Δ. Τσαϊλάς: γιατί να παραδοθούμε στην Τουρκία στη μάχη των εννοιών και ερμηνειών;

του Δημήτρη Τσαϊλά, Υποναυάρχου ε.α.

Η παραχώρηση του ελέγχου των εννοιών και ερμηνειών που χρησιμοποιούμε μπορεί να αποβεί μοιραία για τη διπλωματία. Αν αφήσουμε κάποιον να ορίσει τις έννοιες που χρησιμοποιούνται σε ένα επιχείρημα όπως θέλει, ή αν τον αφήσουμε να χρησιμοποιήσει όρους με ανακριβή ερμηνεία ώστε να χάσουν κάθε νόημα, τον αφήνουμε να καθορίσει τις υποθέσεις από τις οποίες προέρχεται το επιχείρημα. Και μόλις θέσει τις υποθέσεις, μπορεί να αποδείξει ό, τι θέλει. Θα χάνουμε κάθε φορά. Μπορούμε να το πούμε ρητορική προετοιμασία στο πεδίο της μάχης. Όπως όμως κι αν το πούμε, είναι μια ατελείωτη εκστρατεία για την Άγκυρα. Η άμβλυνση αυτής απαιτεί παρόμοια επιμονή.

Η προσπάθεια της Άγκυρας είναι, να διαστρεβλώσει τις έννοιες του ναυτικού δικαίου για τις υπερπτήσεις της πάνω από νησιά, την ενόχλησή της για τις εναέριες αναχαιτίσεις στον ΕΕΧ και την στρατιωτικοποίηση των νήσων, καθώς και τον χώρο δικαιοδοσίας έρευνας και διάσωσης, υιοθετεί για το Αιγαίο τον ορισμό «ελληνική λίμνη». Δημοσιογράφοι, αναλυτές  και καθηγητές Έλληνες υιοθετούν αυτόν τον ορισμό  αγνοώντας ότι έχουν καταχραστεί τον ορισμό της “αβλαβούς διέλευσης” σύμφωνα με την UNCLOS. Σταματήστε εκεί. Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η αβλαβής διέλευση αναφέρεται στο δικαίωμα των πλοίων να διέρχονται από τα χωρικά ύδατα ενός παράκτιου κράτους υπό την προϋπόθεση ότι αποφεύγει να κάνει πράγματα που θα μπορούσαν να παραβιάσουν την ασφάλεια του παράκτιου κράτους. Το κείμενο της συνθήκης απαριθμεί δραστηριότητες όπως η στρατιωτική επιτήρηση. Θα επιτρέψουμε στην Τουρκία να επαναπροσδιορίσει ένα νομικό δίδαγμα; Μάλλον είναι κακή ιδέα.

Τα κατασκοπευτικά αεροπλάνα των Τούρκων δεν κάνουν περιηγήσεις στα αξιοθέατα της Ελλάδας. Αντίθετα, εμπλέκονται σε εντατική, παρεμβατική συλλογή στρατιωτικών πληροφοριών σε μαζική κλίμακα και διαρκή τρόπο, η οποία όχι μόνο απειλεί σοβαρά την εθνική ασφάλεια της Ελλάδας, αλλά παραβιάζει επίσης το δίκαιο. Το μήνυμα της Αθήνας, πάλι, θα πρέπει να είναι: μια σκληρή απάντηση. Το γεγονός ότι η ηγεσία της Άγκυρας θέλει να ελέγχει τη θάλασσα και τον ουρανό τόσο πολύ, δεν κάνει την πολιτική της νόμο.

Ο Ελληνισμός δεν πρέπει να επιτρέψει τέτοιου είδους επιχειρήσεις κατά μήκος της ηπειρωτικής και νησιωτικής ακτογραμμής του. Αυτό είναι ένα άλλο τυπικό σημείο συζήτησης, αλλά η αδιάκοπη επανάληψη του δεν το καθιστά αληθινό.

Επίσης με την απειλή πολέμου προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα του δικαίου της ένοπλης σύγκρουσης. Η Αθήνα χρειάζεται να ορίσει την «εχθρική πρόθεση» ως «απειλή επικείμενης χρήσης βίας» εναντίον της πατρίδας μας, των δυνάμεων, ή των υπηκόων. Η «επικείμενη απειλή», με τη σειρά της, είναι ένα κοινό – αν και έντονα συζητημένο – διεθνές πρότυπο που δικαιολογεί την προληπτική χρήση βίας και από την πλευρά μας. Ας αμφισβητήσουμε τις προσπάθειες επαναπροσδιορισμού των στρατιωτικών επιχειρήσεων ρουτίνας, ορίζοντας ως εικονικές πράξεις πολέμου. Επιτέλους να αντιληφθούμε ότι το γεγονός ότι ορισμένα έθνη επιλέγουν να μην ασκούν ορισμένα προνόμια στα παγκόσμια κοινά δεν ακυρώνει αυτά τα προνόμια για τα έθνη που το κάνουν. Αν η Ελλάδα θέλει να χρησιμοποιήσει τα κοινά με τον ίδιο τρόπο που το κάνει η Τουρκία, ας οικοδομήσει την ικανότητα να το κάνει, και στη συνέχεια να το κάνει.

Τέλος, όταν μια δύναμη εγείρει παράνομες αξιώσεις και βάζει την απειλή πολέμου πίσω τους, ήρθε η ώρα για τα άλλα ναυτικά κράτη να οργανώσουν μια πιο ηχηρή, πιο ισχυρή υπεράσπιση της ελευθερίας των θαλασσών. Διαφορετικά, η αρχή θα μπορούσε να αποσυντεθεί με την πάροδο του χρόνου.