FILE PHOTO: Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης κάνει δηλώσεις στους δημοσιογράφους. Αριστερά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης. Φωτογραφία ΓΤΠ, PIO
Στο ζήτημα των κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ το κάρο έχει τοποθετηθεί μπροστά από το άλογο, από τον Πρόεδρο Νικο Χριστοδουλίδη και τον Υπουργό Ενέργειάς της Κύπρου, κ. Κώστα Παπαναστασίου.
Διακρίνεται, ναι, μια αλλαγή στάσης από τις προηγούμενες κυβέρνησεις. Διακηρυκτικά τουλάχιστον: πως επιτέλους το φυσικό αέριο πρέπει να έρθει στον τόπο, προς ώφελος του τόπου και του λαού και πως αυτό πρέπει να γίνει σύντομα και αν είναι δυνατό, αμέσως.
Όμως όλα παρουσιάζονται, δικαιολογούνται ακόμη και εκλογικεύονται στη βάση οικονομικών εξισώσεων και συναφών κριτηρίων. Πιο σημαντικά υπογραμμίζεται, από αξιωματούχους και από πρόσωπα που θεωρούνται επαΐοντες, πως στο τέλος της ημέρας οι επιλογές του κράτους είναι πολύ περιορισμένες – σχεδόν ανύπαρκτες – για να επηρεάσει και να διαμόρφωσει τα πράγματα και τη λήψη αποφάσεων.
Και πως δηλαδή το κράτος είναι ουσιαστικά έρμαιο αποφάσεων των εταιριών με τις οποίες είναι συμβλημένο και πως είναι τα συμφέροντα ξένων που καθορίζουν την ενεργειακή διάταξη και ατζιεντα του κυπριακού κράτους.
- Αν έτσι έχουν τα πράγματα αυτό σημαίνει πως η Κυπριακή Δημοκρατία αποποιείται του πιο βασικού χαρακτηριστικου κράτους, δηλαδή να αποφασίζει για τα ζωτικά του συμφέροντα.
Και εξηγούμαι: Πουθενά δεν έχω ακούσει δηλώσεις του Προέδρου της Κύπρου και του Υπουργού Ενέργειας πως τα περί φυσικού αερίου και μεταφοράς του στην Κύπρο άπτονται της ασφάλειας του κράτους και πως ουσιαστικά – λόγω της Τουρκικής Νατοϊκής στρατιωτικής κατοχής και της ανοχής της από την Ατλαντική Δύση – αποτελούν υπαρξιακό ζήτημα για τον κυπριακό Ελληνισμό.
Άντ’ αυτού διαβάζουμε πόσα εκατομμύρια, ακόμη και δις στοιχίζει η άλφα ή βήτα επολογή, πως η δέλτα και η έψιλον είναι ανέφικτες κλπ., και πως είναι “οι αγορές”, “οι επενδυτές” και “οι εταιρίες” που αποφασίζουν. Και πάντοτε με την επωδό “λεφτά δεν υπάρχουν”.
Λεφτά υπάρχουν και μάλιστα μπόλικα. Σήμερα το Εθνικό Ακαθάριστο Προϊόν της Κύπρου πλησιάζει τα 30 δις δολαρια ετησίως. Το 1974 ο τόπος έφθασε στα όρια της υπαρξιακής καταστροφής. Όλοι το συνειδητοποίησαν. Και το κράτος και ο κόσμος αντέδρασαν με φιλότιμο και θυσίες.
Πολλοί πληρώνουν ακόμη. Το 1974 η Νατοϊκή επιδρομική Τουρκία κατάκτησε μεν εδάφη με την επιδρομή της αλλά ο πολιτικός στόχος της Άγκυρας (ο Κλαουσβισιανός) απέτυχε παταγωδώς : δεν κατέλυσε την Κυπριακή Δημοκρατία. Έκτοτε βυσσοδομεί αλλά δεν τα καταφέρνει.
