Π. Κουλούκης: Η Ελληνική αδράνεια που γεννά αμφιβολία και φόβο. Η περίπτωση των 12 ν.μ.

Του Παντελή Κουλούκη Master of Arts in Governance, Development and Security

Η Ελλάδα βρίσκεται για πολλοστή  φορά σε μια φάση επανέναρξης του ελληνοτουρκικού διαλόγου στην λογική  μιας παγιωμένης  αντίληψης ότι καλό είναι να … μιλάμε …

Ωστόσο  σύμφωνα με  τις πάγιες(;) ελληνικές θέσεις το μοναδικό θέμα διευθέτησης με την γείτονα σχετίζεται  με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.

Στον αντίποδα  η Τουρκία συνεχώς από το 1974 προκαλεί και θέτει μια σειρά απο ζητήματα όπως αποστρατικοποίηση νησιών Αιγαίου, γκρίζες ζώνες, Χωρικά Ύδατα, ΑΟΖ, εύρος Εθνικού Εναέριου Χώρου, μεταναστευτικό, Βαρώσια κ.ο.κ.

Σε αυτό το περιβάλλον προκλήσεων , απειλών και περιόδων νηνεμίας  η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση  επικαλείται συνεχώς το Διεθνές δίκαιο το οποίο όμως αρνείται να  εφαρμόσει!

Η δε Τουρκία υιοθετεί μια προσέγγιση à la carte του ΔΔ όπου και όταν την συμφέρει .

Με λίγα λόγια στον επερχόμενο ελληνοτουρκικό διάλογο υπάρχει μια χωρα που με την συμπεριφοράς της  ακολουθεί  μια περίεργη πολιτική  αδρανοποίησης των κυριαρχικών της  δικαιωμάτων την στιγμή που η άλλη διεκδικεί τα πάντα!

Χαρακτηριστικό παράδειγμα νωχελικότητας είναι το αναφαίρετο  μονομερές δικαίωμα της ΕΛΛΑΔΟΣ να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια σε ολόκληρη την επικράτεια της  στα πλαίσια της υλοποίησης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (Ν.2321, ΦΕΚ 136, 23.6.1995).

Η Ελλάδα διστακτικά επέκτεινε μόνο τμηματικά  στο Ιόνιο τα χωρικά της ύδατα ενώ δεν δείχνει καμία διάθεση να πράξει το ίδιο και στο Αιγαίο φοβούμενη  την παράνομη απειλή πολέμου που από το 1995 έχει ρητά διακηρύξει η Τουρκική εθνοσυνέλευση.

Με εξαίρεση την δήλωση του Νίκου Κοτζιά τον Οκτώβριο του 2018, ημέρα που αποχώρησε από το Υπουργείο Εξωτερικών, περί επέκτασης των χωρικών υδάτων στην Κρήτη και κλείσιμο των κόλπων και τον καθορισμό εφοριών γραμμών βάσης στην ηπειρωτική χώρα , το Ελληνικό πολιτικό κατεστημένο τηρεί σιγήν ασυρμάτου.

Άραγε  υπάρχει κάποια λύση που θα ξεπερνά την άνευρη και φοβική αυτή στάση  της Αθήνας;

Απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα μπορούμε να βρούμε μια εναλλακτική ζυγίζοντας ορθά τα  συν και την πλην;

Κατά την ταπεινή μου άποψη υπάρχει και οφείλαμε να την είχαμε υλοποιήσει εδώ και καιρό.

Μονόδρομος  η επέκταση  χωρικών υδάτων στα 12 μίλια σε ολόκληρο το κρητικό πέλαγος . 

