Σενάριο εξαγωγής ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη
Σύμφωνα με πληροφορίες που ανακοίνωσε το ισραηλινό ΥΠΕΞ, το Ισραήλ και η Κυπριακή Δημοκρατία κατέληξαν σε συμφωνία για εξαγωγή ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω αγωγού στην Κύπρο όπου θα κατασκευαστούν -σε δεύτερο χρόνο- εγκαταστάσεις υγροποίησής του για μετατροπή σε LNG. Το πλάνο, σύμφωνα πάντα με την ίδια πηγή, είναι το παραγόμενο LNG να εξαχθεί εν συνεχεία στην Ευρώπη.
Κατ’ αρχάς, είναι πρόδηλο ότι η νέα αυτή συμφωνία αποτελεί το τελευταίο καρφί στο φέρετρο του EastMed. Στις 07/03/2023 γράφαμε επ’ αυτού ότι «ο EastMed ουδέποτε υπήρξε «στρατηγική επιλογή» του Ισραήλ, ακόμη και του ίδιου του Νετανιάχου, που είναι ο μόνος που πίεσε για τον αγωγό, ως έργο φυσικής διασύνδεσης του Ισραήλ με τη Δύση, σύμφωνα με ομολογία του Αμερικανού Ανώτερου Σύμβουλου Ενεργειακής Ασφάλειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ -και αρχιτέκτονα του χάρτη Μπάιντεν-, Άμος Χόκσταϊν (περισσότερα ΕΔΩ)».
Στο ίδιο άρθρο μας τονίστηκε ότι «οι ΗΠΑ ήδη από το 2014 ήταν πρόδηλο ότι δεν είχαν στα σχέδιά τους για την ευρύτερη περιοχή τον αγωγό (1 και 2)… Από τις δημόσιες τοποθετήσεις των Αμερικανών αξιωματούχων -μηδενός εξαιρουμένου, πλην ίσως του π. ΥΠΕΞ Μ. Πομπέο η οποία έγινε για το ισραηλινό ακροατήριο-, πουθενά δεν προκύπτει ότι ο EastMed υπήρξε μέρος των ενεργειακών σχεδιασμών τους. Το non-paper ήταν απλώς το κερασάκι στην τούρτα…»
H πρώτη ταφόπλακα στον αγωγό EastMed (ο οποίος είναι πρόδηλο ότι λάμπει δια της απουσίας του ΚΑΙ από τον γνωστό χάρτη Μπάιντεν [1 και 2]) ήταν λοιπόν το αμερικανικό non-paper με πρωτεργάτη του τον Άμος Χόκσταϊν. Το non-paper -για την ιστορία- διέρρευσε τον Ιανουάριο του 2022 αλλά εικάζεται ότι είχε διανεμηθεί τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2021 και είχε έντονο τουρκικό άρωμα (1, 2 και 3).
Η δεύτερη ταφόπλακα στον αγωγό ήρθε από τους διαχειριστές του ισραηλινού κοιτάσματος «Λεβιάθαν» (από το οποίο θα ξεκινούσε ο EastMed) οι οποίοι δηλώνουν ότι προτιμούν την λύση του πλωτού τερματικού σταθμού LNG έναντι του EastMed.
Η τρίτη ταφόπλακα ήρθε δια στόματος του Ισραηλινού Πρέσβη στην Αθήνα, Νόαμ Κατς, ο οποίος είπε (12/04/2023) ότι: «Η δέσμευση του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου για την κατασκευή του EastMed, υπάρχει. Είναι διακυβερνητική δέσμευση. Αλλά για ένα πρόγραμμα σαν και αυτό χρειάζεσαι και την επιχειρηματική κοινότητα. Θα πρέπει να δούμε τη βιωσιμότητα αυτού του σχεδίου. Και η βιωσιμότητα είναι υπό εξέταση. Αν αποδειχθεί κερδοφόρα η προοπτική, θα υποστηριχθεί. Ένα περιοριστικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι η Ευρώπη θέλει να απομακρυνθεί από τα ορυκτά καύσιμα. Άρα πρέπει να περιμένουμε να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση βιωσιμότητας του σχεδίου από την επιχειρηματική κοινότητα».
Η τέταρτη και τελευταία ταφόπλακα μπήκε από τον ίδιο τον Μπ. Νετανιάχου ο οποίος προανήγγειλε την συμφωνία κατασκευής αγωγού προς την Κύπρο και μετατροπή του φ/α σε LNG.
Πέραν όμως της έμμεσης εγκατάλειψης του EastMed, με την νέα ισραηλοκυπριακή συμφωνία τίθεται το εξής καίριο ερωτήματα:
Γιατί το Ισραήλ δεν κάνει επί του εδάφους του (ή παράκτια) την μετατροπή σε LNG και κατασκευάζει αγωγό προς την ΚΔ; Μήπως ο αγωγός αυτός αποτελεί το πρώτο τμήμα ενός άλλου που θα ακολουθήσει -μετά την επίλυση του Κυπριακού- και θα καταλήξει μέσω της Κύπρου στην Τουρκία όπως ακριβώς προβλέπει ο χάρτης Μπάιντεν;
Χάρτης Μπάιντεν: Αγωγός φ/α από τα ισραηλινά κοιτάσματα στην Τουρκία που αποτελεί πάγια επιδίωξη της Τουρκίας ως αντιστάθμισμα στον EastMed.
