Salam Fayyad
27 Οκτωβρίου 2023
Οι μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να επιτρέψουν στην PLO να ηγηθεί και στην Παλαιστινιακή Αρχή να κυβερνήσει.
Παλαιστίνιοι ψάχνουν για θύματα στο Khan Younis, Λωρίδα της Γάζας, Οκτώβριος 2023
Ibraheem Abu Mustafa / Reuters.
Την τελευταία δεκαετία, ήταν ξεκάθαρο ότι η «ειρηνευτική διαδικασία» μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων μετατράπηκε, προ πολλού, σε κάτι περισσότερο από μια εκτεταμένη άσκηση αποφυγής αντιμετώπισης του προβλήματος . Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η απουσία συνεχούς βίας μεγάλης κλίμακας παρήγαγε την ψευδαίσθηση της σταθερότητας. Ακόμη και εκείνοι που δεν είχαν νανουριστεί σε εφησυχασμό σοκαρίστηκαν, ωστόσο, από το ξέσπασμα του καταστροφικού πολέμου που μαίνεται από τότε που η Χαμάς επιτέθηκε στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Τις τελευταίες τρεις εβδομάδες σημειώθηκαν απώλειες ζωών σε φρικιαστική κλίμακα. Για το Ισραήλ, είναι ο πιο καταστροφικός αριθμός αμάχων στα 75 χρόνια ύπαρξής του. Και περισσότεροι Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν τις πρώτες 15 ημέρες αυτού του πολέμου από ό,τι κατά τη διάρκεια της δεύτερης ιντιφάντα, η οποία διήρκεσε για περισσότερο από πέντε χρόνια, και όλους τους γύρους βίας απο τότε. Ακόμη χειρότερα, φαίνεται πιθανό ότι πολλές περισσότερες χιλιάδες Παλαιστίνιοι άμαχοι θα χαθούν εάν το Ισραήλ επιδιώξει τον δηλωμένο (αν και ανέφικτο) στόχο του να εξαλείψει τη Χαμάς. Το ίδιο αποτέλεσμα θα προέκυπτε ακόμη και από τον λιγότερο φιλόδοξο στόχο της εξάλειψης των υποδομών της Χαμάς.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι να σταματήσει η κίνηση προς την άβυσσο.
Προς αυτόν τον σκοπό, η Χαμάς πρέπει να απελευθερώσει άνευ όρων τους Ισραηλινούς αμάχους που κρατά. Η πρόσφατη απελευθέρωση ορισμένων αιχμαλώτων ήταν ένα βήμα προς τα εμπρός και είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε ότι θα απελευθερωθούν κι άλλοι.
Αλλά το Ισραήλ δεν φαίνεται να διατεθειμένο να συζητήσει για κατάπαυση του πυρός αυτή τη στιγμή – και μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν ήταν διατεθειμένη να πιέσει τους Ισραηλινούς να εξετάσουν αυτήν την επιλογή. [σσ το άρθρο γράφηκε πριν την νέα επίσκεψη Μπλίνκεν στο Ισραήλ].
Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες απλώς προτρέπουν το Ισραήλ να καθυστερήσει μια χερσαία εισβολή στη Γάζα έως ότου απελευθερωθούν περισσότεροι όμηροι. Η έναρξη μιας τέτοιας επιχείρησης θα προκαλούσε απαράμιλλη σφαγή, θα μεγέθυνε τον κίνδυνο μιας ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης και θα απειλούσε ενδεχομένως τις κυβερνήσεις σε ορισμένες αραβικές χώρες, οι οποίες θα μπορούσαν να αποσταθεροποιηθούν ενόψει μαζικών διαδηλώσεων.
Μια ισραηλινή εισβολή στη Γάζα θα έθετε σε περαιτέρω κίνδυνο την Παλαιστινιακή Αρχή (PA), η οποία είναι ήδη ευάλωτη, καθώς η οργή αυξάνεται στη Δυτική Όχθη. Στο πλαίσιο αυτών των σκέψεων, ήταν δύσκολο να δει κανείς την περιφρόνηση με την οποία αντιμετώπισαν Ισραηλινοί αξιωματούχοι τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ μετά την πρόσφατη έκκλησή του για άμεση κατάπαυση του πυρός για να τερματιστεί αυτό που αποκάλεσε τα «επικά δεινά» στη Γάζα ως κάθε άλλο παρά απερίσκεπτο και πολεμοκάπηλο κίνδυνο .