Πλεονεκτήματα :

1. Στρατηγικη ευελιξία στα εθνικά θέματα με ενεργητική και όχι παθητική στάση.Η λογική του όλα ή τίποτα πρέπει επιτέλους να πάψει να αποτελεί μοναδική επιλογή.
2. Επιτέλους ενεργοποίηση δόγματος ότι εμείς θα επιλέξουμε το ποτέ και το πως θα ασκήσουμε μονομερώς το κυριαρχικό μας δικαίωμα .
3. Απάντηση στο παράνομο τουρκολυβικο μνημόνιο. Το να λέμε ότι είναι παράνομο απλά ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ .
4. Αλλαγή στην εξωτερική εικόνα μιας χώρας που ενώ εξοπλίζεται δαπανώντας δισεκατομμύρια για την άμυνα της διστάζει να τα κεφαλοποιήσει μέσω μιας ενεργητικής πολιτικής αποτροπής . Δηλαδή με απλά ελληνικά έχω τα μέσα να υπερασπιστώ δυναμικά τις αποφάσεις που λαμβάνω χωρίς να φοβάμαι μια στρατιωτική αντιπαράθεση.
5. Ασύγκριτο πλεονέκτημα σε οποιαδήποτε τελική διαπραγμάτευση με την Τουρκία . Η Ελλάδα   θέλει και επιδιώκει τον διάλογο με την γείτονα χώρα αλλά ταυτόχρονα μπορεί και επιβάλει  τους δικούς της όρους . Πως λογίζεται αραγε μια δίκαιη διαπραγμάτευση με αμοιβαίους συμβιβασμούς όταν μόνο η μια πλευρά θέτει συνεχώς θέματα;

6 . Έμπρακτη ανάσχεση  του παράνομου casus belli . Μια επέκταση στο κρητικό πέλαγος και όχι συνολικά   σε όλο το Αιγαίο δίνει μια δυνατότητα στην ελληνική πλευρά να κερδίσει χρόνο εφαρμόζοντας τμηματικά την επέκταση στα 12 μίλια ως μέρος ενός σχεδίου όπου η Ελλάδα αργά αλλά σταθερά εξασκεί το νόμιμο δικαίωμα της . Ταυτόχρονα αποστέλλει  και ένα μήνυμα προς την Τουρκία να ζυγίσει ξανά τις όποιες παράλογες διεκδικήσεις της χωρίς να της δημιουργεί ασφυκτικά τετελεσμένα .

7. Πλήρη αντίστροφη της πεποίθησης ότι η Ελλάδα αντιδρά πάντα εκ των υστέρων και χωρίς σχέδιο αποτροπής.

Κύπρος, ΙΜΙΑ ,Βαρώσια , τουρκολυβικό μνημόνιο , γαλάζια πατρίδα, και πάμπολες άλλες μικρότερες ή μεγαλύτερες κρίσεις ενώ είχαμε αποχρώσες ενδείξεις για την εκδήλωση τους  αποτύχαμε ( με εξαίρεση την θετική μας στάση  στον ΕΒΡΟ)  οικτρά να προλάβουμε έστω και μια!

8. Αντιμετώπιση του εσωτερικού εχθρού ο οποίος εμφανίζεται με δυο επικίνδυνες μορφές.

Η πρώτη  αφορά τους υπερπατριώτες που σχεδόν θεωρούν κάτι σαν προδότες όλους τους Έλληνες πολιτικούς από το 1974. Σε αυτούς εντάσσονται ακροδεξιοί πολιτικοί σχηματισμοί , φασιστικά μορφώματα, καθώς και μια μερίδα από απόστρατους, αναλυτές, πανεπιστημιακούς, δημοσιογράφους, ειδικούς  που έστω και άθελα τους  ομιλούν συνεχώς για πολιτική οδυνηρών υποχωρήσεων, συμβιβασμών και παραχωρήσεων. Καλλιεργείται ένα επικινδυνο κλίμα συνολικής πολιτικής απαξίωσης  καθώς η εγχώρια  πολιτική ελίτ  τα έχει «παραχωρήσει» όλα προκειμένου να διατηρηθεί στην εξουσία και να αποφύγει μια κλιμάκωση της έντασης.

Κλασσικό παράδειγμα η μέτρια έως κακή συμφωνία των ΠΡΕΣΠΩΝ που στα μάτια τους είναι απολύτως προδοτική.