Το iEpikaira στις 9/12/2022 παρουσίασε το παρασκήνιο της προωθούμενης «νέας λύσης» του Κυπριακού με όχημα τα ενεργειακά (με παρέμβαση ΕΕ-ΟΗΕ-ΗΠΑ). Εκεί έγινε εκτενής αναφορά στα πρακτικά της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ (8/9/2016) με θέμα τις εξελίξεις στα ενεργειακά της Αν. Μεσογείου που αφορούν και στον συγκεκριμένο αγωγό. Υπάρχουν όμως και άλλες περιστάσεις όπου Αμερικανοί αξιωματούχοι τονίζουν τη σημασία του για τους ευρύτερους σχεδιασμούς τους. Ενδεικτικά:
–Τον Σεπτέμβριο του 2016 η Ιλένα Ρος-Λέτινεν, πρόεδρος της προαναφερθείσας επιτροπής είπε στον εναρκτήριο λόγο της: «Ήταν σαφές ότι η ενέργεια έχει αναδειχθεί ως βασικό κίνητρο που μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση του Κυπριακού και να τερματίσει την κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία». Πρόσθεσε δε ότι «ένας πιθανός αγωγός που θα μεταφέρει κυπριακό και ισραηλινό φυσικό αέριο προς την Τουρκία θα μπορούσε όχι μόνο να βελτιώσει τις σχέσεις στην περιοχή, αλλά θα μπορούσε στη συνέχεια να διοχετευθεί στην Ευρώπη. Αυτό θα βοηθούσε τους ευρωπαίους φίλους μας να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη ρωσική ενέργεια και να μειώσουν τη ρωσική επιρροή σε αυτόν τον τομέα».
-Στην ίδια επιτροπή κατέθεσε και ο Αμερικανός Ανώτερος Σύμβουλος Ενεργειακής Ασφάλειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άμος Χόκσταϊν ο οποίος είπε μεταξύ άλλων ότι, «για να μπορέσει να συνειδητοποιήσει το οικονομικό όφελος της ενεργειακής ασφάλειας [η Τουρκία], πρέπει να συνάψει συμφωνία με την Κύπρο, γιατί ο αγωγός που θα οδεύει από το Ισραήλ στην Τουρκία περνάει από την ΑΟΖ της Κύπρου. Και πραγματικά ελπίζω και πιστεύω ότι η Τουρκία κατανοεί την κρίσιμη φύση και τη στρατηγική φύση ή το στοιχείο που έχει προστεθεί στις συζητήσεις για το Κυπριακό, δηλαδή την ενέργεια».
-Τον Αύγουστο του 2016σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Bloomberg ο Α. Χόκσταϊν είπε ότι «εάν καταφέρουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία για το μελλοντικό καθεστώς του νησιού [σσ. Κύπρο], ξεκλειδώνουμε όχι μόνο Ισραήλ-Τουρκία, ξεκλειδώνουμε τη μελλοντική παραγωγή και τους προορισμούς της Κύπρου», και συνέχισε «μπορείς να έχεις έναν αγωγό φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας προς την Ευρώπη και μπορείς να έχεις LNG μέσω Αιγύπτου προς την Ευρώπη».
-Τον Ιούνιο του 2016 ο Χόκσταϊν πάλι δήλωνε ότι: «προϋπόθεση για να μπορέσει να φτάσει το ισραηλινό αέριο στην Τουρκία εξαρτάται από την επίλυση του Κυπριακού». μ
Ας έρθουμε όμως σε πιο πρόσφατα γεγονότα. Δύο ημέρες πριν την επίσκεψη του Νίκου Χριστοδουλίδη στο Ισραήλ (10 έως 12/05/2023) και την ανακοίνωση της νέας ισραηλοκυπριακής συμφωνίας που ακολούθησε, ο ίδιο ο Άμος Χόσκταϊν επισκέφθηκε εσπευσμένα τον Μπ. Νετανιάχου.
Θα ήταν υπερβολή λοιπόν εάν λέγαμε ότι ο νέος ισραηλοκυπριακός αγωγός φυσικού αερίου, κρύβει ένοχα μυστικά;
Κλείνοντας, όσον αφορά στον EastMed, το iEpikaira έγραφε από τις 20/12/2020: «Μήπως ο τεχνοοικονομικά αμφισβητούμενος EastMed –κατά παλαιότερη δήλωση των Αμερικανών– αποτελεί το κατ’ εξοχήν εργαλείο που χρησιμοποιείται για να γίνει η μοιρασιά της ΑΟΖ της Αν. Μεσογείου με τους όρους της Άγκυρας [περισσότερα 1 και 2] και με ευρωπαϊκή -κυρίως γερμανική- αλλά και αμερικανική υψηλή επιστασία»;
Με τεσσάρια στην Κύπρο δεν μπορείς να έχεις και απαιτήσεις!