Το 2013 ο τόπος αντιμετώπισε – λόγω απληστίας Κύπριων τραπεζιτών, συνέργειας του κράτους και εξωθεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.)- ένα Τρίτο Αττίλα, οικονομικό τούτη τη φορά. Τον αντιμετώπισε και αυτό έστω και με ετεροβαρείς θυσίες πολιτών- και που αυτοί ακόμη πληρώνουν – και που ούτε κλέφτες ήταν, ούτε λαμόγια.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έχει δυο μόνο όπλα στα χέρια του για να αντιμετώπισει τη βουλιμία της Άγκυρας και των υποστηρικτών της. Τη νομιμότητα του κράτους, μέσω της οποίας κρατά άμυνα. Και το φυσικό αέριο. Με το φυσικό αέριο μπορεί να διαμορφώσει συνθήκες επίλυσης δηλ. μιας αποδέκτης διευθέτησης , αλλά μιας τέτοιας χωρίς βαρίδια και δουλείες, δηλ “χωρίς κυπριακό”.
Για μια διευθετήση “χωρίς κυπριακό” το φυσικό αέριο αποτελεί κλειδί, εφόσον έρθει στην Κυπριακή αγορά με κυπριακούς όρους για τον κυπριακό λαό.
- Ποιοι οι κυπριακοί όροι; Ένας και μόνος: να τεθεί η έλευση του ως ζωτικό και υπαρξιακό ζήτημα στον κόσμο και στους ξένους. Όχι όπως τίθεται μέχρι σήμερα ως “οικονομικό” και ως θέμα “αγορών” και “εταιριών”.
Έφοσον τεθεί ως τέτοιο, από το Ισραήλ η Λευκωσία θα βρεί ανταπόκριση διότι το εβραϊκό κράτος έχει πλήρη αντίληψη περί υπαρξιακών ζητημάτων. Και δεν φείδεται του όποιου κόστους για την δική του επιβίωση. Η Λευκωσία και οι διάφοροι γιατί επικαλούνται οικονομικά “κόστη”;
Ομοίως να τεθεί στην Αίγυπτο και στις εταιρίες.
Σίγουρα θα ζητηθεί από τη Λευκωσία να καλύψει “διαφυγόντα κέρδη” από τους διάφορους που εμπλέκονται- εταιρίες και κράτη ή να παράσχει επιδοτήσεις. Πόσα μπορεί να είναι αυτά ; Κάποια δις. Δυο-τρία, δεν γνωρίζω.
Να εξηγήσει ο Πρόεδρος Χιστοδουλίδης με διάγγελμα του το ζωτικό διακύβευμα: όλα έπονται της ασφάλειας. Και να εισηγηθεί την έκδοση εσωτερικού μακροχρόνιου κρατικού ομολόγου για τα περαιτέρω.
Η διαφαινόμενη συμφωνία με το Ισραήλ και την Αίγυπτο είναι καλύτερη από τον χάρτινο East med. Μακάρι να προχωρήσει.
Αν δε συνδυαστεί και με αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ θα μιλάμε για game changers.
Το Ισραήλ ήδη συμμετέχει στο ΝΑΤΟ ως partner. Η Κύπρος αφενός λόγω ΑΚΕΛ και αφετέρου λόγω μη αποτροπής της τουρκικής εισβολής ούτε καν το βάζει στην ατζέντα της. Οι καιροί όμως αλλάζουν και ο ρεαλισμός είναι καλύτερος από το παρελθόν.
Ποιός θα φυλάξει τον αγωγό και τις υποδομές; Η Ελλάδα μήπως με το η Κύπρος πέφτει μακριά;
Η Νορβηγία πρώτα μπήκε στο ΝΑΤΟ και μετά προχώρησε στην εξόρυξη.
Το Ισραήλ φτάνει μόνο του ή θα τα βρει με την Τουρκία και θα βάλουν στην μέση την μικρή Κύπρο;
Χωρίς έναν ισχυρό μηχανισμό ασφαλείας είναι επίφοβο να προχωρήσει η Κύπρος. Όσο για την ΕΕ μην το σκέφτεται καν. Δεν έχει ούτε τη δύναμη ούτε τη θέληση.