Abdullah Bozkurt
Nordic Monitor
15 Αυγούστου
Δημοσιεύτηκε αρχικά με τον τίτλο «Το γραφείο του Ιράν στην τουρκική υπηρεσία πληροφοριών MIT καταστράφηκε από την κυβέρνηση Ερντογάν».
Τα έγγραφα που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο βρίσκονται στην αρχική έκδοση του Nordic Monitor.
Ο Χακάν Φιντάν, ένας φιλοϊρανός ισλαμιστής που τέθηκε επικεφαλής της MIT από τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν το 2010, κατέστρεψε το γραφείο του Ιράν και απομάκρυνε πράκτορες πληροφοριών που παρακολουθούσαν καταστροφικές ιρανικές δραστηριότητες στο τουρκικό έδαφος.
Το γραφείο του Ιράν στην τουρκική εθνική υπηρεσία πληροφοριών MIT καταστράφηκε, σκοπίμως, μετά από αρκετές αστυνομικές έρευνες που αποκάλυψαν πώς ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του τότε πρωθυπουργού και σημερινού προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε στενές σχέσεις με Ιρανούς πράκτορες.
Η πρώτη έρευνα, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 17 Δεκεμβρίου 2013 από τους εισαγγελείς, αποκάλυψε πώς
τρεις υπουργοί βοήθησαν στη διευκόλυνση της κατάρριψης των κυρώσεων κατά του Ιράν ώστε ο Reza Zarrab να μεταφέρει κεφάλαια από το Ιράν μέσω τουρκικών κρατικών τραπεζών με αντάλλαγμα δωροδοκίες πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Το σχέδιο, που προφανώς εγκρίθηκε από τον ίδιο τον Ερντογάν, ξέπλυνε δισεκατομμύρια κατά παράβαση της τουρκικής και αμερικανικής νομοθεσίας.
Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν ήδη ότι η εμπιστευτική έρευνα που διεξήγαγαν οι εισαγγελείς εναντίον κυβερνητικών αξιωματούχων είχε χαρακτηρίσει τον Zarrab ως απειλή για την εθνική ασφάλεια. Η έκθεση, που υποβλήθηκε στην κυβέρνηση οκτώ μήνες πριν οι εισαγγελείς δημοσιοποιήσουν την υπόθεση, προειδοποίησε ότι οι επαφές του Zarrab με αξιωματούχους κρατικών τραπεζών και υπουργούς του υπουργικού συμβουλίου για τη μεταφορά κεφαλαίων από το Ιράν θα έθεταν την Τουρκία σε αντίθεση με τον σύμμαχό της, τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Αλί Μπαμπατζάν, ο τότε τσάρος της οικονομίας που ήταν επικεφαλής των κρατικών τραπεζών, πληροφορήθηκε για τις παράνομες δραστηριότητες του Ζαρράμπ και γνώριζε την έκθεση της MIT, αλλά απλώς την αγνόησε και δεν ενήργησε για να εμποδίσει τις μυστικές επιχειρήσεις του Ιράν που αφορούσαν το τουρκικό χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό σύστημα .
Όταν εμφανίστηκαν οι πληροφορίες στις 5 Ιανουαρίου 2014 που έδειχναν ότι η MİT είχε πράγματι προειδοποιήσει την κυβέρνηση για τις σχέσεις δωροδοκίας μεταξύ του Zarrab και των υπουργών οκτώ μήνες πριν από την επιχείρηση, ο Ερντογάν ήταν έξαλλος.
Έδωσε εντολή στον Χακάν Φιντάν, έναν φιλοϊρανό ισλαμιστή που έβαλε επικεφαλής της ΜΙΤ το 2010, να εκκαθαρίσει το γραφείο του Ιράν στην υπηρεσία και να απομακρύνει πράκτορες πληροφοριών που παρακολουθούσαν καταστροφικές ιρανικές δραστηριότητες στο τουρκικό έδαφος.
