου νετρονίων κοντά στον Γαργαντούα που έφταναν στη Γη μέσα από τη σκουληκότρυπα.
Οι ερμηνείες αυτές εννοείται ότι είναι δικές μου. Δεν έχουν την έγκριση του Κρίστοφερ Νόλαν όπως δεν έχουν την εγκριση του Πικάσο οι ερμηνείες ενός κριτικού της τέχνης του. Είναι το δικό μου όχημα για να περιγράψω σε ένα βαθμό την ομορφιά της επιστήμης.
Σε μερικά σημεία του βιβλίου, η πορεία μπορεί να είναι κακοτράχαλη. Έτσι είναι όμως από τη φύση της η πραγματική επιστήμη. Απαιτεί σκέψη. Μερικές φορές, απαιτεί βαθιά σκέψη. Η σκέψη όμως συχνά επιβραβεύεται. Μπορείτε να αγνοήσετε απλώς τα δύσκολα σημεία ή να κάνετε μια καλή προσπάθεια να τα κατανοήσετε. Αν η προσπάθειά σας αποδειχτεί άκαρπη, το λάθος είναι δικό μου, όχι δικό σας.
Ελπίζω ότι τουλάχιστον μια φορά θα προβληματιστείτε μισοκοιμισμένοι, μέσα στην άγρια νύχτα, για κάτι που έγραψα — με τον ίδιο τρόπο που προβληματιζόμουν κι εγώ μέσα με τις ερωτήσεις που μου έκανε ο Κρίστοφερ Νόλαν προσπαθώντας να τελειοποιήσει το σενάριό του. Πολύ περισσό-τερο ελπίζω όμως να νιώσετε τουλάχιστον μια φορά μέσα στη νύχτα, καθώς προβληματίζεστε, τη στιγμή του δικού σας «Εύρηκα!» όπως μου συνέβαινε συχνά εμένα με τις ερωτήσεις του Νόλαν.
Χρωστώ ευγνωμοσύνη στον Κρίστοφερ Νόλαν, τον Τζό-ναθαν Νόλαν, την Έμα Τόμας, τη Λίντα Ομπστ και τον Στί-βεν Σπίλμπεργκ που με καλωσόρισαν στο Χόλιγουντ και μου έδωσαν τη θαυμαστή δυνατότητα να υλοποιήσω το όνειρό μου: να μεταδώσω στην επόμενη γενιά το μήνυμά μου για την ομορφιά, τη σαγήνη και τη δύναμη της επιστήμης.
Κιπ Θορν
Πασαντίνα, Καλιφόρνια 15 Μαΐου 2014
