Ολοκληρώθηκε στις 8 Μαρτίου η επίσκεψη στην Ελλάδα της επιτροπής LIBE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα ανθρώπινα και ατομικά δικαιώματα. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι πολλοί, από την κυβέρνηση ή γύρω από αυτήν, δεν θέλησαν να γίνει.
Ηαντιπροσωπεία της επιτροπής ανθρωπίνων και ατομικών δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου LIBECommittee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs | European Parliament ήρθε στην Αθήνα από τις 6 έως τις 8 Μαρτίου σε μία διερευνητική επίσκεψηMEPs concerned by threats to EU values in Greece | European Parliament, προκειμένου να εξετάσει τις επιδόσεις της ελληνικής κυβέρνησης στους τομείς της δικαιοσύνης, των ατομικών δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών, με αφορμή τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ πριν από μία διετία. Βρήκε όμως κλειστές πόρτες – όχι από όλους, αλλά από όσους είχαν σχέση με την κυβέρνηση. Δεν είναι η πρώτη φορά, ούτε η πρώτη χώρα όπου συμβαίνει κάτι τέτοιο. Η αντιπρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου για το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPD), Καταρίνα ΜπάρλεϊKatarina Barley | bundesregierung.de, πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της Γερμανίας, μας είπε ότι έχει ξανασυμβεί στη Σλοβενία και τη Βουλγαρία.
Σε ερώτησή μας εάν η άρνηση της κυβέρνησης να συναντηθεί με τα μέλη της Επιτροπής την κατατάσσει στην ίδια κατηγορία με ορισμένες χώρες, ιδιαίτερα της Ανατολικής Ευρώπης, που δεν λάμπουν με τις επιδόσεις τους στον τομέα των ατομικών δικαιωμάτων, η κ. Μπάρλεϊ απαντά: «Η Ουγγαρία είναι μια κατηγορία από μόνη της, δεν υπάρχει κυβέρνηση σαν της Ουγγαρίας, εγώ έχω χαρακτηρίσει τον Βίκτορ Όρμπαν δικτάτορα. Η Ελλάδα μου θυμίζει πάρα πολύ την πολωνική περίπτωση. Πρέπει να διαχωρίσω την πολιτική σε ό,τι αφορά τις σεξουαλικές και άλλες μειονότητες, όπου η χώρα πάει στη σωστή κατεύθυνση, αλλά οι περιορισμοί στον Τύπο, τη δικαιοσύνη, η υπονόμευση των ασφαλιστικών δικλείδων των ανεξάρτητων αρχών και οι επαναπροωθήσεις στο προσφυγικό είναι παραδείγματα που μοιάζουν να είναι βγαλμένα από εγχειρίδιο των όψεων ενός αυταρχικού κράτους. Η Μάλτα και η Σλοβακία αποδείχθηκαν εξαιρετικά συνεργάσιμες στις δικές τους περιπτώσεις δολοφονίας δημοσιογράφων (σ.σ.: που διαλευκάνθηκαν, σε αντίθεση με την Ελλάδα)», επισημαίνει η γερμανίδα πολιτικός, που είχε πατέρα δημοσιογράφο, μιλώντας μας στο λόμπι του ξενοδοχείου της στην Αθήνα, σε μια κουβέντα που διάρκεσε 45 λεπτά.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε επιχειρήσει να αναβληθεί η επίσκεψη της επιτροπής LIBE του ευρωκοινοβουλίου, αρχικά μέσω του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPPEPP – European People’s Party), στο οποίο ανήκει η Νέα Δημοκρατία. H ημερομηνία για την επίσκεψη είχε ορισθεί τον Οκτώβριο του 2022 και το EPP είχε διατυπώσει από τότε κάποιες επιφυλάξεις για τη σκοπιμότητά της. Ο κανόνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ότι δεν οργανώνονται επισκέψεις έναν μήνα πριν από τις βουλευτικές εκλογές – κάτι που δεν ίσχυε όμως στην περίπτωση της Ελλάδας, διότι ουδέποτε προκηρύχθηκαν. Tον Φεβρουάριο του 2023 η γραμματεία της επιτροπής LIBE απέστειλε προσκλήσεις σε μια σειρά κρατικών αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων η πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ισίδωρος Ντογιάκος, η ηγεσία της Ελληνικής Αστυνομίας, οι πρόεδροι των ανεξαρτήτων αρχών, δημοσιογραφικές ενώσεις και η χήρα του Γιώργου Καραϊβάζ, Στάθα Καραϊβάζ.
