Πέμπτη, 03 Φεβρουαρίου 2022 07:15
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Με «την αλεπού στο κοτέτσι» παρομοίασε η Ελληνοαμερικανίδα εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκη την πολιτική της Μόσχας στην Ουκρανία: «Οπως η αλεπού ουρλιάζει πάνω από το κοτέτσι ότι φοβάται τα κοτόπουλα, έτσι και ο Πρόεδρος Πούτιν ουρλιάζει υπό τον… φόβο της Ουκρανίας και των Ουκρανών», είπε η Ψάκη, κατηγορώντας τη Μόσχα για επιθετική συμπεριφορά.
Το «γάντι» σήκωσε ο Ρώσος εκπρόσωπός της, Ντμίτρι Πεσκώφ, αντιδρώντας επίσης με ειρωνεία στα λόγια της Ψάκη: «Παραδοσιακά, η Ρωσία συγκρίνεται με μια αρκούδα. Και όσο και να το θέλει, δεν μπορεί να σκαρφαλώσει στη στέγη ενός κοτετσιού. Είναι πολύ μεγάλη και βαριά για αυτό» σχολίασε ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκώφ.
Ωραίο θα ήταν η αντιπαράθεση Αμερικανών και Ρώσων να περιοριζόταν μόνο σε ευφυή και ειρωνικά σχόλια. Ο κόσμος θα ανέπνεε με ανακούφιση, καθώς θα απομακρυνόταν ο κίνδυνος ενός πολέμου. Αλλά και οι τιμές στο φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θα υποχωρούσαν, με ότι αυτό σημαίνει για τα πορτοφόλια των Ευρωπαίων πολιτών.
Τις τελευταίες ώρες πάντως διαφαίνεται και από τις δύο πλευρές μια προσπάθεια χαλάρωσης της Ρωσο-δυτικής έντασης: Μετά από ένα μήνα σιωπής, ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνέχισε μεν το σκωτσέζικο ντους, αλλά πάνω από όλα άφησε ανοιχτή την πόρτα στη διπλωματία. Ο 69χρονος Ρώσος πρόεδρος εξέφρασε την ελπίδα ότι ο διάλογος για την Ουκρανία θα συνεχίσει να αποτρέπει τα «αρνητικά σενάρια», συμπεριλαμβανομένου του πολέμου. Σύμφωνα με το αφεντικό του Κρεμλίνου, η σύγκρουση στην Ουκρανία συνδέεται με τρία σημεία: «Πρώτον, την αποκήρυξη της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς, τη μη ανάπτυξη της στρατιωτικής υποδομής της Συμμαχίας και τρίτον, την επιστροφή των δυνάμεων στα επίπεδα του 1997 όταν υπογράφηκε η ιδρυτική πράξη ΝΑΤΟ-Ρωσίας».
Σημάδια εκτόνωσης
Η απάντηση του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Πολιτειών φάνηκε να προσεγγίζει κάπως τις ανησυχίες της Μόσχας. Σύμφωνα με την έγγραφη απάντηση της Συμμαχίας, την οποία δημοσίευσε αποκλειστικά η ισπανική εφημερίδα El Pais,το ΝΑΤΟ και η Ουάσιγκτον απορρίπτουν μεν το αίτημα για μη επέκταση προς Ανατολάς στο μέλλον, αλλά δηλώνουν ότι θέλουν να διαπραγματευτούν για την εξεύρεση μέτρων αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Σύμφωνα με τα έγγραφα , τα οποία σύμφωνα με την El Pais, αποτελούν την επίσημη απάντηση του ΝΑΤΟ και της Ουάσιγκτον στην πρόταση για αμοιβαίες «εγγυήσεις ασφαλείας» που πρότεινε η Ρωσία στις 17 Δεκεμβρίου», η Δύση είναι έτοιμη να συζητήσει συμφωνίες αφοπλισμού με τη Μόσχα, με αντάλλαγμα την αποκλιμάκωση στην Ουκρανία.
Στις προτάσεις ΝΑΤΟ-Ηνωμένων Πολιτειών, περιλαμβάνονται :
-Η δημιουργία ενός μηχανισμού για τη μη ανάπτυξη πυραύλων «Κρουζ» στη Ρουμανία και την Πολωνία·
-Αμοιβαίες εγγυήσεις για περιορισμό της ανάπτυξης επιθετικών πυραυλικών συστημάτων και δυνάμεων στην Ουκρανία.
-Μια εναλλακτική συμφωνία START-3 που θα αφορά νέους τύπους πυρηνικών όπλων, καθώς και τον έλεγχο πυραύλων μεσαίου και μικρότερου βεληνεκούς
-Πρόσθετα μέτρα για την πρόληψη συμβάντων στη θάλασσα και στον αέρα.
