του Κ.ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Προς το παρόν έχουμε την πολυτέλεια να αντιδικούμε – ενίοτε και με τρόπο αδόκιμο και άκομψο – για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται ο καθένας από μας την σύγχρονη βιολογική κατάρα του κορωνοϊού, τις πραγματικές αλλά και τις πιθανολογούμενες επιπτώσεις της, τα μέτρα που αποσκοπούν στην ελεγχόμενη επιβράδυνση των ρυθμών της εξάπλωσής της…
Όλα αυτά ωστόσο δεν είναι τίποτε περισσότερο, παρά μονάχα η ιδιότυπη και αυτονόητη άμυνα των κοινωνιών που θεωρούσαν ότι σε αυτό το επίπεδο τουλάχιστον υπήρχε αδιαμφισβήτητο κεκτημένο, και αίφνης διαπιστώνουν ότι η ανθρωπότητα επί της ουσίας είναι ανοχύρωτη, και αυτό που επιχειρεί είναι να διαχειριστεί με σχετική αξιοπρέπεια την άμυνά της.
Προφανώς αυτή η προσπάθεια δεν αποκόπτεται από την συνολική καθημερινότητα των πολιτών, και τα πολιτικά κέντρα που την συντονίζουν, δεν την αποσυνδέουν από την συνολική πολιτική διαχείριση που ασκούν, και η οποία διαχείριση διαθέτει ταυτότητα, είναι απολύτως στοχευμένη, ανέκαθεν επιδίωκε και θα συνεχίσει να προσβλέπει στον συνδυασμό του τερπνού με το ωφέλιμο, αναφορικά με την προώθηση συγκεκριμένων πολιτικών, την εξυπηρέτηση συγκεκριμένης ομάδας συμφερόντων, και την προσαρμογή των μηχανισμών της διοίκησης σε λογικές περιστολής της ίδιας της Δημοκρατίας.
Σε αυτό το εν δυνάμει ασταθές και εξόχως αντιφατικό περιβάλλον, η κατ’ αρχήν αυτονόητη στάση, είναι η πειθαρχημένη συμπεριφορά των πολλών, σε ένα πλαίσιο συμπεριφορών που θεωρούν ότι συμβάλουν στην επιβράδυνση της εξάπλωσης του προβλήματος.
Η επίσης αυτονόητη συνέπεια, είναι η εμφάνιση διάφορων “φυντανιών”, που με εργαλείο τους εξυπνακισμούς και την συνωμοσιολογία, θεωρούν ότι τα πάντα μπορούν να τεθούν υπό αμφισβήτηση και διεκδικούν ένα ρόλο σε ένα φαντασιακό ψευδοκίνημα, απολύτως θνησιγενές, πολιτικά ρηχό, κατά συνέπεια αποπροσανατολιστικό και εν τέλει επικίνδυνο.
Η αντικειμενική βάση για την συνύπαρξη αυτών των δύο «τάσεων» μέσα στην κοινωνία, αλλά και για την ικανότητα της μιας να τροφοδοτεί την άλλη, είναι υπαρκτή.
- Πρωταρχικά την οριοθετεί ο διάχυτος φόβος. Ένα συναίσθημα εντελώς πραγματικό και απολύτως βάσιμο, διότι εκεί που το πρόβλημα ξέφυγε, παρελαύνουν φέρετρα. Και όσο δεν είναι διασφαλισμένη η δυνατότητα άμεσης ανακοπής αυτού του εφιάλτη, υπάρχει σοβαρό ζήτημα που ουδείς λογικός άνθρωπος μπορεί να το παραβλέψει.
- Την ισχυροποιεί η αναπάντεχη προσγείωση στην ωμή πραγματικότητα, που θυμίζει στους πάντες πως «όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια ο Θεός γελά», πως τίποτε δεν είναι δεδομένο, πως δεν υφίστανται απόλυτα κεκτημένα, και πως όσα βήματα μπροστά και αν κάνει η ανθρωπότητα, δεν έχουν την δύναμη να κρίνουν την πρωτιά, αλλά το μοναδικό που μπορούν να προσδιορίσουν είναι το πόσο πίσω θα βρίσκεται από το αναπάντεχο, το απροσδόκητο, το αιφνίδιο που πάντα θα διατηρεί το δικαίωμα του «πρώτου λόγου».
- Και φυσικά την συνύπαρξη αυτών των αντιφατικών τάσεων μέσα στην κοινωνία, την τροφοδοτεί και την αναπαράγει η διαχρονική αναξιοπιστία του πολιτικού συστήματος, και η προθυμία του πολιτικού προσωπικού να είναι επίορκο αναφορικά με τις προτεραιότητες που υιοθετεί και την μεθοδολογία που εφαρμόζει, στην κατά κανόνα πλημμελή άσκηση των καθηκόντων του.
Κάπου εδώ όμως τελειώνουν οι διαπιστώσεις, διότι οι προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η επιστήμη, η πολιτική εξουσία και εν τέλει η ίδια η ανθρωπότητα, είναι αμείλικτες.
- Είμαστε κοντά ή απέχουμε πολύ από την πολυπόθητη λύση που θα δώσει ένα τέλος στον εφιάλτη;;;
- Είναι γνωστή η φόρμουλα της λύσης και αν ναι, τότε ποιος και από που αντλεί την δύναμη να την κρατά κλειδωμένη σε ένα συρτάρι όταν η ανθρωπότητα καταμετρά νεκρούς και η επόμενη μέρα δεν ξέρουμε τι ακριβώς επιφυλάσσει;;;
- Είναι τα μέτρα που παίρνονται τα ενδεδειγμένα ή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα πρωτοφανές πάρτι προσχηματικότητας, το οποίο δεν δίνει δεκάρα τσακιστή για την επιβράδυνση των ρυθμών επέλασης του ιού, και το μοναδικό για το οποίο νοιάζεται είναι η αξιοποίηση της συγκυρίας για την περιστολή των ελευθεριών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών;;;
Οι εύκολες απαντήσεις είναι κατά κανόνα ανεύθυνες απαντήσεις. Και η εύκολη στοίχιση πίσω από ανεύθυνες απαντήσεις, δημιουργεί στρατιές ανόητων και αφελών, που είναι ευάλωτοι στην ματαιοδοξία των κάθε λογής σαλτιμπάγκων.
Οι απόπειρες προσομοίωσης της σύγχρονης πρόκλησης με τις πανδημίες του περασμένου αιώνα, είναι καταφανώς αφελείς αφού δεν συνυπολογίζουν τα άλματα που έχουν συντελεστεί στην έρευνα, στην τεχνολογία και στην επιστήμη γενικότερα, και έτσι δεν αντέχουν σε σοβαρή κριτική. Είναι εκ των πραγμάτων ανάξιες ακόμη και για να αποτελούν μέρος σε οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση.
Αφελής και καταφανώς επικίνδυνη, είναι και η μπακαλίστικη λογική που επιμένει να συναρτά το πρόβλημα με μια απλή ανάγνωση αριθμών, και προσπερνά το κύριο που είναι η γεωμετρική πρόοδος αύξησης του ρυθμού «παραγωγής» θυμάτων, σε περιβάλλον ανεξέλεγκτης επέλασης του ιού. Πρόκειται για τον ορισμό της ανευθυνότητας εκ μέρους όλων εκείνων που θεωρούν ότι μπορούν να επιλύσουν μια σύνθετη αλγεβρική εξίσωση περισσότερων του ενός αγνώστων, με μπακαλίστικη αριθμητική, και μάλιστα ξεχνώντας να συνυπολογίσουν τα μισά κρατούμενα στην αφαίρεση.
Η λύση προφανώς δεν είναι η άκριτη αποδοχή των μέτρων που προτείνονται. Αλλά η μάχη δεν δίνεται στην ανευθυνότητα της απειθαρχίας. Μια τέτοια προτροπή είναι μια εγκληματική προτροπή και ως τέτοια θα πρέπει να στηλιτεύεται από το σύνολο της κοινωνίας.
- Η μάχη θα πρέπει να δίνεται στην κριτική πειθαρχία στην εφαρμογή των μέτρων, διότι όταν έρθει η ώρα του ταμείου, δεν μπορεί να μπαίνει στο ίδιο τσουβάλι η υπευθυνότητα με τον σαλτιμπαγκισμό…
Κριτική πειθαρχία σημαίνει υπευθυνότητα στην προσέγγιση. Και υπεύθυνη είναι η προσέγγιση που διεκπεραιώνεται θεσμικά σε όσους έχουν κάτι να πουν γιατί αυτό προκύπτει από την επιστημοσύνη τους και την εξειδίκευσή τους. Θεσμική προσέγγιση βεβαίως ΔΕΝ είναι η διαδικτυακοί αλαλαγμοί που κυνηγούν τα «μπράβο» και τα «ζήτω». Αυτά στην επιεικέστερη των περιπτώσεων συνιστούν εγκληματική ανευθυνότητα και μάλιστα χωρίς ελαφρυντικά.
- Η μάχη επίσης θα πρέπει να δίνεται στην πολιτική ισχυροποίηση του πολίτη. Ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι μακρύς. Δεν θα τελειώσει την επομένη της ανάκλησης των περιοριστικών μέτρων. Πολλά από αυτά άλλωστε δεν πρόκειται να ανακληθούν ποτέ και άλλα ακόμη και αν ανακληθούν, έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί ως πρόπλασμα καινούριων σύνθετων και επώδυνων, που ήδη σχεδιάζονται στα σκοτεινά γραφεία των επιτελείων.
Αυτή η μάχη είναι πολύ πιο σύνθετη, πολύ πιο επίπονη, και δεν μπορεί να εκφυλίζεται σε ανέξοδες φλυαρίες απ’ όσους συνειδητοποίησαν όψιμα την κατάλυση του Συντάγματος, έναντι ενός συστήματος δικαστικής εξουσίας που νομιμοποίησε και απενοχοποίησε τους συνταγματικούς βιαστές και τον ίδιο τον βιασμό.
Η επίθεση που πρόκειται να ακολουθήσει θα είναι συντονισμένη… Θα είναι διεθνής… Θα είναι πολλαπλών μετώπων επίθεση… Θα σηματοδοτήσει ανατροπές που μόνο με πολιτικές ανατροπές μπορούν να ανακοπούν… Γι’ αυτό και η αντιμετώπισή της, θα είναι μια εξόχως πολιτική διεργασία.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι πολίτες χρειάζεται να ισχυροποιηθούν πολιτικά, και όχι να στέλνονται μαζικά στην αγκαλιά του Μορφέα με πανηγυρτζίδικες και νομικίστικες ψευδαισθήσεις.
Όχι μονάχα γιατί αυτό που έρχεται μετά τον κορωνοϊό θα είναι Αρμαγεδδόνας… Αλλά γιατί παράλληλα με αυτό, κανείς δεν ξέρει και τίποτε δεν μπορεί να αποκλείσει την αιφνίδια απώλεια κάθε ελέγχου ως προς την τρέχουσα εξέλιξη.
Οι δυτικές κοινωνίες δεν μπορούν να αντέξουν κανενός είδους υπέρβαση της ανοχής τους σε μια εξέλιξη που θα σηματοδοτήσει ανεξέλεγκτη εξάπλωση του ιού άρα και ανεξέλεγκτη παραγωγή νεκρών.
Θα κατακρημνιστούν θεσμοί, συγκροτημένα συστήματα και μοντέλα εξουσίας, σχεδιασμοί, διακρατικές δομές, μοντέλα συμμαχικών σχέσεων. Τίποτε δεν είναι τόσο απλό όσο πιστεύουν οι γυρολόγοι του διαδικτύου που επιμένουν να κάνουν πολιτική, χωρίς πολιτική σκέψη και με πλεόνασμα σε κραυγές και συνθήματα ευκαιρίας.
Γι’ αυτό τονίσαμε και χθες, το επαναλαμβάνουμε και σήμερα πως η κοινωνία οφείλει να δώσει απάντηση στα διλήμματα που σχετίζονται με την ίδια την επιβίωσή της, και πως – όπως αντιλαμβάνεται κανείς – εδώ ακριβώς βρίσκεται και η πραγματική πρόκληση για τον Έλληνα πολίτη που εντέχνως και με την συνεπικουρία των αφελών, του πλασάρουν την ιδέα του «κρατούμενου» ή του «φυλακισμένου».
Αυτή η ανοησία, δεν είναι απλώς ο ορισμός της φαιδρότητας. Είναι ένα επικίνδυνο σύνδρομο που αν εδραιωθεί… Αν εμείς πειστούμε πως το πολιτικό μας στοίχημα είναι τα χαμένα Σαββατοκύριακα και η βόλτα του κατοικιδίου, τότε το παιχνίδι θα έχει χαθεί οριστικά και πιθανόν αμετάκλητα.
