δρ. Γαβριήλ Χαρίτος*
Ο απόηχος της πρόσφατης αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος και της απόφασης της κυβέρνησης εθνικής ενότητας του Σουδάν να δημεύσει περιουσιακά στοιχεία που φέρονται να ανήκουν στην οργάνωση Χαμάς δεν έχει κοπάσει. Αντιθέτως, εκτιμάται ότι αυτές οι δύο σημαντικές εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας πυροδοτούν περαιτέρω ανακατατάξεις και απειλούν την πολιτική σταθερότητα της χώρας.
Ένας πρόσθετος παράγοντας αποσταθεροποίησης αποτελεί η απόφαση του Σουδάν να ομαλοποιήσει τις διπλωματικές του σχέσεις με το Ισραήλ, μέσα στο πλαίσιο της γενικότερης δραστικής αλλαγής προσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, εγκαταλείποντας το Ιράν, προσεταιριζόμενη τη Σαουδική Αραβία και βελτιώνοντας τις διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ , καθιστώντας δυνατή την διαγραφή του Σουδάν από τις χώρες που υποθάλπτουν την ισλαμική τρομοκρατία.
Σήμερα (29/9) οι μυστικές υπηρεσίες του Σουδάν (GIS) ανακοίνωσαν ότι εξουδετέρωσαν πυρήνα τρομοκρατών του Ισλαμικού Κράτους που είχε βρει κρησφύγετο στις νότιες συνοικίες της πρωτεύουσας Χαρτούμ. Οι 11 τρομοκράτες του ισλαμικού Κράτους ήταν αλλοδαποί, διαφόρων υπηκοοτήτων, οι οποίες δεν ανακοινώθηκαν. Κατά την επιχείρηση, οι πυρήνες του Ισλαμικού Κράτους έβαλαν πυρ κατά των δυνάμεων των μυστικών υπηρεσιών σκοτώνοντας πέντε από αυτούς και τραυματίζοντας έναν, ενώ δεν αναφέρθηκε πόσοι από τα μέλη του πυρήνα των τρομοκρατών σκοτώθηκαν κατά την διάρκεια της επιχείρησης.
Το στοιχείο που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι ότι η επιχείρηση των σουδανικών μυστικών υπηρεσιών χθες βράδυ (28/9) είχε στόχο να αναιρέσει τα σχέδια του Ισλαμικού Κράτους να πραγματοποιήσει σύνθετη τρομοκρατική επίθεση την ερχόμενη παραμονή της Πρωτοχρονιάς, στοχεύοντας σημεία όπου θα βρίσκονταν υπήκοοι δυτικών χωρών, που είτε διαμένουν μόνιμα στο Σουδάν, είτε θα επισκέπτονται τη χώρα εκείνη τη χρονική περίοδο για τουρισμό.
Η εξέλιξη αυτή υπενθυμίζει ότι η σουδανική πολιτική ηγεσία συνεχίζει να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην προσπάθειά της να ‘δυτικοποιήσει’ την εξωτερική πολιτική της χώρας – γεγονός το οποίο είναι πιθανόν να ανακόψει την σχετικά γρήγορα πορεία του Σουδάν προς την καλλιέργεια περιφερειακών συμμαχιών με φιλοδυτικό πρόσημο. Μία από αυτές είναι και το άνοιγμα πρεσβείας του Σουδάν στο Τελ Αβίβ, ένα βήμα για το οποίο η ισραηλινή διπλωματία σκοπίμως δεν πιέζει την κυβέρνηση του Χαρτούμ, αντιλαμβανόμενη τις αντικειμενικές δυσκολίες που πλέον γίνονται ολοένα και περισσότερο εμφανείς. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην προχθεσινή ομιλία του ισραηλινού Πρωθυπουργού Ναφτάλι Μπένετ ενώπιον της Γ.Σ. του ΟΗΕ, απαριθμώντας τις αραβικές χώρες που υπέγραψαν τις λεγόμενες “Συμφωνίες του Αβραάμ”, παρέλειψε να συμπεριλάβει σε αυτές και το Σουδάν, και τα ισραηλινά ΜΜΕ όπως και το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας δεν προέβησαν σε περαιτέρω σχολιασμό ή επεξήγηση αντίστοιχα.
Η επανεμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους στο Σουδάν θα πρέπει να προβληματίσει την γειτονική Αίγυπτο, δεδομένου ότι διατηρείται ενεργό το μέτωπο μεταξύ του αιγυπτιακού στρατού κατά πυρήνων της οργάνωσης στην χερσόνησο του Σινά – ενώ ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες κάνουν λόγο για ανάλογες επιχειρήσεις που βρίσκονται κατά καιρούς σε εξέλιξη τόσο στην μεθόριο Αιγύπτου-Σουδάν.
Εκτιμάται ότι η χθεσινή επιχείρηση των μυστικών υπηρεσιών της χώρας είναι απλώς η αρχή μίας σειράς ανακατατάξεων στο εσωτερικό της χώρας, και παρότι οι τοπικές αρχές ανέκαθεν δεν προάγουν την δημοσιογραφική εξωστρέφεια, εκτιμάται ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, η φιλοδυτική θέση της παρούσας κυβέρνησης έχει την διάθεση να επιτρέψει την διαρροή πληροφοριών προς το εξωτερικό. Άλλωστε, το γεγονός ότι οι σουδανικές μυστικές υπηρεσίες προέβησαν σε επίσημη ανακοίνωση για το χθεσινό αιματηρό συμβάν, προλέγει μία σημαντική αλλαγή νοοτροπίας ως προς τον τρόπο ενάσκησης δημόσιας εξουσίας.
Ο δρ. Γαβριήλ Χαρίτος είναι ερευνητής στο Ινστιτούτο Μπεν-Γκουριόν (Ισραήλ). Διδάσκει Ιστορία των Πολιτικών Σχέσεων Ισραήλ-Ελλάδος-Κύπρου στο ισραηλινό Πανεπιστήμιο Μπεν-Γκουριόν και στο Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου.
