της Florence Massena
Σχεδόν το ένα τρίτο των αυτοκινήτων – ρεκόρ στην αγορά – που πουλήθηκαν στη Νορβηγία το 2018 ήταν ηλεκτρικά. Χάρη σε πολλά οικονομικά κίνητρα από το κράτος και διαφοροποίηση της προσφοράς, όλο και περισσότεροι Νορβηγοί επιλέγουν τη λύση του οχήματος με μπαταρία ή του υβριδικού.
Ο Aλεξάντερ Τβέιτ, δημοσιονομικός ελεγκτής, είναι ένας από τους Νορβηγούς που έκανε το άλμα το 2018 με την αγορά ενός “βελτιωμένου” Nissan Leaf 2013, δηλαδή αντικατέστησε το πηνίο θέρμανσης στο σύστημα κλιματισμού με αντλία θερμότητας.
“Καταναλώνει λιγότερο ηλεκτρικό ρεύμα και θερμαίνει ταχύτερα”, λέει ο Aλεξάντερ Τβέιτ. “Πέρασα στο ηλεκτρικό αυτοκίνητο (ΗΑ) για πολλούς λόγους. Συμμετέχω στην προώθησή τους με αυτή την αγορά, τα κέρδη της οποίας φτάνουν στους ανθρώπους που αναπτύσσουν αυτή την τεχνολογία. Από οικονομική άποψη, η τιμή του είναι δελεαστική, επειδή τα οφέλη είναι πολλά. Δεν πληρώνω ΦΠΑ και διόδια. Αλλά αυτό που με κάνει πιο ευτυχισμένο είναι ότι σε μια ψυχρή χώρα όπως εδώ, όταν μπαίνω στο αυτοκίνητό μου σε -5 ° και βάζω μπρος, έχω αμέσως ζεστό αέρα».
Πράσινη… οδήγηση
Το νορβηγικό κράτος από την αρχή της δεκαετίας του 1990 προωθεί τη μετάβαση στο ΗΑ, παρόλο που η αγορά άρχισε να κινείται μόνο από το 2010, όπως και η διαφοροποίηση της προσφοράς. Σήμερα, έχουν καταργηθεί οι εισαγωγικοί δασμοί, οι φόροι ταξινόμησης και οι φόροι επί των πωλήσεων βαρέων οχημάτων για αγοραστές ΗΑ. Οι ιδιοκτήτες δεν πληρώνουν διόδια και επωφελούνται από τη δωρεάν χρήση των πορθμείων και των λεωφορολωρίδων στα κορεσμένα κέντρα των πόλεων αν υπάρχουν τουλάχιστο δύο άτομα στο όχημα. Τα μέτρα στοιχίζουν στην κυβέρνηση περίπου ένα δισ. ετησίως, γι’αυτό σταδιακά, οι φόροι στα παραδοσιακά αυτοκίνητα θα αυξηθούν.
Αυτά τα μέτρα εκτιμώνται από τον πληθυσμό, επειδή οι φόροι ταξινόμησης κοστίζουν 5.000 με 10.000 ευρώ ανά όχημα και ο ΦΠΑ επί των εισαγόμενων οχημάτων είναι 25%. Αποτέλεσμα, το 2018 τα ΗΑ ήταν το 31,2% της συνολικής αγοράς, αύξηση 10% από το 2017. Σε αυτή τη χώρα με 5,3 εκ. κατοίκους, περίπου το 30% των νέων αυτοκινήτων είναι ηλεκτρικά, έναντι 2% στην Ευρώπη και 1-2% στις ΗΠΑ. Τα αυτοκίνητα προέρχονται από γειτονικές χώρες, κυρίως από τη Γαλλία.