Ουδείς από τους κρατικούς παράγοντες απάντησε δεσμευόμενος για μία συνάντηση, πλην της ηγεσίας της Ελληνικής Αστυνομίας, που ακύρωσε τη συνάντηση την περασμένη Δευτέρα, ενώ λίγες μέρες πιο πριν είχε ακυρώσει και η ηγεσία της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ), σε μια ένδειξη ότι το ελληνικό κράτος δεν ήθελε τον έλεγχο του ευρωκοινοβουλίου, ανεξαρτήτως δικαιολογιών. Την περασμένη εβδομάδα στις 2 Μαρτίου ο έλληνας επικεφαλής της μόνιμης αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες, Γιάννης ΒράιλαςΜόνιμος Αντιπρόσωπος | Η Ελλάδα στις Βρυξέλλες, με επιστολή του στην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, είχε προσπαθήσει να επιστήσει την προσοχή της στο γεγονός ότι ο ελληνικός λαός και η ηγεσία του πενθούσαν για τους νεκρούς του δυστυχήματος των Τεμπών και συνεπώς μία επίσκεψη της επιτροπής LIBE θα ήταν αδύνατη. Η δικαιολογία θα ήταν πιο πιστευτή, αν το εθνικό πένθος δεν έληγε την επόμενη μέρα, δύο 24ωρα πριν την έναρξη της επίσκεψης και αν υπουργεία που ακύρωσαν ή δεν απάντησαν στις προσκλήσεις δεν συναντιόντουσαν στο διάστημα 6 έως 8 Μαρτίου 2023 με άλλες ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες, κάτι που συνέβη.
Δύο μέρες μετά την επιστολή Βράιλα και ενώ τα μέλη της επιτροπής είχαν ψηφίσει με 10 ψήφους υπέρ και 4 κατά υπέρ της διεξαγωγής του ταξιδιού στην Αθήνα –όλες οι ομάδες ψήφισαν υπέρ εκτός από εκείνη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος– έφθασε στη LIBE η επιστολή του Γιώργου Γεραπετρίτη, αρμόδιου για τα θέματα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στην οποίαν η απόφαση χαρακτηριζόταν «παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας» και «ασέβεια»Brussels Playbook, March 6th | Politico, και ανακοινωνόταν στα μέλη της επιτροπής ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα τους διέθετε κυβερνητικούς αξιωματούχους για συναντήσεις. O χριστιανοκοινωνιστής Μάνφρεντ Βέμπερ δημοσίευσε τουιτ υπέρ της αναβολής της επίσκεψης στην Ελλάδα και κατά της απόφασης για το ταξίδι.
Ήταν η πρώτη φορά που δεν πήρε μέρος σε αποστολή της επιτροπής LIBE μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, το οποίο με ανακοίνωσή του χαρακτήρισε την επίσκεψη «ανάρμοστη» για αυτήν την περίοδο, λόγω του εθνικού πένθους. Η πρόεδρος του κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα δεν πήρε δημόσια θέση.
Στο τέλος της επίσκεψης της αντιπροσωπείας στην Αθήνα εχθές το πρωί, η επικεφαλής της Σόφι ιν ‘τ Βελντ διάβασε στα ελληνικά μια δήλωση, στη διάρκεια συνέντευξης τύπου, στην οποίαν αναγνώριζε τα συναισθήματα των πολιτών της χώρας σε αυτή τη φάση μετά το δυστύχημα: «Eκ μέρους όλων των συναδέλφων μου θα ήθελα να απευθύνω τα βαθιά μας συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων και σε όσους έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα κατά την τραγωδία των Τεμπών – αλλά και να εκφράσουμε την συμπαράστασή μας στον ελληνικό λαό. Οι λέξεις “πάρε με όταν φτάσεις” έχουν γίνει πλέον σύμβολο άφατου πόνου και πένθους, καθώς αδυνατούμε να πιστέψουμε ότι τόσοι νέοι άνθρωποι χάθηκαν άδικα. Γνωρίζουμε ότι η τραγωδία αυτή έχει σημαδέψει το πανελλήνιο. Και ως Ευρωπαίοι συμπαραστεκόμαστε στις Ελληνίδες και τους Έλληνες».
Πίσω στην Κατερίνα Μπάρλεϊ και την δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ. «Ενώ οι κυβερνήσεις της Μάλτας και της Σλοβακίας –δύο σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις, όταν δολοφονήθηκαν οι δύο δημοσιογράφοι– έδειξαν διάθεση να συμμορφωθούν, με την κ. Μέτσολα (σ.σ.: που ήταν τότε στην αντιπολίτευση της Μάλτας) να παίζει κεντρικό ρόλο στη συμμόρφωση της κυβέρνησης της χώρας της, στην Ελλάδα οι αρμόδιοι δεν μοιάζει να δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για τη διαλεύκανση της υπόθεσης», λέει η πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της Γερμανίας και επικαλείται την Στάθα Καραϊβάζ, που προσκόμισε η ίδια τον υπολογιστή του άνδρα της στην αστυνομία, η οποία δεν τον είχε καν ζητήσει. Στα προβλήματα που απαριθμεί η κ. Μπάρλεϊ είναι «η διαφθορά και η ατιμωρησία, με τις ιδιαίτερα μεγάλες περιόδους που χρειάζονται για να τελεσιδικήσει μια υπόθεση – καθυστερήσεις που μοιάζουν μέρος ενός μοντέλου. Έχεις τη δυνατότητα να ξεγλιστρήσεις χωρίς να τιμωρηθείς, ό,τι και αν έχεις κάνει. Δικαιοσύνη που καθυστερεί είναι δικαιοσύνη που δεν αποδίδεται», σημειώνει η Μπάρλεϊ, που ζει στο Τρίερ, στα σύνορα με τη Γαλλία και έχει υπηρετήσει στο δικαστικό σώμα και σε συνταγματικό δικαστήριο.
Η Μπάρλεϊ ήταν υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας της όταν το υπουργείο Εσωτερικών και οι αστυνομικές αρχές της Γερμανίας ζητούσαν να δημιουργηθεί ένα χαλαρό νομικό πλαίσιο για να μπορούν να «σπάνε» την κρυπτογράφηση των εφαρμογών τύπου WhatsApp, μετά την τρομοκρατική επίθεση στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου. Η σοσιαλδημοκράτης πολιτικός, που προέρχεται από τον χώρο της δικαιοσύνης, βρίσκει φυσικό οι υπηρεσίες ασφαλείας να ζητούν «μεγαλύτερες ευκολίες» στη χρήση παρόμοιων μεθόδων για να κάνουν τη δουλειά τους, αλλά πιστεύει ότι θα πρέπει τουλάχιστον ex post να ελέγχονται. «Πρέπει οι παρακολουθούμενοι να έχουν πρόσβαση στα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί για αυτούς, όταν έχει πλέον εκλείψει ο λόγος για τον οποίον τέθηκαν σε παρακολούθηση. Δεν μπορεί να δημιουργείς σαν κράτος νομικούς χώρους στους οποίους δεν θα ελέγχεσαι».
Σε σχέση με τις επαναπροωθήσεις, ρωτήσαμε την κ. Μπάρλεϊ: «Στην Ελλάδα πολλοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι λένε πίσω από κλειστές πόρτες ότι με τις επαναπροωθήσεις κάνουμε τη δουλειά της Γερμανίας και άλλων χωρών του Βορρά που δεν θέλουν να λερώσουν τα χέρια τους. Τι λέτε γι’ αυτό;» Και μας απάντησε: «Η Γερμανία έχει υποδεχθεί πάρα πολλούς πρόσφυγες, αλλά έχουν δίκιο εκείνοι που κάνουν την κριτική αυτή για το γεγονός ότι έχουμε αφήσει τις χώρες πρώτης υποδοχής μόνες τους, επειδή το σύστημα της ΕΕ για το προσφυγικό δεν λειτουργεί. Για εμάς το θέμα δεν είναι απλά αν γίνονται pushbacks, αλλά και ποιος τα κάνει, οι εθνικές αρχές ή η Frontex».
Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας της επίσκεψης της επιτροπής LIBE, το inside story ήταν ανάμεσα σε μια σειρά εκπροσώπων μέσων ενημέρωσης που κλήθηκαν από την επιτροπή για να μιλήσουν για τα προβλήματα των δημοσιογράφων. Στη διάρκεια αυτής της συνεδρίασης, η κ. Μπάρλεϊ αναρωτήθηκε, με βάση τις πρώτες της εντυπώσεις από συζητήσεις με Αθηναίους, αν οι πολίτες μαθαίνουν όλα όσα είναι σημαντικά για την δημόσια ζωή από τα Μέσα Ενημέρωσης. Άλλα μέλη της αντιπροσωπείας ρώτησαν ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες αυτών των μέσων, ποιες σχέσεις έχουν με την κυβέρνηση, το τραπεζικό σύστημα και άλλους τομείς της οικονομίας και αν αυτές οι σχέσεις παίζουν ρόλο στο να αποκρύπτονται θέματα ή να υπερπροβάλλονται άλλα. Εχθές η ολλανδή συνάδελφός της Σόφι ιν ‘τ Βελντ, της ομάδας Renew EuropeSophia in ‘T Veld | Renew Europe, δεν απέκλεισε την επιβολή αιρεσιμότητας, δηλαδή όρων που συνδέονται με την εκταμίευση κονδυλίων από τα ευρωπαϊκά ταμεία, στην περίπτωση που δεν υπάρξει πρόοδος σε κάποια από τα ζητήματα του κράτους δικαίου που προχωρούν απογοητευτικά αργά. Πάντως η Αθήνα είναι μακριά ακόμα από την αιρεσιμότητα, που έχει επιβληθεί μόνο στην περίπτωση της Ουγγαρίας. Μία από τις πρωτεργάτριες της ιδέας να συνδεθεί η τήρηση των κανόνων δικαίου στην Ουγγαρία με την χρηματοδότηση της ΕΕ ήταν η κ. Μπάρλεϊ, που είχε σκεφθεί„Die Lage in Polen und Ungarn ist besonders ernst“ | Deutschlandfunk ότι «πρέπει να κάνουμε τον Όρμπαν να πεινάσει οικονομικά. Αυτός χρειάζεται τα χρήματα. Κι αν του πούμε δεν θα πάρεις χρήματα, τότε θα σκεφθεί ότι θα πρέπει να υπαναχωρήσει σε εκείνο ή το άλλο σημείο».
Πόσο “Ευρώπη” είναι η Ελλάδα, ένα κράτος στο οποίο γίνονται τηλεφωνικές παρακολουθήσεις από την ΕΥΠ, η οποία υπάγεται στον π/θ, κι αυτός δηλώνει αρχικά άγνοια και μετά τα μασά και δεν ξέρει τι λέει; Πόσο “Ευρώπη” είναι η Ελλάδα, ένα κράτος στο οποίο ο π/θ στέλνει γραπτές οδηγίες στον εισαγγελέα τού Ανωτάτου Δικαστηρίου τής χώρας για τον χειρισμό υποθέσεων κι αυτός δεν τις επιστρέφει αυθωρεί ως απαράδεκτες;
Είναι πιο “Ευρώπη” η Ελλάδα από την Ουγγαρία, επειδή προωθεί τα “δικαιώματα” των ΛΟΑΤ και των λαθρομεταναστών; Επειδή δέχεται να διδάσκεται π.χ. η “αφυλία” στα παιδιά από την ίδια την ΠτΔ, εκτός άλλων “ειδικών” μαθημάτων; Εάν είναι έτσι, προτιμώ τον δικτάτορα Όρμπαν, ο οποίος έχει αξιοπρέπεια και αισθάνεται ευθύνη πρωτίστως για τον λαό του και τις παραδόσεις τής χώρας του.