Οι επιπτώσεις μιας δολοφονίας

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Ο θάνατος του πυρηνικού επιστήμονα Μοχσέν Φαχριζαντέχ, το Ιράν, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ

H δολοφονία του Μοχσέν Φαχριζαντέχ, «πατέρα» του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, έγινε με μια επιχείρηση που έφερε την «υπογραφή» του Ισραήλ. (Φωτ. EPA / IRIB)

Συμβολικό, κυρίως, πλήγμα στο γόητρο της Τεχεράνης κατάφερε η δολοφονία του Μοχσέν Φαχριζαντέχ, πατέρα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, σε μια επιχείρηση που έφερε «υπογραφή» του Ισραήλ. Η επίθεση όμως περιπλέκει τα πράγματα για το μέλλον της συμφωνίας του 2015, θέτει νέες προκλήσεις στον νικητή των αμερικανικών εκλογών, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος έχει δηλώσει ότι επιθυμεί τον διάλογο με την Τεχεράνη, ενισχύει τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Mπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος είναι πιθανό να αντιμετωπίσει γρήγορα μία νέα αναμέτρηση, και ταυτόχρονα δυσχεραίνει τη θέση των μετριοπαθών στο εσωτερικό του Ιράν ενόψει της κρίσιμης αναμέτρησης του προσεχούς καλοκαιριού.

Οσον αφορά τον ίδιο τον Φαχριζαντέχ, οι ειδικοί θεωρούν ότι η απώλειά του δεν ισοδυναμεί με κατάρρευση του ιρανικού προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου, αφού μια ολόκληρη γενιά Ιρανών επιστημόνων έχει ειδικευθεί στην πυρηνική ενέργεια, διαθέτει σοβαρούς τίτλους σπουδών, συμμετέχει σε έρευνες και έχει απασχοληθεί στους πυρηνικούς σταθμούς της χώρας.

H δολοφονία ήταν η τέταρτη κατά σειράν επίλεκτου μέλους της ιρανικής κοινωνίας, που τελούσε υπό προστασία από τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας, με πρώτη την επίθεση με αμερικανικό drone που δολοφόνησε τον στρατηγό Κασέμ Σουλεϊμανί στο Ιράκ τον περασμένο Ιανουάριο. Διαφορετικές εκδοχές για τον τρόπο εκτέλεσης του Φαχριζαντέχ διέρρευσαν στα τοπικά ΜΜΕ, καθώς αρχικά είχε αναφερθεί η ύπαρξη πρακτόρων και ανταλλαγής πυροβολισμών που στη συνέχεια αναιρέθηκε.

Η αποτυχία σύλληψης των δραστών προκάλεσε ειρωνικά σχόλια στα ιρανικά σόσιαλ μίντια, όπως και η νεότερη εκδοχή περί καθ’ όλα αυτοματοποιημένης δολοφονίας μέσω τηλεχειριστηρίου, προκειμένου να δικαιολογηθεί γιατί οι πράκτορες (αν τελικά υπήρξαν) ξέφυγαν από τους σωματοφύλακες του Φαχριζαντέχ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι αναφορές για τη χρήση ρομποτικού αυτόματου όπλου προήλθαν από τους Φρουρούς της Επανάστασης και δημοσιοποιήθηκαν από δύο ειδησεογραφικά πρακτορεία, το Fars News και το Tasnim, που ελέγχονται από το σώμα.

Το Ισραήλ είχε πιέσει επανειλημμένως τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να προβεί σε κάποιο χτύπημα κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times, ο Τραμπ είχε βολιδοσκοπήσει πρόσφατα ανώτατους συμβούλους του στο Οβάλ Γραφείο κατά πόσον θα μπορούσε να προβεί σε κάποιο πλήγμα κατά του βασικού πυρηνικού σταθμού της χώρας στη Νατάνζ. Η συνάντηση ήρθε μία μέρα μετά τη διαπίστωση των διεθνών επιθεωρητών ότι το Ιράν αύξησε σημαντικά τον βαθμό εμπλουτισμού ουρανίου, για την ακρίβεια 12 φορές πάνω από το όριο που έθετε η συμφωνία του 2015. Οι στενοί συνεργάτες του προέδρου, ανάμεσά τους ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, αποθάρρυναν τον Τραμπ να προχωρήσει σε μια επίθεση κατά της Νατάνζ, γιατί εύκολα θα μπορούσε να κλιμακωθεί η κατάσταση και να εξελιχθεί σε μια επικίνδυνη σύρραξη λίγες εβδομάδες πριν από την εκπνοή της θητείας του.

Αγνωστο παραμένει αν η αμερικανική κυβέρνηση είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για την επιχείρηση, η οποία –σύμφωνα με τα περισσότερα αμερικανικά ΜΜΕ, που επικαλούνται ανώνυμες, πλην ανώτατες, πηγές στην Ουάσιγκτον– είναι σίγουρα έργο του Ισραήλ.
Περιμένουν εκδίκηση

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι κάποια συμβολική πράξη εκδίκησης θα προέλθει από την πλευρά της Τεχεράνης τον Ιανουάριο, πριν από την ορκωμοσία Μπάιντεν, οπότε είναι και η πρώτη επέτειος από τη δολοφονία του Σουλεϊμανί. Η κυβέρνηση Τραμπ κληροδοτεί, λοιπόν, μια μεγάλη πρόκληση για τον Μπάιντεν, ο οποίος θα δυσκολευτεί να άρει τις κυρώσεις και να εγκαινιάσει τη νέα διπλωματική οδό με την Τεχεράνη, αν έχουν προηγηθεί ιρανικά αντίποινα για την εκτέλεση του πυρηνικού επιστήμονα.