Η δεύτερη σχετίζεται με τους  εθνομηδενιστές απότοκο κάποιων παραφυάδων που αναπτύχθηκαν επι κυβερνήσεων ΣΗΜΙΤΗ και που άνθισαν μέσω ιδρυμάτων δεξαμενών σκέψεων και μιας μερίδας «πεφωτισμένων» ακαδημαϊκών . Εδώ έχουμε το φαινόμενο ενός ακαδημαϊκού ραγιαδισμού και εθνικού  ξεπεσμού με κυρία πολιτική ιδεολογία να συρθούμε σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων με την Τουρκία  με ανοικτή ατζέντα και … καλή … διάθεση απέναντι σε κάθε τουρκικό παραλογισμό . Κεντρική ιδέα είναι να καμφθούν  οι μαξιμαλιστικές  αξιώσεις  αμφίβολης νομιμότητας που εγείρει η Ελλάδα‼️

9. Η χώρα μας μέσω μιας τέτοιας κίνησης θα εκπέμψει ένα ισχυρό σήμα αποτροπής με αποδέκτες όχι μόνο την διεθνή κοινότητα αλλά κυρίως τις ΗΠΑ. Στην τελευταία ένα μέρος της πολιτικοστρατιωτικής ελίτ θεωρεί ανίκανη την Ελλάδα να αντιδράσει δυναμικά σε οποιαδήποτε πρόκληση. Ως εκ τούτου οι ΗΠΑ θεωρούν πιο εύκολη-δεδομένη την άσκηση πίεσης σε μια χώρα που η αμυντική κουλτούρα της είναι σταθερά παθητική και φοβική.

Μειονεκτήματα :

1. Έμμεσα η Ελλάδα αποδέχεται θέματα σε περιοχές όπως το ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ , ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ, ΤΗΝ ΡΟΔΟ , ΤΗΝ ΚΑΡΠΑΘΟ κ.ο.κ. καθώς δεν προχωρά σε αυτές τις περιοχές σε αντίστοιχη επέκταση . Το επιχείρημα αυτό κουμπώνει και με την μερική οριοθέτηση με Αίγυπτο όπου και εκεί δεν προχώρησαμε πέρα από τον 28ο μεσημβρινό.
2. Η Τουρκία θα προχωρήσει – ενεργοποιώντας το casus belli – σε κάποια μορφή πολεμικής σύγκρουσης με την Ελλάδα με πιθανές  καταστροφικές συνέπειες για  τις δυο χώρες . Κακά τα ψέμματα μια ελληνο-τουρκική διένεξη  που ενδεχομένως να εξελιχθεί σε κάτι πιο γενικευμένο,  θα δοκιμάσει σκληρά τα εθνικά αντανακλαστικά στην πιθανότητα  ανθρωπίνων απωλειών και οικονομικής δυσπραγίας .
3. ΣΑΛΑΜΟΠΟΙΗΣΗ ενός κυριαρχικού δικαιώματος που κινδυνεύει να γίνει βορά σε διάφορους ανιστόρητους σχεδιασμούς . Είναι πλέον γνωστό ότι επι εποχής ΣΗΜΙΤΗ  είχε προχωρήσει αρκετά ένα σχέδιο ελληνικής μάλιστα σχεδίασης(!) όπου σε γενικές γραμμές η αύξηση των χωρικών  υδάτων θα ήταν αντιστρόφως  ανάλογη  με την εγγύτητα κάποιων ελληνικών εδαφών στην Τουρκία . Δηλαδή στα ελληνικά νησιά πολύ κοντά στην Τουρκία θα είχαμε πολύ μικρή αύξηση ή και καθόλου ενώ σε εκείνα που θα ήταν πιο μακριά θα προχωρούσαμε σε μεγαλύτερη αύξηση των χωρικών μας υδάτων . Μιλάμε βέβαια για καθαρή παράνοια !

Κάτι ανάλογο κατά την προσωπική μου άποψη θα συμβεί αν εισακουστούν όσοι ομιλούν για επέκταση μόνο στο νότιο και δυτικό κομμάτι της Κρήτης.

4. Απομόνωση της ΚΥΠΡΟΥ ( Καστελόριζο, 12 μίλια, ΑΟΖ με Κύπρο ) ως ενιαίος αμυντικός χώρος του Ελληνικού έθνους.