Η Μόσχα φαίνεται να εξέλαβε μάλλον θετικά την απάντηση, αφού το0 ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti μετέδωσε ότι «σε γενικές γραμμές, η αμερικανική πλευρά και η Βορειοατλαντική Συμμαχία είναι έτοιμες να συζητήσουν την υπογραφή ενός εγγράφου ασφαλείας με τη Ρωσία. Την ίδια στιγμή, το ΝΑΤΟ τονίζει πώς δεν επιθυμεί αντιπαράθεση, αλλά δεν θα συμβιβαστεί σε ζητήματα αρχής»
Η «Αχίλλειος πτέρνα» του Κρεμλίνου
Η Μόσχα προφανώς, θέλει να αποσπάσει κάποιες παραχωρήσεις από την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ – και θεωρεί ότι τώρα είναι ευνοϊκό το timing:
-Ο Αμερικανός Πρόεδρος αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και ενδεχομένως μια ειρηνική διευθέτηση της Ουκρανικής κρίσης θα αποτελούσε ένα σημαντικό επίτευγμα.
– Η Γερμανία έχει αφενός μια νέα κυβέρνηση που είναι ακόμα άπειρη, αλλά κυρίως είναι εξαρτημένη ενεργειακά από τη Μόσχα, καθώς σε μεγάλο βαθμό καλύπτει με ρωσικό φυσικό αέριο τις ανάγκες της λες ΄’εριοα’εριο τις ανάγκες της.
-Τέλος, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντομίρ Ζελένσκι χάνει ολοένα και περισσότερο την εμπιστοσύνη μεταξύ του πληθυσμού.
Την ίδια ώρα ο Βλαντιμίρ Πούτιν γνωρίζει ότι «η ρωσική οικονομία είναι η αχίλλειος πτέρνα του, στην ουκρανική κρίση», όπως γράφει η γαλλική Le Figaro.«Η ρωσική οικονομία αντιμετωπίζει πέντε διαρθρωτικά προβλήματα που δεν θα επιλυθούν από τη μια μέρα στην άλλη: Δημογραφική πτώση, την οποία η πανδημία έχει επιδεινώσει, χαμηλή παραγωγικότητα εργασίας, έλλειψη ικανού αριθμού εργατικού δυναμικού, ανεπαρκείς επενδύσεις και τεχνολογική υστέρηση», εξηγεί η γαλλική εφημερίδα. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ρωσίας είναι απλα,ελαφρώς υψηλότερο από αυτό της Ισπανίας. Πέρυσι, η Μόσχα δημιούργησε τον μισό πλούτο από το Ηνωμένο Βασίλειο, 11 φορές λιγότερο από την Κίνα και 14 φορές λιγότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Για περίπου 10 χρόνια, η θέση της Ρωσίας μεταξύ των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) έχει αποδυναμωθεί. Με βάση το ΑΕΠ, η Μόσχα έχασε μάλιστα και τη θέση της στην ομάδα των BRICS.
Ο μεγάλος πλούτος της Ρωσίας βρίσκεται κυρίως στο υπέδαφος: Η Μόσχα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους υδρογονάνθρακές της, οι οποίοι παρέχουν το 40% του εθνικού προϋπολογισμού.Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αποτελούν το 60% του συνόλου των ρωσικών εξαγωγών. Το 40% του φυσικού αερίου που εισάγουν οι Ευρωπαίοι είναι ρωσικό. Κάτι που είναι όμως δίκοπο μαχαίρι, αφού το Βερολίνο θα μπορούσε να ακυρώσει τη λειτουργία του Nord Stream 2, στο πλαίσιο κυρώσεων, για μια ενδεχόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Ουάσιγκτον απειλεί επίσης να αποσυνδέσει τη Μόσχας από το δίκτυο διατραπεζικών συναλλαγών SWIFT, γεγονός που θα προκαλούσε μια απρόβλεπτη ζημιά στη ρωσική οικονομία.
Ο Αντρέας Ούμλαντ, πολιτικός επιστήμονας στο Σουηδικό Ινστιτουτο Διεθνών σχέσεων , εκτιμά ότι η Ρωσία υπολογίζει ότι οι απειλητικές της χειρονομίες θα προκαλέσουν τόση νευρικότητα στην Ουκρανία όσο και στη Δύση ,που το Κίεβο θα συμφωνήσει σε παραχωρήσεις στην ανατολική Ουκρανία: Για παράδειγμα, θα αφήσει να περιέλθουν στον έλεγχο της Μόσχας ή να αυτονομηθούν, οι ρωσόφωνες περιοχές στην ανατολική Ουκρανία. Σύμφωνα με τον Γερμανό εμπειρογνώμονα για την Ανατολική Ευρώπη, αυτό θα ήταν μια «νέα νίκη στον μετασοβιετικό χώρο», την οποία αναζητά ο Πούτιν για να ενισχύσει την εικόνα του στον ρωσικό πληθυσμό»
naftemporiki.gr
