Η επόμενη μέρα μετά το διαζύγιο

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -
 ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ  

Σπάνια μια τόσο ιστορική εξέλιξη γιορτάστηκε σε τόσο χαμηλούς τόνους. Στις 11 μ.μ. της Παρασκευής, όταν η Βρετανία αποχωρούσε και επίσημα από την Ε.Ε., η ατμόσφαιρα δεν θύμιζε σε τίποτα την ευφορία που θα περίμενε κανείς από τους οπαδούς του Brexit. Αντί να ηχήσουν οι καμπάνες του Μπιγκ Μπεν, ο Μπόρις Τζόνσον περιορίστηκε να προβάλει πάνω στην πρόσοψη της πρωθυπουργικής κατοικίας ένα ρολόι σε αντίστροφη μέτρηση. Προηγουμένως, το Βασιλικό Νομισματοκοπείο είχε θέσει σε κυκλοφορία ένα αναμνηστικό νόμισμα με την επιγραφή «ειρήνη, ευημερία και φιλία με όλα τα έθνη». Ταπεινότητα και περισυλλογή, καθώς κάποιοι φαίνεται να διαισθάνονται ότι υπάρχει μόνο ένας κίνδυνος μεγαλύτερος από το να μη ζήσουν ποτέ το όνειρό τους: ο κίνδυνος να το ζήσουν.

Είναι αλήθεια ότι το διαζύγιο της Παρασκευής υπήρξε η όχι αφύσικη κατάληξη ενός προβληματικού γάμου χωρίς αίσθημα, που πέρασε πάμπολλες σοβαρές κρίσεις στα 47 του χρόνια. Απέχοντας από την Ευρωζώνη και τη Σένγκεν, η Βρετανία ήταν πάντα με το ένα πόδι μέσα στην Ευρώπη και με το άλλο έξω από αυτήν. Επειτα, σχεδόν τίποτα δεν θα αλλάξει στην καθημερινότητα των Βρετανών, όπως και των ξένων που ζουν το μεγάλο νησί, μέχρι το τέλος του 2020, καθώς σε αυτή τη μεταβατική περίοδο η Βρετανία θα συνεχίσει να υπακούει στους κανόνες της ενιαίας αγοράς και της τελωνειακής ένωσης.

Παρ’ όλα αυτά, το ημιτελές Brexit συνιστά ιστορικό ορόσημο, γεμάτο πελώριες προκλήσεις. Κατ’ αρχάς, για το Ηνωμένο Βασίλειο. Από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία, ως νέα αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είχε ηγηθεί της εκστρατείας υπέρ του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα του 1975, η Βρετανία είχε χαράξει μια συνεκτική ευρωπαϊκή στρατηγική. Πάσχιζε, και σε μεγάλο βαθμό πέτυχε, να διαμορφώσει μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά στο πνεύμα της νεοφιλελεύθερης απορρύθμισης, αλλά και να αποτρέψει κάθε προσπάθεια για ουσιώδη πολιτική ενοποίηση μέσω μιας αέναης διεύρυνσης με πολύ ανόμοια (και ακραιφνώς ατλαντικά) νέα μέλη. Μια γραμμή στον αντίποδα της Γαλλίας και απολύτως σύμφωνη με τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ.

Γεμάτη εσωτερικές εντάσεις, η στρατηγική αυτή διεύρυνε βαθμιαία το τεκτονικό ρήγμα μεταξύ ευρωπαϊστών και εθνικιστών στο εσωτερικό των Συντηρητικών, κάτι που στοίχισε στη Θάτσερ το άδοξο τέλος της πολιτικής της καριέρας. Ο Μπόρις Τζόνσον κατάφερε να υπερβεί αυτό το ρήγμα, περιθωριοποιώντας τους ευρωπαϊστές στις πρόσφατες εκλογές, όπου κέρδισε ευρεία πλειοψηφία 80 εδρών, αλλά μόνο για να ανοίξει ένα άλλο, δυνητικά πολύ πιο εκρηκτικό ρήγμα, στο εσωτερικό του ίδιου του αντιευρωπαϊκού στρατοπέδου.