Αν, από την άλλη, το Ιράν αποφασίσει να μην κάνει τίποτα, η αδράνεια θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην προεδρία του μετριοπαθούς Χασάν Ροχανί, ο οποίος θα κατηγορηθεί από τους σκληροπυρηνικούς της χώρας του για δειλία. Στη διάρκεια περυσινής ομιλίας για την εξωτερική του πολιτική ο Μπάιντεν είχε δεσμευτεί ότι θα επανενταχθεί στη συμφωνία του 2015, αν η Τεχεράνη αρχίσει να συμμορφώνεται με το γράμμα της.

Η μεταστροφή του Ιράν θα είναι εξαιρετικά δύσκολη μετά την επιθετική πολιτική Τραμπ και τη σειρά εκτελέσεων σημαντικών προσωπικοτήτων της χώρας τον τελευταίο χρόνο.

Για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό η εκτέλεση αποτελεί προσωπική επιτυχία, αφού σε ανύποπτο χρόνο είχε κατονομάσει τον Φαχριζαντέχ («θυμηθείτε αυτό το όνομα», είχε πει χαρακτηριστικά) ως έναν από τους βασικούς εχθρούς της χώρας. Ο Νετανιάχου πιστώνεται την εξουδετέρωσή του σε μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή για τον ίδιο και την κυβέρνησή του, που έχει να επιδείξει ιδιαίτερα κακές επιδόσεις στη διαχείριση της πανδημίας (όπως και το Ιράν, παρεμπιπτόντως), της οικονομικής κρίσης και ενώ ο κυβερνητικός του εταίρος, Μπένι Γκαντς, συμπαρατάσσεται με την αντιπολίτευση και εξωθεί τη χώρα σε πρόωρες εκλογές για να αποφύγει την περίοδο αναμονής ώς τον Νοέμβριο του 2021, οπότε αναμένεται να αναλάβει ο ίδιος την πρωθυπουργία.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός παραμένει γαντζωμένος στην εξουσία με διάφορα τεχνάσματα, προκειμένου η έλευση του εμβολίου να βελτιώσει την εικόνα του στο εσωτερικό της χώρας του. Στον αντίποδα ο Γκαντς, ο οποίος βλέπει τη δημοτικότητά του να πέφτει και απαξιώνεται από τον πρωθυπουργό ως «η αντιπολίτευση μέσα στην κυβέρνηση», θεωρεί ότι όσο ταχύτερα γίνουν οι εκλογές, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να τις κερδίσει.

Σε δύσκολη θέση ο Ροχανί

Στο ίδιο το Ιράν η δολοφονία του «πατέρα» του πυρηνικού του προγράμματος όξυνε τη μάχη εξουσίας σκληροπυρηνικών και μετριοπαθών στοιχείων, αλλά και την πίεση στον Ιρανό πρόεδρο για αντίποινα. Ο Ροχανί, ο οποίος έχει επενδύσει στην προεδρία Μπάιντεν και σε μια επανένταξη των ΗΠΑ, αν όχι στη συμφωνία του 2015, τουλάχιστον σε μια νέα συμφωνία, εξέφρασε την αντίθεσή του στην πρόταση για αναστολή των επιθεωρήσεων του ΟΗΕ και την αύξηση του εμπλουτισμού ουρανίου στο 20%. Πρόκειται για ένα ποσοστό που δεν επιτρέπει μεν την κατασκευή πυρηνικού όπλου, αλλά υπερβαίνει κατά πολύ την ειρηνική χρήση, την οποία επικαλείται η Τεχεράνη. Μια ενέργεια τέτοιου είδους θα ήταν «ζημιογόνος» για τις διπλωματικές προσπάθειες αποκατάστασης της συμφωνίας του 2015, ανέφερε χαρακτηριστικά και κατηγόρησε τους νομοθέτες ότι κάνουν ψηφοθηρία ενόψει των εκλογών του προσεχούς Ιουνίου. Ωστόσο οι βουλευτές που τάσσονται υπέρ μιας μετωπικής σύγκρουσης με τη Δύση πλειοψηφούν στην ιρανική Βουλή, η οποία ενέκρινε την πρόταση. Mάλιστα πολιτικοί αναλυτές θεωρούν βέβαιο ότι θα νικήσουν στις εκλογές, αν δεν υπάρξει κάποια σοβαρή εξέλιξη και μια χαλάρωση των ασφυκτικών κυρώσεων εις βάρος του Ιράν. Υπενθυμίζεται ότι ο Ροχανί υπήρξε πρωτεργάτης της συμφωνίας του 2015 και υποστηρίζει μια επιστροφή της Τεχεράνης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Πάντως ο πρόεδρος δεν μπορεί να μπλοκάρει την εφαρμογή της απόφασης, καθώς τον τελικό λόγο έχει ο θρησκευτικός ηγέτης αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

kathimerini.gr

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα