Το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα εξελιχθεί η σημερινή σύσκεψη για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Κρήτη – Βάζει στο τραπέζι ερωτήματα και ζητά απαντήσεις η Κυβέρνηση – Χωρίς γραπτές δεσμεύσεις, δεν θα προσυπογράψει το ρυθμιστικό πλαίσιο που προέκυψε την περασμένη εβδομάδα – Ζητούνται στοιχεία για κόστος, όφελος και γεωπολιτικό ρίσκο
H «τέλεια καταιγίδα» ετοιμάζεται να ξεσπάσει πάνω από το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με την Κρήτη. Οι θυελλώδεις εξελίξεις και συζητήσεις των τελευταίων εβδομάδων θα κορυφωθούν μετά το μεσημέρι με την ευρεία σύσκεψη όλων των εμπλεκόμενων μερών που συγκάλεσε η Κυβέρνηση στην Λευκωσία. Εκπρόσωποι της Κύπρου, της Ελληνικής Κυβέρνησης, του ΑΔΜΗΕ, της Nexans και της Κομισιόν θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι στις 15:30 στο Προεδρικό Μέγαρο.
Ο αντικειμενικός στόχος της σύσκεψης είναι να δοθούν απαντήσεις σε όσα ανοιχτά ζητήματα μπορούν να απαντηθούν σήμερα, χωρίς να αναμένεται ότι θα ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις για την πορεία υλοποίησης του έργου. Αυτό είναι το ζητούμενο της Κυβέρνησης, η οποία έχει ήδη ετοιμάσει μια λίστα με σημεία ενδιαφέροντος που πρέπει να διευκρινιστούν γραπτώς πριν προχωρήσει η έγκριση της συμφωνίας ρυθμιστικού πλαισίου που προέκυψε ανάμεσα σε ΡΑΕΚ και ΑΔΜΗΕ την περασμένη εβδομάδα.
Καταρχάς η Λευκωσία παραμένει ιδιαίτερα ανήσυχη για τα πραγματικά δεδομένα σχετικά με το κόστος και το όφελος του έργου. Το βασικό έγγραφο που έχει ενώπιον της είναι η ανάλυση που έκανε για τον ΑΔΜΗΕ η εταιρεία Exergia σε συνεργασία με το Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθηνών. Η μελέτη προβλέπει κερδοφορία για τον επενδυτή, σε αντίθεση με την περσινή εκτίμηση της ίδιας εταιρείας για ζημιές όπως καταγράφεται σε έκθεση που ετοιμάστηκε για την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων τον Ιούλιο του 2023.
Αυτή η απόκλιση προβληματίζει ιδιαίτερα την Κυβέρνηση, η οποία αναζητά διεθνή οίκο που θα εξετάσει για λογαριασμό της τη φετινή ανάλυση της Exergia. Το πολυσέλιδο έγγραφο διαβιβάστηκε και στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για διασταύρωση στοιχείων. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως και από αυτή τη διαδικασία προέκυψαν κάποια ερωτήματα και προβληματισμοί, οι οποίοι θα μπουν επίσης στο τραπέζι της σημερινής σύσκεψης.
Στην ουσία ο ΑΔΜΗΕ και η Ελληνική Κυβέρνηση ασκούν πιέσεις προς την Λευκωσία να προωθήσει ένα έργο και να διαθέσει κρατικά κεφάλαια χωρίς να έχει δεσμεύσεις για το τελικό κόστος του. Η Nexans, η γαλλική εταιρεία που κατασκευάζει το καλώδιο, δεν είναι σε θέση να συγκεκριμενοποιήσει το ακριβές κόστος πριν ολοκληρωθεί η μελέτη του βυθού. Ως εκ τούτου, ο ΑΔΜΗΕ αρνείται να δεσμευτεί ότι το κόστος -που σήμερα υπολογίζεται στα 1,93 δις ευρώ- δεν θα αναθεωρηθεί προς τα πάνω.
Εκτός από το κόστος, υπάρχουν ακόμη κενά και σε σχέση με τη δυνατότητα κατασκευής του έργου. Αυτό προκύπτει και από την γραπτή επιστολή που απέστειλε στο Προεδρικό η Αννίτα Δημητρίου στις 3 Σεπτεμβρίου, εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας. Η Βουλή ζητά από την Κυβέρνηση να λάβει διαβεβαιώσεις από τους φορείς υλοποίησης «ότι η κατασκευή του έργου είναι τεχνικά εφικτή και ότι σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο αυτό δεν ολοκληρωθεί, το κόστος που θα προκύψει δεν θα καταβληθεί από τον Κύπριο καταναλωτή».