Στη μία πλευρά βρίσκουμε τους ακραιφνώς νεοφιλελεύθερους, που οραματίζονται μια Global Britain, ικανή να κλείνει συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με όρους κοινωνικού, φορολογικού και περιβαλλοντικού ντάμπινγκ. Ενδεικτικά, υπουργοί του Τζόνσον όπως οι Ντόμινκ Ράαμπ, Πρίτι Πατέλ και Λιζ Τρας, έγραφαν στο μανιφέστο Britannia Unchained ότι η χώρα τους πρέπει να απελευθερωθεί από το «διογκωμένο κράτος, τους υψηλούς φόρους και την υπερβολική ρύθμιση των αγορών», θεωρώντας ότι οι Βρετανοί εργάτες «είναι ανάμεσα στους πιο τεμπέληδες του κόσμου». Απέναντί τους παρατάσσονται 130 βουλευτές των Τόρις από τις πρώην «κόκκινες» περιοχές των Εργατικών που χάρισαν τη νίκη στον Τζόνσον σε αυτές τις εκλογές και έχουν συγκροτήσει τη «Λέσχη των Μπλε Κολάρων», πιέζοντας για στήριξη των εργατικών στρωμάτων.

Οι εμπορικές συμφωνίες

Η έρπουσα εσωκομματική διαμάχη θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο την ούτως ή άλλως δύσκολη προσπάθεια του Τζόνσον να κλείσει εμπορική συμφωνία με την Ε.Ε. στους μόλις 11 μήνες της μεταβατικής περιόδου. Εξίσου αμφίβολη διαγράφεται η προσπάθειά του για εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες και πρώτα απ’ όλα τις ΗΠΑ. Ηδη ο Ντόναλντ Τραμπ τον απειλεί με κυρώσεις στο εμπόριο ή και στη συνεργασία για θέματα ασφαλείας, καθώς ο Βρετανός πρωθυπουργός αψήφησε τις πιέσεις του και τάχθηκε υπέρ της περιορισμένης συνεργασίας με το κινεζικό μεγαθήριο Huawei στα δίκτυα τηλεπικοινωνιών πέμπτης γενεάς (5G).

Οσο για την Ε.Ε., τίποτα δεν μπορεί να διασκεδάσει τις επιπτώσεις του Brexit. Και μόνο το γεγονός ότι για πρώτη φορά ένα κράτος-μέλος της αποχωρεί χωρίς να έρθει το τέλος του κόσμου, ρίχνει βαριά σκιά στο εγχείρημα της ολοκλήρωσης, έστω κι αν για την ώρα καμία άλλη χώρα δεν φαίνεται έτοιμη να ακολουθήσει. Με την έξοδο της Βρετανίας, η Ε.Ε. χάνει έναν από τους κυριότερους χρηματοδότες του προϋπολογισμού της (οι αγροτικές επιδοτήσεις θα είναι μία από τις πρώτες παράπλευρες απώλειες), μια αγορά 67 εκατομμυρίων, που αντιπροσωπεύει το 15% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, μια πυρηνική δύναμη, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ταυτόχρονα, το Brexit ανατρέπει σε μεγάλο βαθμό τους συσχετισμούς στο εσωτερικό της Ενωσης. Με την έξοδο της Βρετανίας ενισχύονται εξ αντικειμένου το ειδικό βάρος και η επιρροή της Γαλλίας. Μόνη πυρηνική δύναμη της Ε.Ε., με βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η Γαλλία πιέζει για μια ριζική μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης, αλλά και για την πολιτική-αμυντική ενοποίηση και την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία. Δύο άλλες σημαντικές (και για την Ελλάδα) ανατροπές είναι ότι στο εξής η Ευρωζώνη θα αποτελεί την απολύτως καθοριστική δύναμη της Ε.Ε., εκπροσωπώντας το 85% του ΑΕΠ της και ότι η Τουρκία θα χάσει τον ισχυρότερο υποστηρικτή της μέσα στα ευρωπαϊκά φόρα.

Εν ολίγοις, το Brexit προβάλλει ως ορόσημο για την πορεία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, ανάλογου μεγέθους, αλλά πολύ διαφορετικής ποιότητας από τη γερμανική ενοποίηση. Τότε, η καινούργια εποχή ξεκίνησε σε κλίμα ευφορίας, για να ακολουθήσει η καθοδική πορεία από το Μάαστριχτ προς το Brexit. Σήμερα η καινούργια σελίδα ξεκινάει σε ατμόσφαιρα θλίψης και περισυλλογής, αλλά δεν αποκλείεται να μας επιφυλάσσει εκπλήξεις και ευκαιρίες για κάτι καλύτερο.

“Καθημερινή”

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα