του M.K. Bhadrakumar, πολιτικού αναλυτή, πρώην πρεσβευτή
Το άφθονο και φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο ήταν η κινητήρια δύναμη με την οποία η Γερμανία φιλοδοξούσε να γίνει – μετά την Κίνα – δεύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο…Το όνειρο κατέρρευσε.
Οι Γερμανοί πολιτικοί είναι έκπληκτοι από τα αποτελέσματα δημοσκόπησης, σύμφωνα με την οποία το 20% των Γερμανών ψηφοφόρων θα ψήφιζαν υπέρ του ακροδεξιού AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία), καθιστώντας το το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα μετά το κεντροδεξιό CDU ( 28%) και μπροστά από το SPD του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς (19%). Αυτός είναι ένας πραγματικός πολιτικός σεισμός.
Δεδομένου του συστήματος αναλογικής εκπροσώπησης της Γερμανίας – το οποίο δεν έχει καμία σχέση με αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών ή του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου η πολιτική είναι επίσης κατακερματισμένη αλλά προστατεύεται από τις εκλογικές μονομαχίες – είναι λογικό να υποθέσουμε ότι η τρέχουσα συμμαχία, λεγόμενη « τρίχρωμη», μεταξύ του κεντροαριστερού SPD, των Πρασίνων (που κέρδισαν 15%) και των νεοφιλελεύθερων Ελεύθερων Δημοκρατών ή FDP (7%) δεν έχει πλέον εντολή να κυβερνήσει, μετά από μόλις ενάμιση χρόνο άσκησης εξουσίας.
Στις γενικές εκλογές του 2021, το SPD κέρδισε το 25,7% των ψήφων, το FDP 11,5% και οι Πράσινοι το 14,8%. Αυτή η απότομη πτώση του συνασπισμού σε μόλις 18 μήνες εισάγει πολιτικές αβεβαιότητες σε μια εποχή που η οικονομία βρίσκεται σε βαθιά ύφεση, ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται σε οριακό σημείο και η άνοδος του ακροδεξιού AfD, το οποίο παρεμπιπτόντως καλύπτει ολόκληρο το φάσμα της ακροδεξιάς, από τους δημοκρατικούς εθνικιστές έως τους νεοναζί, από μόνη της σηματοδοτεί μια θεμελιώδη αλλαγή στη γερμανική πολιτική μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με σημαντικές συνέπειες.
Το 20% είναι ήδη ένα σημαντικό όριο σε μια χώρα τόσο κατακερματισμένη, όπως η Γερμανία και ορισμένοι πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η δυναμική του AfD μπορεί να φτάσει το 30%. Μέχρι τώρα, ένας συνασπισμός με το AfD ήταν ταμπού για τα δύο παραδοσιακά κόμματα, το CDU και το SPD. Στην παρούσα κατάσταση, το CDU βρίσκεται αντιμέτωπο με μια δύσκολη επιλογή: την επιστροφή στον « μεγάλο συνασπισμό » με το SPD (για τον οποίο δεν υπάρχει όρεξη, δεδομένων των άθλιων αποτελεσμάτων των περιόδων 2005-2009 και 2013 -2021 υπό την ηγεσία της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ). Η εναλλακτική θα είναι ένας συνασπισμός με το ακροδεξιό AfD, ο οποίος μπορεί να γίνει αναπόφευκτος κάποια στιγμή.
Η επιστροφή της Ακροδεξιάς
Πράγματι, σε όλη την ευρωπαϊκή πολιτική, αυτή είναι η τρέχουσα τάση: η ακροδεξιά επέστρεψε. Αυτό συνέβη πρόσφατα στη Σουηδία και αυτό συμβαίνει τώρα στη Φινλανδία. Γεγονός είναι ότι το AfD βρίσκεται σε άνοδο και μόλις ξεπεράσει το όριο του 20%, θα είναι όλο και πιο δύσκολο για τα κεντρώα κόμματα να το αποκλείσουν από την κυρίαρχη πολιτική σκηνή ως εταίρο συνασπισμού.
