Η επόμενη μέρα των εκλογών στη Γαλλία

Ο ήχος της νίκης αντηχεί στους δρόμους του Παρισιού, ωστόσο ο νέος ένοικος του Μεγάρου Ελιζέ δεν μπορεί ακόμα να πανηγυρίσει. Η ευρωπαϊκή ατζέντα θα χτυπήσει ξανά σύντομα την πόρτα του νέου προέδρου, με την τακτική δημοσίευση των οικονομικών προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 11 Μαΐου και την αξιολόγηση του γαλλικού ελλείμματος – μια μονίμως δύσκολη άσκηση – στις 17 Μαΐου. Η Γαλλία είναι τυχερή που οι υπόλοιπες χώρες του Club Med βρίσκονται σε πολύ χειρότερη κατάσταση σε οικονομικούς όρους, και πολύ πιο σύνθετη κατάσταση κατά τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Η πραγματική πρόκληση για τον νέο πρόεδρο είναι να καταφέρει να επιδιορθώσει την προβληματική οικονομική μηχανή, οι ελλείψεις της οποίας αντικατοπτρίζονται άλλη μία φορά στα απογοητευτικά αποτελέσματα ανάπτυξης του πρώτου τριμήνου. Η οικονομία αναπτύχθηκε μόλις κατά 0,3%, στο μισό του αντίστοιχου ποσοστού του πρώτου τριμήνου 2016, και αυτό οφείλεται κυρίως στην καταστροφική επίδοση του εξωτερικού εμπορίου και στη στασιμότητα στις δαπάνες των νοικοκυριών. Με ένα carry-over της τάξης του 0,7%, η επίσημη πρόβλεψη της κυβέρνησης για 1,5% ανάπτυξη το 2017 μοιάζει υπερεκτιμημένη. Στο πλαίσιο αυτό, μια από τις πρώτες κινήσεις της νέας κυβέρνησης στο οικονομικό μέτωπο θα μπορούσε να είναι η αναθεώρηση προς τα κάτω των στόχων για το τρέχον έτος, σύμφωνα με τις χαμηλότερες προβλέψεις διεθνών οργανισμών. Αυτό θα ήταν μια απόφαση που θα αντανακλούσε την οικονομική πραγματικότητα αλλά και ένα αρνητικό πρώτο μήνυμα που θα υποδήλωνε ότι θα είναι δύσκολο για την ανάπτυξη της Γαλλίας να επανέλθει πίσω στα επίπεδα του 2%, όταν φλερτάρει περισσότερο με το 1%.

Οπως ο Φρανσουά Ολάντ πριν από αυτόν, έτσι και ο Εμανουέλ Μακρόν θα επιδιώξει ενεργά να ενδυναμώσει την ανταγωνιστικότητα των γαλλικών επιχειρήσεων μέσω της περικοπής του κόστους απασχόλησης. Ωστόσο η κίνηση αυτή δεν θα βοηθήσει στην ενίσχυση της ανάπτυξης της γαλλικής οικονομίας σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η ενίσχυση της παραγωγικότητας αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα. Ιστορικά, οι δύο βασικοί παράγοντες ανάπτυξης είναι τα δημογραφικά στοιχεία και η παραγωγικότητα. Στη Γαλλία η απόδοση κεφαλαίου διαμορφώνεται περίπου στον μέσο όρο των ανεπτυγμένων χωρών. Το πρόβλημα έγκειται στο επίπεδο της παραγωγικότητας της εργασίας. Ο συγκεκριμένος συντελεστής μένει πίσω εδώ και 20 χρόνια. Πρόκειται για μια ανησυχητική τάση που μπορεί να εξηγηθεί από τους εξής παράγοντες:

1)      Το χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων του γαλλικού πληθυσμού, όπως καταδεικνύουν οι μελέτες PISA του ΟΟΣΑ.

2)      Την απουσία καινοτομιών που θα αναμορφώσουν την παραγωγική διαδικασία και τις καταναλωτικές συνήθειες το οποίο σημαίνει, συγκεκριμένα, ότι υπάρχει ανάγκη να επενδυθούν περισσότερα κεφάλαια στη βασική έρευνα.

Για να πετύχει, ο νέος πρόεδρος εξακολουθεί να πρέπει να πείσει τους Γάλλους πολίτες στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές, στις 11 και 18 Ιουνίου. Είναι πιθανό ότι το κίνημα En Marche! θα κατακτήσει σχετική πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, κάτι που θα αποτελέσει το τρίτο στη σειρά επίτευγμα. Η έλλειψη απόλυτης πλειοψηφίας δεν συνεπάγεται ότι ο πρόεδρος θα είναι αποδυναμωμένος, όπως απέδειξε η περίοδος 1988 – 1991. Τότε, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός, Michel Rocard, είχε βρεθεί αντιμέτωπος με την ίδια κατάσταση. Παρ’ όλα αυτά, κατάφερε να πετύχει σημαντικές μεταρρυθμίσεις όπως τη CSG και το RMI (γενική εισφορά κοινωνικής ασφάλισης και παροχές κοινωνικής πρόνοιας), μέσω μεμονωμένων ειδικών συμμαχιών και χρησιμοποιώντας (καταχρηστικά) τις ειδικές εξουσίες του άρθρου 49-3. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες η ιστορία να επαναληφθεί. Οι πολιτικές γραμμές ήδη μετατοπίζονται καθώς ηγετικές μορφές τόσο από την Αριστερά όσο και από τη Δεξιά έχουν δηλώσει έτοιμοι να συνεργασθούν με τον Εμανουέλ Μακρόν. Αν και η ιδέα σύναψης μιας μεγάλης συμμαχίας γερμανικού τύπου είναι ουτοπική σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η προοπτική μιας από κοινού συνεργασίας προς όφελος της χώρας μοιάζει πιθανή. Τουλάχιστον μέχρι οι πολιτικές σκοπιμότητες να κερδίσουν ξανά το πάνω χέρι – δηλαδή το 2019, εν όψει των ευρωπαϊκών εκλογών.

Το Βήμα