30.5.2020
Η Λιβύη βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας κλιμάκωσης της ένοπλης αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο κύριων εσωτερικών δυνάμεων – της Κυβέρνησης της Εθνικής Συμφιλίωσης (GNA) με επικεφαλής τον Faiz Saraj και του Εθνικού Στρατού της Λιβύης (LNA) υπό την ηγεσία του στρατάρχη Chalifa Haftar. Υπάρχουν εξωτερικές δυνάμεις πίσω από το GNA και το LNA, όπως σημειώνει η Ιορδανική ιστοσελίδα Al Bawaba, και στην πραγματικότητα, είναι ένα νέο είδος πολέμου μεσολαβητών που εξελίσσεται στην Λιβύη.
Αυτός ο πόλεμος έχει το δικό του γεωοικονομικό πλαίσιο και υπάρχουν επιχειρηματικά συμφέροντα των περιφερειακών δυνάμεων. Οι εταιρείες πετρελαίου και οι κρατικοί υποστηρικτές τους, βλέπουν τεράστιες δυνατότητες στους ανεκμετάλλευτους φυσικούς πόρους της Λιβύης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές εξηγούν την ενεργή παρέμβαση της Τουρκίας στον «θέμα της Λιβύης», μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι η Άγκυρα «ανταλλάσσει την υποστήριξη προς την Al_Wefaq με την αναγνώριση των ενεργειακών της επιδιώξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Μία υπόσχεση εκπλήρωσης υποχρεώσεων που εκτιμάται σε 25 δισεκατομμύρια δολάρια παγωμένων τουρκικών κατασκευαστικών συμβολαίων στη χώρα», σύμφωνα με την Al Bawaba.
Ο Tim Eaton, ανώτερος συνεργάτης στο Chatham House, μια δεξαμενή σκέψης του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι τα πρόσφατα γεγονότα έχουν δείξει «πόσο η τουρκική υποστήριξη για το GNA άλλαξε την ισορροπία δυνάμεων στον πεδίο». Οι μάλλον υψηλού προφίλ πρόσφατες στρατιωτικές επιτυχίες των ομάδων πιστών στο Saraj με την ισχυρή τουρκική υποστήριξη με τη μορφή μισθοφόρων και βαρέων όπλων που μεταφέρθηκαν από τη Συρία στη Λιβύη, επέτρεψαν στο GNA να επικεντρωθεί στην εκδίωξη των στρατευμάτων Haftar από τα υπόλοιπα οχυρά LNA στη δυτική Λιβύη.
Ωστόσο, συνεχίζει ο Eaton, η εξάρτηση του Saraz από την τουρκική στρατιωτική υποστήριξη μπορεί να είναι προβληματική μακροπρόθεσμα, τροφοδοτώντας το ιστορικό αντι-τουρκικό συναίσθημα στον αραβικό κόσμο και «ενισχύοντας περαιτέρω την άποψη ότι η Al-Wefaq εξαρτάται αποκλειστικά από εξωτερική υποστήριξη».
Με τη σειρά του, ο Federico Borsari, εμπειρογνώμονας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο Ιταλικό Ινστιτούτο Διεθνών Μελετών Πολιτικής (ISPI), πιστεύει ότι η πιο ενεργή συμμετοχή της Τουρκίας στη Λιβύη, θα μπορούσε να διεγείρει περαιτέρω στρατιωτικές υποχρεώσεις από τους ξένους ανταγωνιστές της Άγκυρας, γεγονός που αποτελεί επικίνδυνη κλιμάκωση της ένοπλης σύγκρουσης. Σύμφωνα με τον Barsari, ο Covid-19 μπορεί να είναι ο «δομικός μετατροπέας του παιχνιδιού» στη Λιβύη. Περισσότεροι από 370 χιλιάδες άνθρωποι εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της χώρας και 213 χιλιάδες πολίτες παραμένουν στις περιοχές που διεξάγονται συγκρούσεις. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτηρίζει τη Λιβύη μία από τις χώρες με τον υψηλότερο κίνδυνο ανεξέλεγκτης ταχείας εξάπλωσης κορωνοϊού. Η οικονομική κατάσταση στην κάποτε θεωρούμενη κοινωνικά ευημερούσα χώρα της Βόρειας Αφρικής, παραμένει εξαιρετικά δύσκολη στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας πανδημίας και των ιστορικών χαμηλών τιμών πετρελαίου. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι η ήδη ευάλωτη οικονομία της Λιβύης θα μειωθεί κατά 12% περισσότερο το 2020, καθώς τα έσοδα από το πετρέλαιο εξαντλούνται και ο κόσμος εισέρχεται σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης.
Να σημειώσουμε ότι στη Λιβύη ξεδιπλώθηκε μια εκ μακρόθεν αντιπαράθεση μεταξύ της Τουρκίας, η οποία υποστηρίζει τον σχηματισμό του GNA και έστειλε χιλιάδες Σύρους μισθοφόρους Ισλαμιστές στο λιβυκό μέτωπο και τις αραβικές μοναρχίες του Περσικού Κόλπου, εκ των οποίων τα Ενωμένη Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), το Αμπού Ντάμπι προμηθεύει τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης, μεταξύ άλλων, με μαχητικά αεροσκάφη.