Και εδώ μπαίνει στο σχήμα το γεωπολιτικό ρίσκο και το ενδεχόμενο η Τουρκία να μπλοκάρει την κατασκευή του έργου. Η Κυπριακή Δημοκρατία ανέμενε από την Ελληνική Κυβέρνηση να εγγυηθεί ευθέως την απρόσκοπτη υλοποίηση του έργου, ωστόσο μέχρι στιγμής η Αθήνα δεν το κάνει και αναφέρεται στην προστασία που παρέχει η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό που επιδιώκει η Λευκωσία είναι συγκεκριμένες αναφορές στη συμφωνία ότι σε περίπτωση που το έργο δεν υλοποιηθεί για γεωπολιτικούς παράγοντες, δεν θα πληρώσουν το «λογαριασμό» οι Κύπριοι καταναλωτές.
Εάν και όταν δοθούν γραπτώς απαντήσεις για όλα αυτά, τότε η Κυβέρνηση θα προσυπογράψει το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο βάσει του οποίου η Κυπριακή Δημοκρατία θα αρχίσει να καταβάλλει από το Ταμείο Ρύπων 25 εκατομμύρια ευρώ ετησίως μέχρι το 2030. Η νέα συμφωνία παραχωρεί επίσης στον ΑΔΜΗΕ απόδοση 8.3% για 17 χρόνια, από 12 χρόνια που είναι το αρχικό, αυξάνοντας έτσι το περιθώριο κέρδος του. Υπό την προϋπόθεση ότι η Nexans θα είναι σε θέση να αναμένει να ξεκαθαρίσει το τοπίο, πριν συνεχίσει τις κατασκευαστικές εργασίες.
«Στόν ἀέρα» ἡ ἠλεκτρική διασύνδεσις Ἑλλάδος – Κύπρου
“Τό γεγονός ὅτι οἱ Τοῦρκοι στήν περίπτωση αὐτή ἐκινήθησαν παραβιάζοντες τό διεθνές δίκαιο, τό ἐπισημαίνει μέ ἄρθρο του στά «Νέα» ὁ ἐξ ἀπορρήτων τοῦ Μεγάρου Μαξίμου, καθηγητής Χρῆστος Ροζάκης, ὁ ὁποῖος ταυτοχρόνως καταρρίπτει τήν ὅλη συλλογιστική τῆς Κυβερνήσεως ὅσον ἀφορᾶ στήν προσέγγιση μέ τήν Τουρκία, στήν ὁποία συνιστᾶ νά μήν ἔχουμε καμμία ἐμπιστοσύνη. Μέχρι σήμερα, τό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ἐπιμένει ὅτι διά τῆς ἀποφυγῆς τῶν «σοβαρῶν» ζητημάτων τῆς ὁριοθετήσεως θαλασσίων ζωνῶν, θά μποροῦσε νά οἰκοδομηθεῖ ἕνα κλῖμα ἐμπιστοσύνης μέ τήν Ἄγκυρα, βασισμένο σέ διευθετήσεις ζητημάτων «χαμηλῆς πολιτικῆς».
Ἐπί τοῦ προκειμένου, ὁ κ. Ροζάκης σημειώνει: «Καλές εἶναι βέβαια οἱ προσπάθειες ἐξομάλυνσης τῶν σχέσεων μέ μέτρα χαμηλῆς πολιτικῆς, εὐπρόσδεκτη εἶναι ἡ ἠρεμία πού ἐπικρατεῖ στούς οὐρανούς καί στίς θάλασσες τοῦ Αἰγαίου καί τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, ἀλλά αὐτά δέν ἀρκοῦν. Εἶναι εὔθραυστα, ὅπως ἔδειξε τό ἐπεισόδιο τῆς Κάσου, πού κατέδειξε πώς ἡ Τουρκία δέν κάνει διακρίσεις ἀνάμεσα σέ νόμιμες ἐνέργειες τῆς Ἑλλάδας καί σέ ἀντίστοιχες παράνομες, κι ὅτι ἀνεξαρτήτως τῆς φύσης τῆς δραστηριότητας, ἀπαιτεῖ τήν προηγούμενη κοινοποίησή τους καί ἐνδεχομένως τήν ἄδειά της, προκειμένου αὐτή νά ὑλοποιηθεῖ. Γιατί δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία, γιά κάθε καλόπιστο ἄτομο, πώς οἱ ἑλληνικές ἐνέργειες στά ἀνοιχτά τῆς Κάσου ἦταν σύμφωνες μέ τό ἰσχῦον δίκαιο τῆς θάλασσας».”
Ολόκληρο το άρθρο Ροζάκη, εδώ.
Για μας δουλεύουν ολοι