Η ΤΑΜΠΕΛΑ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ

ΑΡΙΑΔΝΗ ΧΑΤΖΗΓΙΩΡΓΗ

Στα καταστήματα, πριν από τα μεγαθήρια σουπερμάρκετ και το ηλεκτρονικό εμπόριο, ο κάθε καταστηματάρχης έβαζε τη σφραγίδα του: το όνομα του μαγαζιού κάτι σήμαινε γι’ αυτόν, ήτανε έμπνευση, ανάμνηση ή αναφορά που έκανε το μαγαζί του μοναδικό. Η τσαχπινιά του ονόματος είχε μεγάλο μερίδιο της επιτυχίας. Το πιο καλό που θυμάμαι είναι το καφενείον “Οι Παυλοκαταραμένοι” που διέσωσε ο Ντίνος Χριστιανόπουλος σ’ ένα μελέτημα. Καλύτερο “μπραντ νέιμ” για τους Θεσσαλονικείς δεν ξαναβγήκε, Απέτυχε ο Απόστολος Παύλος να τους συγκινήσει, για την ακρίβεια λίγο έλειψε να τον πάρουν με τις πέτρες. Όταν ασφαλής πιά κοίταξε πίσω του τη Σαλονίκη από τα υψώματα της Καπουτζίδας, τίναξε τη σκόνη της πόλης από πάνω του και συντετριμμένος, σαν πολιτευτής που δεν τραβάει, τους καταράστηκε για τη λαχτάρα. Ο λαϊκός μύθος δεν λέει τι ακριβώς είπε, αλλά μπορεί ο καθένας -ανάλογα και με την ομάδα του- να υποθέσει.

Μετά από τόσο δράμα για τα μακεδονικά προϊόντα, μετά από τόσες πορείες με ντουντούκες και ξεσηκωτές που δεν σου γέμιζαν το μάτι, θα περίμενε κανείς, οι επαγγελματικοί φορείς της Μακεδονίας (με σημαιοφόρο τη γνωστή μάρκα χαλβά) να έχουν βάλει τα δυνατά τους. Μακεδονία αυθεντική έχουμε, έργα τέχνης έχουμε, ελληνικά γνωρίζουμε, τι άνοστο κατασκεύασμα ήταν αυτό που παρουσίασαν για σήμα; Ένα “Μ” που δεν διαβάζεται, ο υπότιτλος με τον προσδιορισμό “the great”, που μάλλον κομπασμό δηλώνει παρά βεβαιότητα και το “gr” με έντονα γράμματα για να πιάσουμε το υπονοούμενο. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα για το «Μ» ήταν ότι περίσσεψαν μερικά σχέδια από το γραφίστα του σήματος της Νέας Δημοκρατίας με τα σπασμένα τζάμια και είπε να τα αλλάξει λίγο για να μην πάνε χαμένα. Το δεύτερο, δεν το έδειξαν και σε κανένα άνθρωπο με λίγο γούστο, στη μαμά τους, στη σύζυγο, σε κάποιον… Θα πάει λέει για κατοχύρωση… Τρομάρα μας. Έχε γειά χαλβά με τη σφραγίδα γνησιότητας με το σπασμένο «Μ». Φαντάζομαι τους καταναλωτές στην Αυστραλία πόσο θα χαίρονται που αγοράζουν προϊόν από τη Μακεδονία, όχι αυτή που ξέρουν όλοι, αλλά αυτή που οι κακοί Έλληνες τη στερούν από αυτή που ξέρουν όλοι, κι έχουν την ελαφρότητα να την παινεύουνε για  “great”, το πιάσατε, το φοβερό υπονοούμενο, πάνε να καπηλευτούν οι Έλληνες τον Αλέξανδρο τον “great”. Tζι Αρ, κυρίες και κύριοι και όχι Μου Κου που γράφουν οι πινακίδες από τα αμέτρητα αυτοκίνητα που κατεβαίνουν Σάββατο πρωί στην Τσιμισκή για ψώνια.

Aπό τόσα αριστουργήματα της τέχνης των Μακεδόνων, τίποτα δεν τους φάνηκε αρκετά καλό για να κλέψουν κάτι, ένα κάτι, που να το έχει σκεφτεί και να το έχει δουλέψει άνθρωπος; Από την ελληνική γραφή που βρίσκεται στις αρχαίες μακεδονικές επιγραφές πάλι τίποτα δεν τους άρεσε; Kανένα “Μ” ή η λέξη ολόκληρη, δεν είναι ντροπή, δικιά μας είναι. Και επιπλέον, στις επιγραφές τα γράμματα διαβάζονται! Το Μ των επιγραφών το καταλαβαίνεις για Μ, όχι για κάτι σαν λάμδα που ετοιμάζεται να πέσει, ή σαν γερμένο δέντρο που του έβαλαν υποστήλωμα.

Τέλος, σε μια χώρα που οι κάτω των 40 γνωρίζουν εξαιρετικά αγγλικά,  το Macedonia the great είναι άσχημα αγγλικά, κατάλληλα για διαφήμιση επαρχιακού εστιατορίου. Το εμπορικό σήμα δεν ξιπάζεται, δεν περιαυτολογεί. Απλώς δηλώνει. Με δυό λέξεις στ’ αγγλικά μπορείς να κάνεις ποίηση. Με δυό εικόνες να συνθέσεις παντοδύναμα σύμβολα. Αν φυσικά, κατέχεις από τέχνη. Θα φέρω ένα παράδειγμα προχθεσινό: η αφίσα του φετεινού φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ένα πρόσωπο αφαιρετικό, σε μορφή αγιογραφίας φορητής εικόνας, σχηματισμένο από λέξεις που σχετίζονται με το φεστιβάλ, σαν άλλες ψηφίδες. Κρίμα που δεν ζει ο Πεντζίκης να χαρεί τη ψηφαριθμική του μεταφρασμένη στη γλώσσα μιας άλλης τέχνης. Όπως ο κινηματογράφος δένει κομμάτια της ζωής, έτσι κι ο εμπνευσμένος καλλιτέχνης χώρεσε σε μια αφίσα την πόλη, τη κυρίαρχη τέχνη της και την ψυχή του κινηματογράφου.

Γιατί να μην μας εκπροσωπούν οι καλύτεροι; Tζι Αρ, Μου Κου. Γιατί να είναι τόσο ανεπαίσθητη η διαφορά μας;

• Great food, Macedonia, the authentic, not the other.
• Macedonia, who?
• Macedonia, the great. Βασιλιάς Αλέξανδρος, στρατοί, κατακτήσεις, προσφυγιά, σταροχώραφα, καπνά, μετανάστευση, τετράωρο. Never mind…