Ελάχιστη μόλυνση
Η πρώτη θετική συνέπεια αυτής της αλλαγής είναι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις μεταφορές, ενώ η ηλεκτρική ενέργεια είναι κυρίως «καθαρή» χάρη στους υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Η κύρια ρύπανση αυτών των οχημάτων αφορά στην κατασκευή τους. “Επειδή οι περισσότερες μπαταρίες κατασκευάζονται στην Κίνα, όπου η ηλεκτρική ενέργεια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα, η φάση της κατασκευής είναι περισσότερο ρυπογόνος”, λέει ο Πιερπάολο Καζόλα, του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
“Το να εκπέμπουν τα ΗΑ λιγότερη μόλυνση κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, εξαρτάται από το ποσοστό άνθρακα στην παραγωγή ενέργειας. Σε χώρες όπως η Γαλλία ή η Νορβηγία, όπου η περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, τα ηλεκτρικά οχήματα εκπέμπουν πολύ λιγότερο από άλλα ανά χιλιόμετρο κατά τη διάρκεια της ζωής τους…”
Ένας από τους δυνητικούς ρυπαντικούς παράγοντες του ΗΑ είναι η μπαταρία του, διότι δεν υπάρχει σήμερα εγκατάσταση που να επιτρέπει την ανακύκλωση αυτού του εξοπλισμού. “Οι μπαταρίες μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν στους ηλιακούς συλλέκτες στο σπίτι ή να προστεθούν σε ενεργειακές τράπεζες”, λέει ο Πέτερ Χαουγκέλαντ, Διευθυντής Επικοινωνιών της Νορβηγικής Ένωσης Ηλεκτρικών Οχημάτων. “Πρέπει επίσης να είμαστε σε θέση να τις ανακυκλώνουμε μετά από πολλά χρόνια, αλλά σήμερα δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Σε λίγα χρόνια θα καταστεί δυνατή η οικονομική τους βιωσιμότητα μέσω της ανακύκλωσης και η Νορβηγία εργάζεται για την εξεύρεση μιας λύσης. Ανησυχούμε επίσης για τη χρήση προϊόντων εξόρυξης όπως το κοβάλτιο του Κονγκό, που εξάγεται σε αξιοθρήνητες ανθρώπινες συνθήκες. Πρέπει να είμαστε σε θέση να πείσουμε τους κατασκευαστές να είναι πιο διαφανείς και να αρνούνται να συνεργαστούν με παραγωγούς που εκμεταλλεύονται ανθρώπους “.
Δεν υπάρχει ακόμη τοπική παραγωγή ΗΑ, αναγκάζοντας τη Νορβηγία να τα εισαγάγει, κάτι που θα ήταν επίσης ρυπογόνο. Οι μέχρι τώρα προσπάθειες έχουν αποτύχει και οι επιχειρήσεις χρεοκόπησαν γρήγορα. “Η παραγωγή οχημάτων είναι πολύ ακριβή, οπότε είναι δύσκολο να αρχίσουμε πάλι από την αρχή”, λέει ο Eρικ Φιγκενμπάουμ, ειδικός στο Οικονομικό Ινστιτούτο Μεταφορών (TØI). “Αλλά η Νορβηγία παράγει μπαταρίες για τα πλοία που εισάγονται, επειδή έχει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε όλα όσα σχετίζονται με την ναυτιλιακή αγορά. Η ρύπανση μπορεί να μειωθεί μέσω των εισαγωγών. ”
Πρακτικά προβλήματα
Άλλα προβλήματα σε ατομικό επίπεδο ενδέχεται να κάνουν τον νορβηγό καταναλωτή διστακτικό στην αγορά ΗΑ. Πρώτο είναι η έλλειψη αυτοκινήτων των οποίων οι μπαταρίες μπορούν να διαρκέσουν αρκετές ώρες οδήγησης, σε μια χώρα όπου οι αποστάσεις κατοικίας –εργασίας μπορεί μερικές φορές να είναι μεγάλες. Ο Πάουντυ Κένυ, Ιρλανδός υδραυλικός που ζει στη Νορβηγία επτά χρόνια τώρα, σχεδιάζει να μετακομίσει από το Μπέργκεν: “Υπάρχουν πολλοί σταθμοί φόρτισης στην πόλη, αλλά σκέφτομαι να πάρω ΗΑ λόγω του υψηλού κόστους των ορυκτών καυσίμων. Η δυνατότητα φόρτισης του ΙΧ θα είναι καθοριστική για την επιλογή της επόμενης κατοικίας μου. ”
Η κυβέρνηση προσπαθεί και σ’ αυτό να δώσει μια λύση. “Η Νορβηγία δημιουργεί σταθμούς κάθε 50 χιλιόμετρα σε ολόκληρη τη χώρα, ακόμα και στις αγροτικές περιοχές”, εξηγεί ο Πέτερ Χόγκνελαντ. “Στο σπίτι, όλοι μπορούν να έχουν ρευματοδότες, ακόμα και στους χώρους στάθμευσης των κτιρίων, εάν το κρίνει απαραίτητο η διαχειριστική επιτροπή, καθώς και στην εργασία. Αλλά οι ρευματοδότες δεν καλύπτουν ακόμα όλη τη Νορβηγία. Η επόμενη πρόκληση είναι να εγκαταστήσουμε και στους μικρούς δρόμους για να κλείσουμε το κενό. “Υπάρχουν επίσης ολοένα και περισσότερα οχήματα υψηλής απόδοσης, των οποίων οι μπαταρίες διαρκούν περισσότερο, αλλά δεν είναι ακόμα πολύ προσιτά στον μέσο καταναλωτή.
Το πρόβλημα είναι οξύτατο στις πόλεις υψηλής πυκνότητας όπως το Όσλο, με ελάχιστες θέσεις στάθμευσης και αδύνατη την επαναφόρτιση. Ετσι, λίγοι κάτοικοι του κέντρου της πρωτεύουσας ενδιαφέρονται για ΗΑ. Για καθημερινή χρήση, το ΗΑ είναι για μικρές διαδρομές και το παραδοσιακό για μεγάλες, π.χ. επισκέψεις στο χωριό καταγωγής τα σαββατοκύριακα.
Πολλαπλές δυνατότητες μεταφοράς
Ο Κριστιάν Αμλί δηλώνει «ενθουσιασμένος με τις πράσινες μεταφορές», είναι μέλος της ένωσης Βιώσιμη Ζωή – Ομάδα μεταφορών, και πιστεύει ότι το ΗΑ είναι «μία από τις λύσεις» για μια πιο βιώσιμη ζωή. «Χρειαζόμαστε ένα μείγμα μεταφορών εκεί όπου είναι εύκολο να αλλάζουμε τρόπο μεταφοράς», εξηγεί. “Παράδειγμα, υποστηρίζω τον συνδυασμό ποδηλάτων, μέσων μαζικής μεταφοράς, μοίρασμα διαδρομής, κοινών ΗΑ και βενζινοκίνητων για διαδρομές άνω των 300 χιλ. Ο ευκολότερος τρόπος για πιο βιώσιμες μεταφορές είναι να διευκολύνουμε τη μετάβαση από τον ένα τρόπο στον άλλο. Είναι χαμηλού κόστους επένδυση, αλλά δεν αρέσει στους πολιτικούς. Πολλές έρευνες δείχνουν ότι όταν χρησιμοποιούνται νέες μέθοδοι μεταφοράς, π.χ. ηλεκτρικό ποδήλατο ή ποδήλατο φορτίου, οι άνθρωποι οδηγούνται σε μια διαρκή αλλαγή στις ταξιδιωτικές συνήθειες ».
Η πώληση ΗΑ θα μπορούσε φέτος να φθάσει το 50% της αγοράς στη Νορβηγία – παγκόσμιο ρεκόρ – και εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες ενίσχυσής της, έτσι ώστε οι μεταφορές της χώρας να γίνουν “πράσινες” 100%. Το νορβηγικό πρότυπο προώθησης του ΗΑ είναι επίσης δύσκολο να εξαχθεί, παρόλο που προσφέρει ιδέες.
Πηγή: http://www.slate.fr/story/173973/voiture-electrique-solution-norvege-ecologie-transports
