Αν και πέρασαν τρεις δεκαετίες από τον μεγάλο αγώνα που έδωσε η οργάνωση της Ομόνοιας, μα και όλος ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός για το άνοιγμα των ελληνικών σχολείων στις πόλεις των Αγίων Σαράντα, Δελβίνου, Αργυροκάστρου και στις κοινότητες με μεικτό πληθυσμό, όπως Μετόχι, Μπίστρισσα, Εξαμίλια και ΜΤΣ, οι μνήμες είναι ακόμα νωπές.

Και είναι νωπές διότι αν μεν κερδίσαμε το άνοιγμα των σχολείων αυτών, τα προβλήματα της εκπαίδευσης στη μητρική γλώσσα παραμένουν τα ίδια και μεταφέρονται από την μία σχολική χρονιά στην άλλη.

Τότε, Σεπτέμβριος 1991, χρειάστηκε να δοθεί μια σκληρή μάχη. Μια μάχη που βρήκε την συμπαράσταση όλων: εκπαιδευτικών, γονέων και μαθητών. Οι εκκλήσεις, οι διαμαρτυρίες, οι συναντήσεις της Ομόνοιας, διαδέχονταν η μία την άλλη.

Σε έκκλησή του το Γενικό Προεδρείο της Ομόνοιας προς τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό να συμπαρασταθεί, να είναι ενωμένος και έτοιμος για να διεκδικήσει το ποθούμενο, αναφερόταν:

Η πόλη των Αγ. Σαράντα σήμερα ξημέρωσε στο πόδι. Όπως ποτέ άλλη φορά. Όλος ο Ελληνικός πληθυσμός είναι σε ανησυχία. Τα μικρά παιδιά σήμερα δεν πήγαν στο σχολείο. Όλος ο πληθυσμός βρέθηκε σε συμπαράσταση των μαθητών και των δασκάλων. Γιατί; Γιατί δεν πραγματοποιήθηκαν τα αιτήματα τους για άνοιγμα του σχολείου στη μητρική γλώσσα.

Σε γενική αποχή βρίσκεται στο μεταξύ και όλος ο πληθυσμός αυτού του νομού, όπως και ο νομός Αργυροκάστρου, δηλαδή όλη η Ελληνική μειονότητα σήμερα δίνει τη μεγάλη μάχη.

Τι ζητάει; Τα σχολεία της στη μητρική γλώσσα, σύμφωνα με τα διεθνή ντοκουμέντα της ΔΑΣΕ.

Από την Άνω Λεσινίτσα μέχρι τη Φοινίκη, από το Βρυώνι μέχρι το Κακοδίκι, από το Αλύκο μέχρι τα Εξαμίλια, από τα βουνά και τους κάμπους η φωνή της Ομόνοιας είναι: «Θέλουμε ν’ ανοίξει σχολείο στη μητρική μας γλώσσα. Ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο. Ο Ελληνισμός είναι σίγουρος ότι θα κερδίσει Η αλβανική κυβέρνηση υπέγραψε τα Διεθνείς Ντοκουμέντα. Αλήθεια αυτές οι υπογραφές θα είναι υποκρισία;

Έλληνες μειονοτικοί, μικροί και μεγάλοι. Η πάλη μας θα συνεχιστεί. Ο αγώνας μας δεν θα πάει χαμένος. Ή τώρα ή ποτέ,. Το δίκιο είναι μαζί μας. Τα μικρά ελληνόπουλα πρέπει να μάθουν χωρίς άλλο τη γλυκιά τους μητρική γλώσσα. Πως μπορείς ν’ αφαιρέσεις από τα αθώα μας μικρούλικα παιδάκια την ελληνική λαλιά που τους έδωσε ο Θεός;

Έλληνες μειονοτικοί. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μεγάλο ιστορικό γεγονός. Όλοι στον αγώνα. Ο αγώνας μας δεν πρέπει να μείνει στη μέση. Το δίκιο είναι μαζί μας. Όλος ο πολιτισμένος κόσμος είναι μαζί μας.

Γενικό Προεδρείο της Ομόνοιας, 1 Οκτωβρίου 1991

Με τέτοια μέτρα, τέτοια πάλη και αγώνα, άνοιξαν τα σχολεία αυτά, ξανάκλεισαν με υπουργική απόφαση ένα χρόνο αργότερα και ξανά με βοή ενωμένου και συσπειρωμένου λαού και με αίσθημα διεκδίκησης ξαναάνοιξαν, για να λειτουργούν μέχρι σήμερα τα σχολεία των Αγίων Σαράντα και Αργυροκάστρου, ενώ τα άλλα έκλεισαν λόγω έλλειψης μαθητών.

Το συμπέρασμα: Τίποτε δεν έρχεται από μόνο του, ούτε στο χαρίζουν αλλά κερδίζεται με αγώνα και μόνον με δίκαιο αγώνα.

Βαγγέλης Παπαχρήστος – sfeva.gr