Στην αποθήκη πυρομαχικών πλησίον της Α.Β. Νέας Αγχιάλου προκλήθηκε έκρηξη από παλαιές βόμβες σειράς Mk-80. Οι βόμβες αυτές ήταν στοιβαγμένες σε εξωτερικό χώρο, εντός της περιμέτρου του στρατοπέδου αλλά εκτός των κλειστών αποθηκών καθ’ εαυτών.

Γιατί ήταν εκεί οι βόμβες; Οι βόμβες δεν ήταν εκεί από αμέλεια αλλά από μία δύσκολη επιλογή της ΠΑ και των ΕΕΔ. Τα «καλά», νεότερης κατασκευής και υψηλότερης στρατιωτικής αξίας πυρομαχικά ήταν αποθηκευμένα στους προβλεπόμενους χώρους και υπό τις προβλεπόμενες συνθήκες. Τα «καλά», νεότερης κατασκευής και υψηλότερης στρατιωτικής αξίας πυρομαχικά είναι επίσης ακριβά και λίγα, όπως ακριβοί (και πεπερασμένης χωρητικότητας) είναι οι αποθηκευτικοί χώροι πυρομαχικών. Η ΠΑ είχε εκ των προτέρων λάβει συνειδητά μία στρατιωτική απόφαση: να τηρήσει μεγαλύτερα αποθέματα πυρομαχικών απ’ όσα μπορούσε να στεγάσει υπό τις προβλεπόμενες συνθήκες, επειδή η πολεμική εμπειρία των «κανονικών» πολέμων δείχνει ότι τα αποθέματα πυρομαχικών είναι κρίσιμα και σε επιχειρησιακές συνθήκες εξαντλούνται ταχύτατα.

Μπορεί κανείς εύκολα να πει: αφού η ΠΑ κρίνει ότι χρειάζεται περισσότερα πυρομαχικά, γιατί δεν χτίζει αντιστοίχως περισσότερες αποθήκες; Η απάντηση είναι: επειδή οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι αναγκασμένες να διατηρούν ένα μέγεθος παντελώς δυσανάλογο με τα οικονομικά μέσα που τους διαθέτει η Ελληνική Πολιτεία. Στην επιδίωξη να τηρούν έναν μηχανισμό κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτόν που οι οικονομικές δυνατότητες επιτρέπουν, τα λειτουργικά έξοδα και οι δαπάνες για υποδομές περιστέλλονται -συχνά σε σημείο μη αποδεκτό. Ενίοτε η ανισορροπία μεταξύ δαπανών οπλικών συστημάτων αφ’ ενός και υποδομών ή μη οπλικών συστημάτων αφ’ ετέρου οδηγεί σε υποβάθμιση της πραγματικής ισχύος, ακόμη κι αν η «ονομαστική» ισχύς στα χαρτιά είναι μεγάλη.

Έπρεπε η ΠΑ να τηρεί το μεγάλο αυτό απόθεμα σχετικά «υποβαθμισμένων» πυρομαχικών; Ασφαλώς ναι. Οι πραγματικοί πόλεμοι αυτό δείχνουν, κι αν κάποιοι το ξεχνούν χαζεύοντας τις ΗΠΑ να εξουδετερώνουν με άνεση τριτοκοσμικούς αντιπάλους, είναι αξιέπαινο ότι η ΠΑ δεν μπερδεύεται. Μπορούσε η ΠΑ να φτιάξει περισσότερες αποθήκες για να καταφέρει να στεγάσει το επιπλέον απόθεμα βομβών; Αυτό αποτελεί μεγάλο και δύσκολο ερώτημα, και ασφαλώς είναι πολύ ευρύτερο: είναι οι υποδομές των ΕΔ (και όχι μόνον οι αποθήκες των αεροπορικών πυρομαχικών, αλλά και πολύ πιο θεμελιώδεις υποδομές: αεροπορικές βάσεις, ναύσταθμοι, βασικά στρατόπεδα -για να μην αναφέρουμε το σύνολο των εγκαταστάσεων) σε αποδεκτή κατάσταση; Το ερώτημα δεν τίθεται μόνον για λόγους πυρασφαλείας -αυτό είναι το λιγότερο. Το ερώτημα τίθεται για λόγους επαρκούς υποστηρίξεως πραγματικών επιχειρήσεων.

Απλώς να επισημάνουμε ότι όταν διάφοροι ενθουσιώδεις (πολίτες σχολιαστές, ου μην αλλά και υπηρεσιακοί που θα όφειλαν να γνωρίζουν καλύτερα) μοιράζουν απλόχερα τα δις δολάρια στο ένα ή το άλλο υπέρ-όπλο, ας έχουν κατά νου ότι οι προϋπολογισμοί των κρίσιμων υποδομών και οι λειτουργικοί προϋπολογισμοί έχουν εξ ίσου ή και μεγαλύτερες απαιτήσεις, παρ’ όλο που δεν θα βγει κανείς σχολιαστής να πει: οι εγκαταστάσεις της «τάδε» βάσης είναι απολύτως ανεπαρκείς και πρέπει να ενισχυθούν. Το θέμα δεν είναι εξ ίσου σέξυ με τα κανόνια και τα βαπόρια, είναι όμως εξ ίσου κρίσιμο. Τώρα η ΠΑ εκτέθηκε, κι ένας καθ’ όλα ικανός διοικητής ΠΜ καταστρέφεται υπηρεσιακά, για λόγους πυρασφαλείας για τους οποίους δεν φέρει πραγματική ευθύνη. Για την ακρίβεια, η ΠΑ έλαβε ένα -όχι παράλογο- ρίσκο, κι έχασε. Σε κάθε «Ηνίοχο» εκτιθέμεθα στους συμμάχους που καλούμε (κι αυτοί, ως επαγγελματίες, αντιλαμβάνονται πολύ περισσότερα). Γίνονται πραγματικά εκτός τόπου και χρόνου συζητήσεις για το «πόσα λεφτά είναι διαθέσιμα», ενώ οι πραγματικές ανάγκες είναι, πραγματικά, τεράστιες.

Οι λειτουργικές δαπάνες και οι δαπάνες υποδομών δεν είναι πολύ «δημοφιλείς» στις πολιτικές ηγεσίες. Οι μεν λειτουργικές δαπάνες εγγράφονται στους τακτικούς προϋπολογισμούς και φαίνονται άμεσα (σε αντίθεση με τις εξοπλιστικές, που μπαίνουν με διαφόρους τρόπους στο χρέος και επιβαρύνουν μακροπρόθεσμα), οι δε δαπάνες υποδομών δεν εγγράφονται ως «πολιτικό επίτευγμα» με τον τρόπο που εγγράφονται προμήθειες κανονιών και βαποριών. Φευ, είναι εξ ίσου απαραίτητες.

Την επόμενη φορά που θα ακούτε για πόσα F-35 και πόσα Lynx θα αγοράσουμε, σκεφτείτε τι ακάλυπτες ανάγκες υπάρχουν πίσω τους.

belisarius21.wordpress.com