Παραμένει κάποια ελπίδα ότι η απελευθέρωση των αιχμαλώτων Ισραηλινών αμάχων θα μπορούσε να δημιουργήσει αρκετό χώρο στην αραβική και διεθνή διπλωματία για να βρει μια γρήγορη απάντηση στο ερώτημα τι θα συμβεί την «επόμενη μέρα»—δηλαδή ποιος θα κυβερνήσει στη συνέχεια της συνεχιζόμενης ισραηλινής επιχείρησης.
Μια ιδέα που πρέπει να αποκλειστεί από την εξέταση είναι η επιβολή οποιασδήποτε συγκεκριμένης ρύθμισης στους Παλαιστίνιους αφού τους εξαναγκάσουν σε υποταγή. Επίσης, πρέπει να αποκλειστεί χωρίς πολλή συζήτηση η ιδέα ότι η Παλαιστινιακή Αρχή, στην τρέχουσα διάστασή της, θα επέστρεφε στην άσκηση των αρμοδιοτήτων της στη Λωρίδα της Γάζας.
Πρώτον, είναι αμφίβολο ότι η Παλαιστινιακή Αρχή, όπως έχει διαμορφωθεί αυτή τη στιγμή, θα ήταν πρόθυμη να επωμιστεί τις ευθύνες της διακυβέρνησης της Γάζας μετά από μια θανατηφόρα και καταστροφική ισραηλινή επίθεση. Ακόμα κι αν η ΠΑ επεδίωκε αυτόν τον ρόλο, δεν θα ήταν σε θέση να τον εκτελέσει, ειδικά, δεδομένου ότι η ήδη μειωμένη νομιμότητά της εξαφανίζεται γρήγορα υπό την πίεση του συνεχιζόμενου πολέμου.
Ωστόσο, μια σωστά αναδιαμορφωμένη ΠΑ μπορεί να προσφέρει την καλύτερη επιλογή για την «επόμενη μέρα» και μετά, παρέχοντας ένα βήμα για τη δημιουργία μιας περιφερειακής και διεθνώς υποστηριζόμενης προσπάθειας για τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής μέσα σε ένα πλαίσιο που αντιμετωπίζει αξιόπιστα τις διαρθρωτικές αδυναμίες που κατέστρεψαν την ειρηνευτική διαδικασία τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΜΠΡΟΣΤΑ
Η Παλαιστινιακή Αρχή δημιουργήθηκε το 1994 ως μεταβατική κυβερνητική οντότητα στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα στο πλαίσιο των συμφωνιών του Όσλο, τις οποίες συνήψε η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης για λογαριασμό του παλαιστινιακού λαού. Αλλά η Παλαιστινιακή Αρχή και η PLO σύντομα άρχισαν να υποφέρουν από μια διάβρωση της νομιμότητας που προκλήθηκε από την αποτυχία του πλαισίου του Όσλο να εκπληρώσει την υπόσχεσή του για ένα παλαιστινιακό κράτος στο έδαφος που κατέλαβε το Ισραήλ το 1967 και από τότε κατέχει.
Η προοδευτική απογοήτευση από τη βιωσιμότητα αυτού του στόχου και η συνακόλουθη αύξηση της υποστήριξης της ένοπλης αντίστασης, όπως την εξέφρασε η Χαμάς και άλλα πολιτικά κινήματα που αντιτάχθηκαν στο πλαίσιο του Όσλο από την αρχή, συνέβαλαν σε αυτή τη διάβρωση, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη συνεχιζόμενη εγκυρότητα του ισχυρισμού της PLO ότι είναι ο μοναδικός νόμιμος εκπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού. Σε συνδυασμό με τη χρόνια κακοδιαχείριση από την αρχή, ο αποκλεισμός ενός ευρέος φάσματος παλαιστινιακών πολιτικών παρατάξεων και πολιτικών προσανατολισμών άφησε την PLO και την Παλαιστινιακή Αρχή με πολύ μικρή απήχηση μεταξύ των Παλαιστινίων.
Τόσο η PLO όσο και η Παλαιστινιακή Αρχή θα έπρεπε να είχαν μεταρρυθμιστεί και αναδιαμορφωθεί εδώ και πολύ καιρό, και ο επείγων χαρακτήρας αυτού του καθήκοντος δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερος από ό,τι είναι σήμερα.
Το πρώτο βήμα πρέπει να είναι η άμεση και άνευ όρων επέκταση της PLO ώστε να συμπεριλάβει όλες τις μεγάλες φατρίες και πολιτικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ. Η Χαμάς κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στα παλαιστινιακά εδάφη, το 2006, και παρόλο που δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές από τότε, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Χαμάς συνέχισε να απολαμβάνει σημαντική δημόσια υποστήριξη.
Επιπλέον, είναι αδύνατο να δούμε πώς η PLO μπορεί αξιόπιστα να δεσμευτεί για τη μη βία ως μέρος οποιασδήποτε προσπάθειας επανέναρξης της ειρηνευτικής διαδικασίας εάν η Χαμάς και οι φατρίες παρόμοιου προσανατολισμού δεν θα εκπροσωπούνται.
Η PLO θα μπορούσε να επεκταθεί χωρίς να χρειαστεί να εγκαταλείψει τις απαιτήσεις της ειρηνευτικής διαδικασίας. Αλλά αυτή η διαδικασία θα πρέπει να αλλάξει θεμελιωδώς με τρόπους που να αντιμετωπίζουν τις βαθύτερες αιτίες της αποτυχίας της να υλοποιηθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
Πρώτα και κύρια, το Ισραήλ θα πρέπει να αναγνωρίσει επισήμως το δικαίωμα των Παλαιστινίων σε ένα κυρίαρχο κράτος στο έδαφος που έχει καταλάβει από το 1967.
Με αυτόν τον τρόπο, το Ισραήλ θα ανταποκρινόταν απλώς στην ουσία της αναγνώρισης από την PLO του «δικαιώματος ύπαρξης» του Ισραήλ ειρήνη έναντι ασφάλειας», η οποία κατοχυρώθηκε στη διακήρυξη αμοιβαίας αναγνώρισης των συμφωνιών του Όσλο το 1993. Μέχρι να εξασφαλιστεί αυτή η αναγνώριση, η διευρυμένη PLO θα μπορούσε να υιοθετήσει μια πλατφόρμα που να αντικατοπτρίζει όλο το φάσμα των παλαιστινιακών απόψεων σχετικά με το τι συνιστά αποδεκτή διευθέτηση.
Εξακολουθούν να διατηρούν ένα μονοπάτι προς μια λύση δύο κρατών κατόπιν διαπραγματεύσεων.
Τέλος, σύμφωνα με τον Βασικό Νόμο της, η Παλαιστινιακή Αρχή, μέσω μιας κυβέρνησης με τη συγκατάθεση της διευρυμένης PLO, θα αναλάβει τον πλήρη έλεγχο της διαχείρισης των υποθέσεων του παλαιστινιακού λαού στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα κατά τη διάρκεια μιας πολυετούς μεταβατικής περιόδου. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όλες οι συνεννοήσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής και όλες οι επιχειρήσεις του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής θα βασίζονταν σε μια σιδηρά αμοιβαία δέσμευση για μη βία. Στο τέλος αυτής της φάσης, η ΠΑ θα διεξάγει εθνικές εκλογές σε μια ημερομηνία που θα συμφωνηθεί στην αρχή της διαδικασίας αυτής της μετάβασης.
Πρώτη φορά πρότεινα παρόμοιες μεταρρυθμίσεις στο Foreign Affairs το 2014. Έκτοτε, η εσωτερική διχόνοια και ο φραξιονισμός μπήκαν αναμφίβολα εμπόδιο στην εξέτασή τους, πολύ περισσότερο στην υιοθέτησή τους. Όμως, δεδομένης της σοβαρότητας της τρέχουσας κατάστασης, μπορεί επιτέλους να έχει έρθει η ώρα τους—αν και πολύ αργά, φυσικά, για τους χιλιάδες που έχουν ήδη χαθεί. Αλλά με την ενθάρρυνση και την υποστήριξη των αραβικών χωρών, αυτό το σχέδιο θα μπορούσε να προσφέρει έναν αξιόπιστο δρόμο προς τα εμπρός. Όποια και αν είναι τα ελαττώματα ή οι επιπλοκές του, θα ήταν σίγουρα προτιμότερο από τις επιλογές που προφανώς εξετάζει τώρα το Ισραήλ, οι οποίες θα οδηγήσουν σε περισσότερη βία και αιματοχυσία με ελάχιστες πιθανότητες να επιφέρει μια διαρκή ειρήνη.
Ο SALAM FAYYAD είναι Senior Scholar και η Daniella Lipper Coules ’95 Distinguished Visitor in Foreign Affairs στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Από το 2007 έως το 2013 διετέλεσε πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής.
Καλά όλα αυτά αλλά το κρίσιμο ερώτημα παραμένει, ως δαμόκλεια σπάθη πάνω από οποιαδήποτε μακροπρόθεσμη προοπτική ειρήνευσης:
υπάρχει πλειοψηφικό ρεύμα στις τάξεις των Παλαιστινίων το οποίο αποδέχεται καταρχήν την ύπαρξη του Ισραήλ;
Υπάρχει πλειοψηφικό ρεύμα στο Ισραήλ το οποίο αποδέχεται την συνύπαρξη με τους Παλαιτίνιους;
Ούτε στη μια, ούτε στην άλλη πλευρά υπάρχει. Αλλά άλλη λύση δεν διαφαίνεται.
Φυσικά και υπάρχει αντίστοιχο πλειοψηφικό ρεύμα, διαφορετικά δεν θα είχε μείνει Παλαιστίνιος στο Ισραήλ μετά τις αλλεπάλληλες ισραηλιτικές νίκες στα πεδία των μαχών.
Από συζητήσεις που έχω κατά καιρούς κάμει, έχω κι εγώ διαπιστώσει ότι στο Ισραήλ υπάρχει. Άλλωστε, ήδη από το 1947 δεν απέρριψαν οι Εβραίοι (τότε δεν λεγόταν ακόμη Ισραηλινοί) την πρόταση τού ΟΗΕ για δύο κράτη, αλλά οι Άραβες. Και σήμερα η Χαμάς και οι περί αυτήν κραυγάζουν για σβήσιμο τού Ισραήλ από τον χάρτη και όχι αντιστρόφως.
Και στις δυο πλευρές δεν υπάρχουν ,αλλά θα τα εγγυηθούν οι Μεγάλες Δυνάμεις με μια μικρή Γιάλτα -εφόσον δεν θέλουν να ξεκινήσουν τον Γ’ Παγκόσμιο πόλεμο-όπως από το 1945-1989 εγγυήθηκαν το καθεστώς του Βερολίνου .
ΝΟΜΙΖΩ ΠΩΣ ΤΩΡΑ ΤΡΟΜΑΞΑΝ ΚΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΚΑΙ ΟΛΕΣ ”ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΧΑΣΟΥΝ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ”.
Έλεος με τα ελληνικά σου, ρε φίλε, μ’ αυτά πήρες τρία πανεπιστημιακά διπλώματα; Ευτυχώς δηλαδή που δεν πήρες και τέταρτο 🙂
“Και στις δυο πλευρές δεν υπάρχουν”
‘Η και στις δύο πλευρές υπάρχουν, ή σε ΚΑΜΜΙΑ πλευρά δεν υπάρχει.
ΟΛΕΣ ”ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΧΑΣΟΥΝ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ”.
Ή όλες θέλουν να χάσουν το Ισραήλ, ή ΚΑΜΜΙΑ δεν θέλει να χάσει το Ισραήλ.
Πάντως δίπλωμα φιλολογίας αποκλείεται να έχεις πάρει 🙂
Αν και του Δημοτικού με βαθμό ”Λίαν καλώς 8”, διαβάσατε καλά τους σοφιστές και τους χιλιαστές και τους χρησιμοποιείτε ,όταν ”κολλάτε ” και δεν έχετε να μας παραπέμψετε σε γραφή άλλου.
Διατηρείστε πάντως στην δημοσιότητα χωρίς να σέβεστε τουλάχιστον τις σοβαρές ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ .
Για τα γελάκια σας θα σας θυμίσω το αρχαίον ”γελά ο μωρός (ανόητος) ,καν’ τι μη γελοίον εί”.
Συγγνώμη που σας εκθέτω στους αναγνώστες των Ανιχνεύσεων .
Από κάποιον που διατείνεται ότι είναι καλός χριστιανός, θα περίμενε κανείς πρωτίστως περισσότερη ταπείνωση και κάποιο ευχαριστώ για τις διορθώσεις.
Κατά τα άλλα, δεν καταλαβαίνω τίποτε από τις ασυναρτησίες (σοφιστές, χιλιαστές;;) που γράφεις. Άσε τα πολλά λόγια και κοίταξε να μάθεις ελληνικά, απόφοιτε τριών πανεπιστημιακών σχολών (ποίων άραγε;).
Με τις περιορισμένες γνωστικές δυνατότητες που έχετε , αρκετά καταλαβαίνετε και μαθαίνετε από μένα ,αν και είστε δύσκολος μαθητής , όπως αρκετοί όταν μάλιστα μένουν στην ίδια τάξη.
ΠΡΩΤΑ ΟΜΩΣ ΘΑ ΜΑΘΕΤΕ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΕΥΓΕΝΗΣ ΓΙΑΤΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΚΑΛΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ. Καληνύχτα .
“απόφοιτε τριών πανεπιστημιακών σχολών (ποίων άραγε;)”
Γιατί δεν μάς λες, ΣΑΝούλη; 🙂