Αδιανόητη η φαινομενική έλλειψη κατανόησης της γεωπολιτικής σπουδαιότητας της Κύπρου από την Ελλάδα που πρώτη σε κάθε τραπέζι διαπραγμάτευσης πρέπει να βάζει θέμα παράνομης εισβολής και κατοχής.

Αντί επιλόγου θα επιλέξω μια κριτική προσέγγιση της στάσης της κυβέρνησης του  Ανδρέα Παπανδρέου όταν πρώτη ασχολήθηκε με την αντιμετώπιση της απόφασης της τουρκικής εθνοσυνέλευσης το 1995 να εξουσιοδοτήσει το καθεστώς  της σκληροπυρηνικής Τανσού Τσιλέρ  στην χρησιμοποίηση  όλων  των  μέσων, περιλαμβανομένων και των στρατιωτικών, εναντίον της Ελλάδας.

Η Ελλάδα γιατί τότε δεν αντέδρασε;

Δεν θα μπορούσε άραγε τότε η χώρα μας να αυξήσει τα χωρικά της ύδατα στα 10 ναυτικά μίλια σε όλο το Αιγαίο (εξισώνοντας την ανορθογραφία μεταξύ αέρα-θάλασσας) και ταυτόχρονα να ανακοινώσει ότι θα εξασκήσει μελλοντικά όποτε η ίδια το κρίνει το δικαίωμα στα 12;

Αν άραγε τα επεκτείναμε στα 11 μίλια τι θα γινόταν;

Γνωρίζοντας ότι όλα αυτά μπορεί να ακούγονται ολίγον γραφικά αυτό που θέλω να αναδείξω  είναι η ακατανόητη απροθυμία μας  στην χάραξη κάποιων ουσιαστικών επιτόπιων αντίμετρων ( κόκκινων γραμμών ) σε μια παράνομη και εξωφρενική  τουρκική απόφαση .

Μια τέτοια κίνηση θα μας έδινε τον χρόνο να σχεδιάσουμε με ηρεμία μια πολιτική αποτροπής και ανάσχεσης και κυρίως θα διέδιδε ένα μήνυμα ότι η Ελλάδα μπορεί να συνομιλεί και να πράττει ταυτόχρονα προς υπεράσπιση των εθνικών της συμφερόντων . Κάθε φορά όμως που η Τουρκία θα έθετε ένα καινούργιο πλαίσιο διεκδικήσεων θα ήξερε ότι η Ελλάδα θα απαντούσε άμεσα στη βάση του Διεθνές Δικαίου.

Βέβαια για τους ντόπιους αρτηριοσκληρωτικούς ένθεν κακείθεν μια τέτοια κίνηση θα ήταν είτε προδοτική-υποχωρητική  είτε αλόγιστη-μαξιμαλιστική.

Κωνσταντίνος Καραμανλής, Ανδρέας Παπανδρέου, Κώστας Μητσοτάκης, Κωνσταντίνος Σημίτης, Κωνσταντίνος Α. Καραμανλής, Γιώργος Α. Παπανδρέου, Αλέξης Τσίπρας, Κυριάκος Μητσοτάκης είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό : κανείς δεν αποτόλμησε – με τις όποιες θετικές εξαιρέσεις –  να ασκήσει μια πιο ενεργητική πολιτική άμυνας και ασφαλείας απεναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό. Δικαιολογήσαμε την αδράνεια μας με το πρόσχημα του κίνδυνου εξ ανατολών. Με συνέπεια την αποθράσυνση των τουρκικών διεκδικήσεων και παραχώρηση πολιτικού κεφαλαίου σε εγχώριους ανόητους που ονειρεύονται ένδοξες ή μειοδοτικές λύσεις.

Κάποτε αυτοκτονήσαμε λέγοντας ότι η Κύπρος μας είναι μακριά . Μήπως σιγά σιγά θα οδηγηθούμε σε μια ανάλογη δήλωση από την Αθηνοκεντρική πολιτική ελίτ και για τα χωρικά μας ύδατα στο Αιγαίο με την γνωστή εμετική  ρήση :

Μα τι θέλετε επιτέλους να κάνουμε πόλεμο ;

Απάντηση : Αυτός που περιμένει πολύ, δεν πρέπει να περιμένει πολλά.