Η ύφεση στη Γερμανία αναμένεται να είναι μακρά, γεγονός που ουσιαστικά εγγυάται ότι βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, ο οικονομικός κύκλος θα είναι υπέρ του AfD. Η μετανάστευση είναι ένα άλλο ζήτημα που συμβάλλει στη βάση υποστήριξης του AfD. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου στη Γερμανία αυξήθηκε κατά 80% μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου 2023 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
Δύο άλλα ζητήματα ταράζουν την κοινή γνώμη: η αποδοκιμασία της υποστήριξης του Scholz προς την Ουκρανία και ο θυμός για τις ενεργειακές του πολιτικές. Ο Scholz και το SPD τοποθετήθηκαν στο πλευρό της Ουκρανίας. Αυτή είναι μια αλλαγή πολιτικής και το θέμα συνεχίζει να διχάζει τους ανθρώπους. Το AfD, το οποίο είναι ευρωσκεπτικιστικό και υποστηρίζει τη βελτίωση των σχέσεων με τη Ρωσία, εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι περίπου το ένα τρίτο των Γερμανών διαφωνούν με τις πολιτικές του Scholz σχετικά με την Ουκρανία και τη Ρωσία.
Εχει τόση σημασία αυτό; Ναι, έχει σημασία. Με την οικονομία σε ύφεση –και τη Γερμανία να παίρνει μαζί της ολόκληρη την ευρωζώνη– η άνοδος του AfD είναι πιθανό να μειώσει τον ενθουσιασμό για την ένεση κεφαλαίων και εξοπλισμού στην Ουκρανία. Για παράδειγμα, μόνο το 28% των ερωτηθέντων στην τελευταία δημοσκόπηση υποστηρίζει την παράδοση γερμανικών μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με την Deutsche Welle , «Συνολικά, η υποστήριξη για τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία μειώνεται, με μόνο μια μειοψηφία να πιστεύει ότι οι παραδόσεις όπλων πρέπει να αυξηθούν. Η έκκληση για διπλωματία αυξάνεται: το 55% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι προσπάθειες της γερμανικής κυβέρνησης πρέπει να ενταθούν για την επίτευξη διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό των μαχών» .
Όχι στην «ευρωπαϊκή ταυτότητα»
Ομοίως, υπάρχει μια αυξανόμενη πόλωση των απόψεων των Γερμανών για την « ευρωπαϊκή» τους ταυτότητα.“. Όπως τόνισε ένας σχολιαστής, μπορεί να είναι απλώς αριθμητική σύμπτωση ότι το 18% που διαφωνεί πλήρως με την έννοια της ευρωπαϊκής ταυτότητας είναι το ίδιο με τα σημερινά στοιχεία του AfD στις δημοσκοπήσεις. Είναι πιο πιθανό να είναι επικάλυψη. Παραδόξως, αυξάνεται ο αριθμός των ευρωφοβικών και των ευρωσκεπτικιστών, με τους τελευταίους να έχουν σαφές πλεονέκτημα (56%) έναντι των ευρωφοβικών (41%)! Αυτή η κατάσταση μπορεί να καταλήξει να παγιδεύσει την ΕΕ, γιατί εάν τα ποσοστά αποδοχής της ΕΕ είναι χαμηλά, είναι πιο δύσκολο για τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν σε βαθύτερη ολοκλήρωση, ενώ απαιτείται βαθύτερη ολοκλήρωση για να έχει καλύτερη απόδοση η ΕΕ. Η ευρύτερη εικόνα είναι ότι το είδος της ολοκλήρωσης της ΕΕ από την πίσω πόρτα που έχει συμβεί μέχρι τώρα μπορεί να μην λειτουργεί πλέον.
H Aκρα Δεξιά έχει κάθε δυνατότητα να αυξήσει την επιρροή της και, προπαντός, να συγκυβερνήσει στηριζόμενη στον ευρωσκεπτικισμό των Γερμανών, τη «ρωσοφιλία» τους, την έρπουσα οικονομική κρίση και την κατάρρευση των Πρασίνων.
Οι δογματικοί Πράσινοι
Οι μελλοντικές δυνατότητες του AfD είναι σημαντικές γιατί, στο εκλογικό σύστημα της Γερμανίας που βασίζεται στην αναλογική εκπροσώπηση, δεν χρειάζεται να κερδίσεις απόλυτες πλειοψηφίες για να κυβερνήσεις. Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, διαφαίνεται ένα πολιτικό αδιέξοδο στη Γερμανία, που επιδεινώνεται από τη συρρίκνωση της αριστεράς και μπορεί να μην κερδίσει καν την ελάχιστη ψήφο του 5% που απαιτείται για να μπει στο επόμενο κοινοβούλιο. Όσο για τους Πράσινους, και αυτοί έχουν κολλήσει, η φήμη τους αμαυρώθηκε από ένα μακροχρόνιο σκάνδαλο νεποτισμού (οι Πράσινοι, όντας μια δεμένη κοινότητα, τώρα θα δυσκολευτούν να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη της ηθικής επιχειρηματολογίας, η οποία ήταν το κλειδί της πολιτικής τους αύξηση).
