Πριν από ένα χρόνο, ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ ξεκίνησε το τελικό στάδιο της “Επιχείρησης Αξιοπρέπεια” για να καταλάβει την πρωτεύουσα της Λιβύης και να
εγκατασταθεί στην προεδρική προεδρία. Για να γίνει αυτό, υποστηρίχθηκε από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), την Αίγυπτο, πιο διακριτικά από τη Σαουδική
Αραβία και, πάνω απ’ όλα, από τη Ρωσία.
Η Μόσχα, θέλοντας να διατηρήσει μια διακριτική ευχέρεια, δεν έχει βρει τίποτα καλύτερο από το να στείλει μισθοφόρες εταιρείες -συμπεριλαμβανομένου του διάσημου “Ομίλου Βάγκνερ” – για να υποστηρίξουν τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (ANL) του Χάφταρ.
Ο Πρόεδρος Πούτιν έκανε αυτή τη φορά λάθος. Οι μισθοφόροι έγιναν σίγουρα πρωτοσέλιδο στα διεθνή ΜΜΕ αλλά το αποτέλεσμα της εμπλοκής τους έχει καταλήξει σε καταστροφή.
Για να επιτύχουν στην Αφρική, έπρεπε να προσληφθούν τακτικές δυνάμεις (ακόμη και αν ονομάζονταν “ειδικές”), π.χ. η κουβανική επέμβαση στην Αγκόλα το 1975.
Βεβαίως στη Συρία, ο Πούτιν έστειλε την εταιρεία Βάγκνερ, αλλά η ραχοκοκαλιά του ρωσικού μηχανισμού στη χώρα αυτή παρέμεινε πάντα ο τακτικός στρατός που εκπροσωπείται κυρίως από τη Ρωσική πολεμική αεροπορία, το Ναυτικό και ορισμένες μονάδες του Spetsnaz.
Μετά από κάποιες αρχικές επιτυχίες, η επίθεση του ANL (του Χαφτάρ) ήταν μια εξόρμηση που ξεκίνησε με την απώλεια της Συρτης τον Ιανουάριο του 2020 και στη συνέχεια τον Απρίλιο την απώλεια των παράκτιων πόλεων Sabratha και Sorman περίπου 70 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας, και τον Μάιο του 2020 της αεροπορικής βάσης Al-Watiya 140 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Τρίπολης, την οποία οι δυνάμεις του Χάφταρ είχαν στην κατοχή τους από το 2014.
Από τότε, έχει υπάρξει πανικός στο στρατόπεδο του Haftar, με τους μισθοφόρους της ομάδας Wagner (1.500 τον αριθμό) να φεύγουν προς τη στρατιωτική βάση
Bani Walid που βρίσκεται νοτιότερα.
Από τις 25 Μαΐου, ρωσικά μεταγωγικά αεροσκάφη An-32 τους βγάζουν από τη χώρα, αφού ο πρόεδρος Πούτιν διαπραγματεύτηκε την αποχώρηση τους χωρίς
δόξα σε συνεργασία με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος στηρίζει τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης.
Η Τρίπολη υποστηρίζεται οικονομικά από το Κατάρ και τους Σύρους μισθοφόρους που στρατολογούνται από τους αντάρτες που πολέμησαν το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ. Οι Σύριοι εποπτεύονταν στενά από άνδρες των Τουρκικών Ειδικών Δυνάμεων και των Μυστικών Υπηρεσιών (ΜΙΤ).
Δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες: η Τουρκία και το Κατάρ εκπροσωπούν απλώς τα συμφέροντα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, η οποία ελπίζει να εγκατασταθεί στη Λιβύη μετά τις αποτυχίες που υπέστησαν στην Αίγυπτο, τη Συρία και ακόμη και την Τυνησία.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Λιβύης Φάθι Μπασάγκα δήλωσε στις 21 Μαΐου ότι «η Ρωσία έχει παραδώσει στον Χάφταρ τουλάχιστον έξι μαχητικά-βομβαρδιστικά Mig-29 και δύο Su-24 από τη βάση της στο Χμειμίμ της Συρίας» τα οποία σταθμεύουν στα αεροδρόμια Τομπρούκ και αλ-Τζούφρα για την υποστήριξη του ANL. Ο Χάφταρ τα χρησιμοποιει για να βομβαρδίσει τους αντιπάλους του αλλά και
“Τουρκικά συμφέροντα”.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, ζητεί την παύση των μαχών και τη δημιουργία μιας πραγματικής “κυβέρνησης εθνικής ενότητας”. Ο Γάλλος
ομόλογός του, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, δήλωσε σε ακρόαση της Γερουσίας ότι “Η κρίση επιδεινώνεται. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια «συριανοποίηση» της Λιβύης».
Θα
ήταν ίσως σκόπιμο το γαλλικό Υπουργείο να διατηρήσει χαμηλό προφίλ στη Λιβύη, διότι οι προηγούμενες ευθύνες του δεν είναι ιδιαίτερα ρόδινες (σσ βλεπε
πτώση καθεστώτος Καντάφι με πρωτοβουλία Σαρκοζύ το 2011).
*Ο Αλάν Ροντιέ είναι πρώην αναλυτής πληροφοριών της DGSE
