«Πέντε χρόνια Σύμφωνο για τους Πρόσφυγες: Η Τουρκία θέλει επαναδιαπραγμάτευση». «Η Τουρκία θέλει περισσότερα χρήματα από την ΕΕ, καθώς και παραχωρήσεις στην πολιτική των θεωρήσεων και την Τελωνειακή Ένωση – Η τουρκική κυβέρνηση πιέζει για νέες διαπραγματεύσεις επί του Συμφώνου για τους Πρόσφυγες – Η Άγκυρα προσδοκά να λάβει από την ΕΕ επιπλέον δισεκατομμύρια Ευρώ βοήθειας -και όχι μόνον»
Η ανταπόκριση του Gerd Höhler από την Αθήνα αναφέρει, μεταξύ άλλων: Πριν από πέντε χρόνια, στις 18 Μαρτίου 2016, η ΕΕ και η Τουρκία υπέγραψαν την Κοινή Δήλωση για την Μεταναστευτική Πολιτική, το λεγόμενο Σύμφωνο για τους Πρόσφυγες. Ως συνέπεια αυτού, ο αριθμός των μεταναστών που φτάνουν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία μειώθηκε από 857.000 το 2015 σε 9.700 πέρυσι. Επομένως, από πλευράς ΕΕ η Συμφωνία απέδειξε την αξία της.
Η Τουρκία όμως θέλει τώρα να διαπραγματευτεί την «επικαιροποίησή» της. Το διακύβευμα είναι οικονομικό. Η Τουρκία φιλοξενεί περίπου 4 εκ. πρόσφυγες. Το 2016, η ΕΕ υποσχέθηκε για την περίθαλψή τους χρηματοδοτική βοήθεια ύψους 6 δις Ευρώ, η οποία έπρεπε να καταβληθεί έως το 2018. Ωστόσο, από αυτά τα χρήματα έχουν εκταμιευθεί μέχρι τώρα μόνο 4,1 δις Ευρώ. Η Άγκυρα ελπίζει ότι το οφειλόμενο ποσό θα καταβληθεί γρήγορα και ότι θα εγκριθεί η περαιτέρω ενίσχυση για τα επόμενα χρόνια.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan θέλει να χρησιμοποιήσει την Μεταναστευτική Πολιτική και ως μοχλό συμπερίληψης στην ημερήσια διάταξη δύο εκ των αγαπημένων του θεμάτων: Επέκταση της Τελωνειακής Ένωσης που συμφωνήθηκε το 1996 στα γεωργικά προϊόντα, τον χάλυβα, τον άνθρακα και τις υπηρεσίες, καθώς και τα ταξίδια των Τούρκων πολιτών στην ΕΕ χωρίς υποχρέωση θεώρησης.
Στην Κοινή Δήλωση του Μαρτίου του 2016, η ΕΕ υποσχέθηκε στην Τουρκία ότι θα επιταχύνει την απελευθέρωση των θεωρήσεων. Αλλά είναι κυρίως το Βερολίνο που «πατάει το φρένο». Ο βασικός λόγος είναι ο φόβος για ένα νέο κύμα μετανάστευσης. Από την άλλη πλευρά, η Καγκελάριος Angela Merkel έχει αφήσει να διαφανεί η προθυμία της για προώθηση της Τελωνειακής Ένωσης, καθώς πολλές από τις περίπου 7.000 γερμανικές επιχειρήσεις στην Τουρκία θα επωφεληθούν.
Η ενημέρωση της Συμφωνίας για τους Πρόσφυγες αποτέλεσε αντικείμενο διαβουλεύσεων, κατά τις οποίες ο σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής της Merkel Jan Hecker συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Κωνσταντινούπολη με τον επικεφαλής σύμβουλο του Erdogan, Ibrahim Kalin. Στη συζήτηση συμμετείχαν και υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι από τουλάχιστον δύο άλλες χώρες της ΕΕ και εκπρόσωπος του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Στην Ελλάδα παρακολουθείται με καχυποψία το γεγονός ότι η Γερμανία κατά τα φαινόμενα «παίρνει πάνω της» τις διαπραγματεύσεις στο ζήτημα της Μετανάστευσης, όπως έκανε το 2016. Στην Αθήνα εκφράζονται φόβοι ότι η Merkel θα προβεί σε μεγάλες παραχωρήσεις έναντι της Τουρκίας. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να αναθεωρηθεί η Συμφωνία για τους Πρόσφυγες, ειδικά από την στιγμή που η Άγκυρα δεν έχει ακόμη εκπληρώσει πλήρως τις δεσμεύσεις που απορρέουν από την υφιστάμενη Συμφωνία, αναφέρεται σε ελληνικούς διπλωματικούς κύκλους.
Η Τουρκία δεν παίρνει πίσω μετανάστες από την Ελλάδα εδώ και πάνω από ένα χρόνο, αν και είναι υποχρεωμένη να το πράξει. Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη συμπεριληφθεί στις συνομιλίες προκαλεί δυσαρέσκεια στην Αθήνα, καθώς η χώρα θα πληγεί πιο άμεσα από οποιοδήποτε άλλο κράτος της ΕΕ, εάν ο Erdogan καταγγείλει το Σύμφωνο για τους Πρόσφυγες. Αυτό κατέστη εμφανές πριν από ένα χρόνο, όταν η Τουρκία επέτρεψε σε δεκάδες χιλιάδες μετανάστες να πολιορκούν επί εβδομάδες τα σύνορα με την Ελλάδα.