Επιπλέον, ενώ ήταν στην εξουσία πέρυσι, οι Πράσινοι αποσύνδεσαν την πυρηνική ενέργεια και επιτάχυναν τη μετάβαση της Γερμανίας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προκαλώντας αντιδράσεις από τους ψηφοφόρους. Ένας νόμος που αναγκάζει τους ιδιοκτήτες κατοικιών να αντικαταστήσουν τα συστήματα θέρμανσης πετρελαίου και φυσικού αερίου με αντλίες θερμότητας, από τον ερχόμενο Ιανουάριο, καταργήθηκε καθώς το κόστος για τα νοικοκυριά είναι δυνητικά συντριπτικό – κυμαινόμενο από 15.000 έως 40.000 λίρες, ανάλογα με το μέγεθος της κατοικίας. Οι φτωχότεροι ιδιοκτήτες προέρχονται κυρίως από την κατώτερη μεσαία τάξη και τυγχάνει να είναι το μέρος του εκλογικού σώματος που είναι πιο ανοιχτό στην ακροδεξιά.
Φαίνεται προφανές ότι στο άμεσο μέλλον οι Πράσινοι δεν θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν τα παραδοσιακά κόμματα. Έτσι, δημιουργείται ένα τεράστιο κενό στο ιδεολογικό τοπίο στο επίκεντρο του πολιτικού φάσματος. Τα πράγματα κινούνται σε τέτοια κατεύθυνση που το AfD θα μπορούσε να γίνει απαραίτητο για τον σχηματισμό ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο Βερολίνο κάποια στιγμή.
Τα λάθη της γερμανικής ελίτ
Αλίμονο, όλη η φιλοδοξία να είναι η Γερμανία η επόμενη υπερδύναμη μαζί με την Κίνα έχει διαλυθεί. Είναι απλώς ένα μακρινό όνειρο. Η μηχανή της Ευρώπης είναι ερειπωμένη. Η ουκρανική κρίση χάλασε το πάρτι. Αλλά η κυρίαρχη ελίτ της Γερμανίας θα πρέπει να κατηγορηθεί σε μεγάλο βαθμό για αυτό, καθώς έπαιξε αμφίβολο ρόλο στην Ουκρανία από την αλλαγή καθεστώτος το 2014 – ιδιαίτερα στη συνομωσία για την παραβίαση των συμφωνιών του Μινσκ που προέβλεπαν περιφερειακή αυτονομία για το Ντονμπάς εντός μιας ομόσπονδης Ουκρανίας.
Βασικά, οι γερμανικές ελίτ δεν μπόρεσαν ή δεν ήθελαν να κατανοήσουν ότι η οικονομία της χώρας τους και η ευημερία του έθνους οικοδομήθηκαν πάνω στις απεριόριστες και φθηνές προμήθειες ενέργειας της Ρωσίας και στις δυνατότητες ανάπτυξης της ρωσικής αγοράς για τη γερμανική βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας. Τώρα πληρώνουν τις συνέπειες.
Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
Πηγή: https://lesakerfrancophone.fr/la-montee-de-lextreme-droite-en-allemagne
Είναι αστείο να κατηγορεί κανείς την γερμανική ελίτ για το πρόβλημα το οποίο δημιουργήθηκε από τον ρωσοουκρανικό πόλεμο σε συνδιασμό με την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από την Ρωσία:
1. διότι για το ξέσπασμα του πολέμου όπως και για την αποτροπή μιας διαπραγμάτευσης για ειρήνη, φέρουν ευθύνη οι ΗΠΑ και το ΗΒ,
2. διότι η κυβέρνηση της ΟΔ της Γερμανίας εξάντλησε όλα τα περιθώρια να διατηρηθούν οι ισορροπίες αλλά υποχρεώθηκαν από την δολιοφθορά στον αγωγό Nordstream να στραφούν σε άλλες αγορές.