Η δεύτερη έρευνα που ξεκίνησε από εισαγγελείς το 2011 στο δίκτυο Quds Force του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) στην Τουρκία αποκάλυψε επίσης πώς ο Φιντάν και άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένων των δύο προσωπικών συμβούλων του Ερντογάν, συνεργάζονταν κρυφά με Ιρανούς χειριστές. Η έρευνα οδήγησε ακόμη και στην ανακάλυψη ενός κατασκόπου στη MIT που φυτεύτηκε από τις ιρανικές μυστικές υπηρεσίες για να συλλέξει απόρρητες πληροφορίες για το Ιράν.
ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΠΟΣΙΩΠΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΡΝΤΟΓΑΝ, Η ΟΠΟΙΑ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥΣ ΑΝΑΚΡΙΤΕΣ, ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΣΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΑΝ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ.
Και οι δύο επιχειρήσεις αποσιωπήθηκαν από την κυβέρνηση Ερντογάν, η οποία αργότερα απομάκρυνε αστυνομικούς ανακριτές, εισαγγελείς και δικαστές που συμμετείχαν στην ποινική έρευνα ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων για έρευνες για δωροδοκία και διασυνδέσεις με πυρήνες της δύναμης Quds στην Τουρκία.
Ο Φιντάν, ο οποίος πήρε το πράσινο φως από το αφεντικό του, Ερντογάν, ξεκίνησε μια εκκαθάριση πρακτόρων από την υπηρεσία κατασκοπείας, ειδικά από το γραφείο του Ιράν. Οι περισσότεροι επανατοποθετήθηκαν αμέσως, ζητήθηκε να μείνουν μακριά από την εργασία πεδίου, στάλθηκαν σε απομακρυσμένες θέσεις ή διορίστηκαν σε θέσεις χαμηλού επιπέδου που δεν είχαν καμία σχέση με την πείρα και το υπόβαθρό τους. Αργότερα απολύθηκαν και μερικοί μάλιστα φυλακίστηκαν με ψευδείς κατηγορίες.
Σύμφωνα με εμπιστευτικά έγγραφα που έλαβε η Nordic Monitor, 181 πράκτορες της MIT αντιμετώπισαν διοικητικές ενέργειες μεταξύ 17 Δεκεμβρίου 2013 και 15 Ιουλίου 2016. Από αυτούς, 81 πράκτορες υποβιβάστηκαν σε θέσεις χαμηλού επιπέδου και 84 που είχαν έρθει να εργαστούν για την υπηρεσία κατασκοπείας από την αστυνομία και τον στρατό σε προσωρινή αποστολή στάλθηκαν πίσω αφού οι αποστολές τους ακυρώθηκαν απότομα.
Λόγω της σχετικά ισχυρής προστασίας του κράτους δικαίου που είχε ενσωματωθεί στην εργατική νομοθεσία εκείνη την εποχή, η MIT κατάφερε να απολύσει μόνο 13 υπαλλήλους, πολλούς με διοικητικές διαδικασίες, όπως συνταξιοδότηση, μη ανανέωση συμβάσεων ή άρνηση πρόσληψης για υποψηφίους μετά από δοκιμαστική περίοδο. Οι υπόλοιποι αντιμετώπισαν υποβιβασμούς, μεταθέσεις και απολύσεις καταθέτοντας αγωγές που στις περισσότερες περιπτώσεις κατέληγαν σε αποφάσεις υπέρ τους.
Ωστόσο, στον απόηχο μιας απόπειρας ψευδούς πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, όταν η Τουρκία βρισκόταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο Ερντογάν και ο έμπιστός του Φιντάν απλώς αγνόησαν τους νόμους για τις διοικητικές και ποινικές διαδικασίες. Πολλοί πράκτορες απολύθηκαν συνοπτικά χωρίς καμία αποτελεσματική προσφυγή για την αντιμετώπιση των παράνομων ενεργειών της κυβέρνησης στο κλίμα κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
Εκείνη την περίοδο, ο Φιντάν πέτυχε να αναλάβει δράση εναντίον 377 πρακτόρων και εκκαθάρισε τους περισσότερους από αυτούς χωρίς να μπει στον κόπο να δείξει κανένα στοιχείο για αδικοπραγία που υποτίθεται ότι διέπραξαν οι πράκτορες. Συνολικά, 558 πράκτορες ή περίπου το 7 τοις εκατό ολόκληρης της δύναμης της MIT, εκκαθαρίστηκαν από την κυβέρνηση Ερντογάν.
Η εκκαθάριση έφθασε ακόμη και σε κατώτερους αξιωματικούς που ήταν στην ουσία πρωτάρηδες, γεγονός που έδειξε πώς ο Φιντάν, ο οποίος είχε προσωπικό μερίδιο στην κάλυψη των ιχνών του, ήταν σε πανικό και δεν ήθελε να ρισκάρει.
Ένας από αυτούς τους κατώτερους αξιωματικούς των πληροφοριών ήταν ο 34χρονος Mehmet Barıner, ο οποίος εργαζόταν στο γραφείο του Ιράν πριν από την εκκαθάριση. Ο Barıner, δικηγόρος στο επάγγελμα, έκλεισε το γραφείο του και εντάχθηκε στην υπηρεσία κατασκοπείας τον Ιούλιο του 2012 και εκπαιδεύτηκε για έξι μήνες στην ακαδημία της υπηρεσίας προτού τοποθετηθεί στο γραφείο του Ιράν του Τμήματος Μέσης Ανατολής, το οποίο διοικείται από τη Διεύθυνση Αντικατασκοπίας (istihbarat Karşı Koyma, İKK, Başkanlığı Ortadoğu Dairesi İran Şubesi).
Ο ΜΕΧΜΕΤ ΜΠΑΡΙΝΕΡ, ΠΟΥ ΔΟΥΛΕΨΕ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΙΡΑΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ, ΠΡΟΣΗΧΘΗ ΣΕ ΜΙΑ ΨΕΥΔΗ ΔΙΚΗ, ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΘΗΚΕ ΣΕ ΦΥΛΑΚΙΣΗ 21 ΧΡΟΝΩΝ ΚΑΙ 3 ΜΗΝΩΝ.
Αμέσως μετά το σκάνδαλο Zarrab, το οποίο ενοχοποίησε τον Ερντογάν και τον στενό κύκλο του, ο Barıner τοποθετήθηκε εκ νέου σε μια θέση χαμηλού επιπέδου σε ένα τμήμα που παρακολουθούσε διεθνείς οργανισμούς με έδρα την Τουρκία και τους υπαλλήλους τους στην ίδια διεύθυνση. Δύο μήνες αργότερα, στάλθηκε σε άλλο τμήμα που ασχολείται με τη συλλογή πληροφοριών ανοιχτού κώδικα. Αυτό δεν κράτησε πολύ, και μεταφέρθηκε σε ένα απομακρυσμένο ταχυδρομείο στο Cizre.
Τον Αύγουστο του 2016 υπέβαλε επιστολή παραίτησής του, αλλά η υπηρεσία την ανέστειλε τον Νοέμβριο και τον εκκαθάρισε ένα μήνα αργότερα πριν επεξεργαστεί την παραίτησή του. Ούτε αυτό τελείωσε τα προβλήματά του. Συνελήφθη στις 18 Αυγούστου 2017 και τέθηκε προφυλακιστέος. Κατηγορήθηκε και δικάστηκε για κατασκοπεία καθώς και για συμμετοχή στο κίνημα Γκιουλέν που ασκεί κριτική στην κυβέρνηση. Στο τέλος μιας εικονικής δίκης, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 21 ετών και τριών μηνών.
*Ο ABDULLAH BOZKURT, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΣΤΟ FORUM Μέσης Ανατολής, ΕΙΝΑΙ ΣΟΥΗΔΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΗΣ ΠΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΕΙ ΤΟ ΣΚΑΝΔΙΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΓιΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ
