του Γαβριήλ Χαρίτου
Πιθανή ημερομηνία εκλογών: 25 Οκτωβρίου
Με μία αιφνιδιαστική κίνηση, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ αποφάσισε την διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού, την προώθηση πρότασης διάλυσης της Κνέσετ, τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης και την εκ νέου προσφυγή στις κάλπες, η ημερομηνία της οποίας υπολογίζεται να είναι είτε η 25η Οκτωβρίου ή η 1η Νοεμβρίου 2022.
Συγκεκριμένα, όπως μεταδίδει η κρατική ισραηλινή τηλεόραση, συγκάλεσε αιφνιδίως απόψε το υπουργικό συμβούλιο για να το ενημερώσει για την απόφασή του αυτή, και στη συνέχεια προέβη σε κατ’ ιδίαν διαβουλεύσεις με τον υπουργό εξωτερικών, Γιαΐρ Λαπίντ, προκειμένου να δρομολογηθούν οι διαδικασίες σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης υπό την πρωθυπουργία του δευτέρου, έως ότου πραγματοποιηθούν οι ερχόμενες πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Στη συνέχεια, προέβησαν σε κοινές δηλώσεις στους δημοσιογράφους.
– Αποψινές δηλώσεις Ναφτάλι Μπένετ και Γιαΐρ Λαπίντ
Ο Ναφτάλι Μπένετ δήλωσε: «Αποφάσισα να ηγηθώ του σχηματισμού κυβέρνησης για το καλό της χώρας. Βγάλαμε το Ισραήλ από μία κρίση. Το τελευταίο διάστημα κάναμε το παν για να διατηρήσουμε αυτήν την κυβέρνηση, κινήσαμε γη και ουρανό. Την περασμένη Παρασκευή πραγματοποίησα σειρά συζητήσεων με παράγοντες των υπηρεσιών ασφαλείας και του χώρου της δικαιοσύνης και μου κατέστη σαφές ότι εάν εντός των επομένων δέκα ημερών δεν ψηφισθεί η παράταση της ισχύος των ισχυουσών νομοθετικών ρυθμίσεων σχετικά με το ειδικό καθεστώς που διέπει τους εβραϊκούς οικισμούς στην Δυτική Όχθη, η χώρα θα εισέλθει ουσιαστικά σε συνταγματικό χάος – γεγονός που δεν θα επέτρεπα να συμβεί». Σχετικά με τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης υπό την ηγεσία του Γιαΐρ Λαπίντ, που θα οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, ο Ναφτάλι Μπένετ δήλωσε ότι «θα σταθεί στο πλευρό του και θα πράξει το παν για να πετύχει στην ενάσκηση των υπηρεσιακών καθηκόντων του».
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο νυν υπουργός εξωτερικών και μελλοντικός υπηρεσιακός πρωθυπουργός της χώρας, Γιαΐρ Λαπίντ, ο οποίος ευχαρίστησε στον Ναφτάλι Μπένετ «που έθεσε το εθνικό συμφέρον πάνω από το προσωπικό», προσθέτοντας ότι «δεν πρόκειται να αφήσουμε ομιχλώδεις δυνάμεις να μας διχάσουν» και ότι «η συνεργασία του με τον Μπένετ θα βρει κι άλλους τρόπους να συνεχιστεί στο μέλλον».
– Διάλυση της Κνέσετ την ερχόμενη εβδομάδα
Την ερχόμενη εβδομάδα θα εισαχθεί προς ψήφιση ενώπιον της Ολομέλειας της Κνέσετ πρόταση νόμου για την διάλυσή της και την προσφυγή στις κάλπες. Μετά την έγκριση της πρότασης, αναμένεται να ανακοινωθεί η σύνθεση της υπηρεσιακής κυβέρνησης υπό τον Γιαΐρ Λαπίντ. Ωστόσο, η ισραηλινή νομοθεσία δεν απαγορεύει και στην αντιπολίτευση να υποβάλει αντίστοιχη πρόταση διάλυσης της Κνέσετ, ή ακόμα και να προτείνει να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση συνεργασίας υπό άλλη σύνθεση, προκειμένου η κοινοβουλευτική θητεία της παρούσας Κνέσετ να συνεχιστεί και να μην γίνει προσφυγή στις κάλπες. Παρ’ όλα αυτά, από τις δηλώσεις του τέως πρωθυπουργού και νυν αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το σενάριο του σχηματισμού νέας κυβέρνησης κατά την παρούσα κοινοβουλευτική θητεία ουσιαστικά αποκλείεται.
– Δηλώσεις Βενιαμίν Νετανιάχου
Ο Βενιαμίν Νετανιάχου, αμέσως μετά την γνωστοποίηση της απόφασης του Ναφτάλι Μπένετ να διαλυθεί η κυβέρνηση, δήλωσε σε βίντεό του που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η παράταξή του είναι έτοιμη να αναλάβει την εξουσία μετά την νίκη της στις επερχόμενες εκλογές, λέγοντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Απόψε ζούμε μία σημαντική εξέλιξη για τα εκατομμύρια Ισραηλινών πολιτών. Ύστερα από έναν ολόκληρο χρόνο αγώνα της αντιπολίτευσης και ύστερα από έναν χρόνο που υπέφεραν οι πολίτες της χώρας, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η πιο αποτυχημένη κυβέρνηση στην Ιστορία της χώρας, η παρούσα κυβέρνηση, περαιώνει την πορεία της. Μία κυβέρνηση που εξαρτιόταν από υποστηρικτές της τρομοκρατίας, που ξεπούλησε την προσωπική ασφάλεια των πολιτών μας, που ανέβασε το κόστος ζωής σε επίπεδα που ποτέ δεν ξαναζήσαμε, που επέβαλε περιττούς φόρους, που μειοδότησε του εβραϊκού χαρακτήρα του κράτους μας. Η κυβέρνηση αυτή πάει σπίτι της. Εγώ και τα μέλη του κόμματός μας θα σχηματίσουμε μία κυβέρνηση ευρείας εθνικής συναίνεσης υπό την ηγεσία του Λικούντ. Μία κυβέρνηση που θα φροντίσει για το καλό το δικό σας, πολίτες του Ισραήλ, χωρίς καμία απολύτως εξαίρεση. Μία κυβέρνηση που θα μειώσει τους φόρους, θα μειώσει τις τιμές και θα διευρύνει τον κύκλο των σχέσεων ειρήνης με τους γείτονές μας και κυρίως, θα επιστρέψει στους πολίτες της χώρας την υπερηφάνειά τους, να βγουν στους δρόμους ξανά με το κεφάλι ψηλά. Με τη βοήθεια του Θεού, θα πετύχουμε», κατέληξε.
– Δεν αναβάλλεται προς το παρόν η συνάντηση Λαπίντ-Τσαβούσογλου την ερχόμενη Πέμπτη
Όσον αφορά στην επίσκεψη του υπουργού εξωτερικών Γιαΐρ Λαπίντ στην Τουρκία την ερχόμενη Πέμπτη, δεν ανακοινώθηκε καμία πληροφορία μέχρι τώρα που να την αναιρεί. Όπως είχε ανακοινωθεί στα ισραηλινά ΜΜΕ, που επικαλούνταν διπλωματικές πηγές του ισραηλινού υπουργείου εξωτερικών, στην επικείμενη συνάντηση Λαπίντ-Τσαβούσογλου, κατά την επικείμενη συνάντησή τους θα κατέληγαν στην ημερομηνία επανατοποθέτησης του Τούρκου πρέσβη στο Τελ Αβίβ και αντιστοίχως, του Ισραηλινού ομολόγου του στην Άγκυρα.
– Δεν αναβάλλεται η επίσκεψη Μπάιντεν στο Ισραήλ τον ερχόμενο Ιούλιο
Όσον αφορά στην πραγματοποίηση ή μη της επικείμενης επίσκεψης του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν, στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη στις 13 και 14 Ιουλίου, ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, Τόμας Νάιντς, απαντώντας απόψε σε σχετική ερώτηση της εφημερίδας Israel Hayom, δήλωσε ότι οι πολιτικές εξελίξεις δεν πρόκειται να μεταβάλουν το πρόγραμμα της επίσκεψης του Αμερικανού Προέδρου τόσο στο Ισραήλ και στην Παλαιστινιακή Αρχή και μετέπειτα στη Σαουδική Αραβία, όπως πρόσφατα ανακοινώθηκε.
– Αναδιανομή καθηκόντων στην υπηρεσιακή κυβέρνηση
Όπως ορίζει η συμφωνία σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας Μπένετ-Λαπίντ, σε συνάρτηση με τις συγκυρίες που διαμορφώθηκαν, της υπηρεσιακής κυβέρνησης θα ηγείται ο Γιαΐρ Λαπίντ. Ωστόσο, το ειδικό χαρτοφυλάκιο του υπουργείου εξωτερικών που σχετίζεται με το Ιράν, θα συνεχίσει να το διαχειρίζεται ο Γιαΐρ Λαπίντ, παραλλήλως με τα υπηρεσιακά πρωθυπουργικά του καθήκοντα. Αντιπρόεδρος της υπηρεσιακής κυβέρνησης θα είναι ο Ναφτάλι Μπένετ, χωρίς συγκεκριμένες αρμοδιότητες.
– Διαδικασία καθορισμού της ημερομηνίας των εκλογών
Η ισραηλινή εκλογική νομοθεσία προβλέπει ότι οι εκλογές μπορούν να πραγματοποιηθούν «μετά την πάροδο τουλάχιστον 90 ημερών από την διάλυση της Κνέσετ». Με βάση το συγκεκριμένο δεδομένο, αλλά και εξ αιτίας των επερχόμενων θρησκευτικών αργιών της Εβραϊκής Πρωτοχρονιάς τον ερχόμενο Οκτώβριο, η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή της Κνέσετ έχει την δυνατότητα να ορίσει ότι οι βουλευτικές εκλογές μπορούν να πραγματοποιηθούν όχι νωρίτερα από τις 25 Οκτωβρίου. Δεν αποκλείεται ωστόσο οι εκλογές να πραγματοποιηθούν την 1 Νοεμβρίου 2022.
– Αντιδράσεις των κομμάτων της συμπολίτευσης
Ποικίλες είναι οι αντιδράσεις των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων που υποστήριξαν στην κυβέρνηση Μπένετ-Λαπίντ.
Σε ενδοκομματικό επίπεδο, το γεγονός ότι ο Ναφτάλι Μπένετ δεν ενημέρωσε προηγουμένως για την απόφασή του περί διάλυσης της κυβέρνησης στενούς του κομματικούς συνεργάτες, φέρεται να προκάλεσε δυσαρέσκεια. Συγκεκριμένα, από το περιβάλλον του σημαίνοντος στελέχους του κόμματος «Γιεμίνα» και υπουργού δικαιοσύνης, Αγιέλετ Σιακέντ, φέρεται να εκφράστηκαν έντονες διαμαρτυρίες, τονίζοντας το γεγονός ότι ενώ εκείνη βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη στο Μαρόκο, πληροφορήθηκε τις εξελίξεις από το πρωθυπουργικό περιβάλλον τηλεφωνικώς. Πηγές που επικαλούνται τα τοπικά μέσα υποστηρίζουν ότι οι υπουργοί της κυβέρνησης πληροφορήθηκαν για πρώτη φορά την απόφαση του πρωθυπουργού να διαλύσει την κυβέρνηση λίγα λεπτά προτού οι Μπένετ και Λαπίντ προβούν σε κοινές δηλώσεις.
Ο ηγέτης του αραβικού κόμματος Ράαμ, Μανσούρ Αμπάς, δήλωσε ότι «πετύχαμε για πρώτη φορά να συμμετέχουμε στην πολιτική ζωή της χώρας από την πλευρά της συμπολίτευσης» και πρόσθεσε: «Αυτό είναι μόνο η αρχή και ήδη έχουμε πετύχει πολλά. Ευχόμαστε να αποτελέσουμε μέρος και της επόμενης κυβέρνησης που θα συσταθεί».
Ο υπουργός άμυνας, Μπένι Γκαντς, σχολιάζοντας τις εξελίξεις δήλωσε ότι «περίοδο αστάθειας και αβεβαιότητας δεν είναι καλό για τη χώρα», προσθέτοντας ότι «και αυτές τις περιστάσεις θα τις αντιμετωπίσουμε με αποφασιστικότητα με σκοπό να θέσουμε το Ισραήλ και τους πολίτες του πάνω από όλα». «Απόψε δυστυχώς κλείνει το κεφάλαιο της κυβέρνησης της αλλαγής. Μία κυβέρνηση, η οποία κατά τη διάρκεια της ενιαύσιας θητείας της έκανε πάρα πολλά προς το συμφέρον της ισραηλινής κοινωνίας, προς το συμφέρον της ασφάλειας του κράτους και που ενίσχυσε την συνεκτικότητα της πατρίδας μας – κάτι που θα συνεχίσει να πράττει και κατά την επερχόμενη μεταβατική περίοδο», κατέληξε.
Η επικεφαλής του κεντροαριστερού Κόμματος των Εργατικών, υπουργός μεταφορών και συγκοινωνιών, Μεράβ Μιχαέλι δήλωσε: «Η κυβέρνηση της αλλαγής άρχισε να επιστρέφει το Κράτος του Ισραήλ στα χέρια των πολιτών του και έφερε κοντά ποικίλες ομάδες της κοινωνίας που άλλοτε τηρούσαν αποστάσεις μεταξύ τους. Ευχαριστώ όλους τους κυβερνητικούς μου εταίρους που εργαστήκαμε για αυτό και είμαι βέβαια ότι θα συνεχίσουμε να οδηγούμε το Κράτος του Ισραήλ ξανά σε απάγγειο λιμάνι».
Γαβριήλ Χαρίτος – Ιερουσαλήμ – 20/6/2022