Η Τουρκία έστειλε χιλιάδες Σύρους μισθοφόρους στη Λιβύη από τους al-Mutasim, τις Ταξιαρχίες Σουλτάνου Μουράτ, Σούκουρ αλ-Σαμάλ και άλλες ομάδες που δραστηριοποιούνται στη βορειοδυτική Συρία. Το καθεστώς κατάπαυσης του πυρός της Άγκυρας που ιδρύθηκε στο Συριακό Idlib, προσπαθεί να μεταφέρει επιπλέον δυνάμεις από τη Συρία στη Λιβύη. Εκτός από τους μισθοφόρους της «Συριακής ένοπλης αντιπολίτευσης» και τα βαρέα όπλα (οχήματα μάχης πεζικού ACV-15, αντιαεροπορικά συστήματα 35 mm, τζιπ, Τ-155 ,Φιρτίνα κ.λπ.), η Τουρκία είχε προηγουμένως αναπτύξει έναν αριθμό «στρατιωτικών συμβούλων» στην Τρίπολη. Σύμφωνα με τα αραβικά μέσα ενημέρωσης, αυτοί είναι αξιωματικοί των ειδικών δυνάμεων του στρατού, καθώς και μια ομάδα υπαλλήλων του Εθνικού Οργανισμού Πληροφοριών (MİT) της Τουρκίας.
Ο στρατηγός Haftar απολαμβάνει την υποστήριξη της Ρωσίας, της Αιγύπτου, της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ. Στην πλευρά του GNA, του Saraj είναι η Τουρκία και το Κατάρ.
Το LNA υπέστη μια σειρά ήττες στο μέτωπο της Λιβύης, χάνοντας, ιδίως, τον έλεγχο της αεροπορικής βάσης al-Vatiya, 140 χλμ νότια της Τρίπολης, όπου υπήρχε ένα εντυπωσιακό οπλοστάσιο όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων που παραδόθηκε από τα συγκροτήματα ΗΑΕ «Shell-C1». Αυτό αναγκάζει τις δυνάμεις του Haftar να κινηθούν προς μια πιο αποφασιστική δράση εναντίον της Τουρκίας και του PNS.
Οι αεροπορικές δυνάμεις του Εθνικού Στρατού της Λιβύης προετοιμάζουν επιθέσεις σε τουρκικούς στόχους στην Λιβύη τις επόμενες ώρες, θα δείτε τη μεγαλύτερη αεροπορική εκστρατεία στην ιστορία της Λιβύης, δήλωσε ο Sakra al-Jarusha, διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας LNA, που προειδοποίησε ότι όλες οι θέσεις και τα συμφέροντα της Τουρκίας σε όλες τις πόλεις της Λιβύης, είναι νόμιμοι στόχοι για τα αεροσκάφη μας και καλούμε τον άμαχο πληθυσμό να μείνει μακριά από αυτά.
Τα γεγονότα στη Λιβύη αναπτύχθηκαν ραγδαία. Πρώτον, στις 18 Μαΐου, τα στρατεύματα του Χαφτάρ έχασαν τον έλεγχο της αεροπορικής βάσης Al-Vatiya νότια της Τρίπολης, αφήνοντάς το βιαστικά υπό την πίεση των σχηματισμών GNA. Στις 20 Μαΐου, η διοίκηση του LNA ανακοίνωσε τη μονομερή απόσυρση των δυνάμεών της από την πρώτη γραμμή κατά μήκος της περιμέτρου της πρωτεύουσας της Λιβύης, όπου βρίσκεται το GNA, για 2-3 χιλιόμετρα ως ένδειξη καλής θέλησης πριν από το τέλος του ιερού μήνα των Μουσουλμάνων Ραμαζάνι (23 Μαΐου) και έναρξη των εορτών του Eid al-Fitr (Eid al Adha). Ωστόσο, η εκεχειρία που πρότεινε ο Haftar απορρίφθηκε από τον Saraz. Το GNA είπε ότι με αυτόν τον τρόπο ο διοικητής του LNA προσπαθεί να καλύψει τις τελευταίες στρατιωτικές του αποτυχίες.
Στο τέλος της περασμένης εβδομάδας, ο Haftar υποσχέθηκε να συνεχίσει τον αγώνα ενάντια στην Τουρκία και τον σύμμαχό της GNA. Ο Λίβυος διοικητής κοινοποίησε τα μελλοντικά του σχέδια σε μια δήλωση προς τους κατοίκους της χώρας της Βόρειας Αφρικής με την ευκαιρία των εορτών του Eid al-Fitr. Ο διοικητής του LNA είπε ότι η τζιχάντ (ιερός πόλεμος) των ενόπλων δυνάμεων για την αποκατάσταση της ασφάλειας και της σταθερότητας της Λιβύης θα συνεχιστεί. Κάλεσε επίσης τα στρατεύματά του να πολεμήσουν τον «αποικισμό» από την Τουρκία μέχρι να επιτευχθεί η νίκη.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΗΣ
