Ενδεχομένως ο όρος «περιφέρεια της Ευρωζώνης» να μην έχει πλέον λόγο να υφίσταται μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ιταλία. Αν και κατά περιόδους οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων είχαν εκτιναχθεί, ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε το φαινόμενο ντόμινο και δεν συμπαρασύρθηκαν και άλλοι κρατικοί τίτλοι των περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία ή η Ελλάδα. Και αυτό μάλλον θα χαροποιήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία βλέπει ότι αποδίδουν οι προσπάθειές της να συγκρατήσει τη μετάδοση των προβλημάτων από τη μία χώρα στην άλλη. Για του λόγου το ασφαλές, οι αγορές μέχρι στιγμής έχουν χειριστεί το ακανθώδες θέμα του ιταλικού προϋπολογισμού ως ένα εσωτερικό θέμα της συγκεκριμένης χώρας. Η έντονη αντιπαράθεση μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών για τα όρια του δημοσιονομικού ελλείμματος ελάχιστα επηρέασε τις αποδόσεις των ομολόγων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.
Τόση ήταν η αποστασιοποίηση των επενδυτών, ώστε η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των ιταλικών και των ισπανικών δεκαετών ομολόγων έφθασε τα υψηλότερα επίπεδά της τα τελευταία 20 χρόνια. «Βρισκόμαστε σε μία περίοδο, κατά την οποία η αλληλεπίδραση μεταξύ των χωρών της περιφέρειας είναι πολύ περιορισμένη», επισημαίνει ο Φρέντερικ Ντικροζέτ, υπεύθυνος στρατηγικής διεθνών κεφαλαιαγορών της Pictet Wealth Management. «Από την οπτική της αγοράς είναι η πρώτη φορά που ένα μείζον συμβάν στην Ευρωζώνη δεν λογίζεται ως απειλή για το συνολικό σύστημα του ευρώ». Ενας λόγος είναι πως οι ανησυχίες για τον προϋπολογισμό της Ιταλίας είναι περιορισμένες εντός της χώρας. Βέβαια, στο παρελθόν ανάλογης υφής ανησυχίες είχαν διαχυθεί σε όλες τις αγορές ομολόγων της νότιας Ευρώπης, όπως συνέβη το 2017 με την Καταλωνία. Ενας δεύτερος λόγος είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει εδραιωμένη η πεποίθηση πως το πρόβλημα του δημοσίου χρέους δεν απειλεί τη συμμετοχή της Ιταλίας στο ευρώ. Ο κυβερνητικός συνασπισμός της Ιταλίας, ο οποίος τηρεί στάση αντισυστημική, αποπειράται με διάφορους τρόπους να πείσει το ακροατήριό του ότι δεν θέλει να εξέλθει η χώρα από το ευρώ. Κατά τον Αρνό-Γκιλέμ Λαμί, διαχειριστή χαρτοφυλακίου στην BNP Paribas Asset Management, μόνον εάν φανεί πως διακυβεύεται το μέλλον του ευρώ, θα εμφανιστεί και πάλι το ενδεχόμενο της μετάδοσης του κινδύνου.
Επιπλέον, όπως παρατηρούν άλλοι διαχειριστές κεφαλαίων, εάν αυτή τη στιγμή δεν επιθυμείς να έχεις στο χαρτοφυλάκιό σου ιταλικούς τίτλους, τότε η μόνη ρεαλιστική επιλογή είναι τα πορτογαλικά και τα ισπανικά ομόλογα. Η Ισπανία, άλλωστε, είναι σε εντελώς διαφορετική θέση από ό,τι ήταν το 2012. Πρωτοπόρησε στην ανάκαμψη της Ευρωζώνης το 2016 και το 2017 με ρυθμό ανάπτυξης άνω του 3%, ενώ η ανεργία έχει υποχωρήσει. Επιπλέον, διεθνείς οίκοι αξιολόγησης έχουν αναβαθμίσει την πιστοληπτική της ικανότητα. Η Πορτογαλία, τώρα, είχε μέχρι πρότινος ομόλογα, τα οποία ήταν στη βαθμίδα των «σκουπιδιών». Πέρυσι αναβαθμίστηκαν από τη Moody’s και η οικονομία της αναπτύχθηκε 2,7%, ξεπερνώντας τον μέσον όρο της Ευρωζώνης. Οι δύο χώρες ωφελήθηκαν από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Ωφελημένες αποδείχθηκαν και χώρες όπως η Κύπρος και η Ελλάδα. Η Κύπρος αναπτύχθηκε εντυπωσιακά κατά 3,9% και η Ελλάδα εξήλθε από το μνημόνιο
“Καθημερινή”
