Γιώργος Τσουκαλάς: ΤΑΓΟΣ ΛΟΞΙΑΣ

Ο νέος Πρόεδρος των Η.Π.Α. φαντάζει ένας ταγός λοξίας. Αδύνατον να προβλεφθεί, εκπλήσσει με τις δυσερμήνευτες αντιφάσεις του. Άλλωστε ο Ντόναλντ Τραμπ υπήρξε κάποτε μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος, πριν κατασταλάξει στο αντίπαλό του, Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Αναμφίλεκτα, το μόνο βέβαιο για αυτόν, είναι πως το επιχειρείν προεξάρχει μέσα του. Ως πανέξυπνος επιχειρηματίας, ο πολιτικός πλέον Ντόναλντ Τραμπ συλλέγει ό,τι κρίνει περιστασιακά ωφέλιμο, συγκροτώντας μία ιδιόρρυθμη, sui generis, συγκρητική πλην αντιφατική και ευμετάβλητη ιδεολογία. Εξ ου και το απρόβλεπτο του ανθρώπου, ως υπαρξιακό βίωμα.

«America First», «πρώτα η Αμερική», αυτό μοιάζει πως είναι το μόνο αληθινό μέλημα του Τραμπ. Εκτός από έναν ολοφάνερο πλην υπόρρητο εθνολαϊκισμό, που ενίοτε κάμει τους δημοκρατικούς θεσμούς στις Η.Π.Α. να κλυδωνίζονται, ο Τραμπ υπηρετεί έναν αναδυόμενο οικονομικό εθνικισμό, που απειλεί με αφόρητους δασμούς ως εξωλκείς κερδών υπέρ των Η.Π.Α. από το παγκόσμιο εμπόριο, αλλά και προκειμένου να διαπραγματευτεί και εντέλει να συνάψει ευνοϊκές για τις Η.Π.Α. διεθνείς συμφωνίες. Εμφανίζεται δημοσίως αναθεωρητικός της καθεστηκυΐας ιδεολογίας αλλά και της παγκόσμιας τάξης, καθώς επιδιώκει την μερική ανατροπή του υπάρχοντος πλέγματος εξουσίας, των συμφωνιών και συνθηκών των διεθνών οργανισμών, όπως της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (ΝΑΤΟ) και του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας, που ανάγονται στην μεταπολεμική εποχή, αλλά και του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου, δημιουργήματος της περιόδου της παγκοσμιοποίησης. Σκοπός του, είναι η κατίσχυση των Η.Π.Α., όχι μόνο παγκοσμίως, αλλά ακόμη και εντός του Δυτικού στρατοπέδου, στρεφόμενος κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Καναδά, ενώ οραματίζεται ακόμη και την προσάρτηση της Γροιλανδίας και της διώρυγας του Παναμά.

«Make America Great Again», «κάντε την Αμερική μεγάλη ξανά», διατυμπανίζει διαπρύσσιος ο τραμπισμός. Ως όχημα για το ιδεολογικοπολιτικό μεγαλείο και την οικονομικοκοινωνική ανάκαμψη των Η.Π.Α., προκρίνεται ο συντηρητισμός, που πλέον μασκαρεύεται ως νέα μόδα, ερωτοτροπεί ακόμη και με τον ναζισμό, περιστέλλει τον δικαιωματισμό και τις φερόμενες ακρότητες του. Παράλληλα με την πολύφερνη επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες, ο τραμπισμός επιχειρεί μία επάνοδο των πετρελαϊκών εταιρειών, μια αναγέννηση της βαρειάς βιομηχανίας, αρνούμενος την κλιματική αλλαγή και το ελεύθερο εμπόριο. Τόσο οι ρηξικέλευθες μεταρρυθμίσεις του, στην πραγματικότητα αναχρονιστικές αλλαγές, όπως η κατάργηση της πράσινης ανάπτυξης και η επιβολή δασμών, όσο και η επιδίωξη εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων της Γροιλανδίας ή της μείωσης των εξόδων στην διώρυγα του Παναμά, εξυπηρετούν το παλιό καλό αμερικανικό κατεστημένο, των πετρελαϊκών εταιρειών και της ανθρακοβόρας χειμαζόμενης βαρειάς βιομηχανίας στις Η.Π.Α. Όμως, στον επίπαγο, όλα ετούτα ενδύονται τον μανδύα των υπερσύγχρονων μέτρων, με την υπερπροβολή των επιχειρηματιών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που χρησιμεύουν στον τραμπισμό μάλλον ως προθήκη, λαμπερή βιτρίνα για εντυπωσιασμό και θέαμα, απαραίτητο στην πολιτική, ενδεχομένως και για τον αντιδημοκρατικό επηρεασμό, τον έλεγχο και την χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Άλλωστε, οι τρεις τέσσερις επιχειρηματίες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που δημιουργήθηκαν λόγω της παγκοσμιοποίησης, δεν είναι αυτοί στους οποίους κατ’εξοχήν στοχεύουν οι τραμπικές μεταρρυθμίσεις. Αναμφισβήτητα όμως ο τραμπισμός επιδιώκει ταυτόχρονα να εκμεταλλευτεί την αμερικανική υπεροχή στις νέες τεχνολογίες, ώστε να αλλάξει το παγκόσμιο κοσμοείδωλο, συνενώνοντας υβριδικά το ανθρώπινο ον με την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης στην Γη αλλά ιδεατά αποικίζοντας ακόμη και τον Άρη…

«Too much ado for nothing», «πολύς κόπος για το τίποτα», όπως θα αναρωτιούνταν ο Σαίξπηρ, αν ατένιζε τους αλλοπρόσαλλους καιρούς μας. Μήπως η πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ μας επιτρέπει να προεικάσουμε πως ο πολυλογάς τραμπισμός όπως κάθε μεγάλαυχος λαϊκισμός, τελικά θα μείνει περισσότερο στα λόγια; Είναι βέβαιο πως αυτήν την δεύτερη φορά ο τραμπισμός θα είναι πιο ριζοσπαστικός από την πρώτη, καθώς απολαμβάνει προς ώρας στις Η.Π.Α., μια σχεδόν απόλυτη εξουσία. Όμως το τι ακριβώς θα πράξει παραμένει ένα παγκόσμιο μυστήριο που μόνον ο Ντόναλντ Τραμπ θα λύσει. Μήπως οι Η.Π.Α. του Τραμπ θα παρατήσουν την αυτοκρατορία τους, και θα αποσυρθούν στο Δυτικό ημισφαίριο, όπως πρεσβεύει ο τζακσονισμός; Το μόνο βέβαιο είναι πως μετά από αυτήν την δεύτερη φορά τραμπισμού, η παγκόσμια κλιματική αλλαγή θα έχει καταστεί μάλλον αναπόφευκτη και τραγική οικουμενική ειμαρμένη, η Δύση πιο συντηρητική και ο Κόσμος άλλος. Εν πλήρει 21ο αιώνα, η Ανθρωπότητα ανήμπορη να συσπειρωθεί στην από κοινού αντιμετώπιση, γιγαντιαίων και χρονίων, παγκόσμιων προβλημάτων, όπως η περιβαλλοντική κρίση, οι δημογραφικές μεταβολές, η ανισόρροπη οικονομική ανάπτυξη και οι λοιμοί, κατακερματίζεται και συγκρούεται. Ο τροχός της αγωνίας περιστρέφει τον Κόσμο, σε μια αμφίσημη και άδηλη εποχή…